Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

100%

Czakis-Sulikowska D. , Kuźnik B. , Malinowska A.

Chemia Analityczna

|

2001

|

tom Vol. 46, No. 1

93-99

EN

The extraction of Ln(III) (Pr, Nd, Sm, EU) with 5,7-dichloro-8-hydroxyquinoline in chloroform from water and water-methanol phase was studied. The parameters of the extraction process were determined and the separation factors of investigated pairs of lan-thanides were calculated. In the presence of methanol in the water phase the synergistic effect was observed.

PL

Zbadano ekstrakcję Ln(III) (Pr, Nd, Sm, Eu) roztworami 5,7-dichloro-8-hydroksy-chinoliny w chloroformie z fazy wodnej i wodno-metanolowej. Wyznaczono parametry ekstrakcji i obliczono współczynniki separacji poszczególnych par badanych lanta-nowców. W obecności metanolu w fazie wodnej zaobserwowano efekt synergetyczny.

2

Identification of saturating solid phases in aqueous solutions of lanthanide(III) sulfates from the solubility data

100%

Mioduski T.

Chemia Analityczna

|

1998

|

tom Vol. 43, No. 3

457-462

EN

Solution thermodynamics of rare earth (III) sulfates in the Ln2(SO4)3-H2O systems is discussed. The solubility equations in terms of molality vs. absolute temperature for over 30 saturating solid phases, Ln2(SO4)3.hH2O are evaluated at 273-373 K for yttrium and all lanthanides, except cerium.

PL

Przedyskutowano dynamikę rozpuszczania siarczanów ziem rzadkich (III) w układzie Ln2(S04)3-H2O. Wyznaczono równania rozpuszczalności przeszło trzydziestu nasycających faz stałych Ln2(SO4)3.hH2O w 273-373 K dla itru i wszystkich lantanowców, z wyjątkiem ceru.

3

Separation of chiral alcohols and ketones on gas chromatographic stationary phases containing tris[3-(trifluormethylhydroxymethylene)-(+)-camphorate] derivatives of lanthanides

88%

Kowalski W. J.

Chemia Analityczna

|

1998

|

tom Vol. 43, No. 1

69-78

EN

Retention of Rohrschneider-McReynolds standards and selected chiral alcohols and ketones was measured in order to determine the thermodynamic selectivity parameters of stationary phases containing tris[3-(trifluoromethylhydroxymethylene)-(+)-camphorate] derivatives of praseodymium(III), europium(III), erbium(III), dysprosium(III) and ytterbium(III) dissolved in poly(dimethylsiloxane). Separation of selected racemic alcohols and ketones was achieved and the determined values of thermodynamic enantioselectivity were correlated with the molecular structure of the solutes studied. The decrease of the ionic radius of lanthanides induces greater increase of complexation efficiency for the alcohol than for the ketone coordination complexes. The selectivity of the studied stationary phases follows a common trend which is rationalised in terms of opposing electronic and steric effects of the Lewis acid-base interactions between the selected alcohols, ketones and lanthanide chelates.

PL

W celu wyznaczenia parametrów opisujących termodynamiczną selektywność faz stacjonarnych zawierających pochodne tris[3-(trifluorometylohydroxymetyleno)-(+) -camforan] praseodymu(III), europu(III), erbu(III), dysprozu(III) i itterbu(III) rozpuszczone w poly(dimetylosiloksanie), wykonano pomiary retencji wzorców z szeregu Rohrschneidera-McReynolds'a, oraz wybranych chiralnych alkoholi i ketonów: Uzyskano rozdziały racemicznych alkoholi i ketonów, a wyznaczone wartości termodynamicznej enancjoselektywności skorelowano z budową cząsteczkową tych substancji. Zmniejszanie się promienia jonowego w szeregu lantanowców prowadzi do większego przyrostu kompleksowania w przypadku alkoholi, a nieco mniejszego dla ketonów. Selektywność badanych faz stacjonarnych wykazuje tendencję charakteryzującą się przeciwstawnymi wpływami elektronowymi i zawady przestrzennej na oddziaływania kwasowo-zasadowe wg Lewisa, występujące pomiędzy chromatografowanymi alkoholami i ketonami oraz chelatami lantanowców.

