Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Lata help
Autorzy help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 31

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  konspiracja
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
EN
This is a part of an unfinished book Warsaw before January (its author, longtime archivist, professor of history, died in 2003 while writing this book). The hero of the book is Narcyz Jankowski, an officer in the tsarist army, who sold his property in May 1858, came to Warsaw to take part in the activities to liberate Poland. Quickly Jankowski won over to this idea several groups of young people descended from the students and the lower social strata. He organized secret meetings the so-called social teas and civilian circles. Young people who were participating in these meetings were given a patriotic readings, discussions, and military training. Jankowski got in touch with the Polish emigree groups in France, counting on their help and taking command of a future uprising by General Mierosławski. He also was hoping for favorable for Poland development of the events in Europe (among others the loss of Russia in the Crimean War, victory of Garibaldi in Italy). The Underground Committee was appointed as the chief authority and was named by General Mieroslawski Chapter of Warsaw. But soon there was a difference of opinion, then a split between the radical Jankowski and moderate Karol Majewski, who wanted to rise later after more thoroughly preparations. When Jankowski emigrated to France Majewski disbanded The Underground Committee. In July 1860, Jankowski returned to Poland. Then the Austrian authorities arrested him and transferred to the Russian, while those sentenced him to hard labor in Siberia. After 20 years he came back in the state of insanity. Dissolution of the Underground Committee was a terrible blow to the Polish national movement. Although it has not stopped its development, it has consolidated its long twofold negative character: the radical and moderate.
PL
Jest to fragment nieukończonej książki Warszawa przedstyczniowa (autorka, długoletnia archiwistka, profesor historii, zmarła w 2003 r. w trakcie jej pisania). Bohaterem tekstu jest Narcyz Jankowski, oficer armii carskiej, który sprzedał swój majątek i w maju 1858 r. przyjechał do Warszawy, aby włączyć się do działań mających na celu wyzwolenie Polski. Szybko zjednał do tej idei liczne grupy młodzieży wywodzącej się spośród studentów i niższych warstw społecznych. Organizował konspiracyjnie tzw. herbatki towarzyskie i kółka cywilne. Uczestnicząca w nich młodzież oddawała się lekturom patriotycznym, dyskusjom oraz szkoleniu wojskowemu. Jankowski nawiązał współpracę z polskimi ugrupowaniami emigracyjnymi we Francji, licząc na ich pomoc i objęcie dowództwa przyszłego powstania przez gen. Mierosławskiego. Liczył też na rozwój sprzyjających dla sprawy polskiej wydarzeń w Europie (były to m.in. przegrana Rosji w wojnie krymskiej, zwycięstwa Garibaldiego we Włoszech). Powołano jako władzę naczelną Komitet Konspiracyjny, który gen. Mierosławski nazwał Kapitułą Warszawską. Wkrótce jednak doszło do różnicy zdań, a następnie do rozłamu między radykalnym Jankowskim a działaczem umiarkowanym, Karolem Majewskim, który chciał przyszłe powstanie przygotować później i gruntowniej. Po wyjeździe Jankowskiego do Francji Majewski rozwiązał Komitet Konspiracyjny. W lipcu 1860 r. wracającego do kraju Jankowskiego aresztowały władze austriackie i przekazały rosyjskim, te zaś skazały go na katorgę na Syberii. Po 20 latach powrócił z niej w stanie obłąkania. Rozwiązanie Komitetu Konspiracyjnego było ciosem dla polskiego ruchu narodowego. Chociaż nie powstrzymało jego rozwoju, to jednak na długo utrwaliło jego niekorzystny dwutorowy charakter: radykalny i umiarkowany.
PL
The weakness of the Szaniec Group forced its members to seek allies. A chance to break away from isolation was perceived in the collaboration with the right wing of the popular movement. Związek Pracy Ludowej “Orka”, which as an organisation of intellectuals with a peasant background wanted to extend the influence of the popular movement on the city was supposed to become a partner. However, the populist ideas of “Orka” collided with the nationalism which postulated unconditional national solidarity. Nevertheless the plea to subject the countryside to national interests was responded to by the “Orka” activists not in a Marxist manner - by emphasising the primacy of class peasant interests - but by identifying the people with the nation and by demanding from other strata of the society the recognition of the hegemony of the peasants. The “Orka’s” pursuit to ensure the popular movement a leading role in the state eventually precluded an alliance with the nationalists and forced the Związek Pracy Ludowej to combine with “Roch”.
