Zarządzanie miastem portowym wymaga specyficznego podejścia logistycznego. Rozwiązaniem tych problemów może być logistyka portowo-miejska. Niestety współcześnie logistyka miejska nie dopracowała się w tym zakresie rozwiązań teoretycznych. Artykuł niniejszy jest próbą stworzenia fundamentalnej podstawy pojęciowej w tym zakresie, określenia charakterystycznych i specyficznych aspektów w zakresie logistyki portowo-miejskiej.
Połączenia kolejowe stanowią istotny element systemów komunikacyjnych nie tylko w skali pojedynczych krajów, ale i mniejszych jednostek terytorialnych. Specyficznym typem takiego obszaru jest konurbacja przemysłowa, czyli duży zespół miast bez jednego wyraźnego centrum, powstały najczęściej w wyniku industrializacji. W artykule określono wpływ struktury osadniczej takich jednostek jak Okręg Górnośląski, Zagłębie Ruhry czy Zagłębie Donieckie na sieć kolejowych połączeń regionalnych. Zwrócono uwagę na szereg aspektów związanych z funkcjonowaniem kolei regionalnej, w tym między innymi integrację z transportem miejskim, kwestie finansowe i związane i prowadzeniem ruchu.
Rural areas in the hinterland of large urban centres are subject to strong migration processes. There are various spatial and functional consequences, including new impact zones where the urban and rural come into contact. The study aims to identify cities that have created such zones in the rural areas of the polycentric Metropolitan region of Górnośląsko-Zagłębiowska (GZM). The study is based on both the scale and direction of migration and covers the years 2002-2017. Rural communes bordering larger urban areas are subject to the most substantial migratory pressure. The impact zones of urban areas are diverse and overlap each other while rural areas are influenced in a number of ways.
PL
Obszary wiejskie w zapleczu dużych miast podlegają silnym procesom migracyjnym. To powoduje różne konsekwencje przestrzenne i funkcjonalne, w tym tworzenie się nowych stref oddziaływania na styku miast i wsi. Celem pracy jest wskazanie miast, które wytworzyły własne strefy wpływu migracyjnego na obszarach wiejskich w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (GZM). Badanie opiera się na wielkości i kierunkach migracji w latach 2002–2017. Najsilniejszej presji migracyjnej podlegają gminy wiejskie, które graniczą z większymi miastami. W regionie policentrycznym strefy oddziaływania miast są zróżnicowane i nakładają się wzajemnie. Miasta oddziałują na obszary wiejskie w różnych kierunkach.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Województwo śląskie to najbardziej zaludniony obszar w Polsce, posiadający dobrze funkcjonującą sieć drogową i gęstą sieć kolejową, która niestety nie jest dostatecznie wykorzystywana ze względu na jej małą przepustowość spowodowaną złym stanem technicznym (przy średnich prędkościach nieprzekraczających 30 km/h dla ruchu pasażerskiego i 20 km/h dla ruchu towarowego). Po sieci kolejowej na Śląsku ma miejsce ruch mieszany, tj. towarowo - osobowy. Niejednokrotnie ruch towarowy ma pierwszeństwo przed pasażerskim i na wielu liniach kolejowych stanowi większy % zajętości. W artykule przedstawiono rys historyczny kolei regionalnej, która miała być dedykowana tylko przewozom pasażerskim, jako ruch wydzielony na Śląsku dla tych przewozów. Niestety, z przyczyn ekonomicznych a wydaje się, że i politycznych, projekt ten nie doczekał się realizacji, chociaż część projektowa została wykonana w 100 % a część infrastrukturalne w 30 %.
