W początkowej części niniejszego artykułu omówiono podstawowe zadania stawiane radiolokacji lotniczej bliskiego zasięgu i współpracującym z nią systemom radionawigacyjnym wspomagającym lądowanie samolotów. Podano najważniejsze z wymagań sformułowanych przez ICAO dla lotnisk I, II i III kategorii. Jako pierwszy z systemów radionawigacyjnych wspomagających lądowanie omówiono system ILS. Następnie, przedstawiono zasadę działania bardziej nowoczesnego systemu mikrofalowego MLS, znajdującego coraz szersze zastosowanie na dużych lotniskach zarówno cywilnych jak i wojskowych. Podobnie, w rozdziale 4 przedstawiono strukturę organizacyjną i zasadę działania systemu radionawigacyjnego TLS, który przeznaczony jest głównie dla lotnisk lokalnych o niewielkim natężeniu ruchu powietrznego. Istotną zaletą tego systemu jest względnie prosta struktura organizacyjna i wykorzystywanie wielu podzespołów (podsystemów) wysłużonego już dzisiaj systemu ILS oraz znajdującej się na pokładzie samolotu aparatury systemu odzewowego (radaru wtórnego). Jego wersja "Firefly", przystosowana do transportu drogą lotniczą, jest łatwo rozwijalna na lotnisku polowym. W końcu tej części artykułu omówiono zasadę działania mikrofalowego, dopplerowskiego systemu radionawigacyjnego instalowanego zarówno na lądzie jak i pokładach lotniskowców. W drugiej części tego artykułu, zaplanowanej do druku w następnym numerze, opisano różne zasady działania radiolatarni kierunku, zasadę działania impulsowego mikrofalowego dalmierza (typu DME), zasadę działania radiowysokościomierza CW - FM i strukturę kodową sygnału mikrofalowego emitowanego w przestrzeń przez urządzenie zapytujące (radar wtórny) pracujące w modach 3/A lub C.
EN
At the beginning of this paper the fundamental international regulations established by ICAO for airports of I, II and III categories are described. Next, there are presented principles of operation of common VHF and microwave systems which are in widespread use today for precise approach and landing of the civil and military aircrafts. One of them is the Instrument Landing System (ILS) which has served as the standard precision approach and landing aid for the last 60 years. The fundamental components and a principle of operation of this historically first VHF system are discussed in Section 2. However, in relation to present and future aviation requirements the ILS has a number of basic limitations which prohibit or restrict its use in many circumentances. Thus, now it is often replaced by Microwave Landing System (MLS) which not only eliminates these limitations, but also offers more accurate navigation capabilities. Therefore it is a subject of detailed considerations in Section 3. Similarly, Section 4 presents the Transponder Landing System (TLS) which is a relatively new precision approach and landing system and has been designed for use at small airports where rough terrain or real estate constraints make ILS instalation difficult or cost -prohibite. All aircrafts that are equipped to fly an ILS and are equipped also with a transponder of a typical secondary surveillance radar can additionally use the TLS. The transportable version of the TLS, known as "Firefly", can be easily transported by means of a truck or an aircraft and immediately installed. The principle of operation of the typical Doppler subsystem, which can be used for guidance of the aircraft in the elavation plane, is explained in Section 5. The second part of this paper is composed of four relevant sections. They present principles of operation of the accessory radio navigation systems such as: VHF omni -directional range (VOR), a distance - measuring equipment (DME), a secondary surveillance radar (SSR, IFF) and the standard CW - FM, 4.3 GHz - altimeter. Additionally, the commonly applied operation modes 3/A and C are also described in detail.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W obecnych czasach coraz częściej duże linie lotnicze sięgają po zdobycze techniki komputerowej. Liczą się dla nich nie tylko oszczędności wynikające z ich korzystania, ale przede wszystkim bezpieczeństwo lotu. Jak wiadomo najwięcej zagrożeń pojawia się podczas startu i lądowania, w większości przypadków spowodowane są one przez czynnik ludzki. Stąd też poza opracowywaniem i rozwojem ogólnie obowiązujących przepisów bezpieczeństwa, coraz więcej uwagi poświęca się nowoczesnym systemom komputerowym wspomagających pilotów w ich codziennej pracy. Referat ten przedstawia systemy używane przez pilotów w czasie startu i lądowania. Sposób, w jaki one ewoluowały od lat 50-tych aż do dnia dzisiejszego. Do porównania zostały wybrane dwa systemy rozwijane przez autorów, które są używane przez dużą liczbę linii lotniczych z calego świata. Pierwszy z nich tzw. Runway Weight Chart, drugi system TOPAS - część platformy Lufthansa WorkPad. Dodatkowo na przykładzie systemu TOPAS przedstawione zostaną zalety używania nowoczesnych systemów wspomagających start i lądowanie.