3
Content available Borys Pasternak w polskiej konspiracji
100%
|
|
nr 2
181-188
PL
The paper focuses on the editorial history of the volume of poetry by Borys Pasternak entitled Siedem wierszy [Seven poems], which was published in Warsaw in 1940, that is during the German occupation of the city.
4
Content available Marian Piotrowicz „Kometa” (1923–2019)
75%
PL
Marian Piotrowicz związany był z Szadkiem poprzez fakt zamieszkania, edukację oraz działalność konspiracyjną w strukturach ZWZ–AK. Wstąpił do organizacji niepodległościowej działającej na terenie Szadku w marcu 1941 r. i przyjął pseudonim „Kometa”. W ugrupowaniu dowodzonym przez „Orlicza”, pozostawał do dyspozycji komendanta pełniąc obowiązki dowódcy plutonu z zadaniem transportu broni i amunicji. Jako najbliższy współpracownik komendanta wspierał go w poszukiwaniu i werbowaniu odpowiednich osób w szeregi konspiracyjne. Po wojnie w 1945 r. opuścił Szadek. Ukończył w Krakowie Akademię Górniczo-Hutniczą. Jako inżynier pracował w Przedsiębiorstwie Budowy Zakładów Przemysłu Węglowego w Bytomiu, w tym czasie zajmując się nauczaniem w szkołach górniczych. Po przejściu na emeryturę zaangażował się w tworzenie struktur organizacji kombatanckiej, został prezesem Okręgu Śląskiego ŚZŻAK. Był niestudzonym działaczem w krzywieniu idei Polskiego Państwa Podziemnego. W 1989 roku przyczynił się do integracji szadkowskiego środowiska kombatanckiego inspirując powołanie terenowego koła SZŻAK w Szadku.
EN
Marian Piotrowicz was connected with Szadek through living and receiving education in this town, and conspiratorial activity in the structures of the Union of Armed Struggle – Home Army. He joined an underground organization in Szadek in March 1941, under the pseudonym „Kometa”. In a group headed by „Orlicz” he had the function of platoon commander responsible for arms and munitions transport, and recruitment of new members. After the war, in 1945, he left Szadek and completed education in the Mining and Metallurgy School in Cracow. As an engineer, he worked in the Mining Industry Plant in Bytom. He also worked as a teacher in schools of mining. After retirement he was engaged in forming the structures of a combatant organisation. President of the Silesian District of the World Union of Home Army Soldiers, very active in promoting the idea of the Polish Underground State. In 1989 he contributed to the integration of the combatant community in Szadek by establishing the local association of the World Union of Home Army Soldiers in Szadek.
EN
Review of the book that contains 10 essays, previously dispersed, written between 1999 and 2013 and published in the period 2001–2011. The author’s focus were small collections of poems chosen to represent authors who had been either completely or partially forgotten, or absent – at least in terms of their military activity – on the pages of even the most extensive historical and literary syntheses.
EN
This article to present the activities of Józef Panaś – a distinguished priest, brave legionnaire and soldier, as well as an activist of the peasant movement during the Second Polish Republic. He is a relatively unknown figure and takes up little space in the latest historiography. This study is a continuation of research conducted by the author of this article on individual human fatest inscribed in the turbulent and tragic history of the 20th century. The hero of this text is one of many Polish clergymen who first became a soldier-chaplain of the resurgent Polish Army and then an acivist of the peasant movement. Although the chaplain belonged to the supporting actors of the military and later political scene, his contribution to Poland’s regaining independence was significant. The article in question shows remarkable determination, courage, devotion to the affairs of the country and the fight its independence against the criminal invader. It is highly probable that the priest-legionnaire died at the hands of the NKVD in Aprl 1940. As a military man, he joined the death lists from Katyn and the thousands of towns where the Soviets murdered the Polish nation. The article describes in a synthetic way the life of Poles under Soviet rule. Moreover in the aforementioned study, various were presented in connection with the death of Józef Panaś.
