Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Występowanie kwaśnych deszczy w województwie podlaskim w latach 2002–2009

100%

Roj-Rojewski S. , Sakowska M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2012

|

tom Tom 14

814--823

PL

Opad atmosferyczny stanowi główne źródło wody docierającej na powierzchnię ziemi i krążącej w jej obiegu hydrologicznym. Odgrywa on decydującą rolę w eliminacji wprowadzanych do atmosfery substancji chemicznych, lecz jednocześnie może powodować zanieczyszczenie gleby, wody i roślinności. Stopień skażenia środowiska przez opady zależy głównie od stężenia zanieczyszczeń w nim zawartych oraz od ilości opadu. Czysty deszcz charakteryzuje się odczynem lekko kwaśnym o pH = 5,65. Jest to związane z obecnością nawet w niezanieczyszczonym powietrzu atmosferycznym kwasu węglowego, powstającego w wyniku reakcji H2O z CO2. Kwasowość opadów atmosferycznych ocenia się na podstawie europejskiej klasyfikacji kwasowości wód opadowych [5]. W tej klasyfikacji normalny odczyn opadów zawiera się w przedziale pH 5,1-6,0. Kwaśnymi deszczami powszechnie nazywa się jednak opady atmosferyczne o pH poniżej wartości 5,65 [1, 12, 15]. Główne składniki powodujące zakwaszenie opadów atmosferycz-nych to związki siarki (SO2) i azotu (NOx). Dostają się one do atmosfery przede wszystkim jako efekt gospodarczo-bytowej działalności człowieka, szczególnie dotyczy to sektora komunalno-bytowego, energetycznego oraz transportu samochodowego. Kwaśne deszcze stanowią poważne zagrożenie zarówno dla środowiska naturalnego, jak i człowieka [2, 4, 8]. Problem ten dotyczy szczególnie obszarów uprzemysłowionych. Można przypuszczać, ze w województwie podlaskim, położonym w jednym z najczystszych regionów naszego kraju, będącym częścią Zielonych Płuc Polski, nie występują lub bardzo rzadko pojawiają się opady o odczynie kwaśnym. Takie opady stanowiłyby tu znaczne zagrożenie dla srodowiska, gdyż az 69% gleb użytków rolnych tego regionu poasiada odczyn kwasny i bardzo kwaśny {12]. Praca ma nacelu analizę odczynu opadów atmosferycznych oraz ocenę zagrożenia obszaru województwa podlaskiego kwaśnymi deszczami w latach 2002-2009.

EN

Acid rains have a pH of less than 5.65 (the normal acidity of unpolluted atmospheric water). They are the serious threat to nature and man. This problem especially refers to industrialized areas. Sulphur (SO2) and nitrogen (NOx) compounds are the main components causing acidifying of rainfalls. They get to the atmosphere first of all as the effect of domestic and economic activity of man, especially it refers to the municipal and housing sector, the power industry and the motor transportation. The region of the Podlaskie Voivodeship belongs to the most ecologically cleaner in the country, so presumably the problem of acid rains does not appear there. The aim of the study is analysis of the reaction of precipitations and evaluation of the threat of the area of the Podlaskie Voivodeship with acid rains in the years 2002-2009. The measured data from the Provincial Inspectorate of Environmental Protection in Bialystok were used in the work. It originates from two research stations dealing with the chemistry of rainfalls in Bialystok and in Suwalki. The analysis of the obtained data shows quite often occurrence of acid rains (pH<5,65) on the area of the Podlaskie Voivodeship. Amount of rainfalls characterized by distinctly lowered acidity (pH<5,1) is however not large, because it is only 14% of monthly mean measurements. Annual means pH of rains in the range of 5,07-5,96 was higher than in the other regions. So the threat with acid rains on the study area is the lowest compared to the all country. The main influence on the pH of precipitation has the sulphur compounds there. In most cases lightly high concentration of sulphates in rainfalls was found. The nitrogen compounds appeared in little amounts there. Far more of acid rains were registered in the region of Bialystok in comparison to Suwalki city. Their degree of the acidity was also evidently higher. This results first of all from the concentration in that area the environmentally arduous production plants. The reaction of rainfalls on the study area is characterized by the seasonality The lowest values of pH appear within a winter-spring period from October to March, what is due to the greatest amounts of pollutions in the heating season. The tendency to gradual increasing pH of rainfalls on the area of the Podlaskie Voivodeship has been noticed since the year 2005. The main reason is the considerable reduction of the emission of gaseous pollutants, which corresponds to the prevalent trend in the country.

