Głównym celem artykułu jest przedstawienie istoty mechanizmu transmisji polityki pieniężnej i roli rynków obligacji skarbowych w procesie tej transmisji oraz dokonanie analizy interwencji EBC na rynkach obligacji skarbowych w strefie euro w okresie 2010–2012. Ponadto w artykule zaprezentowano poglądy na temat zasadności podjęcia tych interwencji. Ogólny mechanizm oddziaływania polityki pieniężnej na gospodarkę i inflację nosi nazwę mechanizmu transmisji. Kluczową rolę w tym mechanizmie odgrywają rynki obligacji skarbowych. W ich przypadku do transmisji dochodzi trzema kanałami: cenowym, płynnościowym i bilansowym. Na początku maja 2010 r. rynki obligacji skarbowych w UGW przestały funkcjonować właściwie. Dlatego zdecydowano o rozpoczęciu interwencji na tych rynkach w celu ich naprawy. EBC uruchomił wówczas program skupu rynkowych papierów wartościowych (SMP). Wdrażały go podmioty zarządzające portfelem inwestycyjnym Eurosystemu, które interwencyjnie skupowały obligacje skarbowe niektórych krajów UGW. Papiery te skupowano od maja 2010 r. do marca 2011 r. i od sierpnia 2011 r. do lutego 2012 r. Program SMP zakończono 6 września 2012 r. Wówczas EBC ogłosił szczegóły techniczne bezwarunkowych transakcji monetarnych (OMT). Jednakże nie zostały one uruchomione do końca 2012 r. W kulminacyjnym okresie funkcjonowania programu SMP, EBC był w posiadaniu papierów o łącznej wartości 219,5 miliardów euro, w porównaniu z 208,7 miliardów euro na koniec 2012 r. Mimo, iż zakup obligacji skarbowych zadłużonych krajów UGW w latach 2010–2012 miał miejsce na rynku wtórnym, Bank ten wystąpił jako pożyczkodawca ostatniej instancji dla krajów, których walory nabywał. Działania te wzbudziły wiele kontrowersji.
Celem opracowania jest przedstawienie najważniejszych teorii oraz wybranych wyników badań empirycznych dotyczących kosztów bankructwa państwa. Oszacowanie potencjalnych kosztów bankructwa państwa stanowi niezbędną wiedzę dla rządów w celu podjęcia decyzji, w jak dużym stopniu w warunkach kryzysu zadłużenia opłacalne jest unikanie niewypłacalności w porównaniu z kosztami i korzyściami wywiązywania się ze zobowiązań. Z przeprowadzonej w opracowaniu analizy wynika, że w zależności od przyjętej metody ekonometrycznej oraz badanej próby krajów nadal występują olbrzymie rozbieżności odnośnie do wpływu bankructwa państwa na tempo wzrostu gospodarczego. Przykładowo koszty w krótkim okresie mogą wynosić od 0 do 10,5%, z kolei w średnim okresie od 0 do 10%. Podobnie znaczne rozbieżności dotyczą wpływu bankructwa na dostęp do międzynarodowych rynków kapitałowych i rozmiary handlu międzynarodowego. Najważniejszym potencjalnym kosztem ekonomicznym bankructwa państwa skłaniającym rządy do spłacania swoich zobowiązań jest negatywny wpływ bankructwa na sytuację krajowych firm, w tym głównie banków, co pośrednio wpływa na stan całej gospodarki kraju. Pogorszenie warunków funkcjonowania przedsiębiorstw prowadzi do ograniczenia prywatnych inwestycji, w tym szczególnie ważnych dla rozwoju współczesnych gospodarek inwestycji w kapitał ludzki, co zwrotnie obniża efektywność gospodarki, tempo wzrostu PKB i poprzez działanie automatycznych stabilizatorów pogłębia problemy fiskalne (głębokość i czas trwania kryzysu zadłużenia). Kolejnym ważnym kosztem motywującym rządy do unikania niewypłacalności są koszty polityczne, które są zazwyczaj długotrwałe i znaczne. Reasumując, należy podkreślić, że wyniki badań empirycznych wykazują skrajne rozbieżności, co utrudnia wykorzystanie ich przez rządy do podejmowaniu decyzji w warunkach kryzysów zadłużenia.
