Kraje nordyckie, definiowane jako Dania, Finlandia, Norwegia i Szwecja, wcześnie zaczęły budować infrastrukturę internetową, nawet na obszarach o małej gęstości zaludnienia. Dlatego, gdy dostęp do internetu stał się osiągalny niemal dla każdego, a handel elektroniczny sukcesywnie się rozwijał, warunki i chęci do robienia zakupów w sieci już istniały.
W artykule porównano determinanty konkurencyjności krajów nordyckich, na tle gospodarek zaliczanych do innowacyjnych. Analizie zostały poddane strukturalne determinanty konkurencyjności w latach 2007–2013, zgodne z metodologią wykorzystywaną przez World Economic Forum, IMD World Competitiveness Center oraz United Nations Development Programme. Wysoki poziom rozwoju technologicznego, dobra jakość instytucji państwowych oraz stabilność makroekonomiczna, potwierdzają wysoką konkurencyjność badanych krajów. Dania, Finlandia i Szwecja jako gospodarki innowacyjne, zajmują wysokie miejsca w międzynarodowych rankingach konkurencyjności. Istotę międzynarodowej konkurencyjności krajów nordyckich potwierdzają mechanizmy współczesnego kryzysu finansowego.
EN
The article compares the determinants of competitiveness of the Nordic countries and innovation-driven economies in the context of the global financial crisis. Determinants analysed during period 2007-2013, in accordance with the methodology used by the World Economic Forum, the IMD World Competitiveness Center and the United Nations Development Programme. The high level of technology development, the good quality of institutions and macroeconomic stability, confirm the high competitiveness of these countries. Denmark, Finland and Sweden as innovation-driven economies, are high ranked on international competitiveness rankings.
The article offers an inside perspective on the political and cultural context that has been shaping the discourse about immigration and immigrants in the Nordic countries for several years (2008-2014). The case of Denmark, Sweden and Finland serve to exemplify countries which still experience vivid debates on whether or not the immigration policy should be made more restrictive. Analyzing pro and con arguments used by several politicians and politically active individuals allows to identify radicalization of anti-immigration attitudes.
PL
Artykuł stanowi próbę przybliżenia specyfiki kontekstu, w jakim od kilku lat (2008-2014) prowadzony jest dyskurs dotyczący imigrantów oraz ich obecności w krajach nordyckich. Na przykładzie Danii, Szwecji oraz Finlandii zostały przedstawione rysy charakterystyczne sposobu argumentowania zwolenników oraz przeciwników liberalnej polityki migracyjnej. Analiza wybranych wypowiedzi polityków oraz osób aktywnych politycznie dostarczyła wniosków wskazujących na radykalizowanie się postaw niechętnych imigrantom.
Obrona terytorialna w krajach nordyckich ma długą historię i odgrywa istotną rolę w systemach bezpieczeństwa tych krajów. Jest ona odrębnym rodzajem sił zbrojnych, tak więc jej obecność nie tylko uzupełnia i wzmacnia istniejące wojsko, ale wpływa na poprawę stanu bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego. Organizacja sił obrony terytorialnej jest mocno związana z narodowymi strategiami bezpieczeństwa oraz położeniem geopolitycznym krajów nordyckich. Kraje nordyckie rozwijają obronę terytorialną, jako kolejny, samodzielny rodzaj sił zbrojnych. Sukcesywnie wzmacniają one swoje Gwardie Krajowe, zarówno organizacyjnie, jak i finansowo. W efekcie mają bardzo silne struktury obrony terytorialnej.
EN
Territorial defence in the Nordic countries has a long history and plays an important role in the security systems of these countries. It is a separate kind of armed force, so its presence not only complements and strengthens the existing military, but also improves internal and external security. The organization of territorial defence forces is strongly linked to the national security strategies and the geopolitical position of the Nordic countries. Nordic countries are developing territorial defense as another independent type of armed force. They successively reinforce their Home Guard – organizationally and financially. As a result, they have very strong territorial defense structures.
Celem artykułu jest przeanalizowanie niektórych uwarunkowań systemowych Danii, Finlandii, Islandii, Norwegii i Szwecji, które przekładają się na rozwiązania zastosowane w polityce wobec szkolnictwa wyższego tych krajów. Artykuł nawiązuje do dyskusji o kulturze nowego kapitalizmu w kontekście zmian dokonujących się w sektorze publicznym, ze szczególnym uwzględnieniem dziedziny szkolnictwa wyższego. W tym kontekście jednym z podstawowych wątków jest dyskurs elitarności w szkolnictwie wyższym, który również w krajach nordyckich nie przeszedł bez echa. Jego analiza ujęta została w szerszą ramę zmiany społecznej, gdzie zmianie ulega dawny, zorientowany na kolektywizm kontrakt społeczny. Ta perspektywa umożliwia dostrzeżenie zmieniającej się roli szkolnictwa wyższego jako instrumentu polityki społecznej w państwie opiekuńczym. Nowe uwarunkowania społeczne, nastanie postindustrialnych stosunków pracy i produkcji oraz zmiana indywidualnych wartości na których zbudowano nordyckie państwa opiekuńcze powodują większą akceptację dla idei elitarności zindywidualnej i instytucjonalnej. Co prawda szkolnictwo wyższe w tych krajach jest jeszcze domeną w przeważającej większości zarządzaną i finansowaną przez państwo, jednocześnie jednak daje się zaobserwować narastanie zachowań imitujących działania rynkowe w sektorze prywatnym. Oznacza to, że analiza zmian zachodzących w sektorze szkolnictwa wyższego jest możliwa tylko wtedy gdy uwzględnieni sie zmieniający się charakter sektora publicznego, który w krajach nordyckich ma charakter typowy dla społeczeństw postindustrialnych.
