W artykule uzasadniono i scharakteryzowano rolę języka ojczystego w kształtowaniu i rozwoju wspólnoty etnokulturowej imigrantów oraz ich potomków w kraju osiedlenia/urodzenia, a także w obcym środowisku. Omówiono teoretyczne i metodologiczne zasady nauczania języka ukraińskiego jako języka obcego/drugiego przez etnicznych Ukraińców w diasporze zachodniej od drugiej połowy XX w. do początku XXI w. Stwierdzono, że proces ten odbywa się pod wpływem języka urzędowego/państwowego. Ustalono, że w tych krajach etniczni Ukraińcy stworzyli system nauczania języka ukraińskiego, począwszy od przedszkola, a skończywszy na uniwersytetach. Nauka języka rozpoczyna się wraz z rozwojem mowy (preferowane jest kształtowanie kompetencji komunikacyjnych uczniów/studentów), następnie uczniowie uczą się czytać i pisać oraz stopniowo zdobywają wiedzę na temat podstawowych pojęć i kategorii językowych oraz opanowują umiejętności ich praktycznego zastosowania. Głównym celem nauczania języka ojczystego Ukraińców w diasporze jest zapewnienie młodszemu pokoleniu Ukraińców z zagranicy swobody we wszystkich ważnych sytuacjach, w komunikacji z Ukraińcami na wszystkich kontynentach. Ustalono, że podwaliny ukraińskiej lingwodydaktyki w połowie lat 40. XX wieku położyła kanadyjska nauczycielka Illia Shklianka. Jej idee znalazły kontynuację w pracach naukowych, podręcznikach i działalności pedagogicznej Marii Deiko, Yara Slavutycha, Romy Franko, Bohdana Szkandrii i innych pedagogów zachodniej diaspory ukraińskiej. Dziś są owocnie rozwijane przez Romana Bedriy, Olenkę Bilash, Marię Savdyk – pracowników Centrum Języka Ukraińskiego Kanadyjskiego Instytutu Ukraińskiego Uniwersytetu Alberta, a także innych instytucji edukacyjnych i naukowych oraz placówek, w których uczy się języka ukraińskiego. Głównym celem ich działalności jest stworzenie odpowiedniego środowiska językowego dla dzieci, uczniów i studentów uczących się języka ukraińskiego za pomocą nowoczesnych metod i technologii, innowacyjnych zasobów edukacyjnych, w tym ukraińskich.
Zjawisko wielojęzyczności i związane z nim procesy akwizycji są obecne w filologicznym nauczaniu akademickim. Takie procesy zaobserwowano wśród studentów pochodzenia polskiego, studiujących filologię rosyjską na zajęciach z praktycznej nauki języka ukraińskiego. W artykule dokonano próby opisu czynników warunkujących przyswajanie kolejnego języka obcego w warunkach akademickich. W przeprowadzonej wśród studentów rusycystów ankiecie zwrócono uwagę na wiele czynników indywidualnych i społecznych, między innymi na wiek, płeć, wiek pierwszego kontaktu z językami, konteksty i sposoby nabywania poszczególnych języków, nastawienie wobec każdego z języków czy motywacja, które mogą wstępnie wskazać kierunki i drogi kształtujące te procesy. Przyswajanie kolejnego języka obcego, dodatkowo blisko spokrewnionego, powoduje pojawienie się w języku docelowym wpływów międzyjęzykowych. Przykłady wpływów zaobserwowano na podstawie wybranych podsystemów językowych (fonetyka, morfologia, leksyka).
EN
The phenomenon of multilingualism and the related acquisition processes are present in philological academic teaching. Such processes have been observed among students of Polish origin studying Russian philology in the classess with practical learning of the Ukrainian language. The article attempts to describe the determinants of the acquisition of another foreign language in academic conditions. The survey conducted among Russian philology students identified a number of individual and social factors inter alia, age, gender, age of the first contact with languages, contexts and ways of acquiring individual languages, attitudes toward each language or motivation, which may initially indicate trends and ways shaping these processes. Aquisition of another foreign language, additionally closely related, causes the appearance of interlingual influence in the target language. The examples of influence were observed on the basis of selected language subsystems (phonetics, morphology, vocabulary).
У статті представлено ментальні мапи як один із способів унаочнення матеріалу та шляхів покращення якости знань студентів на заняттях УМІ у Вроцлавському університеті. Запропоновано результати авторського досвіду щодо створення й використання мап для потреб дистанційного навчання польськомовних студентів-україністів під час пандемії covid-19. На підставі результатів анкетування останніх стверджено необхідність запровадження та активного застосування візуальних технологій у царині викладання УМІ, що дозволить як оптимізувати процес викладання мови, так і збільшити власний творчий вклад студента у процес її засвоєння.
EN
The article presents mind maps as one of the ways to visualize the material and improve the quality of students' knowledge at Ukrainian as a foreign language lessons at the University of Wroclaw. The results of the author's experience in creating and using mind maps are proposed. They have served as a tool of distance learning of Polish-speaking students at the discipline of Ukrainian Studies during the covid-19 pandemic. Based on the results of the survey of the latter, it is argued that there is a necessity to introduce and actively use visual technologies in the field of teaching Ukrainian as a foreign language, which will allow both optimizing the process of teaching a language and increasing the student's own creative contribution to the process of mastering it.
PL
W artykule omówiono mapy mentalne jako jednego ze sposobów wizualizacji materiału I podniesienia poziomu oraz jakości stanu wiedzy studentów na zajęciach z języka ukraińskiego jako obcego na Uniwersytecie Wrocławskim. Zaprezentowano w nim wyniki autorskiego doświadczenia dotyczącego stworzenia oraz wykorzystania map na potrzeby zdalnego nauczania polskojęzycznych studentów-ukrainistów podczas pandemii covid-19. Na podstawie rezultatów ankietowania studentów stwierdzono konieczność wprowadzenia oraz aktywnego wykorzystania technologii wizualnych w dziedzienie nauczania języka ukraińskiego jako obcego. Pozwoli to zarówno na optymalizację procesu nauczania języka, jak i na zwiększenie wkładu twórczego studenta w procesie jego akwizycji.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.