Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Ekosystemy kenozoiku Antarktyki Zachodniej

100%

Gaździcki A.

|

tom Vol. 58, nr 2

120-123

2

Cenozoic synthem stratigraphic architecture of the SE Brazilian shelf and its global eustatic context: evidence from the Pelotas Basin (offshore Brazil)

75%

Zerfass G. d. S. d. A. , Ruban D. A. , Chemale F. J. , Zerfass H.

|

2013

|

tom Vol. 19, No. 4

273--290

EN

The Pelotas Basin, located on the SE Brazilian shelf, has evolved since the Aptian. Stratigraphical data from the basin can be used for delineation of the unconformity-bounded units (synthems) on the shelf, which is a first step towards a full understanding of its stratigraphic architecture, evolution, and hydrocarbon potential. Hiatuses in the Cenozoic succession of the Pelotas Basin are established with both biostratigraphic (planktonic foraminifers and calcareous nannofossils) and isotopic (87Sr/86Sr) data. The seven recognised hiatuses are dated respectively as (1) Palaeocene (Danian-Thanetian), (2) Palaeocene/Eocene boundary (Thanetian-Ypresian), (3) Eocene (Ypresian-Lutetian), (4) Eocene-Oligocene (Lutetian-Rupelian), (5) early-late Oligocene (Rupelian-Chattian), (6) early Miocene (Aquitanian-Burdigalian), and (7) middle-late Miocene (Serravallian-Tortonian). These intervals between the hiatuses are correlated with those of the Santos and Campos Basins north from the Pelotas Basin. The breaks in sedimentation that these basins have in common occurred (1) at the Palaeocene-Eocene and (2) Eocene-Oligocene transitions, (3) in the early Miocene, and (4) in the middle-late Miocene. These main unconformities outline five synthems on the SE Brazilian shelf, viz. the SEBS-1 (Palaeocene), SEBS-2 (Eocene), SEBS-3 (Oligocene), SEBS-4 (early-middle Miocene) and SEBS-5 (late Miocene-Holocene). The above unconformities are correlated with those established in the Cenozoic sedimentary successions of different regions such as Western Siberia, Arabia, NW and NE Africa, peninsular India, S Australia, the Gulf of Mexico, NW Europe, and South Africa. The only regional unconformity, near the Oligocene/Miocene boundary, coincides with the nearly-global sedimentation break. The latter was resulted from a climatic event, i.e., the ‘Mi-1 glaciation’. Thus, a eustatic origin is supposed for this regional unconformity. The other regional unconformities also correspond to global sea-level falls (probably with an exception for the Palaeocene/Eocene surface), which suggests that global eustatic movements controlled the development of the regional synthem architecture.

3

Zielona Antarktyda - zmiany klimatu i szaty roślinnej Antarktydy podczas kredy i kenozoiku

75%

Tomczyk P.

|

nr 07-09

4

Pionowy układ jaskiń krasowych na górze Połom w Górach Kaczawskich (Sudety)

63%

Rogala W.

|

tom Vol. 51, nr 3

238-240

PL

Przyjmowana dotychczas hipoteza rozwoju systemów jaskiniowych na górze Połom zakładała jego kształtowanie się w trzech fazach korespondujących z trzema cyklami morfogenetycznymi prowadzącymi do powstania zrównań, o czym świadczyć miały tzw. horyzonty jaskiniowe. Na podstawie pomiarów wykonanych w latach 1996–2000 uzyskano dane morfometryczne o 37 jaskiniach o łącznej długości ok. 3000 m. W porównaniu z okresem, w którym powstała hipoteza „horyzontów jaskiniowych”, ilość poznanych korytarzy jaskiniowych wzrosła dziesięciokrotnie. Nowe, pełniejsze dane o krasie Połomu nie potwierdzają istnienia trzech wyraźnych horyzontów jaskiniowych w zakładanych dotychczas granicach. Obecnie obserwowany układ korytarzy, cechujący się przewagą jaskiń pionowych, wskazuje na inny sposób rozwoju systemu krasowego i całego wzgórza Połom, nie powiązany z tzw. powierzchniami zrównań. Otrzymanie odpowiedzi na pytanie o wiek i sposób uformowania systemu krasowego Połomu może istotnie przyczynić się do rekonstrukcji rozwoju paleogeograficznego całych Sudetów Zachodnich.

