Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Rynek Uranu oraz produkcji i przerobu paliw reaktorowych

100%

Dębiński W.

Postępy Techniki Jądrowej

|

1998

|

tom vol. 41, z. 1

22-28

PL

Mimo trwających perturbacji, ilustrowanych gwałtownymi zmianami cen , rynek uranu zmierza w kierunku stabilizacji, której warunkiem jest ustalenie równowagi pomiędzy produkcja z surowców pierwotnych i wykorzystaniem różnego rodzaju zapasów nagromadzonych w latach poprzednich.

2

Izotopy promieniotwórcze stosowane w obrazowaniu narządów i tkanek

100%

Rurarz E. , Puciło S. , Mikołajewski S.

Postępy Techniki Jądrowej

|

1998

|

tom vol. 41, z. 3

2-29

3

Mikroflora papryki oraz jej przeżywalność w polu promieniowania GAMMA

100%

Możyszek-Korona E.

Postępy Techniki Jądrowej

|

1999

|

tom vol. 42, z. 1

54-60

PL

Stopień zanieczyszczenia mikrobiologicznego przypraw stosowanych w produkcji żywności jest jednym z decydujących punktów krytycznych warunkujących otrzymanie produktów spożywczych o jakości mikrobiologicznej zgodnej z wymaganiami odpowiednich norm oraz bezpiecznych dla konsumentów. Przeprowadzone szczegółowe badania na materiale biologicznym zarówno w formie wegwtatywnej , jak i w zawiesinie spor, z zastosowaniem modelu matematycznego pozwalają więc na projektowanie warunków radiacyjnego wyjaławiania przypraw zależnie od wyjściowego stopnia ich zanieczyszczenia. Daje to również mozliwość uproszczenia technologii napromieniowania i kontroli procesu.

4

Jak w zgodzie z przepisami postepować z izotopowymi czujnikami dymu

100%

Zandberg J.

Postępy Techniki Jądrowej

|

2000

|

tom vol. 43, z. 1

28-44

PL

Autor przedstawia vademecum użytkownika i instalatora izotopowych czujek dymu oraz wykaz instytucji, które takie czujniki mają zainstalowane.

5

Syntaza dwóch izotopów pierwiastka 114 w Dubnej

100%

Sobiczewski A.

Postępy Techniki Jądrowej

|

1999

|

tom vol. 42, z. 3

PL

W artykule przedstawiono zagadnienia identyfikacji łańcucha genetychnego, a także innych problemów współczesnego eksperymentu syntazy najcięższych jąder.

6

Zastosowanie związków makrocyklicznych do usuwania toksycznych kationów metali z roztworów wodnych w procesie flotacji jonowej

51%

Maciejewski P. , Robak W. , Ulewicz M. , Sobianowska K.

Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki

|

2008

|

tom Nr 1

113-125

PL

Oczyszczanie ścieków wymaga zastosowania szeregu wzajemnie uzupełniających się technologii, które pozwalają na uzyskanie takiego stopnia usunięcia zanieczyszczeń, aby oczyszczona woda mogła zostać ponownie wykorzystana do celów komunalnych lub przemysłowych, przy równoczesnym odzyskaniu wartościowych substancji zawartych w ściekach. Ponadto, stosowanie technik izotopowych, rozwój energetyki jądrowej oraz przeróbka paliwa jądrowego powodują powstawanie radioaktywnych ścieków. Odpady promieniotwórcze są ważnym i społecznie drazliwym problemem, szczególnie w obliczu konieczności wygaszania starych, wyeksploatowanych reaktorów jądrowych. W oczyszczaniu roztworów wodnych stosuje się wiele fizykochemicznych metod wzbogacania i rozdzielania jonów m.in. ekstrakcję rozpuszczalnikową, wymianę jonową, sorpcję, metody flotacyjne oraz transport przez membrany, tj. odwróconą osmozę, nanofiltrację, ultrafiltrację, dializę i elektrodializę. Procesy te umożliwiają selektywne wydzielenie określonych składników i stanowią pośredni etap chemicznego przerobu ubogich surowców bądź zanieczyszczonych wód.

7

Czy powinniśmy obawiać się odpadów radioaktywnych?

44%

Strupczewski A.

