W artykule omówiono etyczną koncepcję komunikacji literackiej widzianą z perspektywy lingwistycznej. Zidentyfikowano założenia, które są niezbędne do etycznej oceny komunikacji literackiej i stanowią jej teoretyczne podstawy. W artykule zaproponowano również kodeks uczestnika komunikacji literackiej – zachowania wobec autora, odbiorcy i innych osób zaangażowanych w komunikację literacką.
EN
The paper discusses the ethical concept of the literary communication seen from the linguistic point of view. It attempts to identify assumptions that are necessary to validate the ethical assessment of the literary communication and that constitute theoretical fundamentals of this concept. Some ethical rules for an author, a recipient and other persons involved in the literary communication have been also proposed in the article.
The description of proper names as textual components of evaluation shows the ways of expressing values in a literary text by the use of these linguistic units. To present the issue the material from the three newest teenage novels by Małgorzata Musierowicz (Feblik, McDusia, Wnuczka do orzechów) was used. The evaluating function of names in literary communications was discussed on two analytical grounds: 1) interpretation of onyms as coloquial ways of conceptualization of reality and 2) the evaluating beliefs included in the ontogenetic language of values of the novels’ author. The described type of evaluation visible in the characters’ utterances (dialogues, monologues), the author’s comments and the stage directions is shown in the semantics of usage and the word formation constructions.
Sytuacja związana z aktualnym czasem pandemii spowodowanej wirusem COVID -19, czas odizolowania, trudnych sytuacji zdrowotnych i niejednokrotnie społecznych, rodzinnych wywołuje ze zwiększoną siłą przemyślenia dotyczące literatury proponowanej uczniom w wieku wczesnoszkolnym oraz możliwości jej lektury na pierwszym etapie zorganizowanego kształcenia. Chodzi o teksty literatury audiowizualnej, wykorzystującej kod nowych mediów i koncentrujące się wokół tematyki związanej z problemem, który w czasie pandemii może być zwielokrotniony. Jest nim dysfunkcja domu rodzinnego, w której mieści się samotność i niezrozumienie najbliższych, potrzeby osoby dotkniętej upośledzeniem umysłowym, a nawet domowa przemoc. Jak dotąd, ministerialnie konstruowane wytyczne dla początkowej komunikacji literackiej nie proponują rozmów z dziećmi zgłębiających przywołane wyżej zagadnienia. Tymczasem literatura definiowana między innymi jako swoiste laboratorium myślowe stoi na stanowisku a contario do urzędniczego. Dodatkowo lektura młodszego ucznia wspólnie z dzisiejszą rzeczywistością upomina się o takie utwory, które za pośrednictwem medialnej poetyki, własnej treści i refleksyjnego nauczyciela pozwoli dziecku dokonać rozpoznania w świecie i jednocześnie uporać się z życiowymi trudami. Artykuł akcentuje teksty literatury audiowizualnej, tożsamościowej, korzystającej w budowaniu narracji z rozwiązań technologicznych oraz zajmujące się wspomnianą tematyką.
EN
The situation during the current pandemic caused by COVID-19, this time of isolation, difficult health situations, and often familial and social trouble, increasingly provokes a reflection on the literature that is offered in the curriculum for pupils at early school age. My focus in this article is texts of audiovisual literature that use the code of new media and address the issue of dysfunction in the home, which can also be exacerbated in these difficult times. I am refer- ring to the loneliness of a child, adults’ disregard and misunderstanding of children, and domestic violence, but also the needs of people with mental disabilities and the situations of their relatives, especially the youngest ones. It is worth noting that guidelines formulated by the government for early literature classes were not based on or pre- ceded by conversations with children in order to explore the afore- mentioned issues. Meanwhile, literature defined as a kind of thought laboratory, among other things, stands in opposition to governmental regulations. Especially in the current situation, students need literary works which speak to them through relevant content and through the media poetics to which contemporary children and adolescents are accustomed. A reflective teacher can use such books to guide the children to make a discovery about the world, find their own place the texts of identity audiovisual literature which, in building a narrative, fits into the categories of audiovisuality proposed by Adam Regiewicz and deals with the forementioned problems.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.