2

Wpływ opadów atmosferycznych na jakość wód w leśnych zlewniach potoków karkonoskich

100%

Twarowski R. , Marchlewska-Knych B.

Czasopismo Techniczne. Środowisko

|

2002

|

tom R. 99, z. 5-Ś

45--54

EN

Chemical compositions of surface waters are the result of mixing processes between different waters: from precipitation, from snow melting and ground waters. Additionally the chemical composition changed due to meteorological conditions also because of ways and extent of grounds developing on area of catchment. In forest catchments one of the main factor for quality of water were loads comingwith precipitation on surface of the area. After investigations was found that quality of outflowing waters depends on many factors those act unfavourably: dominant acid bedrock, acid soils, coniferous forest (acid forest bed), steep slopes and very high amount of precipitation. The study was based on results from monitoring the chemical compounds of precipitation waters done in period of six years (1995-2001). Observations that were conducted in stations: Jakuszyce, Przesieka, Karpacz and Śnieżka proved that quality of water in streams of forest catchment over Karkonosze Mts. are the effect of chemical pollution originate from precipitation waters. As materials for analyse have been taken loads of main pollution elements: acidic and biochemical, compounds, heavy metals and hydrogen ions (H+). Mentioned above analyses affirmed that concentration of prevailing chemical compounds and alsoincoming, loads were each next year considerably lower and precipitation waters were less acid. Despite of decreasing tendency of many pollution indexes the precipitation is still a significant source of water pollution in Karkonosze Mts. flowing waters. In paper was evaluated also a effects of precipitation loads on state of pollution level in flowing waters and compared amount of precipitation loads and loads of pollution in waters outflowing from study area at typical years. The last investigations were based on chemical analyses of samples taken in years 1995-2001 from followed Karkonosze Mts. streams: Łomnica, Podgórna and Kamienna.

3

Water quality in acidified areas and effects of forest management

100%

NihIgård B. , Alauzis V.

Czasopismo Techniczne. Środowisko

|

2002

|

tom R. 99, z. 4-Ś

67--75

EN

Soil water and ground water are determined to large extent by the soil and bedrock chemistry, but a number of chemical variables are also strongly affected by acid rain and silvicultural measures like plantation of different tree species, soil scarification, slash burning and soil melioration. In a comparison with a clean air situation in SW Argentina, with soils without acidification and with rain and stream water of clean composition, the acidified region in southernmost Sweden indicated a great variation in effects on water due to forest measures, pH in incoming rain and throughfall was determined to a large extent by the sulphuric and nitric acids coming in, and not by the bicarbonate buffer system as in the clean air situation. Base cations increased in concentrations from rain, throughfall to soil water, and most in the more fertile soil of Argentina. The original soil and bedrock situation determined Ca, Mg and K, and these elements also increased strongly in soil water after adding wood ash to the soil or burning slash. Na and Cl also increased in soil water after wood ashing and burning, but were also determined by the content in precipitation and dry deposition to the canopy. Leaching of anions brought base cations with them, and in burned areas K and NO3 approximately balanced each other. From clear cuts was found similar behavior as from burned areas, but with much less nitrification and with less nitrate leaching. The appearance of field vegetation was of great importance in determiningthe amounts of leached nitrogen. The importance of swamp forest areas for denitrification was noted with very little nitrate leaching in runoff water.

