Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

O metaforyzacji pojęciowej w tekstach prawnych raz jeszcze. Przyczynek do metaforyzacji pojęciowej drugiego stopnia

100%

Falana-Jafra A.

|

nr 15

561-575

PL

Celem artykułu jest wyodrębnienie metafor drugiego stopnia występujących w aktach prawnych. Analizy prowadzone były w ramach kognitywnego paradygmatu językoznawczego. Istota metaforyzacji drugiego stopnia wyraża się w konstruowaniu konceptualizacji prawnych na kanwie konceptualizacji pokrewnych, już istniejących, i przebiega w kierunku od myśli ku słowu. Metaforyzacja ta stanowi wyraz procesów mentalnych, do których predysponowane są osoby posiadające wiedzę i doświadczenie w stosowaniu prawa. Jej efekty znajdują odzwierciedlenie na płaszczyźnie języka prawniczego, co przesądza o doniosłości praktycznej przeprowadzonych badań.

2

Język prawny i język prawniczy jako przedmiot badań językoznawczych i prawoznawczych w latach 1935–1999

63%

Śliwicka A.

|

tom XX/3

151–164

EN

The article constitutes an overview. It provides a synthetic description of the current state of research and the directions for the development of the thought which is focused on the issue of the language of the regulations and legal norms, as well as the language of the legal theory and practice, in the previous century starting from the thirties. Therefore, the most important linguistic and jurisprudential publications were selected which, then, were discussed simultaneously, in a chronological order. These considerations allowed to organize what by 1999 had occurred in the reflection on the legislative language and the legal language in separate academic fields, which, after being combined, laid the foundations for jurislinguistics.

3

Na marginesie koncepcji języka norm prawnych

63%

Malinowski A.

|

tom 4(25)

54-64

EN

The article presents an attempt at an alternative approach to the scholarly interpretation model, in which statements expressed in the language of norms have been replaced by statements in the language of lawyers. In the proposed approach, the result of the interpretation of a legal text is a set of sentences of the lawyers’ language stating that a specific general legal norm applies at the moment of interpretation due to the validity of the relevant fragment of the legal text. The whole (complete) set of statements in the lawyers’ language whereby legal norms are held to be valid is treated by lawyers as a description of the legal system. It is stated that, considering the law as a system, neither case law nor scholarship in practice refers to the language of norms, but to the results of interpretations described in the lawyers’ language. However, the paradigm of scholarly interpretation using the concept of the language of norms has its undoubted cognitive value and is useful for didactic purposes.

PL

W artykule przedstawiono próbę alternatywnego ujęcia modelu wykładni doktrynalnej w którym wypowiedzi w języku norm zastąpiono wypowiedziami w języku prawniczym. W proponowanym ujęciu rezultatem interpretacji tekstu prawnego jest zbiór zdań języka prawniczego stwierdzających, iż określona generalna norma prawna obowiązuje w momencie interpretacyjnym ze względu na ważność relewantnego fragmentu tekstu prawnego. Tworzący całość (kompletny) zbiór wypowiedzi w języku prawniczym stwierdzających obowiązywanie norm prawnych jest traktowany przez prawników jako opis systemu prawa. Stwierdzono, iż zarówno judykatura, jak i doktryna rozpatrując prawo jako system w praktyce nie odnosi się do języka norm, a odwołuje się do wyników wykładni opisanych w języku prawniczym. Natomiast paradygmat wykładni doktrynalnej z wykorzystaniem pojęcia języka norm ma swoje niewątpliwe walory teoretyczne i jest przydatny w celach dydaktycznych.

4

Archaizmy języka prawniczego

63%

Maziarz J.

|

tom 89

216-238

EN

The article concerns the Polish legal language. The author presents several expressions that are both professionalisms (i.e. are used only by lawyers and have survived only in legal language) and archaisms (i.e. come from distant ages and are no longer used in everyday language), explains their origin and provides information concerning the frequency of their occurrence in judicial decisions over the last 100 years. The research results indicate that there are archaisms-professionalisms in the legal language, dating back to the Middle Ages and the times of the Polish-Lithuanian Commonwealth. In the Polish legal system they are scarce remnants of these periods. There are also many archaisms of Germanic origin, which infiltrated the Polish judicial language during the partitions and in some regions of Poland are more popular than other expressions.

5

Język prawny i prawniczy na przełomie wieków (perspektywy badawcze i zagrożenia)

63%

Kurek H.

|

2015

|

tom 51

|

nr 3(205)

303-310

PL

Po zdefi niowaniu pojęć: język prawny i język prawniczy oraz ocenie przydatności tekstów prawnych i prawniczych do badań językoznawczych, w artykule skupiono się na analizie tekstów prawniczych tworzonych na przełomie wieków i starano się ustalić przyczyny ich niezrozumiałości. Zaliczono do nich: strukturę tekstu (brak wyraźnego podziału treści), homonimię składniową, wtórne związki składniowe, niepoprawne konstrukcje z imiesłowowymi równoważnikami zdań, brukselizmy i zbędne zapożyczenia, a także niepoprawną interpunkcję. Pokazano też konsekwencje semantyczne oraz skutki prawne wynikające z nieodmieniania nazwisk w tekstach prawniczych.