EN
This article aims at analyzing some elements of the social systems in Denmark, Finland, Iceland, Norway and Sweden, which influence Higher Education policy in these countries. The argument is linked to the discussion about the culture of new capitalism that can be observed in the public sector reforms in general and in Higher Education policies in particular. The discourse of elitism in Higher Education is addressed in this context as it has also left its impression on the Nordic countries. The analysis of the discourse is placed within a broader framework of social change, within which the traditional social contract is being renegotiated. The traditional collectivist mindset of the welfare state policy logic of the past gives way to greater individualism and acceptance of elitism as the Nordic societies become more and more post-industrial. Although Higher Education in the Nordic countries is still mainly publicly funded and managed, an increasing emulation of the public sector and market-like behaviour can be witnessed. Therefore the analysis includes a theoretical discussion of the new contractual relationship of the whole public sector, which enables the capture of the changing nature of the social relations in post-industrial societies.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The article discusses the role of the state in public sphere and policies in the Nordic countries. With reference to well known G. Esping-Andersen’s formula of “politics against markets”, it begins with presenting three model types of relationship between the state and the market. Furthermore, it highlights some key features of Scandinavian consensual democracy and a particular way of reforming social, economic and political structures, which might be described as “permanent modernization”. The author argues that such characteristics of the Scandinavian approach to public life as cooperativeness, compromise, mutual trust, gradualism, pragmatism, transparency etc. cannot be imitated easily in other countries, because they are deeply rooted in the specific culture and history, However, the Nordic experiences, good practices and lessons can be instructive and be learned by others with promising results also elsewhere.
PL
Artykuł omawia rolę państwa w sferze i politykach publicznych w krajach nordyckich. W nawiązaniu do znanej formuły G. Esping-Andersena „polityka przeciw rynkom”, przedstawia najpierw trzy modelowe rodzaje relacji między państwem a rynkiem. Oświetla następnie kilka podstawowych cech skandynawskiej demokracji konsensualnej oraz specyficznego sposobu reformowania struktur społecznych, ekonomicznych i politycznych, który można by określić mianem „modernizacji permanentnej”. Autor stwierdza, iż takie cechy skandynawskiego podejścia do życia publicznego jak kooperatywność, kompromis, zaufanie wzajemne, gradualizm, pragmatyzm, transparentność itp. nie są łatwe do naśladowania w innych krajach, gdyż ich korzenie tkwią głęboko w specyficznej historii i podłożu kulturowym. Nordyckie doświadczenia, dobre praktyki i lekcje mogą być jednak pouczające dla innych, przynosząc także gdzie indziej obiecujące efekty.
Purpuse – Assessment of the degree of differentiation in the impact of voter turnout – as one of the measure of social capital – to the Nordic countries’ economic development stability. Methodology – The article present a regional – Nordic - perspective of analysing the implications of voter turnout for the economic development of Denmark, Finland, Iceland, Norway and Sweden. The research methods in the article are: literature analysis, statistical comparative analysis and case study. Findings – The analysis confirmed that among the countries studied, the greatest disparity in national income occurred in Iceland and Finland, lower in Denmark and Norway, the least in Sweden. The results confirmed that there is no differentiation between the countries in terms of voter turnout. It has been confirmed that social capital is becoming an important tool for studying the socio-economic situation, which cannot be presented by other research methods, in this case based on voter turnout.
PL
Cel. Ocena stopnia zróżnicowania wpływu frekwencji wyborczej – jednego z mierników kapitału społecznego – na stabilność rozwoju gospodarczego krajów nordyckich. Metoda. W artykule przyjęto perspektywę regionalną – nordycką – analizując implikacje frekwencji wyborczej dla rozwoju gospodarczego Danii, Finlandii, Islandii, Norwegii i Szwecji. Metody badawcze przyjęte w artykule to analiza literatury przedmiotu, statystyczna analiza porównawcza oraz analiza przypadku. Wyniki. Przeprowadzona analiza potwierdziła, że spośród badanych krajów największe zróżnicowanie odnoszące się do dochodu narodowego wystąpiło w przypadku Islandii i Finlandii, natomiast mniejsze w przypadku Danii i Norwegii, a najmniejsze w przypadku Szwecji. Otrzymane wyniki pozwoliły potwierdzić, że zróżnicowanie pomiędzy badanymi krajami nie występuje po stronie frekwencji wyborczej. Potwierdzono, że kapitał społeczny staje się ważnym narzędziem, pozwalającym na badanie sytuacji społeczno-gospodarczej, niemożliwej do wykazania za pomocą innych metod badawczych, w tym przypadku opierającej się na frekwencji wyborczej.
