Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Literary incarnations of Herkus Monte

100%

Kuzborska A.

|

nr 2(300)

331-354

PL

erkus Monte, przywódca Prusów, jest postacią historyczną, lecz jednocześnie bohaterem utworów literackich. Monte wielokrotnie został wymieniony w łacińskiej Kronice Ziemi Pruskiej Piotra z Dusburga już na początku XIII wieku. Te zapiski kronikarza Zakonu Niemieckiego zapoczątkowały żywotne motywy literackie pruskiego bohatera w literaturze niemieckiej, polskiej i litewskiej, w szczególności w powieści historycznej i dramacie historycznym XIX – pierwszej połowy XX w. W niniejszym artykule zostały omówione wybrane utwory literackie poświęcone postaci najsłynniejszego Prusa w historii: od powieści Franza Lubojatzkiego z 1840 roku po najnowszą powieść Claudiusa Crönerta z 2011 roku. Również dramat historyczny różnorako konstruował postać Montego, np. w dramacie Maxa Worgitzkiego z 1916 roku Monte jawi się jako heros wojny, którego odwaga i determinacja budzą obawy samych Prusów, a ich porażka jest traktowana jako nieuniknioność historii, gdzie słabszy ulega silniejszemu. Podobny wydźwięk miał dramat Rolfa Laucknera z 1937 roku. W dramacie litewskiego dramaturga Juozasa Grušasa Monte jest humanistą bez Boga i bogów, który walczy w imię wolności, co można odczytać jako nierówną walkę powojennej litewskiej partyzantki z władzą komunistyczną. Powieść Botho hrabiego von Keyserlingka z 1937 roku przedstawia Montego jako szlachetnego człowieka, ukształtowanego przez dwie antagonistyczne wobec siebie kultury. Jest postacią hybrydyczną, która przeżywa podobny dylemat jak bohater Germanów – Hermann vel Arminius lub Walter Alf vel Konrad Wallenrod w poemacie Adama Mickiewicza. Faktem jest, że fikcjonalny charakter opowieści o pruskim bohaterze często służył interesom literatur narodowych.

2

Bolesław Prus jako dziennikarz – stan badań i perspektywy badawcze

86%

Czachorowska M.

|

tom 16

69-80

PL

Twórczość Bolesława Prusa była przedmiotem licznych publikacji (szczególnie tych dotyczących języka, bo na nich skupia się autorka), jednak badacze koncentrowali się przede wszystkim na utworach literackich – powieściach, opowiadaniach i nowelach. Na marginesie zainteresowań pozostawał przebogaty dorobek dziennikarski Prusa. Artykuł przybliża ogrom zjawiska – wylicza lata współpracy pisarza z redakcjami, tytuły prasowe, w których zamieszczał swoje teksty i cykle wydawnicze, których był autorem. Podano w miarę pełny i aktualny wykaz prac językoznawczych, w których był opisywany idiolekt Prusa. Sformułowano też listę problemów i zadań badawczych, które należałoby podjąć, aby solidnie i kompleksowo przeanalizować język Prusa dziennikarza.

EN

The literary heritage of Bolesław Prus has been the subject of numerous publications, especially concerning the language, which remains the article author’s main focus. However, researchers have primarily concentrated on his literary fiction works – the novels, short stories, and novellas. The remarkably rich collection of the journalistic writings of Prus has been so far of marginal interest. This article introduces the reader to this great literary phenomenon – it provides the dates of the author’s collaboration with the editorial offices, press titles where he published his works, and describes his publishing cycles. It offers a current list of linguistic works devoted to the idiolect of Prus. It also addresses a set of problems and delineates the research tasks which are worth undertaking in order to perform a thorough and complex analysis of the language of Prus as a journalist.

3

Kronika Stowarzyszenia Geodetow Polskich

72%

Kluska S.

|

tom 77

|

nr 09

30-31

4

Description of omens in the Chronicle of Novgorod

58%

Mishchuk A. V. , Rudenko Y. , Dei M. O. , Skliar I. S. , Kovalchuk N.

|

nr 1 (181)

86-107

RU

Автора статьи интересует отношение средневекового человека к различным астрономическим явлениям, его стремление охарактеризовать эти явления, указать на их связь с историческими событиями Новгородской республики. Актуальность изучения нашей темы заключается в том, что анализ описаний предзнаменований в средневековой литературе, в том числе и в хрониках, мало изучен известными историками и медиевистами. Цель работы – найти, рассмотреть и проанализировать, на какие приметы обращал внимание средневековый человек, как он на них реагировал и как они зафиксированы в летописях. В статье использованы такие методы, как описательный, сравнительный, сравнительно-сопоставительный. В статье собраны и проанализированы фрагменты Новгородской летописи, описывающие различные небесные предзнаменования. Новизна исследования состоит в том, что анализ небесных предзнаменований, зафиксированных в Новгородской летописи, ранее не проводился, и им не придавалось большого значения при интерпретации древних летописей.

PL

Autorki artykułu interesuje stosunek człowieka średniowiecza do różnych zjawisk astronomicznych, jego dążenie do scharakteryzowania tych zjawisk, wskazania ich związku z wydarzeniami historycznymi Republiki Nowogrodzkiej. Istotność badań naszego tematu polega na tym, że analiza opisów wróżb w literaturze średniowiecznej, w tym w kronikach, jest słabo zbadana przez historyków i mediewistów. Celem pracy jest odnalezienie, zbadanie i przeanalizowanie, na jakie wróżby zwracał uwagę średniowieczny człowiek, jak na nie reagował i jak zostały one zapisane w kronikach. W artykule zebrano i przeanalizowano fragmenty Kroniki Nowogrodu opisujące różne astralne wróżby. Niniejsze badanie podejmuje problem wróżb astralnych zapisanych w Kronice Nowogrodzkiej, który do tej pory nie był podejmowany, ponieważ w tym zakresie nie przywiązywano większej wagi do historycznych zapisów.

EN

The author of the article is interested in the attitude of the medieval person towards various astronomical phenomena, their aspiration to characterize these phenomena, to point out their connection with the historical events of the Novgorod Republic. The relevance of the study of our subject is that the analysis of the descriptions of omens in medieval literature, including chronicles, is poorly researched by well-known historians and mediaevalists. The purpose of the work is to find, examine, and analyze what omens the medieval person drew attention to, how they reacted to them, and how these are recorded in the chronicles. Methods such as descriptive, comparative, and comparative and collation were used in the article. Fragments of the Chronicle of Novgorod describing various celestial omens were collected and analyzed in the article. The novelty of the research is that the analysis of celestial omens recorded in the Chronicle of Novgorod has not been performed before, and they have not been given much importance in the interpretation of ancient records.

5

Historia pali mu się w rękach

58%

Kasperek K.

|

nr 47