4

Ionic liquids as powerful media in lanthanides triflate catalysed Diels-Alder reactions between cyclopentadiene and dimethyl maleate

75%

Dramska A. , Janus E.

Polish Journal of Chemical Technology

|

2006

|

tom Vol. 8, nr 2

9-11

EN

1-Butyl-3-methylimidazolium trifluoromethanesulfonate has been tested as a reaction medium in the Diels-Alder reaction between cyclopentadiene and dimethyl maleate. The effect of three Lewis acids - scandium triflate Sc(OTf)3, yttrium triflate Y(OTf)3 and ytterbium triflate Yb(OTf)3 on the yield and the endo/exo product ratio has been investigated. All the catalysts immobilized in [BMIM][OTf] were recycled without a significant decrease in the yields and the endo/exo ratio.

5

Lantanowce: przegląd eutektycznych modyfikacji pod-eutektycznych stopów Al-Si. Część 1

75%

Gursoy O. , Timelli G.

Przegląd Odlewnictwa

|

2022

|

tom Vol. 72, nr 5-6

256--261

PL

Modyfikowana struktura, podobna do włóknistej, znacznie poprawia finalne mechaniczne właściwości (głównie ciągliwość) stopów odlewniczych. Poza szeroko stosowanymi, komercyjnymi, eutektycznymi modyfikatorami, takimi jak Sr i Na, lantanowce wydają się być pozytywną alternatywą dla procesu modyfikacji eutektycznego Si w podeutektycznych stopach odlewniczych Al-Si. Wszystkie lantanowce mają podobne fizyczne i chemiczne właściwości takie jak gęstość, temperaturę topnienia i zjawiska zanikania, które zostały omówione i porównane w obecnym przeglądzie. One również mają promienie atomowe zbliżone do optymalnego promienia atomowego czynnika modyfikującego. Jednakże, mikrostrukturalne wydzielanie się eutektycznego Si jest ściśle związane z konkretnym pierwiastkiem i zawartością lantanowców, których obfitość, zasoby, wydobywanie, produkcja i sytuacja na rynku zostały wstępnie ocenione w tej pracy. Mechanizmy eutektycznej modyfikacji wzbudzane prze lantanowce nie są jeszcze dobrze poznane i wyjaśnione. Pozytywne i negatywne strony dodatków poszczególnych lantanowców celem chemicznej modyfikacji podeutektycznych stopów Al-Si, zostały w niniejszej pracy krytycznie omówione. Stosowanie lantanowców do eutektycznej modyfikacji Si w stopach Al-Si zostało przedyskutowane, zarówno biorąc pod uwagę efektywność jak ekonomikę procesu. Obecnie, wydaje się że aktualny koszt i efektywność lantanowców powodują, że jeszcze daleko do ich stosowania w przemyśle odlewniczym na dużą skalę.

EN

A modified fibrous-like eutectic structure strongly improves the final mechanical properties of Al-Si foundry alloys, especially ductility. Beside widely used commercial eutectic modifiers such as Sr and Na, lanthanides appear to be a possible alternative in the eutectic Si modification process for hypoeutectic Al-Si casting alloys. All lantha nides have similar physical and chemical properties, such as density, melting point, and fading phenomena, which have been compared in the present review. They also show atomic radii close to the optimal atomic radius for a modifying agent. However, the microstructural evolution of eutectic Si is strictly related to the specific element and content of lanthanides, whose abundance, reserve, mining, production and market situations have been preliminary evaluated in this paper. The eutectic modification mechanisms induced by lanthanides are not well-discussed and clarified yet. The advantages and disadvan tages of individual addition of lanthanides for chemical modification of hypoeutectic Al-Si alloys have been here critically reviewed. The use of lanthanides for eutectic Si modification in Al-Si alloys has been discussed from both effectiveness and economical point of views. Nowadays, the actual cost and their efficiency seem to make lanthanides still far to be used in foundry industry for commercial and large-scale applications.