Technological advances and the digital revolution have caused much of social activity to move online. The Internet has become a tool without which it is difficult to imagine the functioning of modern states. However, it is also some of conflicts between states that have moved online, and states with the highest degree of digitization, which include the Nordic states, have become a target of attacks by other states or organizations. In this article, the Author will attempt to answer the question of how the Nordic states and their societies defend themselves against cyber threats. The characteristics of the attacks carried out against them and the levels of digitization of the societies will also be compared.
PL
Postęp technologiczny i rewolucja cyfrowa sprawiły, że znaczna część aktywności spo-łecznych przeniosła się do sieci. Internet stał się narzędziem, bez którego trudno wyobra¬zić sobie funkcjonowanie współczesnych państw. Jednocześnie część konfliktów między państwami także przeniosła się do sieci, a państwa o najwyższym stopniu cyfryzacji, do których można zaliczyć państwa nordyckie, stały się celem ataków innych państw lub or-ganizacji. W artykule autor podjął próbę odpowiedzi na pytanie: W jaki sposób państwa nor¬dyckie i ich społeczeństwa bronią się przed cyberzagrożeniami? Porównał charakterysty¬ki przeprowadzanych przeciwko nim ataków oraz poziomy cyfryzacji społeczeństw.
This paper explores the Nordic states (Denmark, Finland and Sweden) during the global crisis in the period 2007−2012. The Nordic states have a high rate of socio- -economic growth and competitive advantage but Denmark, Finland and Sweden still experienced the global crisis. However, the global financial crisis followed different paths in these countries. As a result, the economic effects of the crisis in Denmark, Sweden and Finland were better, compared to other advanced economies of European Union. The aim of this paper is to present a comparative study of the reaction of the Nordic states to the financial crisis and the economic crisis.
The authors’ intent is to examine the current direction of reforms in Poland’s higher education in the light of the fulfilled Nordic utopia, i.e. the systemie Solutions in school education and universities which Poland’s higher education is aiming for, ideologically and structurally. Despite many years of tradition in employing universities as a tool to establish the idea of egalitarism and social utilitarianism within a welfare State, Nordic countries have gradually modified their higher education policies in the last twenty years, making significant steps towards replacing the State control model with a more loose State supervision over the sector. Therefore, they went ahead of Poland in making a change which theoreticians put in a broader context of evolution from the Humboldtian to the Anglo- American model of higher education. The paper focuses on key aspects and dividing lines between the Anglo-American model and the Humboldtian model, making a reference to two meta-areas of higher education i.e. management and funding. The proposed Polish Solutions are juxtaposed with the already-implemented Nordic Solutions in order to show that this process is more complex than one might assume on the basis of formulaic descriptions of ideal types.
PL
Intencją autorów jest przyjrzenie się obecnemu kierunkowi reform szkolnictwa wyższego w Polsce przez pryzmat zrealizowanej nordyckiej utopii, czyli tych rozwiązań systemowych dotyczących szkolnictwa i uniwersytetów, do których w sensie ideowym i strukturalnym zmierza także polskie szkolnictwo wyższe. Mimo wieloletniej tradycji wykorzystywania uniwersytetów do realizacji idei egalitaryzmu i utylitaryzmu społecznego w myśl założeń państwa opiekuńczego, państwa nordyckie w ciągu ostatnich dwudziestu lat stopniowo zmieniły politykę szkolnictwa wyższego i poczyniły znaczące kroki w kierunku zastąpienia modelu kontroli państwa nad szkolnictwem wyższym modelem luźniejszego nadzoru państwowego nad tym sektorem. Przeszły zatem wcześniej niż Polska zmianę, którą teoretycy umiejscawiają w szerszym kontekście ewolucji humboldtowskiego modelu szkolnictwa wyższego w kierunku modelu anglo-amerykańskiego. Niniejszy tekst dotyczy głównych aspektów i linii podziału między systemem anglo-amerykańskim i humboldtowskim w odniesieniu do dwóch metaobszarów funkcjonowania szkolnictwa wyższego, tj. zarządzania i finansowania. Zestawienie proponowanych rozwiązań polskich z wprowadzonymi już rozwiązaniami w krajach nordyckich ma na celu ukazanie skomplikowania i większej złożoności tego procesu niż mogłoby to wynikać ze schematycznych opisów typów idealnych.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.