EN
The aim of this paper is to present the most important theories and selected empirical evidence on the costs of sovereign default. The evaluation of these costs is essential for countries facing a debt crisis for deciding how far they should go to avoid default compared with the costs and benefits resulting from the repayment of their debts. The analysis shows that depending on the selection of econometric model and sample of countries, there are still extreme differences regarding the impact of the sovereign default on economic growth. For example, the costs of not repaying debts can range from zero to 10.5% in the short run while in the medium term it can range from zero to 10%. Similarly, significant differences relate to the impact of sovereign default on the access to the international capital markets and on the size of international trade. The most important potential economic cost of sovereign default inducing governments to repay their debts is its negative impact on the domestic economy through the financial system, mainly banks, which indirectly affects the state of the whole economy. The deterioration of the business environment leads to a reduction in private investments, particularly the investments in human capital, which are very important for the development of modern economies. It leads to the reduction of the efficiency of the economy and GDP growth, and through the operation of automatic stabilizers- -exacerbates fiscal problems (the depth and the duration of the debt crisis). Another important incentive for governments to repay their debts are political costs, which are usually significant and long-lasting. In summary, the results of empirical studies show extreme differences, making it difficult for governments facing a debt crisis to use them to make optimal decisions.
W artykule przedstawiono przyczyny zadłużenia Portoryko oraz strategie wyjścia z kryzysu, będącego przykładem kryzysu w kraju peryferyjnym unii walutowej. Analizowana jest teza, że występowanie niektórych uwarunkowań uznanych w teorii za podstawę tzw. optymalnych obszarów walutowych (scentralizowana polityka budżetowa, nieograniczona mobilność pracy) może okazać się destabilizujące w przypadku dużych różnic w strukturze gospodarek „jądra” i peryferii unii walutowej. Z uwagi na to, że przyczyną kryzysu zadłużenia Portoryko były problemy strukturalne tej gospodarki, które przyczyniły się do wystąpienia nadmiernego zadłużenia sektora publicznego wyspy, wyniki analizy wskazują, że strategia wyjścia z kryzysu zadłużenia powinna obejmować kompleksowe podejście, obejmujące – poza reformami strukturalnymi zwiększającymi konkurencyjność wyspy – również konsolidację fiskalną oraz restrukturyzację zadłużenia.
The aim of this paper is to present the current state of public fi nances in selected EMU countries not covered by the EU, IMF and ECB fi nancial aid, the challenges for fiscal sustainability and the factors affecting the risk of deviations from those forecasts in the medium and in the long-run. The analysis shows that the most important factor leading to the increased fi scal sustainability will be the success in restoring credibility in the field of the possibility of the enhanced budgetary discipline in this group of countries. It requires a deep reform of the rules of the EMU functioning. In a view of the extreme controversy regarding the direction of reforms, and in the terms of avoiding diffi cult decisions by EU institutions, ultimately the most important factor leading to maintaining fi scal discipline seems to be the existence of the fi scal sustainability culture in the individual countries.
Literatura przedmiotu wskazuje, że globalny kryzys finansowy może mieć dualny wpływ na system opieki zdrowotnej. Po pierwsze, może znacząco ujemnie wpływać na dostępność do zaso-bów systemowych. Po drugie, odnotowuje się pozytywny wpływ na popyt na usługi zdrowotne. Niewątpliwie pozytywne efekty podejmowanych działań są ściśle uzależnione od spójności po-dejmowanych decyzji w sektorze publicznym zgodnych z celami reformy gospodarczej i celami systemów opieki zdrowotnej. Celem artykułu jest analiza podejmowanych działań w sektorze finansów publicznych w opiece zdrowotnej w obszarze: zmiany poziomu i zakresu zaangażowania finansowego państwa, zmiany jakości i dostępności usług opieki zdrowotnej oraz zmiany publicz-nych kosztów w systemie opieki zdrowotnej.
EN
Literature indicates that the global financial crisis may result in dual effect on the health care system. First, it can significantly impact on the availability of system resources. Secondly, it ap-pears to be a positive influence on the demand for health services. Undoubtedly, the positive re-sults of the measures taken are strictly dependent on the consistency of decisions making in the public sector in line with the aims and objectives of the economic reform of health care systems. The purpose of this article is to analyze the action taken in the public finances in health care in the area of: changes of the level and scope of the state's financial commitment, changes in the quality and accessibility of health care services, and changes in the cost of public health care system.