EN

After defi ning the notions: legal language and language of the law, and after evaluating the usefulness of legal and law texts in linguistic research, the author of the article focuses on analysing legal texts written at the turn of the centuries and tries to determine the reasons why the texts are incomprehensible. Such reasons include: the structure of the text (the lack of clear division of the content), syntax homonymy, derivative syntactic relations, incorrect structures containing elliptical sentences, Brussels bureaucratic vocabulary and unnecessary borrowings, as well as incorrect punctuation. Also, the author shows semantic and legal consequences resulting from the fact that surnames are not declined in legal texts.

6

Kategoria „legitymizacji” w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego – konstrukcyjne uwarunkowania znaczeniowe

51%

Nowotko P.

|

nr 3(79)

33-44

PL

Celem niniejszego opracowania jest analiza orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego (TK), w kontekście użycia terminu „legitymizacja”, aby na tej podstawie odtworzyć jego definicję oraz dokonać porównania z leksykalnym znaczeniem tego terminu. Pomimo wielu kontekstów używania tego terminu, orzecznictwo nie oferuje jednorodnej definicji pojęcia legitymizacji. Skłania to do opierania się na zróżnicowanych intuicjach znaczeniowych oraz podkreśla znaczenie dalszych badań nad tym zagadnieniem. W opracowaniu wykorzystano metodę doktrynalno-prawną w połączeniu z analizą logiczno-językową. Badaniu zostało poddane sto orzeczeń TK, w których użyty został termin „legitymizacja”. Orzecznictwo TK wskazuje na zróżnicowane zastosowanie terminu, które nie ogranicza się wyłącznie do aspektu legalności, lecz obejmuje również szersze konteksty, takie jak percepcja społeczna, zgodność z wartościami systemu prawnego czy wolą suwerena. Używane jest ono w różnych kontekstach, które będą odpowiadały wcześniejszym ustaleniom leksykalny, że pojęcie legitymizacji można postrzegać jako pewien stan lub proces. Analiza potwierdza potrzebę wprowadzenia rozróżnienia terminologicznego.

EN

This paper aims to analyze the Constitutional Tribunal’s (CT) jurisprudence regarding the term “legitimation” to reconstruct its definition and compare it with its lexical meaning. Despite its varied use across multiple contexts, the jurisprudence lacks a uniform definition of legitimation. This situation necessitates reliance on diverse semantic intuitions. A doctrinal-legal method combined with logical-linguistic analysis was employed, analyzing 100 CT rulings that used the term “legitimation”. The CT’s jurisprudence shows that the application of the term is not limited to legal legitimacy but also includes broader contexts such as social perception, alignment with the values of the legal system, or the sovereign’s will. It is used in contexts that align with previous lexical findings, suggesting that legitimation can be viewed both as a state and a process. The analysis confirms the need for a terminological distinction, which could help organize discourse around this concept.

7

JĘZYKOWE ŚRODKI WARTOŚCIUJĄCE W WYROKACH FRANCUSKIEGO SĄDU KASACYJNEGO

51%

Dolata-Zaród A.

|

nr 41/1

63-75

EN

This article attempts to describe the means of evaluation applied in French legal language. Analysing verdicts from the French court (Cour de cassation), this paper attempts to show ways to uncover the values system held by the judge. In order to achieve this aim, four groups of evaluative operators (modal truth-functional connectives, amplifying operators, emotive-evaluative modal operators and mental operators) are shown. The corpus under analysis is characterised by three aspects: intentional, conventional and institutional, as it makes references to the group of set convictions concerning the nature of a particular community. Thus one could see here a relation between the values behind the arguments in the verdict and the language used to express them.

8

CECHY JAPOŃSKIEGO I POLSKIEGO JĘZYKA PRAWA

36%

HORIE Y. , TRZASKAWKA P.

|

tom 22

7-24

EN

The subject of the paper was chosen because the features of language of law have not been described in every language pair yet. The aim of the paper is to discuss the features of the Japanese and Polish language of law. The presented features were taken from Polish and Japanese copyright acts, national terminology and language used in courts. The method focuses on empirical studies. The authors of the paper focus on the following features of language of law: polysemy and homonymy, synonyms, metaphors, false friends (faux amis) or specialized terminology, as well as differences between colloquial language and the varieties of the language of the law. The paper has an outlook nature. Only some features of language of law were chosen. In the nearest future the description of these features should be broadened, as well as the examples.

PL

Temat pracy wybrano, ponieważ cechy języka prawa nie zostały jeszcze opisane we wskazanej parze językowej. Celem pracy jest omówienie tych cech w japońskim i polskim języku prawnym i prawniczym. Autorki przedstawiają cechy języka prawa, posługując się definicjami i przykładami z polskiej i japońskiej ustawy o prawie autorskim i przykładami terminologii narodowej czy sądowej. Owe ustawy, jak i terminologia są zarazem materiałem badawczym. Metoda badawcza, która została obrana, opiera się na obserwacji empirycznej wskazanego materiału badawczego. Autorki skupiają się na omówieniu takich cech, jak: polisemia i homonimia, synonimy, metafory, faux amis czy terminy fachowe/specjalistyczne. Dodatkowo zarysowano różnice pomiędzy językiem potocznym a językiem prawnym i prawniczym. Praca ma charakter poglądowy. Wybrano tylko niektóre cechy języka prawa. W dalszych badaniach należałoby poszerzyć ten opis o większą ilość cech i przykładów.