Ten serwis zostanie wyłączony 2025-02-11.
Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 16

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  kontekst historyczny
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available Co zrobić z tym postmodernizmem?
100%
PL
Postmodernizm w polskiej architekturze pojawił się z wyraźnym opóźnieniem w stosunku do jego przykładów w Europie Zachodniej i w Stanach Zjednoczonych, bowiem po XIV Kongresie Międzynarodowej Unii Architektów (UIA), który odbył się w Warszawie w 1981 roku. Ten nurt, choć nie reprezentowany przez wszystkich projektantów, charakteryzował się niezwykle mocną siłą jego intelektualnego oddziaływania oraz zmianą klimatu estetycznego. Spowodował przełamanie monopolu masowego budownictwa uspołecznionego na rzecz indywidualnych inwestycji przy zasadniczej zmianie organizacji procesu projektowania i realizacji. Najbardziej wartościowe i charakterystyczne przykłady owych eksperymentów należałoby zachować dla przyszłości jako dowód awangardowych działań architektów w naszym kraju od początku lat osiemdziesiątych XX wieku, które propagowały spojrzenie w przeszłość oraz wielokrotnie honorowały historyczny kontekst nowych realizacji.
EN
Postmodernism occurred in the Polish architecture with a clear delay compared to its examples in Western Europe and the United States of America, because only after the 14th Congress of the International Union of Architects (UIA), which was held in Warsaw in 1981. This trend, although not represented by all designers, was characterised by an extremely strong power of its intellectual influence and a change of the aesthetic climate. It broke a monopole of mass social construction for the benefit of individual investments with an essential change in the organisation of the process of design and its implementation. The most valuable and characteristic examples of such experiments should be preserved for the future as evidence of avant-garde steps of architects in our country since the early 1980s, which propagated taking a look back and frequently dealt with the historical context of new projects.
EN
Polish literature as material for teaching the Polish language and culture has a special status for one basic reason. Namely, it fulfils, to a significant degree, the role of the Polish national consciousness material, both in terms of locality, cultural idiomaticity or “the patriotism of small nations” which must be supported continuously by historical stories. However there is also a more rudimentary thing.
3
Content available Nowy Teatr Szekspirowski w Gdańsku
75%
PL
Analiza współczesnej architektury w zabytkowym środowisku pozwala na stwierdzenie, że jest możliwe wznoszenie nowych wartości do zabytkowego środowiska przestrzennego dzięki realizacji współczesnych form architektonicznych, które tworząc dobre relacje z zabytkowymi obiektami, umożliwiają jednocześnie lepsze eksponowanie ich walorów. Szczególnie istotne w tych działaniach staje się posiadanie w realizowanych nowych formach dodatkowych wartości, uzyskanych przez twórczą interpretację tradycji i klimatu miejsca, charakterystycznych faktur i materiałów, które związane są z konkretnym obszarem działań inwestycyjnych. Bryła nowego Teatru Szekspirowskiego w Gdańsku to podłużny korpus, właściwie o cechach minimalistycznych, ale ze szkarpami. Owe szkarpy pokazujące grę światła i cienia na elewacjach to charakterystyczny element architektury gotyckiej, występujący w gdańskich kościołach, z których wiele, jak twierdzi Renato Rizzi – autor projektu z Włoch – było budowanych z ciemnej cegły, takiej jak nowy teatr. Zatem odwołanie do przeszłości jawi się tutaj nie tylko w sposób obrazowy, ale również intelektualny.
EN
The analysis of Contemporary architecture in historic environment allows to state that it is possibile to introduce new values to special historic environment thanks to the implementation of contemporary architectural forms, which by establishing good relations with historic object, at the same time allow to expose their values in a more effective way. An aspect that becomes particularly important in such efforts is possessing additional values in the new forms, obtained by the creative interpretation of the tradition and climate of the place, characteristic textures and materials which are connected with a specifi c place of investment activities. The new Gdańsk Shakespeare Theatre building is an elongated shape exhibiting in fact the features of minimalist architecture, but with buttresses surrounded by a 6-meter high wall. The buttresses the play of light and shadow on the facades, are a characteristic component of Gothic architecture present in the churches of Gdańsk, many of which according to Renato Rizzi – author of theatre from Italy – were built of dark bricks, such as the new building of theatre. Thus, the reference to the past appears of visual but also of intellectual nature.