6

Ether extraction of carrier-free (sup 139)Ce as a method of separation of cerium from lanthanum target

75%

Ochab E. , Misiak R.

Nukleonika

|

1998

|

tom Vol. 43, nr 4

499-504

EN

The radionuclide (sup 139)Ce is widely used as a component of calibration multisources. In our laboratory preparation of high purity carrier-free (sup 139)Ce was worked out. The thick target yield of (sup 139)Ceproduced by bombardment of (sup 139)La with 13 MeV deuterons was found to be 159 kBq/µAh. The product (sup 139)Ce was separated from macroquantities of lanthanum by extraction with diethyl ether (DEE) in the system DEE-HNO3. The optimum conditions of (sup 139)Ce isolation were determined.

PL

Sprawdzono metodę otrzymywania i wydzielania (sup 139)Ce z tarcz lantanowych. Określono, że przy bombardowaniu tarczy La2O3 (160 mg/cm2) deuteronami o energii 13 MeV, wydajność aktywacji wynosi 159 kBq/µAh. (sup 139)Ce separowano metodą ekstrakcyjną. stosując jako rozpuszczalnik eter dwuetylowy. Oznaczono wydajność procesu ekstrakcji i czystość radionuklidową preparatu. Wyniki zinterpretowano pod kątem przydatności do otrzymywania (sup 139)Ce stosowanego jako składnik źródeł kalibracyjnych.

7

Lantanowce - metale krytyczne technologicznie. Dlaczego są tak istotne?

75%

Arciszewska Ż. , Godlewska-Żyłkiewicz B.

Analityka : nauka i praktyka

|

2021

|

tom nr 2

41--46

PL

Szybki rozwój nowych technologii wykorzystujących lantanowce powoduje ogromny popyt na te metale. Istnieje więc konieczność zintensyfikowania poszukiwań zasobów pierwiastków ziem rzadkich oraz opracowania procedur opłacalnego ich odzyskiwania ze źródeł wtórnych.

8

Lantanowce: przegląd eutektycznych modyfikacji pod-eutektycznych stopów Al-Si. Część 2

75%

Gursoy O. , Timelli G.

Przegląd Odlewnictwa

|

2022

|

tom Vol. 72, nr 9-10

494--500

PL

Zmodyfikowana - podobna do włóknistej - eutektyczna struktura znacznie ulepsza finalne mechaniczne właściwości (zwłaszcza ciągliwość) odlewniczych stopów Al-Si. Poza szeroko stosowanymi komercyjnymi modyfikatorami eutektyki, takimi jak Sr i Na, lantanowce okazują się możliwą alternatywą w procesie eutektycznej modyfikacji Si dla podeutektycznych stopów Al-Si. Wszystkie lantanowce mają podobne fizyczne i chemiczne właściwości, takie jak gęstość, temperatura topnienia, oraz zjawiska zanikania, które są porównywane w tym przeglądzie. Lantanowce również mają promienie atomowe bliskie optymalnemu promieniowi czynnika modyfikującego. Jednakże, mikrostrukturalne wydzielanie się eutektycznego Si jest ściśle związane z konkretnym pierwiastkiem i zawartością lantanowców, których obfitość, zasoby, wydobywanie, produkcja i sytuacja na rynkach zostały wstępnie omówione w tej pracy. Mechanizmy eutektycznej modyfikacji wzbudzane przez lantanowce nie są jeszcze ani dobrze przedyskutowane, ani wyjaśnione. Pozytywne i negatywne strony indywidualnych dodatków lantanowców celem chemicznej modyfikacji podeutektycznych stopów Al-Si zostały tu krytycznie omówione. Użycie lantanowców celem eutektycznej modyfikacji Si w stopach Al-Si, zostało przedyskutowane zarówno z punktu widzenia ekonomii, jak efektywności. Wydaje się, że obecnie - z uwagi na koszty i skuteczność - jeszcze daleko do tego żeby lantanowce zostały użyte w przemyśle odlewniczym i w komercyjnych zastosowaniach na dużą skalę.