PL

Jakość wody glebowej oraz gruntowej jest w dużym stopniu zdeterminowana przez chemię gleby i skały macierzystej, ale pewna liczba związkówchemicznych pojawia się także na skutek występowania kwaśnych deszczy i takich przedsięwzięć gospodarki leśnej, jak: uprawa różnych gatunków drzew, przerywanie powierzchni gleby, spalanie drobnicy zrębowej oraz poprawianie jakości gleby. W porównaniu z obszarami o czystym powietrzu w południowo-zachodniej Argentynie, z glebami niezakwaszonymi oraz czystym deszczem i czystą wodą płynącą, zakwaszone rejony na samym południu Szwecji wykazywały dużą zmienność jakości wody, w tym pod wpływem gospodarki leśnej. Wartości pH w deszczu i wodzie przeciekającej były w dużym stopniu zdeterminowane przez zawarty tam kwas siarkowy i azotowy, a nie przez buforowy system wodorowędlanów, jak w przypadku czystego powietrza. Zwiększyło się stężenie kationów zasadowych w deszczu, wodzie przeciekającej do wody glebowej. Pierwotny stan gleby i skały macierzystej determinował zawartość Ca, Mg i K; ilość tych pierwiastków silnie wzrosła także w wodzie glebowej po dodaniu do gleby popiołu drzewnego oraz spalonej drobnicy zrębowej. Po spaleniu i spopieleniu drewna wzrosła też w wodzie glebowej zawartość Na i Cl, ale wpłynęła na to również zawartość składników chemicznych w opadzie i suchej depozycji na pokryciu. Ługowanie anionów przyniosło kationy zasadowe, a K i NO3 w przybliżeniu bilansowały się wzajemnie na wypalonych obszarach. PodobnA sytuację zauważono na porębach, z tym, że nitryfikacja była niższa i następowało mniejsze ługowanie azotanów. Bardzo ważną rolę w wielkości ługowanego azotu odgrywało pojawienie się roślinności uprawowej. Zwrócono uwagę na znaczenie bagiennych obszarów leśnych w zakresie denitryfikacji przy bardzo małym ługowaniu azotanów w wodzie odpływającej.

4

Zmiany jakości wód opadowych w ekosystemie leśnym w Świętokrzyskim Parku Narodowym

100%

Kowalkowski A. , Jóźwiak M. , Kozłowski R.

Czasopismo Techniczne. Środowisko

|

2002

|

tom R. 99, z. 5-Ś

97--110

EN

Monitoring research of rainfall penetrating through the forest to the soil surface was conducted in Świętokrzyski National Park between 1994--1995 and 2000-2001 in order to recognize the role of rainfall in the process of acidifying soil and surface waters. In compliance with the assumptions used for monitoring system of water and matter circulation (Fig. 1) the dynamics of chemical composition and acidity were tested in the bulk precipitation (OA) were tested at the height of 30 m over soil - 4 m over crown beech stand, throughfall in the fir-beech stand (OpJd) and beech stand (OpBk) and stemflow of 5 fir trees 180-190 years old (SpJd) and 5 beech trees 80-100 years old (SpBk). In the monthly samples, the content of Cl, SO42-, NO3-, PO43-, NH4+, Ca2+, Mg2+, K+, Mn2+, Pb2+, Fe3+, Al3+ was determined, whereas pH was determined directly after the rainfall in this area. The soils of the investigated forest area developed from quartzite weathering with an admixture of eolic dust are very acid with alkaligenous cation saturation in mineral horizons from 8-11% in the Ah and E horizons to 6-30% in the C and SolDg horizons (Fig. 2). On the basis of the pH measurements it has been stated that between 1994-2001 there was a considerable trend of increasing acidification in rainfall flowing downwards the stand to the surface, especially stemflow in comparison with bulk precipitation (Table 1). The seasonal dynamics of pH in rainfall is considerable, however, with lower pH-values in cold periods and 2,0-2,5 pH higer in warm periods (Table 2, Fig. 3). From the investigated fir-beech stand and beech stand, rain waters leaches considerable amounts of K+, Mn2+, and H+, and also Ca2+, NH4+, Al3+, NO3-, SO42-, Cl-, PO43-, and Mg2+ to the lower degree (Table 2, Fig. 4). This phenomenon is especially sharply manifested in the constant stemflow "pathes", directly to the rhyzosphere. High enrichment of rain waters in hylosphere with anions of strong acids NO3- SO42-, Cl-, and protons H+ may be caused by dry deposition in dry periods of gases coming from emission and in wet periods by decomposition dust and acrosol of deposited on the surface of plants above-ground. The quantity of then cation and anion rinsed from the tree organs depends on the acidity of the soil. The molar rations Ca2+/Al3+, mol*mol-1 and the base saturation degree Ma% of rain waters in hylosphere indicate intensive neutralization of acides by basic ions washed out from trees by acid rain waters (Fig. 5). The calculated Acid Neutralising Capacity ANCaq μmol* μmol 1-1 confirms slight overbalance of acids in the bulk precipitation in years 1994-1995 and 2000-2001 (Table 3, Fig. 6). In the throughfall there was a decreasing trend of basic cation domination and in 2000-2001 with increased dominance of acids over bases. Stemflow in the investigated period shows overbalance of acids in relation to bases with negative values ANCaq. In the dynamics of ANCaq there is considerable dominance of acids components in cold periods. In vegetation periods they are buffered by leaching from the assimilation organs and from bark of basic cations, increasing with the increased concentration of anions of strong acides in waters.