PL
Projektowanie w kontekście historycznym powinno być próbą znalezienia kompromisu pomiędzy potrzebami bieżącymi, a przeszłością danego miejsca. Czy jest to próba udana może być przedmiotem subiektywnych ocen, ale droga poszukiwań wydaje się być możliwa do ujęcia w obiektywne ramy. Niniejszy tekst ma na celu zaprezentowanie pokrótce metod kształtowania architektury w miejscu o bogatej, choć nie zawsze jasnej historii na przykładzie rewaloryzacji Wzgórza Zamkowego w Sanoku.
EN
Designing in a historical context should be an approach for finding a compromise between current needs and a heritage of the place. If successfulness of results can be an object of subjective assessment, the method itself seems possible to be objectively framed. This article aims to shortly present project of revalorization of The Caste Hill in Sanok as a case study of methods of creating architecture in place of reach but not always clear history.
|
2023
|
tom 75
|
nr 2
225-239
PL
Badanie procesu dekolonizacji przez długi czas było zdominowane przez historię polityczną koncentrującą się na formalnej emancypacji narodów przełomu XIX i XX wieku, społeczeństw podlegających europejskiej administracji kolonialnej. Artykuł ukazuje przyczyny emancypacji skolonizowanych narodów oraz budowy nowego porządku społecznego i gospodarczego na świecie. Przedstawia także związek między dekolonizacją a nową globalną hierarchią gospodarczą. W rzeczywistości dekolonizacja niczego nie zmieniła w stosunkach gospodarczych i politycznych między byłymi metropoliami a byłymi koloniami, podobnie na poziomie kulturowym, gdzie wciąż dominuje język kolonizatora w sferze urzędowej i w edukacji.
EN
The study of decolonization has long been dominated by political history, focused on formal emancipation of nations at the turn of the 19th and 20th century, societies subject to European colonial administration. The article reveals the reasons for the emancipation of colonised nations and the construction of a new social and economic order in the world. It also presents the relationship between decolonisation and the new global economic hierarchy. In fact, decolonisation did not change anything in the economic and political relations between former metropolises and former colonies, similarly at the cultural level, where the language of the coloniser still dominates in the official sphere and in education.
6
Content available remote Centrum Barcelony - wyburzenia dla ożywienia
63%
PL
Ciutat Vella - średniowieczne serce Barcelony poważnie przekształcono w ostatnich dziesięcioleciach. Planowe wyburzenia usprawniły funkcjonowanie wielkiego miasta i ożywiły zabytkową dzielnicę. Przy pobieżnym spojrzeniu można nie dostrzec tych zmian, chociaż dokonano ich w newralgicznych miejscach tego niezwykłego miasta: w obrębie placów i ważnych osi komunikacyjnych. Uformowano otwarte przestrzenie, które rozluźniły bardzo zwartą strukturę historycznej zabudowy w centrum Barcelony - bynajmniej nie odbierając tej dzielnicy jej niepowtarzalnej plastycznej aury.
EN
Ciutat Vella - the medieval heart of Barcelona, which was seriously transformed in last decades. Demolitions stimulated antique district life and made city functioning more comfortable. When you look for the first time you can miss those changes despite that they take places in some important parts of the city. Some open spaces made an easier living for townfolks with keeping the unique artistic atmosphere at the same time.