W artykule omówiono wybrane metody lądowania bezzałogowych statków powietrznych wykorzystujących w wojsku polskim. Zaprezentowane w artykule metody lądowania oraz określenie ich dokładności wykonano na podstawie analizy lądowań wykorzystywanych cywilnie i militarnie cywilnie bezzałogowych statków powietrznych.
EN
The article discusses some methods of landing unmanned aircraft using in the Polish army. Presented in the article methods of landing and to determine their accuracy is made based on the analysis of landing used militarily and civilly unmanned aircraft.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Landing is the most dangerous phase of aircraft flight. High momentary forces appear in the elements of the landing gear during touchdown. They result from the necessity of absorbing and dispersing the energy of decline. An aircraft designed and utilized according to the regulations should be able to absorb the energy of decline during touchdown as well as the energy resulting from horizontal movement. It is indicated in these studies that numerical analysis of the strength of the construction elements of the examined aircraft’s part (beside experimental research) is a necessary stage of proper methodology of aviation research, in particular in programming and reliability evaluation and development of methods of increasing durability in case of solutions already used in practice. In this paper the analytical method for dynamic parameters assessment of damping system of main landing gear is presented. The linear mathematical model was applied to describe the characteristics of the damper in the developed 3D FE landing gear model. In the carried out computations using LS-Dyna the following matters were taken into consideration: contact problems between collaborating elements, the phenomena of energy absorption by gas-liquid damper placed in the landing gear and the response of the landing gear during touchdown of a flexible wheel with the ground. In the paper the results from numerical runs of drop and touchdown tests are discussed.
PL
Podwozie współczesnego samolotu jest jednym z podstawowych układów decydujących w szczególny sposób bezpieczeństwie eksploatacji samolotu. Postęp w dziedzinie metod numerycznych i zastosowanie komputerów o dużej mocy obliczeniowej umożliwia wykonanie symulacji pracy kompletnego układu podwozia lotniczego przy możliwie najwierniejszym odwzorowaniu rzeczywistych warunków jego eksploatacji. W celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji samolotu zarówno w fazie prac konstrukcyjno-wdrożeniowych, jak też w późniejszych etapach jego wykorzystania niezbędne są analizy dynamiczne podwozi. Analizy takie umożliwiają diagnozowanie stanu wytrzymałości takiego liczonego układu oraz prognozowanie jego działania w warunkach niebezpiecznych. Przeprowadzenie tego typu badań z wykorzystaniem metod numerycznych jest znacznie łatwiejsze i tańsze od badań eksperymentalnych. W opracowaniu zaprezentowano model 3D kompletnego układu podwozia stałego samolotu transportowego przeznaczony do analiz dynamicznych. Model MES układu zestawiono z odkształcalnych brył, które wiernie odzwierciedlają parametry geometryczno-fizyczne podstawowych podzespołów wykonawczych rozważanego podwozia. Podzespoły te modelowano odkształcalnymi elementami o nieliniowych charakterystykach odpowiadających różnym materiałom zastosowanym w poszczególnych częściach układu podwozia. Połączenia ruchowe układu modelowano z uwzględnieniem odpowiednich warunków kontaktu. W modelu odwzorowano koło podwozia z uwzględnieniem wypełnionego powietrzem pneumatyka o nieliniowej charakterystyce materiałowej. W modelu amortyzatora zastosowano specjalny element sprężysto-tlumiący o zastępczej charakterystyce opracowanej analitycznie na podstawie parametrów rzeczywistego amortyzatora cieczowo- -gazowego testowanego eksperymentalnie. W pracy omówione zostaną wybrane wyniki analizy dynamicznej systemem LS-Dyna.