5

Stosunki wodne w obumierającym lesie świerkowym w Karkonoszach

88%

Kowalik P. , Cudlin P.

Czasopismo Techniczne. Środowisko

|

2002

|

tom R. 99, z. 4-Ś

27--35

EN

The programme of the research includes use of the SPAC model, taking into account how soil acidity will influence root density and transpiration of trees. Main results are connected to the simulation of these relation between root density and transpiration of trees, taking into account the actual soil water content and soil water stress (pF of soil water). These relations will indicate how the Mountain forest ecosystem can be influenced and which action would bring the most desirable results in terms of reforestation. In the North-Eastern part of Bohemia (CZ) stress and physiological disorders of higher plants are related to a strong forest decline. Total deforestation in some localities is connected with additional problems of reforestation. Research is directed into the pedo-environmental restriction to forest renovation in terms of soil chemical and physical constraints and the climate effect on the forest health. The knowledge on soil - tree - atmosphere - system using a SPAC model and the soil degradation, rooting density and soil water relations were evalued. The upper elevation coniferous forest trees live on the edge of disaster under continuous stresses. Soils are shallow to bedrock, nutritionally poor, too wet, with severe winters. Anthropogenic factors known from field studies to cause stresses in forest trees are mainly acidity (H2SO4/HNO3) and metal ions. Acidity (low pH) influences root systems and causing death of fine roots, which reduces water and mineral uptake. Sulphur and nitrogen compounds are the major pollutants having deleterious effect on forests. The sulphur deposition is perhaps the highest in the world here, up to 100kg S per ha and year. Decreasing root density is resulting with decreasing of tree transpiration and tree photosynthesis, often with death of the tree. Climatic data of the field were used to simulate diurnal course of the temperature, relative humidity and solar radiation during cloudy and sunny days. Results of simulation are giving the numerical values of root water uptake as a function of changing root density, influenced by soil degradation. The main assumptions were that the forest decline is a result of the water stress of trees. Forest under stress was damaged by insects, like Zeraiphera griseana, attacking several thousands of ha of the stand. Soil acidity under the influence of the acid rain drops even to the level of pH 2.4, standinglater on the level pH 3.4. The wet sulphate sulphur deposition was above 20 kg ha-1 year-1 in 1990 at Mountain Śnieżka, up to 100 kg S ha-1 year-1 in some locations, highest in the world. The annual concentrations of the sulphur dioxide SO2 in the area oscillate around 40-50 μg m-3 of air, while the annual SO2 concentration of 20μg m-3 may have a toxic effect on coniferous forest, especially under unfavourable climatic and edaphic conditions. Acidity influences root systems and soils, causing death of fine roots, reducing water and mineral uptake, altering microflora and litter decomposition, reducing mycorrhizae, resistance and vigor. The molar Ca/Al ratio below 1.0 shown to repress root growth. The working question in this paper was how decreasing root density L[v] cm cm-3 may influence spruce stands, but mainly leaf water negative pressure (water stress), leaf to air temperature (heat stress) and pulse of diurnal transpiration. The result of the simulation using SPAC model was the transpiration rate to leaf water negative pressure loop, given in fig. 2. Data on the root density was collected in the field. Diurnal meteorological data were taken from Pec near Śnieżka, 800 m a.s.l. Day 13th August 2000 (225th day of the year) was selected, sunny. Soil water potential was taken low as pF 2,9. Root penetration depth was shallow, about 50 cm. Root densities in the simulation were 5.0, 1.0, 0.1 and 0.05 cm cm-3, but in the field on the location of the strong forest decline the densities were below 0.4-0.5 and in the location of moderate forest decline the densities were about 1.0 cm cm-3. Critical behaviour of the trees was when root density was lower than 1.0 cm cm-3. Results of simulation may be confronted with the results of field measurements. Conclusions are: forest decline has a similar effect as the clear-cutting of the total stand; acid rain and clear-cutting are creating the conditions like in the acid bogs, with very low pH and low redoxEh; the research is indicating the importance of root regeneration ability, related to micro-topography, spatial variability of soils and phyto-sociology; new seedlings must be not distributed uniformly, but located only on the small "islands" elevated above the bog; biomanipulation and inoculation with microbes and fungi are not helping for seedlings survival; great need is indicated for new soil survey on micro-topography and spatial variability for new locations of the clusters of the seedlings.