EN

A modified fibrous-like eutectic structure strongly improves the final mechanical properties of Al-Si foundry alloys, especially ductility. Beside widely used commercial eutectic modifiers such as Sr and Na, lanthanides appear to be a possible alternative in the eutectic Si modification process for hypoeutectic Al-Si casting alloys. All lanthanides have similar physical and chemical properties, such as density, melting point, and fading phenomena, which have been compared in the present review. They also show atomic radii close to the optimal atomic radius for a modifying agent. However, the microstructural evolution of eutectic Si is strictly related to the specific element and content of lanthanides, whose abundance, reserve, mining, production and market situations have been preliminary evaluated in this paper. The eutectic modification mechanisms induced by lanthanides are not well-discussed and clarified yet. The advantages and disadvantages of individual addition of lanthanides for chemical modification of hypoeutectic Al-Si alloys have been here critically reviewed. The use of lanthanides for eutectic Si modification in Al-Si alloys has been discussed from both effectiveness and economical point of views. Nowadays, the actual cost and their efficiency seem to make lanthanides still far from being used in foundry industry for commercial and large-scale applications.

9

Analytical scheme for group separation of the lanthanides from biological materials before their determination by neutron activation analysis

63%

Danko B. , Samczyński Z. , Dybczyński R.

Chemia Analityczna

|

2006

|

tom Vol. 51, No. 4

527-539

EN

The analytical procedure for the selective and quantitative isolation of the lanthanides as a group from biological materials has been developed on the basis of experiments with radio-tracers. Ion exchange and extraction column chromatography were used for the isolation of elements of interest from matrix and the other trace elements prior to irradiation in a nuclear reactor. The method enables quantitative separation of the lanthanide fraction, free from highly activating macro components, as well as from other trace elements including uranium, which can be the source of serious errors due to uranium "SU fission reaction (n, f). In order to minimize the potential spectrometric interferences lan-thanide fraction after neutron irradiation was divided into two sub-fractions, taking advantage of the different anion exchange affinities of individual lanthanide complexes with EDTA to strongly basic anion exchanger. The effective microwave digestion procedures for ca 500 mg biological samples was elaborated and the new, original melhod for checking the yield of the entire analytical procedure - including mineralization of the sample - was applied. Neutron activation analysis (NAA) of BCR 670 Aquatic Plant - one of the only two CRMs of biological origin available on the market, which offers the certified values for all lanthanides was used for verification of performance of the proposed analytical scheme.

PL

Posługując się wskaźnikami promieniotwórczymi opracowano metodę ilościowego wydzielania grupy lantanowców z materiałów biologicznych. Zastosowanie wymiany jonowej i chromatografii ekstrakcyjnej pozwoliło na uzyskanie selektywnej frakcji lantanowców. wolnej od silnie się aktywujących makro pierwiastków, jak również innych pierwiastków śladowych łącznie z uranem, który może być źródłem poważnych błędów. W wyniku reakcji rozszczepienia (n, f)jądra(235)U pod wpływem napromieniowania neutronami powstają m. in. radionuklidy Ce, La, Sm,Nd. W celu zminimalizowania potencjalnych interferencji spektrometrycznych, frakcję lantanowców po napromienieniu neutronami dzielono na dwie mniejsze frakcje, wykorzystując różnice w powinowactwie anionowymiennym kompleksów poszczególnych lantanowców z HDTA do silnie zasadowego anionitu. Opracowano efektywną metod? mineralizacji mikrofalowej 500 mg próbek materiału biologicznego, a także oryginalną metodę badania wydajności całej procedury analitycznej (włączając etap mineralizacji). Do weryfikacji prawidłowości działania schematu analitycznego zastosowano neutronowa analizę aktywacyjną (NAA) materiału Aquatic Plant BCR 670, jednego z dwóch dostępnych na rynku materiałów, które mają wartości certyfikowane dla wszystkich lantanowców.