EN
A question has been addressed, and then partly answered, namely, to what degree Jan Czochralski, an eminent and well-recognized abroad Polish crystallographer, chemist, and metallurgist, also a material (metal) scientist, should, when based on his achievements in research, belong to (physicochemical) metallurgy, or ought to be recognized rather as a (“pure”) chemist, working in a chemical fashion with metals and their impurities-containing alloys. The actual ground for trying to answer the intriguing question, relies on the fact that he performed his research entirely within physicochemical, or speci- fically, mechanochemical metallurgy of complex as well as very practical material systems that he was able to resolve successfully by his treatments. Its has been attempted to show that his type of research should be described as interdisciplinary, thus, being synergistically intermingled amongst a few cross- disciplines of technological and basic research. Astonishingly, his historical-context sensitive life, can also be viewed as the one being well networked amongst many areas of his activity, drawing him as inventor, university professor, owner, investor, art supporter, philanthropist, as well as some truly modest poetry author, or finally, husband and father of three children.
PL
W pracy tej postawiono sobie pytanie, na które udzielono częściowej odpowiedzi, a mianowicie: do jakiego stopnia należałoby uważać postać Jana Czochralskiego, wybitnego i powszechnie znanego polskiego krystalografa, chemika oraz metaloznawcę, a także materiałoznawcę – jeśli posiłkować się jego dokonaniami naukowo-badawczymi – jako przedstawiciela metalurgii fizycznej (fizykochemicznej) lub traktować go jako („czystego”) chemika, pracującego zgodnie z arkanami tej dyscypliny z metalami i ich zawierającymi domieszki i/lub zanieczyszczenia stopami? Rzeczywista podstawa do sformułowania odpowiedzi na tak zadane intrygujące pytanie polega na tym, że badacz wykonywał z sukcesem swoje badania naukowe głównie na styku obszarów metaloznawstwa, gdzie kontekst fizykochemiczny przenika się z jego mechanicznym, ale również chemicznym odpowiednikiem, co podkreśla złożoność badanych przez niego układów, mających bardzo duże znaczenie praktyczne. Dokonano próby pokazania, że tak zaprojektowany typ badań powinien zostać opisany jako typ badań interdyscyplinarnych, w których manifestuje się synergizm poszczególnych (sub)dyscyplin, kształtujących te badania. Co zadziwiające, życie tego badacza w ówczesnym kontekście historycznym może stanowić gotowy zapis złożonego w swej naturze scenariusza, zawierającego sieć skomplikowanych wzajemnych połączeń jego indywidualnych aktywności życiowych, wskazujących na przyjmowanie przez niego wielu życiowych ról, jak choćby roli wynalazcy, profesora uniwersytetu, właściciela dóbr materialnych, inwestora, mecenasa sztuki, filantropa, jak również prawdziwie skromnego autora poezji czy też wreszcie męża i ojca trójki dzieci.
PL
Na przemiany struktury przestrzennej miast wpływa wiele czynników; należą do nich także działania wojenne, które są zaliczane do tzw. megatrendów. Najtrwalszym elementem tej struktury jest plan urbanistyczny historycznych obszarów miasta, natomiast procesowi destrukcji i wymiany najczęściej ulega wypełniająca go tkanka zabudowy. W artykule przedstawiono studium przypadku odbudowy centrum Legnicy po zniszczeniach wojennych i powojennych, obrazujące zmianę paradygmatu związanego z kreowaniem współczesnego środowiska urbanistycznego w ostatnich 60 latach w odniesieniu do cennego dziedzictwa architektoniczno-urbanistycznego. W przywołaniu pamięci nieistniejącej struktury miasta pomocna okazuje się retrowersja. Jednak koegzystencja zabytków i współczesnych obiektów o historyzującym kostiumie zawsze budzi kontrowersje i pytania o granice autentyzmu w architekturze. Współczesne, twórcze interpretacje klimatu architektury historycznej, dzięki technologiom i rozwiązaniom materiałowym oraz możliwościom ekonomicznym, dają nadzieję na przywrócenie genius loci dawnej Legnicy.