6

Sulphur (IV) oxidation catalysed by iron (III) ions under conditions representative for atmospheric waters

75%

Wilkosz I. , Smalcerz D.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2011

|

tom Vol. 4, no. 2

115-118

EN

The catalytic S(IV) oxidation in atmospheric water is considered as one of the main reasons for acid rains. The paper presents results of kinetic studies on the S(IV) oxidation catalysed by Fe(III) ions. Laboratory experiments were carried out at concentrations of reactants and pH of solutions representative for acidified atmospheric waters. The results indicate that depending on the initial pH of the reaction solution and Fe(III) ion concentrations, the reaction orders lay in the range 0.5-1.5 and the reaction rates range between 2.10ź10-7 and 6.69ź10-6 molźdm-3źs-1. The results obtained suggest that the reaction is fast and it may play a significant role in the total oxidation of S(IV) in the atmosphere in highly polluted areas.

PL

Katalityczne utlenianie S(IV) w wodzie atmosferycznej uważane jest za jedną z głównych przyczyn kwaśnych deszczów. W artykule przedstawiono wyniki badań nad kinetyką procesu utleniania S(IV) katalizowanego jonami Fe(III). Badania laboratoryjne przeprowadzono przy stężeniach reagentów i pH roztworu odpowiadających zakwaszonej wodzie atmosferycznej. Otrzymane wyniki wskazują, że w zależności od początkowego pH roztworu i stężenia jonów Fe(III) rząd reakcji zmienia się w zakresie od 0.5 do 1.5, a szybkości reakcji przyjmują wartości z zakresu 2.10ź10-7 – 6.69ź10-6 molźdm-3źs-1. Otrzymane wyniki sugerują, że badana reakcja zachodzi szybko i może ona odgrywać znaczącą rolę w całkowitym utlenianiu S(IV) w atmosferze na obszarach silnie zanieczyszczonych.

7

Przepływy kwaśnego deszczu w materiałach kapilarno-porowatych

75%

Kubik J.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Politechnika Opolska

|

1998

|

tom z. 42

107-118

PL

Analizuje sie przepływ trójskładnikowy mieszaniny wilgoci z rozpuszczonymi cząstkami soli lub kwasów w materiałach kapilarno-porowtych. W trakcie przepływu dochodzi do adsorpcji tych mediów na powierzchni kapilar, co stanowi pierwszy etap destrukcji materiałów. W prezentowanych rozważaniach uwzględnia się przepływ konwekcyjny mieszaniny oraz dyfuzje molekularną.

