Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zemsta Jokera i pasożytów

100%

Giżycki M.

Kwartalnik Filmowy

|

2019

|

nr 108 Produkcja i dystrybucja filmowa

315-318

PL

Joker (reż. Todd Phillips, 2019) i Parasite (reż. Bong Joon-ho, 2019), zdobywcy głównych nagród w Cannes i Wenecji w 2019 r., różnym językiem mówią o rosnącej rebelii wykluczonych. Nie jest to cichy bunt mas opisywany przez Ortegę y Gasseta, polegający na biernym oporze wobec możliwych zmian, burzących status quo klasy średniej, tylko aktywny, często niekontrolowany protest polegający na przejmowaniu przestrzeni publicznej i domaganiu się udziału w dystrybucji dóbr zarezerwowanych dla bogatych. Ale Parasite subtelnie ostrzega przed jeszcze jednym czynnikiem, który już w niedalekiej przyszłości może przyspieszyć ten proces rosnącego niezadowolenia tłumu: ociepleniem klimatu. Gwałtowna ulewa dwukrotnie wpływa na bieg wydarzeń w filmie. Artyści nas ostrzegają!

EN

Joker (dir. Todd Phillips, 2019) and Parasite (dir. Bong Joon-ho, 2019), winners of the main awards in Cannes and Venice in 2019, speak in different languages about the growing rebellion of the excluded. This is not a silent rebellion of the masses described by Ortega y Gasset, consisting of passive resistance to possible changes that destroy the status quo of the middle class, but an active, often uncontrolled protest consisting in taking over public space and demanding participation in the distribution of goods reserved for the rich. But Parasite subtly warns of one more factor that may accelerate this process of growing crowd dissatisfaction in the near future: global warming. A heavy downpour twice affects the flow of events in the film. The artists are warning us!

2

Zamknięte społeczności - wybór czy konieczność?

100%

Wojtkun G.

Prace Naukowe Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej. Architektura Mieszkaniowa

|

2007

|

tom Vol. 7, nr 5

154-162

EN

The present dissertation shows the issue of gated housing areas and other similar kinds of modern housing. A special focus has been put on forms and manners of housing reflecting the economical and social promotion of social groups and related revaluations on a cultural field. The range of that phenomenon and prospects of its development in the aspect of continual civilizational changes have been specified and - as a conclusion - the main reasons determining such trends in housing have been pointed out.

3

Rolnicy a klasa(y) śRednia(e): konceptualizacja i operacjonalizacja problemu

88%

Zwęglińska-Gałecka D. , Halamska M.

Studia Socjologiczne

|

2024

|

nr 3

5-29

PL

Przedmiotem opracowania jest proces „burżuazyjnienia” rolników w Polsce. Oznacza on przechodzenie rolników do klasy średniej; do niej zalicza się osoby wykonujące zawody umysłowe, wymagające wysokich kompetencji cenionych na rynku pracy, przynoszących dochody na odpowiednim poziomie. Istnienie takiego procesu sygnalizują analizy struktury społecznej wsi, zwłaszcza wiejskiej klasy średniej. Wskazują one, raczej koncepcyjnie niż operacyjnie, możliwość włączenia części rolników do klasy średniej, przede wszystkim za sprawą ich kapitału ekonomicznego. Celem opracowania jest operacjonalizacja kryterium ekonomicznego i kulturowego, służących wyłonieniu „średnioklasowych” rolników oraz rozpoznanie cech tej zbiorowości. Rolnicy należący do niej posiadają relatywnie duże (ok. 100 ha) gospodarstwa i mają wykształcenie co najmniej średnie. Są „rolnikami z krwi i kości” budującymi swoje kapitałowe zaplecze, o czym świadczą ich strategie produkcyjne i inwestycyjne oraz umiarkowane apetyty konsumpcyjne. Analiza oparta jest na danych ostatniej edycji badania „Diagnoza społeczna”, danych badania IRWiR PAN z 2020 roku oraz danych Powszechnego Spisu Rolnego z 2020 roku.

4

The structure of income inequality with particular emphasis on the economic middle class

75%

Szymańska A.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2019

|

tom 60

45-60

EN

This study presents the main facts related to the development of income inequalities in OECD countries in recent years. In particular, the focus was on analysing the economic position of the middle class (middle income class), which is often neglected in analyses, in favour of the two extreme income groups, i.e. the poverty sphere and the group of the richest. It is worth filling this gap because the middle class is the backbone of modern society and decisively determines the possibilities of economic development. The analysis of the coefficients allowing the estimation of the size and affluence of the middle class indicates that this class is highly diversified among OECD countries. In countries such as: Slovakia, Slovenia, Norway, the Czech Republic, the Netherlands, Denmark, Hungary, Finland, Belgium, Sweden and Austria, there is a relatively large and affluent middle class. In contrast, in Anglo-Saxon countries, the middle class is relatively small and moderately affluent. The article empirically confirms the hypothesis that higher income inequalities are accompanied by middle-class erosion. Using the basic income ratio, in the form of the Gini coefficient for disposable income, a very strong negative correlation was identified both between this coefficient and the coefficient determining the size of the middle class (-0.91) and between the Gini coefficient and the coefficient determining the affluence of the middle class (-0, 84). Attention is paid to possible causes of the occurrence of the phenomenon of economic polarization. Proposals for solutions in the field of socio-economic policy aimed at limiting the scale of observed phenomena were also presented.