EN

According to the accepted hypothesis ofkarstic development in the Połom hill, the cave systemformed in three phases corresponding to three morphogenetic cycles, each resulting in regional planation. The caves were claimed to be arranged into three altitudinal cave levels. New cave inventory accomplished in 1996-2000provided morphometric data on 37 caves with total length of almost 3000 m, which means a ten time increase in relation to the data available previously. The new comprehensive picture does not confirm the existence of three cave levels in the supposed altitude ranges. The actual spatial arrangement of cave galleries, with vertical caves predominating, points to an evolutionary history which reflects continuous relief differentiation rather than discrete planation cycles. Deciphering the age and geomorphological history of the karst system on the Połom hill may provide important clues to the reconstruction ofpalaeogeographic evolution of the entire West Sudetes.

5

Zapis lądowych etapów historii geologicznej Gór Świętokrzyskich w osadach i formach krasowych – wybrane przykłady

51%

Urban J.

|

tom nr 454

77--101

PL

Artykuł prezentuje trzy przykłady interpretacji zdarzeń geologicznych oraz warunków paleogeograficznych i paleośrodowiskowych dokonanych na podstawie badań form krasowych w skałach węglanowych dewonu Gór Świętokrzyskich. Pierwszy relacjonowany kierunek badań dotyczy kopalnych form krasowych w dwu stanowiskach Wietrznia oraz Jaworznia i dokumentuje późnopermską ewolucję rzeźby i jej tektoniczne odmłodzenie na początku triasu. Następne interpretacje dotyczą form krasu kenozoicznego. Analiza przestrzennego rozwoju podziemnych systemów krasowych umożliwiła określenie poziomów stabilizacji bazy erozyjnej w neogenie. Najwyższy poziom krasowy (Łagów) był zapewne związany z poziomem neogeńskiego zbiornika morskiego w zapadlisku przedkarpackim. Z kolei badania osadów piaszczystych w wypełnieniach form krasowych, w tym przede wszystkim analiza obtoczenia i kształtu ziarn pozwoliły na wyróżnienie pięciu typów ziarn piasków o różnym pochodzeniu, w tym pochodzących z lokalnych zwietrzelin różnych skał oraz ziarn pirogenicznych. Analiza ta stała się podstawą do określenia zasięgu pokrywy dolnotriasowej, oceny rozwoju krasu w czwartorzędzie, a także do sformułowania sugestii dotyczących paleośrodowiska neogenu.

EN

The paper presents three examples of interpretations of geological events and paleogeographic and paleoenvironmental conditions made on the basis of studies of karst forms in Devonian carbonate rocks of the Świętokrzyskie (Holy Cross) Mountains, central Poland. The first study concerns paleokarst forms in two sites: Wietrznia and Jaworznia which record the Late Permian relief evolution and its tectonic rejuvenation at the beginning of the Triassic period. The next two interpretations concern the Cenozoic karst forms. Analysis of spatial development of subsurface karst systems made possible to determine of erosional base stabilization levels during the Neogene. The highest karst horizon (Łagów) was most probably related to the level of one of the transgressions in the Fore-Carpathian marine basin. In turn, the study of sand sediments filling karst forms, particularly analysis of roundness and shape of sand grains enables to distinguish five types of sand grains of different genesis, among which are grains originated from various local weathered rocks as well as pyrogenic particles. On the basis of this analysis the extent of Lower Triassic cover was determined and karst development during the Quaternary period was assessed, as well as some suggestions on the Neogene paleoenvironment were formulated.