EN

It is analysed three component mixture flow: humidity and dissolved particles of salts or acids; capillary-porous material. It is taking under account conversion of mixture, molecular, diffusion and phenomenon of adsorption on the walls of skeleton witch is the first step of materials decstruction.

8

Problemy ekologicznego zagrożenia Wilanowa

75%

Fijałkowski W.

|

nr 1

14-20

EN

In recent years, the historical residential complex in Wilanow, located in the southern part of Warsaw, became endangered by increasing air, water, and soil pollution, spontaneous developments of industrial areas, and the planned construction of a Berlin-Warsaw highway, despite protests of scientific, social, and professional organisations. The Society for the Protection of Historical Monuments, together with the Director of the Museum and Palace in Wilanow and Warsaw-based civic organisations, wage an incessant battle for the protection of the threatened historical, cultural, and landscape merits of Wilanow, which is one of the most valuable monuments of Polish culture and one of the few extant grand-scale spatial premises in Warsaw.

9

Wpływ składu surowcowego materiałów konstrukcyjnych na ich właściwości eksploatacyjne

75%

Gawdzik J. , Latosińska J. , Orman Ł. J. , Radek N.

Zeszyty Naukowe Politechniki Świętokrzyskiej. Nauki Techniczne

|

2009

|

tom Z. 13

142--146

PL

W artykule rozpatrzono wpływ kwaśnych deszczy na konstrukcje budowlane, a w szczególności na wytrzymałość materiałów ceramicznych. Wyniki badań wytrzymałości na ściskanie wykonanych na próbkach poddanych działaniu środowiska kwaśnego wskazują na wpływ tego czynnika w zależności od składu surowcowego analizowanego materiału budowlanego.

EN

The paper analyses the impact of acid rain on buildings, and in particular on the strength of ceramic materials. The test results of the compressive strength of samples treated and untreated with acid seem to prove the impact of this factor with respect to the composition of the material.

10

Stopień zakwaszenia wód opadowych w rejonie Bielska-Białej

75%

Kasza H.

Inżynieria Ekologiczna

|

2013

|

tom Nr 32

85--94

PL

Przedstawiono podsumowanie wyników wieloletnich badań stopnia zakwaszenia wód opadowych prowadzonych w siedmiu punktach zlokalizowanych wokół Bielska-Białej. Na każdym ze stanowisk czas badań wynosił około jednego roku. Badania prowadzono w latach 2002-2010. Zakres pH wód opadowych wahał się w granicach od 3,35 do 7,22. Większość próbek tego opadu, bo około 86% miało pH < 5,6, tj. poniżej naturalnego, świadczące o obecności w badanym opadzie substancji zakwaszających. W opadzie 47,6% prób stanowiły opady znacznie i silnie zakwaszone, tj. o pH < 4,5. Stwierdzono częstsze występowanie kwaśnych wód opadowych o pH < 5,6 niż w silnie uprzemysłowionej części województwa śląskiego. W badanym rejonie pH wód opadowych kształtują przede wszystkim zanieczyszczenia napływające z kierunku zachodniego i południowo-zachodniego oraz lokalne źródła ich emisji.

EN

In the paper results of long-term studies on acidification of water precipitation conducted in seven research points located near Bielsko-Biała were introduced. In each point period of study lasted ca. 1 year. The research was performed in the years 2002-2010. The range of pH of precipitation varied between 3.35 to 7.22. Majority of precipitation samples, because approximately 86% had pH < 5.6 i.e. lower than natural level, which indicated the presence of acidifying substances. Amongst samples of precipitation 47.6% were significantly and strongly acidic i.e. pH < 4.5. The rainwater with pH < 5.6 was more frequent than in more industrialized part of Silesian voivodship. In the investigated area pH of precipitation is mainly under influence of pollution flowing from west and southern-west and local sources of its emission.

