Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Rola peruwiańskiego Trybunału Konstytucyjnego w rozwiązaniu kryzysu ustrojowego z lat 2017–2020

100%

Czarnecki Ł.

|

2021

|

nr 1 (59)

211-224

PL

Trybunał Konstytucyjny w Peru jest instytucją ustrojową, która po rezygnacji z funkcji pre-zydenta Pedro Pablo Kuczynskiego w 2018 r. stała się areną walki o wpływy między Parla-mentem a obozem władzy nowego prezydenta. Jaką rolę odegrał Trybunału Konstytucyjny w rozwiązaniu kryzysu ustrojowego od 2017 do 2020 r. oraz jaki był wpływ relacji na kształ-towanie się standardów państwa prawa? W konkluzji należy zauważyć, że organizacja i zasady funkcjonowania instytucji Trybunału Konstytucyjnego wykraczają poza tradycyjny trójpo-dział na władzę wykonawczą, ustawodawczą i sądowniczą, przyznając jej szerokie upraw-nienia, powodując jednakże, że jest ona podatna na korupcjogenne mechanizmy władzy.

EN

The Constitutional Tribunal in Peru is a special institution in the constitutional system that, after the resignation of President Pedro Pablo Kuczynski in 2018, has become the arena of the struggle for influence between the parliament and the president. What was the role of the Tribunal in solving the political crisis of 2017–2020 and what is the im-pact of these relations on shaping the rule of law standards? In conclusion, it should be noted that the organization and principles of functioning of the institution of the Con-stitutional Tribunal goes beyond the traditional division into executive, legislative and judicial power, granting it extensive powers, however, making it vulnerable to corrup-tion generating mechanisms of power.

2

Wybrane kierunki badań z zakresu prawa konstytucyjnego na świecie – subiektywny przyczynek do dyskusji

89%

Michalak A.

|

nr 1(77)

137-149

PL

W chwili obecnej globalnie toczy się dyskusja na temat pożądanych i koniecznych zmian w konstytucji, wspólnych i niederogowalnych wartości demokratycznych, zakresu omnipotencji władz wyłonionych w drodze wolnych wyborów. W dyskusji tej uczestniczą politycy, przedstawiciele organizacji reprezentujących społeczeństwo obywatelskie, eksperci i przedstawiciele świata nauki. Polski dyskurs konstytucyjny po 2015 r. zdominowały konsekwencje bezpardonowego obchodzenia przez polityków sprawujących rządy postanowień ustawy zasadniczej. Jak się wydaje w Polsce dopiero zmiany polityczne, tj. zmiana partii politycznej odpowiedzialnej za kształtowanie polityki wewnętrznej i zewnętrznej państwa otworzy możliwość powrotu do funkcjonowania państwa w sposób zgodny z uznanymi standardami konstytucyjnymi i demokratycznymi, co wymagać będzie wdrożenia procedur naprawczych. Nawet w tych okolicznościach nie można jednak tracić z pola widzenia innych zagadnień, które obecnie stanowią przedmiot debaty na międzynarodowych forach konstytucjonalistów. Jak się wydaje – przynajmniej niektóre z nich – mogą okazać się przydatne w dyskusji nad przywracaniem standardów konstytucyjnych.

EN

At present, there is a global discussion on desirable and necessary changes to the constitution, common and non-derogable democratic values, and the scope of the omnipotence of the authorities elected in free elections. Politicians, representatives of organizations representing civil society, experts and representatives of the world of science participate in this discussion. The Polish constitutional discourse after 2015 was dominated by the consequences of ruthless circumvention of the provisions of the constitution by politicians in power. Even in these circumstances, however, other issues that are currently being debated in international constitutional forums must not be lost sight of. It seems that at least some of them may prove useful in the discussion on restoring constitutional standards.