EN
Transformations of the spatial structure of towns and cities are affected by numerous factors. One of them is warfare, classified as a “megatrend.” The urban plan of historic urban areas turn out to be the most durable element of this structure, the process of destruction and replacement most often affects its building tissue. This paper presents a case study of reconstruction Legnica’s center after the war, depicting a paradigm shift associated with the process of creating a contemporary urban environment over the last sixty years, with reference to valuable architectural and urban heritage. Retroversion is a tool that proves to be useful in restoring memory of no longer existing urban infrastructure. Nevertheless, the coexistence of historic and contemporary buildings clad in a historicizing costume is always controversial and raises questions as to limits of authenticity in architecture. Contemporary, creative interpretations of the climate of historical architecture, thanks to the available technologies and material solutions as well as economic opportunities, give hope for restoring the genius loci of former Legnica.
PL
Artykuł prezentuje wykorzystanie metody narracyjnej w badaniu obiektów architektury uzdrowiskowej polegającej na analizie kontekstu kulturowego i historycznego dwóch pijalni wód mineralnych. Omawia rolę kulturową wody, tłumacząc źródła ogromnego potencjału symbolicznego tej materii.
EN
The article presents the use of the narrative method in the study of spa town architecture objects involving the analysis of the cultural and historical context of two mineral water pump pavilions. It discusses the cultural role of water, explaining the sources of the immense symbolic potential of this matter.
EN
Observations concerning multifunctional sport and entertainment facilities of London indicate a number of problems associated with their use. These large and undoubtedly expensive buildings should be designed in a way enabling their flexible use and change of their functional layout taking into account the adaptation to requirements and trends, which in the extreme case, were not known at the moment of creating the objectives and design of these facilities. Sometimes, before the completion of construction process, its handover and opening, it turns out, that functional solutions are not following the latest standards of this buildings’ type. A separate issue is the construction of special purpose buildings, which by reason of their single use or unique character of the event, for which they were designed and constructed, have to be later adjusted to the needs of everyday use or dismantled.
PL
Obserwacje dotyczące wielofunkcyjnych obiektów widowiskowo-sportowych Londynu wskazują na szereg problemów związanych z ich użytkowaniem. Te duże i niewątpliwie drogie obiekty powinny być projektowane w sposób umożliwiający ich elastyczne użytkowanie i zmianę aranżacji ich układu funkcjonalnego z uwzględnieniem dostosowania do wymagań i trendów, które w skrajnym przypadku nie były jeszcze znane w chwili, kiedy założenia do projektowania i projekty tych obiektów powstawały. Niekiedy jeszcze przed końcem budowy i ich oficjalnym przekazaniem do użytkowania i otwarciem okazuje się, że rozwiązania funkcjonalne nie nadążają za najnowszymi standardami użytkowania tego typu obiektów. Osobną kwestią jest budowa obiektów okolicznościowych, które z racji jednorazowości czy też unikalnego charakteru imprezy, dla której potrzeb zostały zaprojektowane i zbudowane, muszą być potem dostosowane do potrzeb codziennego użytkowania bądź też rozebrane.
EN
New additions in a historical context can take many forms, such as additions to existing buildings and new subsidiary additions like garages, sheds, and outbuildings. There are two main reasons for introducing new additions to historic buildings. These are the loss of original functions, the resultant need for new spaces to serve the given secondary function, and the need to integrate the physically damaged parts of historic buildings with new designs. Therefore, in this study, a model proposal based on a rating system developed with international standards as the main guiding principle is proposed to analyze and evaluate the compatibility of new additions with historic buildings. It was then tested in nine historic baths, where different facilities were added, in Turkey. The study provides an important contribution to determining the suitability of new additions to existing buildings before and during the design phase and can serve as a guiding model for the supervisory authority responsible for the necessary permits.
PL
Dobudowy mogą przybierać różne formy w historycznym kontekście, przykładowo jako rozbudowy istniejących budynków oraz dobudówek, takich jak garaże, szopy czy oficyny. Istnieją dwa główne powody dobudowywania nowych części do obiektów historycznych. Są to utrata funkcji pierwotnej i wynikająca z niej potrzeba nowej przestrzeni do korzystania z nowej funkcji oraz konieczności integrowania fizycznie uszkodzonych części budynków zabytkowych z nowymi. Proponowany model oparty na systemie ocen, stworzony na podstawie międzynarodowych standardów jako głównej zasady, może zostać użyty do analizowania i oceny kompatybilności dobudów do budynków historycznych. Model przetestowano na dziewięciu zabytkowych łaźniach w Turcji, do których dobudowano różne lokale. Badanie to stanowi ważny przyczynek do ustalania poprawności dobudów do budynków istniejących zarówno przed, jak i w trakcie fazy projektowej, i może być wzornikiem dla urzędów.