Energetyka Cieplna i Zawodowa

|

2009

|

tom Nr 9

5--10

PL

Zanim przystąpimy do oceny zagrożenia ze strony odpadów promieniotwórczych, trzeba sobie zdać sprawę, że cała Ziemia pełna jest pierwiastków ulegających rozpadom radioaktywnym i to wcale nie wskutek awarii w Czarnobylu. Kilkadziesiąt izotopów promieniotwórczych rozpada się w naszym środowisku naturalnym, na przykład potas K-40, stanowiący nieodłączną część mleka, które tylu ludzi pije - i które jest tak zdrowe, gdy niemowlę ssie je z piersi matki. Jedyna możliwość by zmniejszyć radioaktywność mleka, to dodać do niego wody, ale nawet i w zwykłej wodzie są rozpuszczone pierwiastki emitujące promieniowanie.

8

Izotopy promieniotwórcze w osadach dennych antropogenicznego zbiornika wodnego w Pławniowicach [komunikat]

38%

Tuszyński M. , Kostecki M.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2003

|

tom Vol. 29, no. 1

134--140

PL

Przedstawiono koncentracje izotopów promieniotwórczych w osadach dennych antropogenicznego zbiornika wodnego w Pławniowicach (gmina Rudziniec, województwo śląskie). Próby osadów pobrano z dwunastu stanowisk wzdłuż długiej i krótkiej osi zbiornika. Pomiary przeprowadzono techniką wysokoczułej spektrometrii promieniowania gamma z detektorem półprzewodnikowym typu HPGe. Stwierdzono występowanie: izotopów promieniotwórczych z szeregu uranowo-radowego, szeregu torowego, naturalnego izotopu potasu 40K oraz sztucznego izotopu cezu 137Cs. Średnia koncentracja zidentyfikowanych izotopów wynosiła 40K-347Bq/kg, 137Cs-205 Bq/kg, rodziny 238U-45 Bq/kg, rodziny 232Th-24 Bq/kg. Stwierdzono, że koncentracje wykrytych izotopów sa na poziomie normalnie spotykanym w środowisku naturalnym i w żadnym punkcie nie odbiegały od wartości przeciętnie spotykanych. Koncentracje te nie stanowią żadnego zagrożenia radioaktywnego.

EN

The distribution of radioactive substances in cores collected in l2 sample points of bottom sediments of Pławniowice antropogenic water reservoir has been studied. This ecosystem is an artificial reservoir on the Potok Toszecki river, which goes through the agricultural region in the west part of the Upper Silesian region. The aim of the work was to investigate samples from bottom sediments to determine sort and amount of radionuclides and other chemical elements and biological substances. These samples were taken from eleven points along the short and long axis of reservoir and were divided from 10-cm layers of bottom sediments. The measurement of radioactivity substances using high sensitive gamma spectrometry technique with semiconductor detector HPGe type was done. There was shown occurrence of radionuclides from uranium-radium 238U progeny, thorium 232Th progeny, the natural radionuclide of potassium 40K and the artificial radioisotope of cesium 137Cs. The mean activity concentration of radioelements is 40K - 347,0 Bq/kg, 137Cs - 204,7 Bq/kg, 238U - 44,5 Bq/kg, 232Th - 24,0 Bq/kg. Besides the concentrations change of radioisotope along the reservoir in the sediments was analyzed. A higher concentration of radioisotopes at the end of the lake was observed generally. For the cesium 137Cs the highest concentration in the 10-cm layer was in the middle points of the lake (for maximal deep) determined. This could be related with the Chernobyl accident. The concentrations of radioisotope are naturally in the environmental and are not dangerous.

9

Zagrożenia radiacyjne w podziemnych zakładach górniczych

38%

Wysocka M. , Skubacz K. , Michalik B. , Mielnikow A. , Chałupnik S.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2007

|

tom nr 5

20-31

PL

Zagrożenie radiacyjne związane z występowaniem naturalnych izotopów promieniotwórczych w podziemnych zakładach górniczych podlega systematycznej kontroli prowadzonej przez służby kopalniane przy współpracy z Laboratorium Radiometrii GIG. Artykuł zawiera posumowanie wyników pomiarów wszystkich czynników zagrożenia radiacyjnego uzyskanych w 2006 roku. Ponadto artykuł zawiera omówienie nowych przepisów prawnych, które zostały wprowadzone w połowie 2006 roku.