11

Formation of the comprehension of environmental basic concepts in chemistry and biology

63%

Kreile S. , Krumina A.

Proceedings of ECOpole

|

2009

|

tom Vol. 3, No. 2

329--333

EN

In the background of successful acquiring of every learning subject there is comprehension of the basic concepts and problems of the corresponding field of science. Precise explanation of the basic concepts from the teacher’s side facilitates the corresponding development of student’s knowledge and comprehension. There are several substantial problems every teacher facing during learning process in chemistry and biology lessons. Students are defining the basic concepts/ideas not precisely because there is different explanation or even this explanation is lacking in different teaching aids. It is difficult for student to find definitions and explanations of concepts learned in preceding years without assistance. As for student as well for teacher there is lack of concise, clear source of information to be used both for self-education as well to prepare for examinations. And finally the actualities are changing in the long run. Obvious example is inclusion of actual environmental items in the chemistry course. Since the approval of new National Education standards in Latvia in 2006 environmental items were regarded mainly during biology lessons. Though there is the need to elaborate contemporary teaching aids assisting to solve the mentioned problems. The serious attention should be paid to the process of the formation of the basic concepts. Actual paper provides principles for the formation of the basic concept „acid rain”.

PL

Podstawą zdobywania wiedzy z każdego przedmiot nauczania jest zrozumienie podstawowych pojęć i problemów związanych z odpowiednią dziedziną nauki. Dokładne wyjaśnienie podstawowych pojęć przez nauczyciela ułatwia odpowiednie przyswojenie wiedzy przez ucznia. Każdy nauczyciel w trakcie procesu nauczania chemii i biologii napotyka na kilka ważnych problemów. Studenci definiują podstawowe pojęcia/zwroty nieprecyzyjnie, dlatego że nie znają innego wyjaśnienia, a także brakuje jeszcze niektórych pomocy naukowych. Studentowi trudno jest bez pomocy podać definicje i wyjaśnienia pojęć poznanych w poprzednich latach. Zarówno w przypadku studentów, jak i nauczycieli brak jest zwięzłych, jasnych źródeł informacji, które mogą być wykorzystywane w procesie samokształcenia bądź przygotowywania się do egzaminów. I wreszcie aktualizacja informacji zachodzi w dłuższym czasie. Przykładem jest uwzględnienie rzeczywistej ochrony środowiska w trakcie nauczania przedmiotu chemia. Od czasu zatwierdzenia w 2006 r. nowych norm krajowych edukacji na Łotwie zagadnienia ochrony środowiska realizowane są głównie podczas lekcji biologii. Istnieje potrzeba opracowania współczesnych pomocy naukowych i szukania sposobów w celu rozwiązania wymienionych problemów. Należy zwrócić uwagę na proces kształtowania podstawowych pojęć. W pracy przedstawiono zasady tworzenia podstawowego pojęcia „kwaśny deszcz”.

12

"Air Pollution Project Europe" i jego realizacja na terenie gminy Jaworzyna Śląska

63%

Kłos A. , Ząbkowska-Wacławek M. , Olechowska M. , Koźlik K.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2000

|

tom Vol. 7, nr 5

499-519

PL

Przedstawiono założenia oraz sposób realizacji norweskiego projektu "Air Pollution Project Europe", obejmującego tereny Europy Środkowej i Północnej, a dotyczącego badań kwaśnych opadów oraz oceny poziomu stężenia dwutlenku siarki w powietrzu na podstawie obserwacji porostów. Należałoby podkreślić, że badania na szczeblu lokalnym są wykonywane przez uczniów ze szkół podstawowych. Na przykładzie gminy Jaworzyna Śląska dokonano porównania wyników badań przeprowadzonych w ramach projektu z danymi dotyczącymi zanieczyszczenia atmosfery w regionie. Przedstawiono wyniki badań kwaśnych opadów oraz wyniki z obserwacji porostów dla Europy Środkowej i Północnej przeprowadzonych w latach 1993-1997.