PL
Artykuł ukazuje działalność Józefa Panasia – zasłużonego duszpasterza, odważnego legionisty i żołnierza, a także działacza ruchu ludowego w okresie Drugiej Rzeczypospolitej Polskiej. Jest to postać stosunkowo mało znana i w najnowszej historiografii zajmuje niewiele miejsca. Opracowanie to wpisuje się w ciąg badań prowadzonych przez autora dotyczących pojedynczych losów ludzkich wpisanych w burzliwe i tragiczne dzieje XX w. Bohater tego tekstu jest jednym z wielu polskich duchownych, który najpierw stał się żołnierzem-kapelanem odradzającego się Wojska Polskiego, a później działaczem ruchu ludowego. Mimo że należał do drugoplanowych aktorów sceny wojskowej, następnie zaś politycznej, to jego wkład w późniejsze odzyskanie przez Polskę niepodległości był znaczący. Artykuł ukazuje niezwykłą determinację, odwagę, oddanie sprawom kraju oraz walkę o jego niepodległość ze zbrodniczym okupantem. Z dużą dozą prawdopodobieństwa należy stwierdzić, że ksiądz-legionista poniósł śmierć z rąk NKWD w kwietniu 1940 r. Jako wojskowy dołączył do list śmierci z Katynia i tysięcy miejscowości, w których Sowieci dokonywali mordów na narodzie polskim. W opracowaniu nakreślono również w sposób syntetyczny życie Polaków pod sowieckim władztwem. Zaprezentowano ponadto różne wersje związane ze śmiercią J. Panasia.
PL
Polska Partia Socjalistyczna miała silne tradycje działalności paramilitarnej, sięgające 1904 r. Socjalistyczne formacje bojowe – Pogotowie Bojowe i Milicja Ludowa – odegrały istotną rolę walkach o niepodległość i granice. W późniejszym okresie partyjna milicja służyła do walki zarówno z prawicą (m.in. w czasie przewrotu majowego 1926 r.) jak i z komunistami. Milicja w Warszawie stopniowo uniezależniała się od partii i angażowała w działania kryminalne. Ostatecznie doprowadziło to do rozłamu w 1928 r. i utworzenia PPS – dawnej Frakcji Rewolucyjnej.
EN
The Polish Socialist Party (PPS) had a long and strong tradition of paramilitary activity since 1904. Socialist armed formations – the Fighting Emergency Squad and the Peoples’ Militia – were very active during the struggle for Independence and – afterwards – frontiers of the Second Republic of Poland 1917–21. In later period militia of the PPS fought both against rightists (especially in Józef Piłsudski’s coup d’état in 1926) and communists. The Warsaw branch of militia gradually became independent from the Party’s leadership and engaged in criminal activity. Finally militiamen split up and created so-called Former Revolutionary Fraction of PPS in 1928.
8
63%
PL
Mijająca 70. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego jest doskonałą okazją do przypomnienia nie tylko działań bojowych, ale również organizacji ich technicznego zabezpieczenia. Autor, uczestnik powstania, na podstawie własnych przeżyć i materiałów źródłowych opisał, jak w warunkach konspiracyjnych, przed i po rozpoczęciu Powstania Warszawskiego funkcjonował system wytwarzania i zaopatrywania żołnierzy polskiego podziemia w uzbrojenie i inny sprzęt do prowadzenia walki. Prezentuje wiele szczegółów i zdarzeń z tamtego okresu dotychczas mało znanych. Przedstawia sylwetki bohaterskich konstruktorów i producentów uzbrojenia i sprzętu wojskowego w warunkach konspiracji oraz w trakcie Powstania Warszawskiego.
EN
The 70th anniversary of the Warsaw's Uprising is an occasion to memorise not only the combat activities but also their technical support organisation. The author as a participant of the Uprising described the organisation of a system supplying the ordnance to soldiers of Country Army, People's Army and Peasant's Battalions basing on his personal experience and other source data. There are presented some facts and details of that time which were not well known. There are many heroic people presented who developed and produced the ordnance pieces in conditions of conspiracy and during the Warsaw's Uprising.
9
Content available Sven Norrman- szwedzki kurier
63%
PL
Warszawa. Czasy okupacji. Szwedzka firma ASEA działała wtedy nadal w stolicy Polski jawnie, kryjąc jednocześnie ryzykowne akcje Polaków- pracowników tego przedsiębiorstwa oraz samych Szwedów z ich dyrektorem- Svenem Norrmanem na czele. Norrman oprócz oficjalnej funkcji był tajnym kurierem, związanym z polskim ruchem oporu. Jego dyrektorskie wyprawy na trasie Warszawa- Sztokholm- Warszawa łączyły się z przerzutem pieniędzy, korespondencji i tajnych dokumentów. W połowie lipca 1942 roku zostało nagle aresztowanych wielu Polaków i Szwedów- wszyscy włączeni w tę niebezpieczną akcję.
EN
Warsaw. Times of the occupation. The Swedish ASEA company operated then still in the capital city of Poland openly, hiding risky actions of Poles of employees of this enterprise and very Swedes simultaneously with their director Sven Norrman - at the head. Norrman apart from the formal function was the secret courier, associated with the Polish resistance movement. His managerial expeditions to the itinerary Warsaw- Stockholm- Warsaw were connected with transport of money, the correspondence and secret documents. Half of July 1942 suddenly many Poles and Swedes- were under arrest everyone included into this dangerous action.