PL

W opracowaniu przedstawiono główne fakty związane z kształtowaniem się w ostatnich latach nierówności dochodowych w krajach OECD. W szczególności skoncentrowano się na analizie położenia ekonomicznej klasy średniej (klasy średniego dochodu), która często jest pomijana w analizach, na rzecz dwóch skrajnych grup dochodowych, tzn. sfery ubóstwa oraz grupy osób najbogatszych. Warto uzupełniać tą lukę gdyż klasa średnia stanowi trzon nowoczesnego społeczeństwa i w decydującym stopniu rozstrzyga o możliwościach rozwoju gospodarki. Analiza współczynników pozwalających na oszacowanie rozmiarów oraz zamożności klasy średniej wskazuje, iż wśród krajów OECD klasa ta jest mocno zróżnicowana. W krajach takich jak: Słowacja, Słowenia, Norwegia, Czechy, Holandia, Dania, Węgry, Finlandia, Belgia, Szwecja i Austria występuje relatywnie duża i zamożna klasa średnia. Natomiast w krajach anglosaskich klasa średnia jest relatywnie mała i umiarkowanie zamożna. W artykule empirycznie potwierdzono hipotezę, iż większym nierównościom dochodowym towarzyszy erozja klasy średniej. Wykorzystując podstawowy wskaźnik zróżnicowania dochodów, w postaci współczynnika Giniego dla dochodów rozporządzalnych, zidentyfikowano bardzo silną korelację ujemną zarówno pomiędzy tym współczynnikiem i współczynnikiem określającym wielkość klasy średniej (-0,91), jak i pomiędzy współczynnikiem Giniego i współczynnikiem określającym zamożność klasy średniej (-0,84). Zwrócono uwagę na możliwe przyczyny występowania zjawiska polaryzacji ekonomicznej. Przedstawiono również propozycje rozwiązań w zakresie polityki społeczno-gospodarczej mającej na celu ograniczenie skali obserwowanych zjawisk.

5

„Nowa” wiejska klasa średnia: specyfika i zróżnicowanie

75%

Halamska M. , Zwęglińska-Gałecka D.

Studia Socjologiczne

|

2023

|

nr 2(249)

31-59

PL

W latach 1990–2015 z trzech obserwowanych w wiejskiej Polsce procesów – depezantyzacji, proletaryzacji i gentryfikacji – ten ostatni, tworzący wiejską klasę średnią, miał największą dynamikę. Między 1990 i 2015 rokiem udział wiejskiej klasy średniej w strukturze społecznej wsi wzrósł z 13% do 28%, co było skutkiem procesów endogennych i egzogennych wobec wsi. W niniejszej analizie „nowa” wiejska klasa średnia została zdefiniowana przez wykonywane zawody, należące do czterech pierwszych wielkich grup Klasyfikacji Zawodów i Specjalności (ISCO-08). Tak wyróżniona, jest ona bardzo zróżnicowana, co prowadzi do hipotezy o istnieniu nie jednej, a kilku wiejskich klas średnich. Przedmiotem opracowania jest ukazanie cech różnicujących wiejską klasę średnią i wskazanie – na podstawie współwystępujących cech – jej typów. Analiza oparta jest przede wszystkim na bazie danych badania „Diagnoza społeczna 2015”.

EN

Between 1990 and 2015, out of three processes observed in rural Poland – depeasantization, proletarianization and gentrification – the latter, triggering the emergence of a rural middle class, was the most dynamic. The share of the rural middle class in rural social structure increased from 13% to 28%, as a result of the processes both endogenous and exogenous to the countryside. In this analysis, the ‘new’ rural middle class has been defined by the performing the occupations that belong to the first four major groups in the Classification of Occupations and Specialties (ISCO-08). Thus distinguished, it is highly differentiated, which leads to the hypothesis of the existence not of one but several rural middle classes. The article’s aim is to demonstrate the differentiating characteristics of the rural middle class and to distinguish its types, based on co-occurring characteristics. The primary source of data for the analysis are the results of the „Social Diagnosis 2015” survey.

6

Zdrowy styl życia a orientacja prokonsumpcyjna warszawskiej klasy średniej

75%

Borowiec A. A.