Próbując odnaleźć odpowiedź na pytanie dotyczące źródeł kryzysu finansowego zapoczątkowanego w Stanach Zjednoczonych na przełomie 2007 i 2008 r. oraz mającego obecnie miejsce w Europie kryzysu zadłużenia, autor zwraca uwagę na znaczenie działań politycznych, zarówno w kontekście potencjalnych źródeł sprawczych kryzysu, jak również, jako czynników determinujących naprawę finansów publicznych. Nawiązując do klasycznych teorii politycznego cyklu koniunkturalnego wskazuje argumenty mogące świadczyć, iż politycy prawicowi w pewnych warunkach zwiększają zadłużenie państwa. Teza ta nie jest powszechnie znana i akceptowana. Autor podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, dlaczego rządy w obliczu kryzysu unikają wprowadzania niezbędnych reform. W efekcie rozważa kwestię, w jakim stopniu wybory polityczne wpływają na zadłużenie gospodarek. Jest to ukryta forma pytania o to, w jakim stopniu ustrój demokratyczny prowadzi do zadłużenia państw.
EN
In an attempt to address the question concerning sources of the financial crisis that started in the United States at the turn of 2007 and the current European debt crisis, the author indicates the significance of political activity in the context of potential factors triggering the crisis as well as the ones contributing to public finance situation. Referring to the classic theories of political business cycle, the author presents arguments that might prove that the right-wing politicians under some circumstances contribute to mounting indebtedness of the state. This thesis is not commonly known and approved. The author also tries to answer the question why governments in view of a crisis are reluctant to launch indispensable reforms. Finally, he discusses the extent to which political choices affect indebted economies. This discussion focuses on the concealed question to what extent democratic system brings about indebtedness to the state.
Globalny kryzys, który dotarł do Europy w 2008 r., ewoluował od kryzysu finansowego dotyczącego instytucji finansowych do kryzysu zadłużeniowego. Problemy w Grecji, Irlandii, Portugalii, Hiszpanii i na Cyprze okazały się na tyle poważne, że państwa te nie były w stanie poradzić sobie z nimi samodzielnie i wystąpiły o pomoc zewnętrzną. Celem artykułu jest charakterystyka mechanizmów zarządzania kryzysowego w strefie euro i przedstawienie dotychczasowych prób stabilizowania sytuacji za pomocą programów pożyczkowych w najbardziej doświadczonych przez kryzys państwach. Z uwagi na liczne kontrowersje co do skuteczności podjętych działań pomocowych przedstawiono także metody weryfikacji rezultatów programów pomocowych.
EN
The global crisis that reached Europe in 2008 has evolved from a financial crisis to a debt crisis. The problems in Greece, Ireland, Portugal, Spain and Cyprus turned out to be so severe that they could not be managed at the national level. These countries therefore asked for external assistance. The aim of the article is to describe the crisis-resolution mechanism and the attempts to provide stability to euro area countries through financial-assistance instruments. In view of the numerous controversies over the efficiency of financial-assistance programmes, methods of evaluating their success and failure are also discussed.
The article addresses the problem ignored by mainstream economists - the negative social and economic consequences of the lack of own currency and the ability to conduct a national monetary policy. This issue is particularly important to the discussion about Polish accession to the EU common payment area. Using as a subject of study current European debt crisis the Author shows the Reader that the causes of the problems of southern outskirts of the euro zone does not arise "from living beyond their means", but most of all because of the lack of own currency. Countries of southern Europe, as a result of hasty abandonment of the opportunity to conduct their own monetary policy, lost their own economic competitiveness (ability to influence the unit labour costs) in relation to the dominant German export economy. The countries of southern Europe have become "prisoners of the euro zone", because it is not possible to conduct the same monetary policy for countries with different levels of inflation and competitiveness. Sooner or later, countries with a higher rate of inflation than the ECB's inflation target will lose their competitiveness and become indebted to the dominant economies - exporters of capital. There is no compensation for the loss of competitiveness from the common EU budget. The article draws attention to the social consequences of the existing "independence of the NBP” model and the "prohibition of monetary financing of the budget deficit by the National Bank of Poland”. In the end the Author defines the term "financial sovereignty".
