Tematem artykułu jest metoda wyceny społecznych kosztów wypadków i kolizji drogowych w Polsce, opracowana w Zakładzie Ekonomiki Instytutu Badawczego Dróg i Mostów. Koszty ekonomiczne, obok strat osobowych (wyrażonych fizycznymi ofiarami wypadków drogowych) oraz strat emocjonalnych (w postaci kręgu ofiar i ich bliskich cierpiących w największej mierze emocjonalnie), należą do podstawowej kategorii skutków zdarzeń drogowych. Wysoki udział tych strat w gospodarkach krajów (średnio w wysokości ponad 2% PKB) nadaje zagadnieniu wymiar problemu gospodarczego. Z kolei wyniki szczegółowej analizy struktury tych kosztów skłaniają do rozpatrywania procesu bezpieczeństwa w ruchu drogowym w szerszym kontekście, tj. nie tylko transportowym, ale i społecznym. Wśród społeczeństwa i decydentów brak pełnej świadomości odnośnie zagrożeń, wyrażonych stratami osobowymi i emocjonalnymi, jakie niesie ruch drogowy. Z tego powodu edukacja motoryzacyjna w aspekcie ekonomicznym może się okazać efektywna, ponieważ podejście monetarne jest jednym ze skuteczniejszych argumentów przemawiających na co dzień do wyobraźni każdego homo oeconomicus. Z kolei z pozycji działań na poziomie operacyjnym jednostkowe wyniki wyceny kosztów, w postaci wartości życia i zdrowia ofiar wypadków, są niezbędnym elementem wyceny opłacalności ekonomicznej inwestycji drogowych, opartej na analizie kosztów i korzyści społecznych uczestników ruchu. W związku z tym wybór metody wyceny kosztów społecznych, w tym ekonomicznych, zdarzeń drogowych jest kwestią zasadniczą i będącą od dawna przedmiotem studiów w dziedzinie ekonomiki transportu.
EN
The article presents a valuation method of social costs of road accidents and collisions in Poland, which was developed in the Economic Division of Road and Bridge Research Institute. In addition to personal losses (expressed in physical victims of road accidents) and emotional losses (in relation to a victims' circle and their loved ones suffering mostly in the emotional way), the economic costs fall into a basic category of consequences of road occurrences. The high share of all these costs in the economy of countries (an average of over 2% of GDP), gives them the economic dimension of a problem. Moreover, the results of a detailed analysis of their structure convince that it is worth considering the process of road safety in a broader context, not just a transport one, but social as well. Dangers posed by road traffic and expressed as personal and emotional losses are still undervalued by a society and a governing body. That is the reason why the motorization education including the economic aspect can be effective: financial arguments appeal to the imagination of each homo economicus. From the operational level, unit costs of accidents in the form of the value of life and health of victims, are an essential element of the economic viability valuation of road projects, based on an analysis of social costs and benefits of road users. For this reason the choice of valuation methods for socio-economic costs of occurrences is essential and that is why it has been the subject of research in the field of transport economics fora long time.
Celem artykułu jest przedstawienie wyników analiz w zakresie społeczno-ekonomicznych konsekwencji wypadków drogowych na świecie. Ofiary wypadków drogowych i związane z tym koszty społeczne są jednym z negatywnych skutków naszej mobilności transportowej. WHO prognozuje, że do 2030 r. wypadki drogowe mogą zająć nawet 5. miejsce na świecie jako przyczyna nadumieralności. Najczęściej w wypadkach giną osoby w wieku produkcyjnym, z przedziału wiekowego 15–44 lata. W artykule przedstawiono ogólne statystyki dotyczące strat osobowych z tytułu wypadków drogowych oraz odpowiadające im konsekwencje ekonomiczne. Artykuł odpowiada na pytanie: od czego zależy wartość ekonomicznych kosztów wypadków drogowych i jakie jest ich znaczenie dla społeczeństwa? Ponadto w artykule wyeksponowano problem nierówności społecznych, spowodowany ponoszeniem wyższych kosztów wypadków drogowych w krajach o niższych dochodach. Artykuł prezentuje część wyników badań prowadzonych przez autorkę od 2011 r. na temat ekonomicznych konsekwencji wypadków drogowych na świecie.
EN
The article present the results of analyses of the socioeconomic consequences of road traffic accidents in the world. Victims injured in road accidents and the associated social costs are one of the negative effects of our transport mobility. The WHO predicts that by 2030 road accidents may be even 5th in the world as a cause of excess mortality. Most often, people of productive age, aged 15 to 44, are killed in accidents. The article presents general statistics on personal losses due to road accidents and the corresponding economic consequences. The article answers the question of what determines the value of the economic costs of road accidents and what is their significance for society. Moreover, the article highlights the problem of social inequalities caused by higher costs of road accidents in lower income countries. The article presents some of the results of the research conducted by the author since 2011 on the economic consequences of road accidents in the world.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.