Opuscula Sociologica

|

2015

|

nr 4(14)

81-97

PL

Klasa średnia w społeczeństwach rozwiniętych uważana jest za kategorię społeczną prowadzącą styl życia o nachyleniu prozdrowotnym. Jednocześnie coraz istotniejszym nurtem kulturowym w społeczeństwach rozwiniętych jest konsumpcjonizm. Uważa się, że praktyki prozdrowotne pozwalają klasie średniej na godzenie konsumpcjonizmu z charakterystyczną dla niej etyką pracy. Celem analizy było określenie związków między orientacją prokonsumpcyjną a prozdrowotnym stylem życia wśród warszawskiej klasy średniej. Sprawdzana była hipoteza, że orientacja prokonsumpcyjna jest pozytywnie związana z elementami prozdrowotnego stylu życia, które symbolizują przynależność do klasy średniej i są modne, oraz negatywnie z takimi, które wymagają stałej samokontroli, a jednocześnie nie przynoszą natychmiastowych korzyści. Wyniki badania częściowo potwierdziły tę hipotezę.

EN

The middle class in developed societies is considered a social category leading a special health-oriented lifestyle. At the same time, consumerism is becoming an increasingly important feature of culture of developed societies. It is believed that the health practices allow the middle class to reconcile consumerism with the work ethic, which is considered its hallmark. The aim of the analysis is to define the relationship between consumer orientation and health-oriented lifestyle amongst the Warsaw middle class. The hypothesis was put that consumer orientation is positively associated with such elements of health-oriented lifestyle which symbolize belonging to the middle class and are trendy, and negatively with those that requires constant self-control, and yet do not bring immediate benefits. The results of the study confirmed these hypotheses in part.

7

Klasa średnia i doświadczenia elastyczności

75%

Gdula M.

Polityka Społeczna

|

2014

|

tom 41

|

nr 5-6(482-483) POLSKA W CZASACH NIEPEWNOŚCI

40-45

EN

Article presents the effects of research on life trajectories of young middle class representatives confronted with flexible working conditions. The research was based on collecting life-stories with representatives of different fractions of the middle class. Two different trajectories of the middle class are identified. The differences concern the character of link between education and labor market, stability of labor relations and possibilieties of carrier planning. Analysis of middle class trajectories enables to present the complexity of flexible life and working conditions when it comes both to structural features and the character of personal experiences.

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań dróg życiowych przedstawicieli klasy średniej w warunkach elastyczności. Przedmiotem analizy są wywiady biograficzne z młodymi ludźmi reprezentującymi różne frakcje tej klasy. Zidentyfikowane zostają dwie odmienne drogi życiowe młodych ludzi konfrontujących się z rynkiem pracy, na którym obowiązują elastyczne warunki zatrudniania. Różnią się one ze względu na rodzaj powiązania między zdobytym wykształceniem a rynkiem pracy, stabilnością zatrudnienia oraz ze względu na możliwości planowania kariery. Analiza dróg życiowych reprezentantów klasy średniej pozwala ukazać złożoność zjawiska elastyczności zarówno jeśli chodzi o elementy strukturalne, jak i towarzyszące im doświadczenia i emocje.

8

Klasa ludowa i klasa średnia wobec kryzysu uchodźczego w perspektywie małego miasta

71%

Dębska K.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2019

|

tom 15

|

nr 1

92-115

EN

There are several analyses of the attitudes of Polish society towards refugees and Islam believers in Polish sociology; however, it lacks deepened qualitative consideration of its class dimension. The article presents results of the analysis of material collected by the research team of Maciej Gdula who in May and June 2017 carried out biographical and scenario interviews with inhabitants of a small town located in central Poland. In order to preserve anonymity of our interviewees the town was called “Miastko.” The article concerns the problem of diversity of attitudes towards refugees among people from working and middle classed. The material let the author analyse interviewees’ attitudes towards accepting refugees in Poland, their assessment of the European Union’s activities in the refugee crisis and ways of helping refugees and refugees preferred by respondents using analyses of class dispositions and the dynamics of habitus characteristic to working and middle classes. In the article the category of islamophobia is used. Islamophobia is a phenomenon occurring both in the working class and in the middle class, however, class ways of expressing it differ. The article omits the issue of the upper class due to the specifics of the study location. The reluctance of middle class representatives towards refugees is focused on their alleged refusal to accept the rules of host societies, whereas the representatives of working class justify their disagreement with accepting refugees with their reluctance to work and expectations regarding social payments. The biographical method and semi-structured in-depth interviews were applied in the data collection process. Biographical interviews in the analysis are treated as auxiliary material. They were analysed in accordance with the rules of biographical analysis. Semi-structured interviews were coded using the NVivo program and then analysed in a comparative perspective. In addition to class membership, gender and generation dimension were also taken into account.