10

Enhancing mechanical properties of composite polymer concrete with lanthanum oxide additive for potential use in anti-radiation applications

63%

Jała J. , Nowacki B.

|

tom R. 23, nr 2

104--109

EN

Polymer concretes constitute a commonly used group of materials with known and well-studied properties for construction applications. The following research is a preliminary investigation into the basic mechanical properties and structure of a proposed novel polymer concrete with a lanthanum oxide nanopowder additive. The composite material is made from epoxy resin binder with milled expanded clay filler and La2O3 nanopowder. The research samples were made by simple and scalable casting methods. The conducted mechanical testing included compression and flexural examinations typical for this group of materials, as well as Brinell hardness measurements. The microstructure of the manufactured samples was examined utilizing scanning electron microscopy supported by EDS analysis. The obtained results reveal acceptable mechanical properties for the investigated materials, with slight increases in the measured property values for increasing amounts of the nanoparticle addition. The SEM and EDS investigations show the dispersion of filler and nanopowder additive throughout the samples, which is advantageous for the macroscopic properties of the material. The slight agglomeration of the lanthanum oxide powder could be further decreased with the inclusion of another processing step, for example, resin mixture sonication. The mechanical properties of the investigated materials are adequate and further research is suggested to test the possibilities of developing the examined polymer concrete for anti-radiation and radiation shielding applications.

11

Zastosowanie naturalnych sorbentów nieorganicznych do adsorpcji jonów lantanowców

63%

Gładysz-Płaska A. , Majdan M.

Przemysł Chemiczny

|

2006

|

tom T. 85, nr 3

182-188

PL

Przedstawiono przegląd literaturowy badań sorpcji jonów lantanowców na różnego typu sorbentach nieorganicznych pochodzenia naturalnego, takich jak tlenki żelaza, manganu, glinu i krzemu oraz minerały ilaste. Szczególną uwagę zwrócono na współczynniki podziału jonów Ln(III) między fazę wodną a fazę stałą.

EN

A review with 43 refs. covering adsorption of Ln(III) ions on Fe, Al, Mn or Si oxyhydroxides or on Al, Mg and Fe aluminosilicates, and the distribution coeffs. of Ln(III) ions between the aq. and the solid phase.

12

Kompleksy metali dużych makrocykli iminowych i aminowych

63%

Lisowski J.

Wiadomości Chemiczne

|

2021

|

tom [Z] 75, 5-6

603--629

EN

Macrocyclic complexes continue to attract considerable attention due to their significance in biological systems, catalysis, medical diagnostics and other fields. While the most intensively studied macrocycles containing donor nitrogen atoms are tetraazamacrocycles such as porphyrins or cyclen derivatives, larger macrocyclic ligands containing up to 18 (or even more) donor atoms are also known. Due to their enlarged size, these macrocycles can bind large metal ions such as lanthanide(III) ions or bind multiple metal ions. In this review a subclass of large macrocycles will be discussed i.e. macrocyclic amines and imines that can be generated in the condensation of diamines with dicarbonyl compounds, in particular with 2,6-diformylpyridine or 2,6-diformylphenols. These macrocycles of various sizes lead to a rich variety of structures of metal complexes, including polynuclear complexes. Moreover, macrocycles derived from enantiopure trans-1,2- diaminocylohexane form chiral metal complexes that exhibit unusual effects such as helicity inversion, enantioselective self-recognition or enantiodiscrimination of organic guest molecules.

