Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

Ograniczanie wyników

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: leksykografia historyczna

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Terminologia matematyczna w "Nowym dykcjonarzu" Michała Abrahama Troca na tle polskiej i europejskiej tradycji naukowej. Prolegomena

100%

Kuryłowicz B.

nr 3

62-71

Artykuł prezentuje wyniki wstępnych badań dotyczących terminologii matematycznej zebranej przez M.A. Troca w Nowym dykcjonarzu (1764). Terminy nauk matematycznych, do których w XVIII wieku należały: arytmetyka, geometria, astronomia, astrologia, geografia, mechanika, optyka, zostały ukazane w kontekście zmian wywołanych siedemnastowieczną rewolucją naukową oraz szerzej na tle dziejów polskich nauk matematycznych. Przedstawione analizy wyraźnie pokazują, że stan zarejestrowanej przez Troca terminologii matematycznej jest silnie skorelowany z procesami, które dokonywały się w europejskiej i polskiej nauce końca XVII i początku XVIII stulecia. W badanym materiale obserwujemy wysoką frekwencję terminów matematycznych, wśród których dominuje słownictwo geometryczne i arytmetyczne. Taki stan rzeczy wskazuje na przewartościowanie języka polskiej nauki i uczynienie z matematyki powszechnego i uniwersalnego narzędzia opisu świata.

The article presents the results of preliminary research on mathematical terminology collected by M. A. Troc in “Nowy dykcjonarz” (1764). The terms of mathematical sciences, which in the eighteenth century included arithmetic, geometry, astronomy, astrology, geography, mechanics and optics, were shown in the context of changes caused by the seventeenth-century scientific revolution, and more widely, against the background of the history of Polish mathematical sciences. The presented analyses clearly show that the state of the mathematical terminology registered by Troc is strongly correlated with the processes that took place in the European and Polish science at the end of the seventeenth and the beginning of the eighteenth century. In the examined material we observe a high frequency of mathematical terms, among which geometric and arithmetic vocabulary dominates. This situation depicts the re-evaluation of the language of Polish science and the process of mathematics becoming a common and universal tool of world description.

O zasobie leksykalnym słownika Jana Ernestiego z 1689 roku

80%

Kaszewski M.

nr XIX/2

39-50

Przedmiotem szkicu jest całkowicie pomijany we współczesnym dyskursie metaleksykograficznym słownik Jana Ernestiego z 1689 roku. Nacisk kładzie się tutaj na wpisane w koncepcję formuły dykcjonarza wyzyskiwanie w szerokim zakresie licznych kolokacji, mających służyć dydaktyce języka polskiego jako obcego. Najważniejsze jednak z punktu widzenia wartości tego słownika jako źródła dla badań nad dawną polszczyzną jest to, iż zawiera on liczne przykłady nie tylko kolokwializmów leksykalnych, ale całych konstrukcji czy wręcz szablonów konwersacyjnych, nieocenionych dla rekonstrukcji mowy potocznej użytkowników polszczyzny XVII wieku.

This analysis describes some resources of a dictionary which has been completely left out from meta-lexicographic discourse, that is Jan Ernesti’s dictionary from 1689. The focus of the analysis is put on the richness of the collocations which were included in the conception of the dictionary by its author and which were intended as a didactic resource for learning Polish as a foreign language. The dictionary’s highest value as a source of historical Polish lies in the vastness of its resources not only of colloquial lexis but also of full constructions or even conversational patterns, invaluable for a reconstruction of the spoken Polish of the 17th c.