PL

W polskiej socjologii znaleźć można wiele analiz stosunku społeczeństwa polskiego do uchodźców i wyznawców islamu; brakuje w nich jednak pogłębionego, jakościowego uwzględnienia wymiaru klasowego. Niniejszy tekst prezentuje wyniki analizy materiału zebranego przez zespół Macieja Gduli, który w maju i czerwcu 2017 realizował wywiady biograficzne i scenariuszowe z mieszkańcami małego miasta zlokalizowanego w centralnej Polsce. Miasto to dla celów zachowania anonimowości naszych rozmówczyń i rozmówców nazwane zostało „Miastkiem”. Artykuł podejmuje problematykę zróżnicowania stosunku do uchodźców wśród osób z klasy ludowej i klasy średniej. Stosunek badanych do przyjmowania uchodźców, ocena działań Unii Europejskiej wobec kryzysu uchodźczego oraz preferowane przez badanych sposoby pomocy uchodźcom i uchodźczyniom powiązane została w analizie z dyspozycjami klasowymi i dynamiką habitusów charakterystycznych dla klas ludowej i średniej. W artykule wykorzystana została kategoria islamofobii. Islamofobia jest zjawiskiem występującym zarówno w klasie ludowej, jak i w klasie średniej, odmienne są natomiast sposoby jej wyrażania. Niechęć przedstawicieli i przedstawicielek klasy średniej wobec uchodźców koncentruje się na ich domniemanej odmowie akceptacji reguł społeczeństw przyjmujących, przedstawiciele klasy ludowej natomiast uzasadniali niezgodę na przyjęcie uchodźców ich niechęcią do pracy i oczekiwaniami dotyczącymi wypłat socjalnych. W procesie gromadzenia danych wykorzystano metodę wywiadu biograficznego (Schütze 2012; Bertaux 2012) i wywiadu pogłębionego częściowo ustrukturyzowanego. Wywiady biograficzne w niniejszej analizie traktowane są jako materiał pomocniczy. Oprócz przynależności klasowej uwzględniono również wymiar genderowy i pokoleniowy.

9

Recenzja - Filip Schmidt, Para, mieszkanie, małżeństwo. Dynamika związków intymnych na tle przemian historycznych i współczesnych dyskusji o indywidualizacji, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2015. Jak się kochają w klasie średniej?

63%

Dębska K.

Przegląd Socjologiczny

|

2016

|

tom LXV (65)

|

nr 2

168-176

PL

Filip Schmidt w swojej pracy zatytułowanej Para, mieszkanie, małżeństwo. Dynamika związków intymnych na tle przemian historycznych i współczesnych dyskusji o procesach indywidualizacji podejmuje temat niezwykle ważny z punktu widzenia takich dziedzin socjologii jak socjologia rodziny czy socjologia intymności, ale również socjologia klas społecznych. Niniejszy esej recenzyjny ma na celu wskazanie istotnych pominięć analitycznych w książce Schmidta. Autorka recenzji stawia tezę, że Filip Schmidt w swojej pracy odnosi się de facto do doświadczeń przedstawicieli klasy średniej, jednak nie problematyzuje tego aspektu tożsamości badanych, nie uwzględniając takich aspektów przynależności do danej klasy społecznej, jak określony przebieg cyklów życia, struktura kapitałów (społecznego, kulturowego, ekonomicznego), zestawy dyspozycji charakterystyczne dla danej klasy czy struktura aspiracji. Tymczasem, zdaniem autorki, przynależność klasowa partnerów w związkach intymnych w istotny sposób wpływa na funkcjonowanie związków, a pominięcie jej

EN

In this article, criminality is presented as a social problem, the essence of which is determined by the social nature of the causes of this pathology and the need for intervention and the application of social institutions to resolve it. Social policy is shown as an important tool for eliminating the causes of crime, as well as an instrument of the penitentiary and post-penitentiary measures, the importance of which is gaining strength in the transition from criminal justice to restorative justice. The article depicts specific forms of implementation of social policy in the Poland in the socialization of the punitive process (Community Courts), shaping of the sentence’s terms of execution (system of electronic supervision of convicts), and the offender’s integration into society (social employment).

10

Znaczenie edukacji dziecka w rodzinie z klasy średniej

63%

NYCZAJ-DRĄG M.