PL
W artykule zaprezentowano sylwetki żołnierzy związanych z szadkowską Polską Organizacją Wojskową, powstałą wiosną 1915 r. z inicjatywy Feliksa Szymańskiego. Są to najczęściej postacie mało znane, ale zasłużone w walce z okupantem i zaangażowane w działania prowadzące do odzyskania przez Polskę niepodległości. Informacje o tych osobach autorka zdobyła podczas badania źródeł archiwalnych, znajdujących się w Centralnym Archiwum Wojskowym Wojskowego Biura Historycznego w Warszawie. W artykule nie zabrakło też sylwetek szkoleniowców, m.in. Jerzego Neugebauera czy Stanisława Fruzińskiego. Zaprezentowane biogramy stanowią ważne źródło informacji na temat działalności szadkowskiej komórki POW.
EN
The article presents the profiles of soldiers who belonged to the Szadek section of the Polish Military Organization, established in the spring of 1915 by Feliks Szymański. They are not widely known, but nevertheless are persons of great merit as regards the fight against the occupiers and engagement in actions aimed at the regaining of independence by Poland. The author found relevant information by studying archival sources in the Central Military Archive of the Military Historical Bureau in Warsaw. The article also presents the profiles of the instructors, such as Jerzy Neugebauer or Stanisław Fruziński.
12
63%
EN
The Polish Military Organisation (Polska Organizacja Wojskowa) was founded shortly after the outbreak of World War I to prepare cadres for service in the Polish Army to regain Polish independence. From the very beginning, there was a female unit in the organization. Focused on selected examples, the article aims to demonstrate the involvement of women in the fight for the rebirth of the motherland. Female members of the Polish Military Organisation showed great resourcefulness, dedication, courage and fortitude. They collaborated with men as couriers and liaison officers taking care of food supplies and transporting weapons. Moreover, they proved to be very skilled at gathering intelligence. In the interwar Poland, some of them served as members of Sejm and Senat, the two chambers of the Polish Parliament. Many worked socially or for charity after the war. The author intends to compare women’s participation in the struggle for independence in other countries which appeared on the map of Europe at the beginning of the 20th century.
PL
Polska Organizacja Wojskowa powstała krótko po rozpoczęciu I wojny światowej, aby przygotować kadry do służby w Wojsku Polskim na rzecz odzyskania niepodległości Polski. Od początku znajdował się w niej Oddział Żeński. Artykuł ma na celu poprzez przedstawienie sylwetek kilku kobiet pokazanie ich zaangażowania w organizacji konspiracyjnej o szerokim zasięgu podczas walk o odrodzenie Polski. Członkinie POW wykazywały się ogromną zaradnością, poświęceniem, odwagą i hartem ducha. Współpracowały z mężczyznami jako kurierki, łączniczki, dbały o aprowizację, transport broni, a także znakomicie sprawdzały się w wywiadzie. W II Rzeczypospolitej część z nich odnalazła swoje miejsce w sejmie lub senacie. Po wojnie wiele pracowało społecznie bądź charytatywnie. Autorka ma zamiar w dalszych badaniach zająć się porównaniem udziału kobiet w walce o niepodległość w innych państwach, które zaistniały na mapie Europy na początku XX wieku.
EN
Stanisław Tadeusz Wołowski came from a Polish-English family from Płock. He got involved in the conspiracy between 1860 and 1863, emigrated, came back to the country at the end of his life. He was associated with the Warsaw painters community.
PL
Stanisław Tadeusz Wołowski pochodził z płockiej polsko-angielskiej rodziny. Angażował się w konspirację między 1860 i 1863 r., wyemigrował, pod koniec życia wrócił do kraju. Był związany z warszawskim środowiskiem malarskim.