PL
Artykuł dotyka problemu omijanego przez ekonomistów głównego nurtu - negatywnych konsekwencji społecznych i gospodarczych braku własnej waluty oraz możliwości prowadzenia narodowej polityki pieniężnej. Temat ten jest szczególnie ważny wobec rozważań Polski na temat przystąpienia do wspólnego obszaru płatniczego UE. Wykorzystując jako przedmiot badania aktualny europejski kryzys zadłużenia Autor pokazuje Czytelnikowi, że przyczyny problemów południowych peryferii strefy EURO wynikają nie „z życia ponad stan" lecz przede wszystkim z powodu braku własnej waluty. Kraje południa Europy wskutek pochopnej rezygnacji z możliwość prowadzenia własnej polityki pieniężnej utraciły w sposób niezawiniony własną konkurencyjność gospodarczą (możliwość wpływania na jednostkowe koszty pracy) względem dominującej eksportowej gospodarki niemieckiej. Kraje południa Europy stały się „więźniami strefy EURO", gdyż nie jest możliwe prowadzenie tej samej polityki pieniężnej dla krajów o różnym poziomie inflacji i konkurencyjności. Prędzej czy później kraje o wyższej stopie inflacji niż cel inflacyjny EBC utracą swoją konkurencyjność i zostają dłużnikami dominujących gospodarek - eksporterów kapitału. Brak jest rekompensat za utratę konkurencyjności ze wspólnego budżetu UE. W artykule zwraca się uwagę na konsekwencje społeczne istniejącego „modelu niezależności NBP” oraz „zakazu finansowania deficytu budżetowego przez NBP". Na zakończenie Autor definiuje pojęcie „suwerenności finansowej".
Rok 2020 zostanie zapamiętany na długo. Szok jaki wywołała pandemia Covid19 przyniósł wiele negatywnych skutków dla życia społecznego i gospodarczego. To bezprecedensowe zdarzenie doprowadziło do myślenia katastroficznego i wprowadziło wiele nieznanych dotychczas zjawisk i zachowań. Izolacja społeczna i tzw. lock down spowodowały potężne tąpnięcie globalnej gospodarki. I choć dzisiaj za wcześnie na wiarygodne szacunki skali i głębokości tego załamania , to warto podjąć próbę odpowiedzi na pytanie: Jaki będzie rok 2020 dla światowej gospodarki? Celem tego artykułu jest właśnie próba analizy globalnych nastrojów gospodarczych oraz próba wskazania jakie są możliwe perspektywy rozwoju recesji w globalnej gospodarce. Autorka nie twierdzi, że ustalenia te są możliwe na aktualnym etapie rozwoju recesji, jednak wskazuje, że można monitorować sygnały z gospodarki i prognozować dalszy przebieg kryzysu covidowego. Artykuł ten stanowi więc próbę zilustrowania aktualnych doniesień na temat reakcji gospodarki na koronakryzys. Według autorki, warto zastanowić się czy gospodarka szybko odbije i recesja przebiegnie w modelu V-kształtnym, czy – jak twierdzą defetyści – musimy się przygotować na długotrwały i głęboki kryzys gospodarczy o rozmiarach i skutkach nieznanych dotychczas (model L-kształtny recesji). Innym, niezwykle ważnym wątkiem prezentowanego artykułu jest ostrzeżenie dotyczące istotnych, długoterminowych konsekwencji koronakryzysu, związanych z gwałtownym wzrostem zadłużenia na świecie. Autorka przestrzega, że zaciągane dzisiaj długi publiczne pozostaną z nami na długo i będą obciążać gospodarki krajowe, determinując przyszłe perspektywy ich wzrostu.
EN
The year 2020 will be remembered for a long time. The pandemic shock caused by the Covid19 has had many negative consequences for social and economic life. This unprecedented event led to catastrophic thinking and introduced many hitherto unknown phenomena and behaviours. Social isolation and the so-called lock down caused a massive collapse of the global economy. And although today, it is too early for reliable estimates of the scale and depth of this breakdown, it is worth trying to answer the question: What will 2020 be like for the global economy? The aim of this article is an attempt to analyze the global economic sentiment, as well as an attempt to indicate the possible prospects for the recession in the global economy. The author does not claim that these findings are possible at the current stage of recession, but she indicates that the signals from the economy can be monitored and the further course of the Covid19 crisis can be anticipated. This article is therefore an attempt to illustrate current reports on the economic response to the coronavirus crisis. As author suggests, it is worth considering whether the economy will bounce back quickly and the recession will run in the V-shaped model, or - as defeatists claim - we need to prepare for a long and deep economic crisis with so far unknown dimensions and effects (the L-shaped recession model). Another extremely important goal of the article is the warning about the significant long-term consequences of the coronavirus crisis related to the sharp increase in global debt. The author warns that the public debts incurred today will remain with us for a very long time and will burden domestic economies, determining their future growth prospects.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.