Wychowanie w Rodzinie

|

2013

|

tom VIII (2/2013)

254-266

PL

Prezentowane rozważania koncentrują się wokół tezy, że we współczesnych polskich warunkach, bardziej niż kiedykolwiek wcześniej, biografia edukacyjna dzieci uzależniona jest nie tyle od ich kompetencji intelektualnych i kulturowych, ale przede wszystkim od kapitału ekonomicznego, społecznego i kulturowego oraz habitusu klasowego rodziny. Bycie członkiem rodziny umieszcza młodego człowieka w określonej przestrzeni społecznej i to bezsprzecznie rodzice mają ważny udział w wyznaczeniu tego miejsca. W związku z tak postawioną tezą, na początku artykułu wskażę na teorię Pierre’a Bourdieu jako podstawową płaszczyznę analiz podjętej problematyki, następnie zaprezentuję wybrane ujęcia definicyjne i koncepcyjne klasy średniej. W kolejnej części tekstu przedstawię stan badań dotyczący jakości edukacji dzieci w rodzinach z klasy średniej i na tym tle opiszę program badań własnych oraz ich wyniki. Zaprezentowany materiał pokazuje wartość, jaką rodzice z klasy średniej przypisują swym dzieciom, ich dobremu wychowaniu i edukacji. Dodatkowo, umożliwia on analizę mentalności tej grupy rodziców oraz charakterystycznych dlań wzorów edukacyjnego wspierania dzieci. Opisane w tekście poglądy oraz wyniki badań pozwalają stwierdzić, że rodzice z klasy średniej zapewniają swym dzieciom prawie nieograniczone i niekończące się wsparcie, dzięki któremu będą mogły w przyszłości (usiłować) odtworzyć swój status. Ogólnie chodzi im o to, by zwiększyć szanse dzieci na odniesienie życiowego sukcesu. Przeprowadzona analiza jednoznacznie dowodzi, że dzieci rodziców z klasy średniej mogą liczyć na wiele form wsparcia z ich strony, związanych głównie z nakładami finansowymi, rzeczowymi, psychologicznymi i pomocą w sferze publicznej. Dla rodziców z klasy średniej dziecko jest niekwestionowaną, największą wartością, dlatego przywiązują dużą wagę do jakości jego wychowania i przyszłej edukacji.

EN

The following study proves the thesis that in present-day Polish conditions children’s education does not depend on their intellectual capacity, but it rather depends on the financial background, the social and cultural capital and parent’s social class. In addition, family status and family members contribute to a child’s position in a specific social space. At the beginning I would like to indicate Pierre Bourdieu’s theory as the main basis upon which this study is based, afterwards I present selected conceptions and definitions of the middle class. In the next part I describe the research concerning middle class children’s standard of education. This is the background on which I present the program of self-study and its results. The materials presented show the value which is assigned by parents to their children, their upbringing, and education. In addition, it enables one to analyse the mentality of this specific group of parents and the educational patterns which they use to support their children. The research results and the opinions described in the text lead us to assume that parents from the middle class provide their children with practically unlimited support, which will help them in the future to reconstruct their social status. In general, the main goal of parents from the middle class is to create life chances for their children, so they can succeed in life. The analysis proves that middle class children can count on financial, material, psychological, and public support from their parents. In my paper I elaborate on how much importance middle class parents attach to their children’s education as well as what their expectations and plans related to education are.

11

The community of the new single family detached housing estates and changes in housing construction in Katowice area after political transformation

63%

Rożałowska B.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2010

|

tom Vol. 3, no. 2

31-37

EN

This paper examines the main tendencies in the housing construction in Katowice area during the second decade of market transformation in Poland. It particularly examines one of the most important forms of the housing construction of that period that is row, semi-detached and detached houses. The sociological investigations carried out among inhabitants allow us to specify the image of this community, regarding the most significant features – age, marital status, level of education, profession. The obtained data show that the community with the features mentioned above, live in different urban spaces.

PL

Artykuł przedstawia podstawowe kierunki i tendencje w budownictwie mieszkaniowym Katowic w drugim dziesięcioleciu urynkowienia polskiej gospodarki. Szczegółowo opisuje jedną z istotniejszych form mieszkalnictwa tego okresu – osiedla domów jednorodzinnych w zabudowie wolnostojącej, bliźniaczej i szeregowej. Badania socjologiczne przeprowadzone wśród mieszkańców pozwalają na uzupełnienie tego obrazu prezentacją najważniejszych cech demograficznych zbiorowości tj. struktury wieku, stanu rodzinnego, wykształcenia, wykonywanego zawodu. Uzyskane dane wskazują na fakt umiejscowienia się w różnych punktach przestrzeni miasta społeczności o specyficznych charakterystykach.

12

Ideologia klasy średniej: od modernizacyjnego projektu do niespełnionej obietnicy

63%

Lepczyński K.