16
63%
|
|
tom 18
289-302
PL
Tekst rozważa kilka interpretacji i ocen zjawiska kontrkultur. Rysuje związki współczesnych fal kontrkulturowych z XIX-wieczną cyganerią. Wskazuje odmienne inspiracje kontrkultur amerykańskich i europejskich. Zawiera szersze omówienie warszawskiej cyganerii (1838–1843) działającej w okresie największego terroru „nocy Paskiewiczowskiej”. Charakterystyka warszawskiej cyganerii w porównaniu z paryską – na zachodzie Europy cyganerie wiążą się z wizerunkiem żyjących poza i w opozycji do obyczaju, praw, stylu życia kultury panującej Cyganów-Romów. W Polsce „cyganie” wiążą się z wykluczonymi z tej kultury chłopami: „ludomania” krakowskiej cyganerii, radykalizm społeczny warszawskiej cyganerii. Polemizując z ocenami, które odmawiają kontrkulturom wartości, tekst podejmuje kwestie: kontrkultury a ruchy polityczne i kontrkultury a awangardy artystyczne. Kontrkultury nie są działaniem elit, profesjonalistów, polityków, artystów, choć czerpią inspiracje z kolejnych krytyk kultury. Wciąż pojawiające się pod różnymi nazwami ruchy młodzieżowe mogą być związane z polityką i sztuką, ale nie mieszczą się w nich. Są wyrazem dość powszechnego niepokoju egzystencjalnego i próbami odmiennego niż w kulturze panującej stylu życia. Mogą więc wyrastać z romantycznego postulatu „odrodzenia wewnętrznego człowieka”. Postulat ten pozostał w epoce niedookreślony, silnie emocjonalny, najdobitniej wyraża się w nim negacja. Postawy buntownicze kolejnych kontrkultur można uznać za czynnik dynamizujący kulturę europejską. Mają one także drugą, ciemną stronę – destrukcji i autodestrukcji.
EN
This text deliberates a number of interpretations and views concerning the phenomenon of counterculture. Outlines relations between contemporary countercultural movements and the XIXth century Bohemianism. Indicates various inspirations that accompanied american and european countercultures. Contains a wide coverage of the Warsaw bohème (1838–1843) and its activity during the great terror of “Paskiewicz night”. Identifies elements of Warsaw bohème in comparison with bohème in Paris. In the west of Europe, bohème has the image of Gypsies, Bohemians and Romes, who live in opposition to laws, customs, style of life requred in dominating culture. In Poland the “gypsies” appear as excluded from official culture peasants – “folkmania” in Cracow and social radicalism of Warsaw “gypsies”. Pollemizing with opinions which refuse counterculture appreciation, the above text undertakes questions of counterculture and political movements as well as artistic avant-garde. Countercultures are not an element of politics, professional art or elite, although they take inspiration from succeeding art critiques. Frequently appearing, under various names, youth movements are often related with politics and art, but not as their element. They are an expression of a common existential anxiety and are an attempt to lead an unconventional life. Some may have roots in the romantic “revival of internal life”. Romanticism left this postulate undefined, strongly emotional, with negation as its main distinction. Rebellious attitudes of following countercultures can be regarded as a dynamic factor to european culture. There also is another, dark side – destruction and autodestruction.
20
Content available remote Uljanow – człowiek bezdomny. Uwagi o książce Helen Rappaport
51%
EN
Helen Rappaport in her book Conspirator: Lenin in exile proposes a new view of Lenin’s lifetime in exile, i.e., of the period 1902–1917, as the most important time in the Russian revolutionist’s life. This approach opens up a place for new interpretations, but also is combined with certain problems. To some extent, Rappaport succeeds in demythologizing Lenin and in showing him as a character whose features and outlook are in the process of being shaped. On the other hand, book contains many formulations that are poorly grounded in sources and sensational plots, which largely has ensured publicity for the book. In addition, Rapport does not give convincing answers to the question of how Lenin’s stay in different European countries influenced the evolution of his outlook. Rappaport’s book is limited in this respect to summarizing subsequent works of the Russian revolutionist, as well as to attempting to interpret them through the prism of his psychological features.
PL
Helen Rapport w swojej książce Conspirator: Lenin in Exile proponowała nowe spojrzenie na emigracyjny okres życia Lenina, to jest na lata 1902–1917, jako na czas najistotniejszy w życiu rosyjskiego rewolucjonisty. Ten sposób ujęcia zagadnienia otwiera przestrzeń dla nowych interpretacji, ale także wiąże się z określonymi problemami. Rappaport udało się do pewnego stopnia „odbrązowić” Lenina i ukazać go jako postać, której cechy i światopogląd wówczas dopiero się kształtowały. Z drugiej jednak strony, książka zawiera sporo słabo ugruntowanych źródłowo, lecz „sensacyjnych” wątków, które w dużej mierze zapewniły jej rozgłos. Rappaport nie dała również przekonujących odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób pobyt w różnych krajach Europy wpłynął na ewolucję światopoglądową Lenina, ograniczając się w tej sferze do referowania kolejnych prac rosyjskiego rewolucjonisty lub do prób przyjrzenia się im przez pryzmat jego cech psychologicznych.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.