EN
Province of Śląsk is the most populated area in Poland, having a well-functioning road network and a dense railway network, which unfortunately is not sufficiently utilized due to its low capacity due to poor technical condition (at medium speeds not exceeding 30 km / h for passenger traffic and 20 km / h for freight traffic). After the railway network in Śląsk there is mixed traffic, ie. Cargo - passenger. Often freight traffic has priority over passenger and a number of railway lines is greater % occupancy. The article presents the historical regional railway, which was to be dedicated to only passenger consignments, as a movement dedicated to Śląsk for such carriage. Unfortunately, for economic reasons and it seems that the political and, this project has not been implemented, even though part of the design was made from 100% a part of the infrastructure at 30%.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule zaprezentowano mechanizmy związane z konkurencyjnością pomiędzy poszczególnymi ośrodkami miejskimi konurbacji śląskiej jako .siłą sprawczą. i motorem powstawania tych ośrodków. W obszarze tym konkurencja jest niejako permanentnie wpisana w sferę życia miast. Najczęściej odbywa się ona na dwóch poziomach: pierwszy dotyczy konkurencji gospodarczej poszczególnych ośrodków, drugi związany jest z hierarchią i znaczeniem administracyjnym poszczególnych miast. Autor w artykule omawia zasady konkurencji miast śląskich na podstawie zasad konkurencji ekonomicznej, zwracając jednocześnie uwagę na pewne istotne zagadnienia marginalizowane w planowaniu przestrzennym.
EN
In his paper, the author presents the competition mechanisms operating in the towns belonging to Silesian conurbation as driving forces behind the growth of these towns. In the area, competition is a permanent element of urban reality. Most often the competition takes place at two levels: the first one concerns economic race between the towns and the other is connected with the hierarchy and administrative importance of a particular town. The author describes the mechanisms of competition between Silesian towns in light of the principles of economic competition. The paper touches upon some vital issues which are frequently marginalized in the process of spatial planning.
Celem prezentacji jest próba zwrócenia uwagi na niektóre metodologiczne problemy identyfikacji procesu wzrostu i rozwoju w złożonych układach osadniczych, a także odniesienie tych spostrzeżeń do konkretnego przykładu, tj. do konurbacji katowickiej (Polska). Jak zauważa autor, badanie złożonych układów osadniczych wymaga m.in. uwzględnienia takich zjawisk i procesów jak: koincydencja (terytorialne nakładanie się powiązań społeczno-ekonomicznych), fragmentacja funkcjonalna (silne zróżnicowanie przestrzenno- -funkcjonalne w obrębie układu osadniczego), efekty mnożnikowe (kreowanie dodatkowego wzrostu jako konsekwencji koincydencji). W dotychczasowych badaniach społeczno-ekonomicznych różnych obszarów podkreślano głównie znaczenie tendencji wzrostowych i rozwojowych. Tymczasem ujawniające się problemy gospodarki światowej czy też depopulacja i starzenie społeczeństw wymagają uwzględnienia owych zjawisk w konstruowanych modelach wzrostu i rozwoju w różnych skalach terytorialnych. Ilustracją złożoności omawianych kwestii jest konurbacja katowicka, gdzie czynniki takie jak: niewielka przewaga potencjału społeczno-gospodarczego ośrodka centralnego względem pozostałych miejscowości, historycznie dośrodkowo-odśrodkowy kierunek przemian niezgodny z modelem urbanizacji, istotne znaczenie policentryczności w przemianach społeczno-gospodarczych czy też słabo ujawniające się procesy suburbanizacji zewnętrznej, powodują konieczność nieco innego podejścia metodologicznego w badaniach wzrostu i rozwoju w porównaniu do klasycznych układów aglomeracyjnych. Omówione w artykule wyniki badań procesów przemian zarówno w konurbacji katowickiej, jak i obserwowane w skali pozostałych złożonych układów osadniczych tego województwa (konurbacja rybnicka, aglomeracja Bielska-Białej, aglomeracja Częstochowy), uwypuklają terytorialną oraz hierarchiczną (skala lokalna, regionalna) złożoność procesów wzrostu i rozwoju.
EN
The aim of the presentation is discussing some methodological problems of identification of the process of growth and development in complex settlement systems with special reference to Katowice conurbation (Poland). According to the Author, the investigation of complex settlement systems requires considering such phenomena and processes as coincidence (territorial overlapping of social-economic relations), functional fragmentation (significant spatial and functional differentiation within a settlement system), and multiplier effects (creation of additional growth as a consequence of coincidence). In the hitherto social-economic investigations of various areas, usually growth and development trends were stressed, whereas the revealing problems of the world’s economy as well as depopulation and population ageing require including these phenomena in growth and development models in various territorial scales. Katowice conurbation is an illustration of the complexity of the discussed problems. Due to such factors as – 1) inconsiderable predominance of social-economic potential of the central city in relation to other cities, 2) historically concentric-decentralizing direction of transformations which is against the model of urbanization, 3) importance of polycentric structures in social-economic transformations, and 4) poorly revealing processes of external suburbanization – it is necessary to start different methodological approach in growth and development investigations as compared to classic agglomeration systems. The results of investigations of transformation processes in Katowice conurbation and also these observed in other complex settlement systems of the Silesian Province (Rybnik conurbation, Bielsko-Biała agglomeration, Częstochowa agglomeration) emphasize territorial and hierarchical (local and regional scales) complexity of growth and development processes.