13

Oznaczanie wybranych pierwiastków ziem rzadkich w środowiskowych próbkach wody

63%

Cykowska M. , Bebek M. , Mitko K. , Białecka B. , Thomas M.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

tom T. 96, nr 11

2312--2316

PL

Przedstawiono możliwość zastosowania techniki spektrometrii mas z plazmą wzbudzoną indukcyjnie (ICP-MS) do monitorowania stężenia lantanu, ceru, prazeodymu, neodymu, samaru oraz europu w ciekłych próbkach środowiskowych. Na podstawie wyników badań określono wartości podstawowych cech jakościowych i ilościowych zastosowanej metody analitycznej, takich jak granica wykrywalności (0,005 μg/dm³ dla Ce, Eu, La i Pr, 0,006 μg/dm³ dla Sm oraz 0,007 μg/dm³ dla Nd), granica oznaczalności (0,02 μg/dm³ dla wszystkich wymienionych lantanowców), precyzja (CV poniżej 7% wyrażona jako wartość współczynnika zmienności) i poprawność (92-110% określona na podstawie wyników badań odzysku oraz badań certyfikowanych materiałów odniesienia zawierających poszczególne pierwiastki ziem rzadkich).

EN

Inductively coupled plasma mass spectrometry was used to det. contents of La, Ce, Pr, Nd and Eu in waters from various sources to establish the applicability limits of the anal. method. The detection limit reached 0.005 μg/L for Ce, Eu, La and Pr, 0.006 μg/L for Sm and 0.007 μg/L for Nd. The quantification limit of 0.02 μg/dm³ was achieved for all tested elements. Furthermore, the precision and accuracy of the method were in accordance with international stds.

14

The theory of phase formation in rare earth metal systems

51%

Gschneidner K. A.

Archives of Metallurgy and Materials

|

2006

|

tom Vol. 51, iss. 4

519-524

EN

The seventeen elements, which make up the rare earth family, consist of two non-4f - electron members, Sc and Y, and the fifteen 4 f electron containing lanthanide elements including La that has an empty localized 4f shell. In general, the physical properties, such as the metallic radii, electronegativities, melting points, and crystal structure sequence of the metallic elements, vary in a smooth and regular manner. By utilizing these systematic behaviors, we have learned a great deal about the chemical, metallurgical and physical behaviors of not only the rare earth elements, but also the other elements in the Periodic Table. This includes: (1) the dependence of the entropies of transformation and fusion of the pure metals on the structure and electronic nature; (2) the influence of lattice rigidity on solid solution formation and thus solved one of the oldest metallurgical riddles; (3) the representation of 91 binary rare earth diagrams by a single generalize phase diagram; and (4) the existence of 4f bonding in the lanthanide metals, alloys and compounds well before theorists confirmed this by first principle calculations.

PL

Na rodzine siedemnastu pierwiastków ziem rzadkich składają się dwa pierwiastki nie zawierające elektronów 4 f – Sc i Y, i piętnaście lantanowców w tym La, który posiada pustą zlokalizowaną podpowłokę 4 f . Można ogólnie stwierdzić, że własciwości tych metalicznych pierwiastków, takie jak promienie atomowe poszczególnych metali, elektroujemność, temperatury topnienia oraz sekwencja ich strukturkrystalicznych zmieniają się w sposób ciągły i regularny. Korzystając z tych systematycznych zachowań, poznano wiele właściwości chemicznych, metalurgicznych i fizycznych, nie tylko pierwiastków ziem rzadkich, lecz także innych pierwiastków układu okresowego. Dotyczy to w szczególności: (1) zależności entropii transformacji i entropii topnienia czystych metali od ich struktury krystalicznej i elektronowej, (2) wpływu rodzaju sieci krystalicznej na tworzenie roztworów stałych, które pozwala rozwiązać jedną z najstarszych metalurgicznych niejasności, (3) możliwości przedstawienia 91 wykresów pierwiastków ziem rzadkich za pomocą jednego ogólnego wykresu fazowego, (4) występowania wiązań 4 f w lantanowcach, ich stopach i związkach potwierdzonych następnie za pomocą teoretycznych obliczen ab initio.