EN

The guidelines of the "Air Pollution Project Europe" and the way of its realisation are presented. This Norwegian project is concerned with studies of the acid rains and the evaluation of concentration level of sulphur dioxide in air on the basis of lichen observation in the Central and North Europe. The project came into being in 1993 and is carried on up till now. It is very interesting, that in the research are engaged the school children. For Jaworzyna Śląska region the results obtained during realisation of the project have been compared with the collected air pollution data. The acid rains data as well as the results of lichen observation for Central and North Europe in 1993-1997 were presented.

13

Zastosowanie mechanizmów rynkowych w ochronie środowiska. Część II. Wykorzystanie transakcji giełdowych w zarządzaniu środowiskiem naturalnym

63%

Hałaj Z. W.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

1998

|

tom Vol. 5, nr 10

861-871

PL

W celu utrzymania poziomu emisji na najniższym poziomie istnieje potrzeba wprowadzania bardziej wyrafinowanych instrumentów finansowych. Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska (EPA) wprowadziła system zbywalnych zezwoleń na emisję SO2, substancji będącej przyczyną powstawania kwaśnych deszczy. We wprowadzonym systemie, opalanym węglem elektrowniom przyznaje się zbywalne zezwolenia na emisję, na podstawie dotychczasowego zużycia paliw stałych.

EN

To maintain the total emissions cap of SO2 on the lowest level we need to introduce a new and more sofisticated financial vehicles. United States Environmental Protection Agency's Acid Rain Program introduces such an innovative, market-based allowances trading system to reduce sulfur dioxide (SO2) emissions, one of the primary precursors of acid rain. Under this system, fossil fuel-fired power plants, are alloted tradable allowances based on their past fuel usage and statutory emission limitations.

14

Uwalnianie jonów żelaza(III) do środowiska pod wpływem roztworów kwaśnych

51%

Drużyńska M. , Glanowska E. , Greń K. , Smajdor J.

Analit

|

2024

|

tom Nr 14

6--9

PL

Artykuł porusza kwestię wymywania żelaza z odpadów przemysłowych. Badaniom zostały poddane trzy próbki: piaski formierskie, żużel ze spalarni odpadów oraz żużel stalowniczy. Na każdą z próbek działano roztworami kwaśnymi imitującymi kwaśne deszcze. Następnie przeprowadzono pomiary wykorzystując metodę spektrometrii UV-Vis, aby sprawdzić ile żelaza (III) uwalnia się z tego typu odpadów.

EN

The article addresses the issue of iron leaching from industrial waste. Three samples were examined: foundry sands, slag from waste incineration, and steel slag. Each sample was treated with acidic solutions simulating acid rain. Subsequently, measurements were conducted using the UV-Vis spectrometry method to determine the amount of iron (III) released from these types of waste.

15

Zastosowanie mechanizmów rynkowych w ochronie środowiska. Cz. 1. Zbywalne zezwolenia na emisje

51%

Hałaj Z.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

1998

|

tom Vol. 5, nr 10

849-860

PL

Zbywalne zezwolenia na emisję stały się w ostatnich czasach bardzo popularne wśród twórców polityki środowiskowej. Sam pomysł wykorzystania tego instrumentu finansowego oparty jest na zasadzie przepływu praw do emisji ze źródeł o niskiej emisji do tych, których poziom emitowanych zanieczyszczeń jest wyższy. Istnieje przekonanie, że ta metoda pozwoli utrzymać kontrolę zanieczyszczeń na niższym poziomie kosztów niż byłoby to na podstawie systemu norm emisji (podatki od emisji).

EN

Transferable discharge allowances have become new financial instruments very popular among environmental policymakers in recent years. The idea of this approachies based on the transfer of emission rights from sources with low control costs to those with high costs. Some believe that this approach could give us pollution control at a substntially lower cost than system based on effluent standard and would be more acceptable than emission taxes.