Studia Socjologiczne

|

2021

|

nr 4(234)

5-31

PL

Artykuł analizuje, często pomijany, ideologiczny wymiar klasy średniej. Jego celem jest zebranie rozproszonych spostrzeżeń na ten temat i wpisanie ich we współczesną dyskusję o kształcie, kondycji i znaczeniu klasy średniej. Tekst przedstawia obecną w polskiej socjologii w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku i po roku 2000 krytykę dominującego wówczas podejścia do analizy klasowej. Ukazuje klasę średnią jako postulat, typ idealny wzorowany na krajach rozwiniętych i część modernizacyjnego projektu czasów transformacji, a co za tym idzie obietnicę składaną zarówno państwom, jak i jednostkom. Wskazując na aktualność i ponadlokalny zasięg przytaczanej krytyki, autor dowodzi, że klasa średnia to część hegemonicznej, neoliberalnej ideologii. Tym samym definiuje klasę średnią jako przestrzeń intersubiektywności, społeczny konstrukt reprodukujący się w oparciu o własną wizję i centralną kategorię współczesnego systemu społeczno-ekonomicznego.

EN

The article examines the often-overlooked ideological dimension of the middle class. Its purpose is to collect scattered insights on the subject and embed them into a contemporary discussion about the definitions, condition and significance of the middle class. The article presents the criticism of the approach to class analysis present in Polish sociology in the 1990s and early 2000s. It shows the middle class as a demand, an ideal type, and a part of the modernization project of the times of transformation, and thus a promise made to both states and individuals. By pointing to the topicality and supra-local scope of the cited criticism, the author argues that the middle class is a part of the hegemonic, neoliberal ideology. Thus, it defines the middle class as a space of intersubjectivity, a social construct that reproduces itself based on its own vision and the central category of the contemporary socio-economic system.

13

Cultural Change in Iran: Women's Rights and the Middle Class

63%

Zahirinejad M.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2024

|

tom 30

|

nr 1

107-129

PL

Wpływ kultury zachodniej i wysiłki rodzimych intelektualistów zaledwie zarysowały powierzchnię tradycyjnych praktyk wobec kobiet w dziewiętnastowiecznym Iranie. Doprowadziły one jednak do powstania ruchów społecznych, takich jak ruch na rzecz praw kobiet. Modernizacja i wzrost gospodarczy napędzały trwające w XX wieku procesy industrializacji i urbanizacji w Iranie. Modernizacja zmieniła także strukturę społeczną, tworząc nową klasę średnią. Oczekiwano, że wzrost gospodarczy i wyższy poziom wykształcenia skłonią nową klasę średnią do żądania większej odpowiedzialności politycznej, co z kolei doprowadzi do wzmocnienia pozycji kobiet. Nowa klasa średnia uczestniczyła w rewolucji 1979 r., której rezultatem było ugruntowanie przywództwa religijnego. Rząd rewolucyjny odnowił tradycyjne praktyki szyickie, w tym tradycyjne normy dotyczące kobiet. Od czasu rewolucji, pomimo narzucenia prawa islamskiego, wzrósł poziom alfabetyzacji oraz dostęp do szkolnictwa wyższego, szczególnie dla kobiet. Doprowadziło to do obudzenia świadomości kobiet w zakresie ich praw i wysiłków zmierzających do ich realizacji w praktyce. Nieoczekiwanie jednak nowa klasa średnia wahała się przejść na stronę rewolucji i przyłączyć się do protestujących. W badaniu tym założono, że edukacja umożliwia kobietom skonfrontowanie się z ich tradycyjnymi rolami w rodzinie. Zmiana pozycji kobiet jest jednak procesem zmiany kulturowej, spójnym zarówno z rozwojem społeczno-gospodarczym, jak i powstaniem silnej klasy średniej.

EN

The influence of Western culture and the efforts of domestic intellectuals merely scratched the surface of pre-existing and traditional practices towards women in nineteenth-century Iran. However, they led to the rise of social movements, such as the women's rights movement. Modernisation and economic growth drove ongoing processes of industrialization and urbanization during the twentieth century in Iran. Modernization also changed the social structure by creating a new middle class. It is expected that economic growth and educational attainment would empower the new middle class to demand greater political accountability, which, in turn, would lead to women's empowerment. The new middle class participated in the 1979 revolution, the outcome of which was to accelerate the rise of religious leadership. The revolutionary government renewed traditional Shiʿite practices, including traditional norms concerning women. Since the revolution, despite the imposition of Islamic law, the level of literacy and access to higher education, particularly for women, has escalated. This has led to women's awareness of their rights and their struggles to realize them in practice. However, unexpectedly, the new middle class hesitated in turning revolutionary and in joining the protestors. This research assumes that education enables women to confront their traditional roles in the family. Nevertheless, changing women's position is a process of cultural change that is coherent with both socio-economic development and the rise of a strong middle class.

14

A Win for the Middle Class? A Qualitative Study Mapping “Benefits” from the National Quarantine

63%

Radzińska J. , Pustułka P.