3

Constitutional Court Ruling with Constitutional Defectiveness. Theoretical Perspective

63%

Mojski W.

|

nr 5(81)

293-302

PL

W artykule podjęto próbę analizy zagadnienia dotyczącego skutków ustrojowych wadliwości konstytucyjnej orzeczenia sądu konstytucyjnego dla porządku prawnego państwa konstytucyjnego. Ten stosunkowo rzadko obserwowany w praktyce problem ustrojowy – charakterystyczny w sensie modelowym dla kryzysów konstytucyjnych – zaistniał jednak w ostatnich latach między innymi w Polsce, co powoduje wiele problemów teoretycznych i w konsekwencji praktycznych, które wymagają rozwiązania. Opracowanie stanowi głos w dyskusji w tym zakresie, przy czym przyjęto w nim teoretyczną perspektywę analizy tych zagadnień, w oparciu przede wszystkim o współczesne ogólne i szczegółowe założenia teorii konstytucji.

EN

The article attempts to analyze the issue of the systemic effects of the constitutional defects of a constitutional court’s ruling on the legal order of a constitutional state. This systemic problem, relatively rarely observed in practice – characteristic in the sense of a model analysis for constitutional crises – however has occurred in recent years, among others, in Poland, which causes many theoretical and consequently practical problems that require solution. The study is a voice in the discussion in this area, adopting a theoretical perspective for the analysis of these issues, based primarily on contemporary general and specific assumptions of the constitutional theory.

4

Polish Constitutional Order: Between Consolidation and Crisis

63%

Słomka T.

|

2020

|

nr 6 (58)

167-182

EN

The article concerns the dilemmas of building Polish constitutional identity after 1989. The hypothesis assumes that after the initial twenty years of consolidation and Europeanization of constitutional democracy, there was an attempt at undermining the adopted political order. The policy of the ruling camp after 2015 is a striking proof of this crisis.

PL

Artykuł dotyczy dylematów budowy polskiej tożsamości konstytucyjnej po 1989 roku. Hipoteza zakłada, że po początkowym, ponad dwudziestoletnim procesie konsolidacji i europeizacji demokracji konstytucyjnej, nastąpiła próba podważenia przyjętego porządku ustrojowego. Znamiennym dowodem tego kryzysu, jest polityka obozu rządzącego po 2015 r.

5

Transparency of the Polish Government Structure in the Network Perspective

63%

Domagała K. , Zieliński M.

|

nr 3

139-154

PL

Celem artykułu jest analiza kryzysu konstytucyjnego, który miał miejsce w Polsce po wyborach parlamentarnych w 2015 r., w perspektywie sieciowej. Przeprowadzone badania koncentrują się na ukazaniu braku przejrzystości działań rządu Prawa i Sprawiedliwości podczas wskazanego kryzysu. Dzięki użyciu analizy sieci (SNA) jako głównej metody badawczej, w artykule analizie poddane zostały nieformalne relacje pomiędzy głównymi aktorami politycznymi, które w znaczący sposób wpłynęły na działania rządu w tym okresie. W tym celu podjęta została próba rekonstrukcji najważniejszych wydarzeń na polskiej scenie politycznej, odnoszących się do tematu badań, w badanym okresie czasu.

EN

The aim of the paper is to analyze the constitutional crisis, which occurred in Poland at the end of 2015, shortly after the parliamentary election. Our research is focused on showing the low transparency of the Polish government during this political turmoil. We argue that there are many indirect connections and feedbacks between the main political actors which have an effect in the non-transparent structure of a government, which changes during political turmoil and more stable period of time. In this context the network analysis was used as a main research method to emphasize some of the personal connections between the main politicians.