W artykule przedstawiono zagadnienie emisji cząstek stałych z samolotów pasażerskich i ich wpływ na zanieczyszczenie powietrza w pobliżu portu lotniczego. Niedostateczne dane na temat stężenia liczbowego cząstek stałych z silników lotniczych wymusiły prace nad szczegółowym rozpoznaniem wielkości zanieczyszczenia powietrza w pobliżu lotnisk. Badania przeprowadzono na obszarze przyległym do portu lotniczego Poznań-Ławica. Pomiar stężenia cząstek stałych wykonano czterokrotnie w trakcie lądowania statków powietrznych wyposażonych w silniki odrzutowe. Analizie podlegało całkowite stężenie liczbowe oraz rozkład wymiarowy cząstek stałych. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono kilkudziesięciokrotny wzrost wartości stężenia liczbowego cząstek stałych w powietrzu, spowodowany operacją lądowania pojedynczego statku powietrznego. Otrzymane charakterystyki pozwoliły stwierdzić, że wśród cząstek stałych emitowanych w fazie lądowania samolotu pasażerskiego dominują cząstki o średnicach z zakresu 5–20 nm.
EN
The paper presents the issue of particulate matter emissions from passenger aircraft and their impact on air pollution near the airport. The study was conducted in an area adjacent to the airport Poznan-Lawica. The measurement of particle concentration was performed four times during landing aircrafts equipped with jet engines. The main subject of analysis were total concentration and size distribution of particulate matters. Based on the survey was found several dozen fold increase in the concentration of particles in the air, caused by the operation of a single aircraft landing. Obtained characteristics showed that during stage of landing the particles with diameters of 5–20 nm are dominating.
W pracy przedstawiono sposób fizycznego i matematycznego modelowania wpływu zmiennego podmuchu "microburst" na dynamikę sterowanego samolotu. Dynamiczne równania ruchu wyprowadzono w układzie sztywno związanym z badanym samolotem, stosując formalizm Boltzmanna-Hamela dla układów mechanicznych o więzach holonomicznych. W części pierwszej przedstawiono trójwymiarowy model matematyczny podmuchu. W pracy przeanalizowano wpływ położenia obszaru podmuchu dla dwóch położeń jego centrum względem progu pasa startowego. Symulację wykonano dla fazy podejścia do lądowania.
EN
The physical and mathematical modelling of the microburst influence on aircraft behaviour is presented in the paper. The dynamics equations of aircraft motion are derived in plane-fixed coordinate system on the basis of Boltzmann-Hamel formalism for material systems with holonomic constraints. The plane is treated as a six-degrees-of-freedom rigid body. The windshear velocity field is described by three-dimentional mathematical Bray's model. The numerical simulation was carried out for off-center flights at two microburst locations in respect to airstrip at approach to land phase.
W pracy przedstawiono wpływ zmiennego podmuchu "microburst" na dynamikę sterowanego samolotu. Dynamiczne równania ruchu wyprowadzono w układzie sztywno związanym z badanym samolotem, stosując formalizm Boltzmanna-Hamela dla układów mechanicznych o więzach holonomicznych. W części drugiej pokazano wyniki przykładowej symulacji dla dwóch położeń centrum podmuchu względem progu pasa startowego. Symulację wykonano dla fazy podejścia do lądowania dla samolotu 1-22 "Iryda".
EN
The physical and mathematical modelling of the microburst influence on an aeroplane behaviour is presented in the paper. The dynamics equations of aircraft motion are derived in plane-fixed coordinate system on the basis of Boltzmann-Hamel formalism for material systems with holonomic constraints. The plane is treated as a six-degrees-of-freedom rigid body. In part II the numerical simulation was carried out for off-center flights at two microburst locations in respect to airstrip at approach to land phase. The simulation was carried out for I - 22 "Iryda" as a test aircraft.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Pseudosatelity, wykorzysty\vane na lotniskach (APL - Airport Pseudosatelites) stanowią istotny czynnik wspomagający uzyskanie wymaganych kryteriów przez systemy LAAS (Local Area Augmentation System) dla II i III kategorii lądowania, w zakresie dokladności określania miejsca położenia statku powietrznego i wiarygodności pracy systemu. W referacie krótko zaprezentowano wybrane typy pseudosatelitów wykorzystywanych dla potrzeb wsparcia systemu lądowania, a także przedstawiono zakres prac realizowanych w Instytucie Radiolokacji związanych z powyższym zagadnieniem.
EN
Applying of airport pseudosatellites (APL) to Local Area Augmentation System (LAAS) increases a possibility to fulfill all requirements for landing system category II and III. The most important criteria for that system are accuracy and integrity. The article presents some kinds of APL, their architecture and features. The range of research connected with APL and performed in the Institute of Radar Technology is described too.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.