Kultura i Społeczeństwo

|

2021

|

tom 65

|

nr 1

43-63

PL

Coraz częściej podkreśla się, że pandemia COVID-19 - tak jak wcześniejsze kryzysy zdrowia publicznego - w różnym stopniu wpływa na sytuację życiową grup o odmiennych statusach społecznych. Na podstawie danych z pierwszej fali jakościowego badania podłużnego (marzec 2020), zgromadzonych techniką indywidualnych wywiadów pogłębionych prowadzonych online, autorki przedstawiają nieoczywiste korzyści z wiosennej kwarantanny, dostrzeżone przez przedstawiciele polskiej klasy średniej. Zyski zmapowano w czterech obszarach: zysk czasu i regeneracja, troska o relacje, rozwój kompetencyjny i zawodowy, przestrzeń na refleksję uwzględniającą globalną perspektywę. Wykazano, że mimo poczucia destabilizacji i niepewności klasa średnia w czasie pandemii COVID-19 dzięki swoim kapitałom korzysta ze zmiany i stara się nią zarządzać, a nie biernie się jej poddawać. Percepcja sytuacji jako poważnej i troska o zdrowie najbliższych nie zaburza ogólnego poczucia komfortu i doceniania sytuacji osobistej, rodzinnej i zawodowo-finansowej. Obawy związane z doświadczeniem ryzyka są równoważone wymogiem samoregulacji i proaktywności.

EN

It is becoming increasingly apparent that the life situation in groups of different social status is affected to a dissimilar degree by the COVID-19 pandemic. Based on data collected through online individual in-depth interviews conducted in March 2020 as the first wave of a broader qualitative longitudinal research project, we present certain unobvious benefits of the spring quarantine noticed by members of the Polish middle class. These gains were mapped across four spheres: more time and regeneration; attention to relationships; professional and skills development; and space for reflection with a global perspective. It has been demonstrated that, despite a sense of destabilisation and uncertainty brought on by the COVID-19 pandemic, the middle class is making use of various kinds of capital for leverage, striving to manage the change and not passively succumb to it. Perception of the situation as serious, paired with concern for the health of loved ones, is not upsetting their general sense of comfort and appreciation of their personal, family, occupational and financial situation. Worries related to experiencing risk are balanced out by the requirement to self-regulate and be proactive.

15

Wartości klasy średniej a prawo. Uwagi metodologiczne

63%

Cyberski C. J.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2015

|

tom 7(43)

|

nr 4

137-144

EN

The article shows the basic methodological instruments of sociological analysis of law. The main emphasis is placed on research methodology of axiology characteristic for the middle class. The problem of values disclosed in the legislation and their sources is presented in the article. There are illustrated two research methods KAD and DIMEAN with their characteristics and origins.

PL

W artykule autor opisuje podstawowe metodologiczne narzędzia socjologicznej analizy prawa. Główny akcent jest położony na metodologię badań aksjologii charakterystycznej dla klasy średniej. Poruszony zostaje problem wartości ujawnianych w aktach prawnych oraz źródeł ich pochodzenia. Przedstawione zostały dwie metody badawcze: KAD oraz DIMEAN wraz z ich charakterystyką oraz genezą.

16

Oczekiwania rodziców z klasy średniej wobec szkoły i nauczyciela

63%

Nyczaj-Drąg M.

Rocznik Lubuski

|

2017

|

tom 43

|

nr 1

273-285

EN

The article describes, analyses, and interprets partial results of the study on middle-class parents’ experience related to the early education of their children and the subjective meanings that they ascribe to this education. At the beginning of the text, the author presents children’s and adolescents’ education as one of the most important values in the opinion of the contemporary middle-class parents. Next, the author presents empirical data (their description, analysis, and interpretation), gathered through narrative interviews, about the meanings ascribed by this group of parents to children’s early education, which meanings parents connected with their expectations towards school and the teacher.

PL

Artykuł zawiera opis, analizę i interpretację części wyników badań doświadczeń rodziców z klasy średniej związanych z wczesną edukacją potomstwa oraz subiektywnych znaczeń jakie jej nadają. Na początku tekstu pokazuję edukację dzieci i młodzieży jako jedną z ważniejszych wartości współczesnych rodziców środowisk klasy średniej, następnie prezentuję dane empiryczne (ich opis, analizę i interpretację), zgromadzone dzięki zastosowaniu wywiadu narracyjnego, dotyczące znaczeń nadawanych, przez tę grupę rodziców, wczesnej edukacji dziecka, ktore wiązali oni z oczekiwaniami wobec szkoły i nauczyciela.