6

Jak nie Trybunał Konstytucyjny to co? O rozproszonej kontroli konstytucyjności prawa w Polsce

63%

Rytel-Warzocha A.

|

2022

|

nr 3(67)

25-37

PL

Dyskusja na temat modelu kontroli konstytucyjności prawa w Polsce zyskała nowy wymiar po 2016 r. w związku z trwającym kryzysem konstytucyjnym. Przede wszystkim powróciło pytanie, czy niezależnie od kompetencji Trybunału Konstytucyjnego, na gruncie obowiązujących przepisów konstytucyjnych również sądy mogą dokonywać kontroli konstytucyjności przepisów ustawy w procesie ich stosowania. Pomimo, iż po 1997 r. utrwaliła się zasada, iż wyłączną kompetencję do kontroli konstytucyjności ustaw w Polsce ma Trybunał Konstytucyjny, obecnie widoczna się wyraźna zmiana w tym zakresie zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie. Większość przedstawicieli doktryny uzasadnia dopuszczalność rozproszonej kontroli konstytucyjności prawa niemożliwością wykonywania przez Trybunał Konstytucyjny swej podstawowej funkcji, traktując ją jako coś wyjątkowego, incydentalnego, determinowanego doktryną konieczności. Celem artykułu jest przybliżenie debaty na temat dopuszczalności rozproszonej kontroli konstytucyjności prawa na gruncie obowiązujących przepisów Konstytucji, jak również wskazanie kierunków rozwoju tej formy kontroli konstytucyjności prawa.

EN

The discussion on the model of constitutional review of law in Poland gained a new dimension after 2016 in connection with the ongoing constitutional crisis. First of all, there is a question of whether, irrespective of the competences of the Constitutional Tribunal, on the grounds of the binding constitutional provisions, also courts may review the constitutionality of statutory provisions in the process of their application. Although after 1997 the principle became established that the Constitutional Tribunal had exclusive competence to review the constitutionality of acts in Poland, a clear change in this respect is now visible both in doctrine and jurisprudence. The majority of doctrinal representatives justify the admissibility of dispersed judicial review by the inability of the Constitutional Tribunal to perform its basic function, treating it as something exceptional, incidental, determined by the doctrine of necessity. The aim of this paper is to present the debate on the admissibility of dispersed judicial review on the grounds of the Polish Constitution, as well as to indicate the possible directions of its development.

7

Sumienie sędziego

51%

Zajadło J.

|

tom 79

|

nr 4

31-41

EN

The subject of this paper is a philosophical-legal analysis of the concept of ‘judicial conscience’, recently a popular topic in public discourse. The author proposes a broad understanding of the term, and distinguishes four different sources of this conscience: i) a judge’s worldview, which most often has a religious basis; ii) professionalism; iii) axiological conflicts internal to the legal system; and, iv) awareness of belonging to the judiciary as an independent power (the third estate). The author illustrates his analysis of judicial conscience through the example of US case-law from the turn of the eighteenth and nineteenth centuries, when courts adjudicated on cases involving fugitive slaves. According to the author, it is possible, on this basis, to determine some paradigmatic attitudes available to judges facing axiological conflict. In the conclusion, the author applies his reflections to the present Polish constitutional crisis.

PL

Przedmiotem artykułu jest filozoficzno-prawna analiza pojęcia „sumienie sędziego”, które pojawia się ostatnio dosyć często w dyskursie publicznym. Autor proponuje jego szerokie rozumienie i wyróżnia cztery różne źródła sędziowskiego sumienia: 1) światopogląd, najczęściej o podłożu religijnym; 2) profesjonalizm; 3) konflikty aksjologiczne wewnątrz systemu prawa; 4) świadomość przynależności do odrębnej, trzeciej władzy. Autor pokazuje to na przykładzie orzecznictwa sądów amerykańskich w sprawach niewolniczych z przełomu 18. i 19. wieku. Jego zdaniem można na tej podstawie dokonać pewnych paradygmatycznych ustaleń w zakresie możliwych postaw sędziów stojących w obliczu konfliktu aksjologicznego. W zakończeniu autor przenosi swoje rozważania na grunt obecnego polskiego kryzysu konstytucyjnego.