12
51%
PL
Miasta nieustannie się zmieniają. Rozwijają się, upadają, by potem znów się podźwignąć i prosperować na nowo. W ciągu poprzednich dwóch stuleci ten rozwój był w dużej mierze uzależniony od przemysłu. Przyniósł on między innymi dewastację i skażenie wielu terenów, które niegdyś peryferyjne, nagle zdecydowanie zyskały na „centralności”, wobec procesów metropolizacji i eksurbanizacji. Wiele spośród obiektów opuszczonych z różnych przyczyn przez pierwotnych użytkowników, zwłaszcza z XIX, czy pierwszych dekad XX wieku, w których działalność przemysłowa była niegdyś realizowana, to godne uwagi, uznane za zabytki struktury. Konieczność ich ochrony jest niepodważalna. Rewitalizacja obszarów poprzemysłowych to priorytet w wielu miastach europejskich, zwłaszcza wobec konieczności utrzymania zrównoważonego rozwoju kontynentu. W artykule przedstawiono studium kilku przypadków adaptacji poprzemysłowych obiektów i zespołów do różnych funkcji, dzięki którym było możliwe ocalenie cennego dziedzictwa architektoniczno-urbanistycznego minionej epoki.
EN
Cities change constantly. They develop, they fall, only to lift themselves up again and prosper anew. Over the course of the past two centuries this development has largely been dependent on industry. It brought with it, among other things, the devastation and pollution of numerous areas, which – although once peripheral – suddenly increased their “centrality”, in light of metropolisation and exurbanisation processes. Many of the buildings that were abandoned for various reasons by their original owners, particularly those from the nineteenth or the first decades of the twentieth century, which once housed industrial operations, are notable structures that have been acknowledged as heritage sites. The necessity to protect them is indisputable. The revitalisation of post-industrial areas is a priority in many European cities, particularly in the face of the necessity of maintaining the continent’s sustainable development. In the article the author presents a study of a number of cases of the adaptation of post-industrial structures and complexes to various functions, thanks to which it was possible to save the valuable architectural and urbandesign- related heritage of a bygone era.
PL
Artykuł przedstawia wybrane zagadnienia procesu projektowego budynków wielorodzinnych w Polsce na podstawie doświadczeń przy projekcie zespołu mieszkalnego w Białymstoku – ul. Jurowiecka. Opisuje w zarysie czynniki znacząco wpływające na kształt architektury mieszkaniowej, w dużej mierze niezwiązane z merytorycznymi aspektami architektoniczno-urbanistycznymi. Zawiera informacje na temat historycznych uwarunkowań lokalizacyjnych oraz przyjętych założeń projektowych.
EN
The article presents selected issues connected with the design process of the multi-family residential buildings in Poland based on the experience in designing dwelling units on Jurowiecka street in Bialystok. It constitutes an outline of factors that have considerably affected the shape of the residential architecture. To a large extent, they were not attributable to the substantive aspects of the urban planning. The article includes the information on historical considerations of the location as well as the design concepts.
PL
W artykule poruszono problematykę przebudowy budynków szkolnych i przedszkolnych wobec uwarunkowań lokalnych oraz konserwatorskich. Odwołano się do teorii projektowania budynków oświatowych i skonfrontowano z możliwościami wdrażania rozwiązań modelowych w zastanym kontekście. Omówiono przykład wieloetapowej przebudowy i rozbudowy zespołu szkolno-przedszkolnego o ponad stuletniej historii znajdującego się w Gliwicach. Wskazano uwarunkowania oraz wady i zalety rozwiązań projektowych. Autorzy, będący projektantami próbują odpowiedzieć na pytanie, czy rozwiązania modelowe są wystarczająco uniwersalne by stosować je niezależnie od kontekstu, czy wręcz przeciwnie.