15

Z historii odkrycia pierwiastków ziem rzadkich

51%

Karas M.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2020

|

tom 65

|

nr 4

101–121

EN

With reference to the existing literature, the article reviews the history of discovering rare-earth elements (lanthanides) from the late 18th to the mid-20th century. By outlining the main stages of this story, the author analyzes biographies of chemists, presents the geography of discoveries and the development of analytical methods in inorganic chemistry. The text also mentions the scientific errors and disputes between scholars. From the perspective of the philosophy of science, this history is an important example of the mutual relationship between empirical knowledge and its theoretical justification in science.

16

Lantanowce jako wskaźnik zanieczyszczeń antropogenicznych obecnych w warszawskiej wodzie kranowej

51%

Rogowska A. M. , Kutyła-Olesiuk A. , Wysocka I. A.

|

2018

|

tom nr 2

44--49

PL

Z opublikowanych badań wynika, że nawet proces oczyszczania ścieków nie eliminuje niektórych zanieczyszczeń generowanych przez człowieka. Profile zawartości REE w wodach kranowych na terenie Warszawy, Londynu i zachodnich dzielnic Berlina są podobne z charakterystyczną pozytywną anomalią gadolinu.

17

Försterowski rezonansowy transfer energii (FRET) — podstawy fizyczne i zastosowania

51%

Kotulska A. M.

Postępy Fizyki

|

2021

|

tom T. 72, z. 1

8--15

PL

Försterowski rezonansowy transfer energii (FRET) jest jednym ze zjawisk fizycznych, które znalazły szerokie zastosowanie w biologii i przyczyniły się do zrozumienia funkcjonowania żywych komórek na poziomie molekularnym. Zmiany efektywności transferu energii wraz ze zmianą wzajemnej odległości donora i akceptora są widoczne podczas pomiarów spektroskopowych czasów życia luminescencji lub widma emisji. Zjawisko to umożliwia badanie wielu procesów takich jak hybrydyzacja DNA, zmiany konformacji białek czy też reakcji wiązania się przeciwciała z antygenem. Tradycyjnie do tego celu stosuje się barwniki organiczne lub białka fluorescencyjne. Jednak ze względu na ich wady, takie jak słabo rozdzielone, szerokie pasma absorpcyjne i emisyjne, krótkie — nanosekundowe czasy życia fluorescencji poziomów energetycznych czy fotowybielanie, nadal poszukuje się alternatywnych fluoroforów wykazujących pożądane cechy spektroskopowe. Rozwiązaniem dla napotykanych niepożądanych właściwości spektroskopowych barwników organicznych jest zastosowanie nanokryształów domieszkowanych jonami lantanowców jako donorów energii. Takie nanomateriały wykazują wysoką fotostabilność luminescencji, wąskie spektralnie pasma absorpcji i emisji, emisję antystokesowską oraz długie czasy zaniku luminescencji. W artykule przedstawiono podstawy fizyczne zjawiska FRET oraz zaprezentowano nowe wyzwania dla nanoluminoforów domieszkowanych jonami lantanowców, jako nowych alternatywnych donorów energii do studiowania procesów FRET.

EN

Förster Resonance Energy Transfer (FRET) is the physical phenomena that has found wide application in biology and contributed to understanding the functioning of living cells at the molecular level. Changes in the energy transfer eõciency are associated with the change of distance between the donor and acceptor, are visible during spectroscopic measurements, such as luminescence lifetimes or emission spectra. his phenomenon enables the study of many processes such as DNA hybridization, changes in protein conformation or the binding reaction of an antibody to an antigen. Traditionally, organic dyes or uorescent proteins are used for this purpose. However, due to their disadvantages, such as poorly separated, wide absorption and emission bands, short nanosecond luminescence lifetimes, and photobleaching, alternative uorophores with the desired spectroscopic characteristics are still being sought. he solution to the encountered imperfections of organic dyes is the use of nanocrystals doped with lanthanide ions as energy donors. his kind of nanomaterials show high luminescence photostability, narrow spectral absorption and emission bands, anti-Stokes emission and long luminescence decay times. his article presents the physical basis of the FRET phenomenon and new challenges for lanthanide-doped nanoluminophores as new alternative energy donors for researches in FRET processes.