17

Klasa średnia a perspektywa biograficzna. Empiryczne studium przypadku

63%

Burski J.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2016

|

tom 12

|

nr 2

78-93

PL

W artykule skupiam się na próbie rekonstrukcji klasowej pozycji przedstawiciela klasy średniej – jego biograficznej drogi oraz napięć wynikających z zajmowania określonego miejsca w strukturze społecznej. Tę swoistą analizę wspieram ujęciem badawczym wywodzącym się z tradycji metody biograficznej, a w szczególności tradycji szkoły analizy autobiograficznych wywiadów narracyjnych Fritza Schützego. Główna argumentacja skupia się na pokazaniu zalet metody biograficznej w analizowaniu problematyki klas społecznych.

EN

The main focus of the article lies in describing the class position of an individual from the Polish middle class, his biographical path, and tensions connected with his actual place in social structure. Background of the analysis is rooted in Fritz Schütze’s methodology of autobiographical narrative interview. One of the main goals is to show the advantages of using biographical methodology in analysing class structure.

18

Aktywność fizyczna – przyjemność czy obowiązek? Analiza społeczno-kulturowych uwarunkowań komercyjnego sukcesu Zumba Fitness

63%

Olko D.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2015

|

tom 11

|

nr 2

186-207

PL

Artykuł prezentuje wyniki jakościowego studium przypadku dotyczącego Zumba Fitness. Celem badania było zrekonstruowanie społecznych uwarunkowań komercyjnego sukcesu Zumby. W artykule podejmuję próbę odpowiedzi na pytania w jakie tendencje (a może raczej sprzeczności) kulturowe wpisuje się Zumba, do jakich odbiorców jest kierowana i na jakie potrzeby odpowiada. Analiza przypadku Zumby stanowi przyczynek do refleksji nad napięciami, jakie powoduje w doświadczeniu jednostek wszechobecna promocja aktywności fizycznej, oraz strategiami radzenia sobie z nimi. Zumba jest tutaj traktowana także jako jeden z przejawów utowarowienia sportu i praktyk kształtowania ciała.

EN

The article presents the results of a qualitative case study on Zumba Fitness. The aim of this study was to reconstruct the socio-cultural context of Zumba’s commercial success. In this article, I make an attempt to answer the following questions: what cultural trends (or rather contradictions) Zumba conforms to, who it is directed to, and what needs it answers. The case study of Zumba is a contribution to discussion on the tensions caused by pervasive promotion of physical activity, as well as on strategies for coping with them. In the article, Zumba is also considered as manifestation of the commodification of sport and body shaping practices.

19

Kontrola życia poprzez jedzenie na przykładzie dobrowolnej prostoty

63%

Dopierała R.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2022

|

nr 83

57-73

EN

The aim of the article is to present the attitudes towards eating of people who define themselves as proponents of voluntary simplicity, as well as the discourses that justify these attitudes. The article comprises three parts. In the first part, I consider in general the role and status of food and eating in the intentional life simplification whereas in the second part I analyse practices of conscious eating. In the third part I discuss strategies for counteracting food waste. The context of the argument is the desire to regain a sense of agency and control over one’s own life, particularly in situations of uncertainty and instability experienced. The research material is blog entries and fragments of books on the simple life.

PL

Celem artykułu jest zaprezentowanie postaw wobec jedzenia osób określających się jako zwolennicy dobrowolnej prostoty, a także dyskursów uzasadniających te postawy. W pierwszej części rozważam rolę i status jedzenia w intencjonalnym upraszczaniu życia, w drugiej analizuję konkretne praktyki świadomego jedzenia, w trzeciej natomiast omawiam strategie przeciwdziałania marnowaniu żywności. Kontekstem wywodu jest chęć odzyskania poczucia sprawstwa i kontroli nad własnym życiem, szczególnie doświadczana w sytuacji obecnej niepewności i braku stabilizacji. Materiałem analitycznym są publikacje książkowe i blogi, których twórcami są osoby upraszczające życie.

20

Nierówności dochodowe na Pomorzu Zachodnim: między egalitaryzmem a klasą średnią

63%

Czyszkiewicz R. , Durka W.

Opuscula Sociologica

|

2014

|

nr 3(9)

5-16

PL

W artykule przedstawiono analizę dotyczącą nierówności dochodowych mieszkańców województwa zachodniopomorskiego. Analiza oparta jest na danych dotyczących dochodów ujętych w deklaracjach PIT-37 (pracownicy) i PIT-36 (przedsiębiorcy) złożonych we właściwych urzędach skarbowych w latach 2005–2012. Punktem odniesienia analizy są koncepcje społecznego egalitaryzmu oraz klasy średniej.

EN

This article presents an analysis of the income inequality in the region of West Pomeranian. The analysis is based on data on income included in the PIT-37 Tax Return (employees) and PIT-36 (entrepreneurs) filed at competent tax offices in 2005–2012. The reference point of the analysis are the concepts of social egalitarianism and the middle class.