Artykuł jest próbą porównania dwóch konurbacji górniczych powstałych na przełomie XIX i XX wieku i znajdujących się obecnie w różnych fazach restrukturyzacji. Podobieństwa i różnice zachodzące między nimi wynikają głównie z faktu położenia w różnych częściach niemieckiej i europejskiej przestrzeni gospodarczej.
EN
The article is an attempt at a comparison of two mining conurbations created at the turn of the 19th and 20th centuries, which are now in different stages of restructuring. Similarities and differences between the conurbations are mainly caused by their location in different parts of German and European economic space.
Ustawa z dnia 9 marca 2017 roku o związku metropolitalnym w województwie śląskim jest pierwszą regulacją odnoszącą się do szeroko pojętej współpracy pomiędzy gminami konurbacji górnośląsko-zagłębiowskiej. Związek metropolitalny posiada szczególny charakter w systemie polskiego samorządu terytorialnego, ponieważ realizuje zadania własne oraz został objęty ustawowym systemem finansowania swojej działalności. Jednym ze źródeł dochodu jest udział we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych. Jest to rozwiązanie nowatorskie, które dotychczas nie było stosowane przez polskiego ustawodawcę. Wobec powyższego konieczne jest przeprowadzenie analizy wpływu podatku dochodowego od osób fizycznych na finansowanie działalności metropolii w kontekście szans i zagrożeń oraz społecznych oczekiwań.
EN
Act of 9 March, 2017 on the metropolitan union in the Silesian voivodeship is a first regulation about the cooperation of the cities of the Upper Silesian conurbation. The metropolitan union has a particular nature in the Polish system of local self-government because it has its own tasks and has been covered by the statutory system of financing the activity. One of the sources of income is participation in personal income tax. It is an innovation solution which wasn’t previously used by the Polish legislator. In view of the above, it is necessary to present the analysis of impact of personal income tax on financing the activity of Metropolis GZM in the context of chances, risks and social expectations.
Artykuł zawiera analizę procesów metropolitalnych w aspekcie funkcjonalnym w jednym z najbardziej zaludnionych obszarów w Polsce. Jego celem jest zbadanie funkcji metropolitalnych oraz struktury wewnętrznej Górnośląskiego Obszaru Metropolitalnego. Badany obszar to policentryczny układ osadniczy o genezie konurbacji przemysłowej. Analiza bazuje na wybranych cechach jakościowych o randze międzynarodowej i krajowej, wykorzystuje wskaźnik bonitacji punktowej. Wydzielony funkcjonalny obszar metropolitalny tworzy 15 gmin, w tym 13 miast na prawach powiatu, a zamieszkuje 1,9 mln osób. Funkcje są rozproszone w różnych miastach i wykazują cechy polaryzacji. Najważniejszym ośrodkiem metropolitalnym są Katowice, które mają dobrze wykształcone funkcje metropolitalne. Pomocniczymi ośrodkami pierwszego rzędu są Gliwice i Chorzów. Pozostałe miasta to ośrodki o kształtujących się funkcjach metropolitalnych.
EN
The paper analyzes the functional aspect of metropolitan processes in one of the most densely populated areas in Poland. The purpose of the article is to study metropolitan functions, as well as to analyze the intrinsic structure of the Upper-Silesian Metropolitan Area, which used to be an industrial conurbation that evolved into a polycentric settlement arrangement. The analysis is based on selected qualitative features of international and domestic standings, and uses the centrality indicator. The selected functional metropolitan area is formed by 15 municipalities, including 13 towns with county rights, and is inhabited by 1.9 million people. The functions are dispersed in different towns and seem polarized. The metropolitan centre of utmost importance and holding well-developed metropolitan functions is the city of Katowice, whereas Gliwice and Chorzow are first-class auxiliary centres. The remaining towns are centres of developing metropolitan functions.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.