EN
The article describes the issues of reconstruction of school and kindergarten buildings in terms of local and conservation conditions. The theory of educational buildings design has been referred and confronted with the possibilities of implementing model solutions in the given context. An example of a multi-stage reconstruction and extension of a school and kindergarten complex located in Gliwice with over a hundred years of history has been discussed. Conditions as well as advantages and disadvantages of design solutions have been indicated. The authors, who are designers, try to answer the question whether the model solutions are universal enough to be used regardless of the context, or on the contrary.
|
|
tom 23
|
nr 2
PL
Hronský pisał swoje utwory w Rzymie na początku emigracji w latach 1947-1948. Pod kątem gatunku i zawartości jest to odrębna forma: opowieść autobiograficzna, w której autor tworzy memoriał. Andreas Búr jest ucieleśnieniem możliwości i tragedii autora. Poświęcenie za ludzi, którzy go zabijają, samo w sobie ukazuje chrześcijański patos, ale również symbolizuje koniec tego, kim był autor. Jego osoba pozostaje w pamięci jako mit aktu etycznego. Utwory Tatarki zostały napisane w roku 1948 na Słowacji. Jest to krytyka konwencjonalnego chrześcijaństwa o tragicznych konsekwencjach dla bezbronnej kobiety i jej dzieci, nawiązująca do krytyki Hronský’ego jako autora powieści Andreas Búr Majster. Mit prawdy ukazuje się u Tatarki w okresie odwilży zaraz po śmierci Stalina w eseju Démon súhlasu (Demon zgody). Tendencja ta kończy się po 19 latach „życia w prawdzie” i bycia ofiarą życia pozbawionego praw obywatelskich.
EN
Hronský’s work was written in Rome at the beginning of his journey until emigration in 1947/48. This, in terms of genre and content, is a distinctive form: an autobiographical tale through which the author erected a memorial. Andreas Búr embodies the capabilities and tragedy of the author. The sacrifice for the people who kill him bears in itself a Christian pathos and at the same time the extinction of everything the author was. His character remains in the memory of the people as the myth of an ethical act. Tatarka’s work was written in Slovakia in 1948. This critique of conventional Christianity, which has tragic consequences for a defenceless woman and her children, is linked with criticism of the author Hronský in the novel Andreas Búr Majster. The movement towards the myth of truth begins in Tatarka immediately at the time of thawing after Stalin’s death in the essay “Démon súhlasu” (The Demon of Conformity) and ends in the author’s 19 years of “life in truth” and the victim of a life without civil rights.
16
Content available METROPOL PARASOL W SEWILLI
32%
PL
Celem artykułu jest ukazanie historii i szerszego kontekstu wyjątkowej realizacji architektonicznej – wielofunkcyjnego kompleksu Metropol Parasol (architekt: Jürgen Mayer H.) w hiszpańskiej Sewilli oraz jej wpływu na bliższe i dalsze otoczenie. Prezentowane założenie, umiejętnie łączące funkcje miastotwórcze z wysokiej jakości przestrzenią publiczną, stanowi ciekawą ilustrację nowych trendów w projektowaniu architektonicznym na początku XXI wieku (z uwzględnieniem architektury parametrycznej). Realizacja ta jest analizowana w kontekście lokalnym i globalnym, z nakreśleniem tła historycznego. Prezentowany materiał i wyniki badań mogą być punktem wyjścia dla dalszych opracowań dotyczących projektowania w historycznej tkance urbanistycznej.
EN
The main goal of the article is a presentation of the history and broader context of a unique architectural realisation – the multifunctional complex of Metropol Parasol in Spanish Seville (architect: Jürgen Mayer H.) and its impact on the surrounding space. The presented case skilfully connects cityforming functions with high-quality public space, and it may be treated as a fine example of new architectural trends at the beginning of the 21st century (including parametric design). The realisation is analysed in a local, global, and historical context. The material can be a point of departure for further studies concerning architectural design in historical urban fabric.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.