EN

The radiation hazard connected with the occurrence on natural radioactive isotopes in underground mining operation units is subject to a systematic inspection procedure conducted by the Mine's Service unit concerned in cooperation with Radiometry Laboratory of GIG. The article contains a summary of measurement results for all the factors of radiation hazards obtained in 2006. Besides, the article includes a discussion of the new legal regulations that were enforced in the mid-2006.

10

Izotopy promieniotwórcze w osadach dennych rybnickiego zbiornika zaporowego

38%

Kostecki M. , Tuszyński M.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2004

|

tom Vol. 30, no. 1

101--111

PL

Przedstawiono zawartość izotopów promieniotwórczych w osadach dennych antropogenicznego zbiornika wodnego w Rybniku. Zbiornik zasilany jest wodami rzeki Rudy płynącej przez silnie uprzemysłowiony region kraju. Próby osadów pobrano z szesnastu stanowisk w profilach poprzecznych zbiornika. Pomiary przeprowadzono techniką wysokoczułej spektrometrii promieniowania gamma z detektorem półprzewodnikowym typu HPGc. Stwierdzono występowanie izotopów promieniotwórczych z szeregu uranowo-radowego, szeregu torowego, naturalnego izotopu potasu 40K oraz sztucznego izotopu cezu 137Cs. Średnia zawartość zidentyfikowanych izotopów wynosi: 40K - 316 Bq/kg, 137Cs - 53 Bq/kg, rodziny 238U - 42 Bq/kg, 232Th - 34 Bq/kg. Zawartości wykrytych izotopów były na poziomic normalnie spotykanym w środowisku naturalnym i w żadnym punkcie nic odbiegały od przeciętnie spotykanych. Stwierdzono wyraźną współzależność między stężeniem radioizotopów i metali ciężkich a stężeniem materii organicznej w osadach dennych. Wskazuje to na znacząca rolę biomasy powstającej w zbiorniku, jako elementu kumulacji i transportu zanieczyszczeń wewnątrz ekosystemu, w wyniku ruchów mas wody.

EN

The distribution of radioactive substances in cores collected in 16 sample points of bottom sediments of the Rybnik dam-reservoir has been studied. This ecosystem is an artificial reservoir on the Ruda river which flows through the industrial region in the west-south part of the Upper Silesian region. The aim of the work was to investigate samples from bottom sediments to determine sort and amount of radionuclides and other chemical elements and biological substances. These samples were taken from sixteen points along the seven profiles of short axis of the reservoir and were divided from 10 cm layers of bottom sediments. The measurement of radioactive substances using high sensitive gamma spectromctry technique with semiconductor detector HPGc type was done. There was shown occurrence of radionuclides from uranium-radium (238^U) progeny, thorium 232Th progeny, the natural radionuclide of potassium 40K and the artificial radioisotope of caesium 137Cs. The mean activity concentration of radioelements was: 40K. - 316 Bq/kg, 137Cs - 53 Bq/kg, 238U - 42 Bq/kg, 232Th - 34 Bq/kg. Besides, the concentrations change of radioisotope along the reservoir in the sediments was analyzed. A higher concentration of radioisotopes at the end of the lake was observed generally. For the caesium 137Cs the highest concentration in the 10 cm layer was in the middle points of the lake (for maximal deep). This could be related to the Chernobyl accident. The concentrations of radioisotope arc natural in the environmental and arc not dangerous. The correlation between radioisotopes and heavy metals and organic matter content in the bottom sediments show that the role of autochthony biomass as the clement of pollutants transport is very important.

11

Promieniotwórczość naturalna wyrobów budowlanych

38%

Dohojda M. , Rzeszutko M.

Ceramika Budowlana

|

2015

|

tom nr 1-2

17--20

PL

Artykuł przedstawia aktualne wymagania dotyczące zawartości naturalnych izotopów i pierwiastków promieniotwórczych w surowcach i materiałach stosowanych w budynkach oraz możliwości ich spełnienia przez ceramiczne wyroby budowlane. W artykule przedstawiono aktualne wyniki badań ceramicznych elementów konstrukcyjnych w zakresie promieniotwórczości naturalnej.

EN

This article presents current requirements for content of natural radioactive isotopes in raw materials and building materials. The article includes current research results in the field of natural radioactivity of clay masonry units.

12

Interlaboratory comparison of the determination of (sup 226)Ra and (sup 228)Ra in samples simulating coal mine water

32%

Narbutt J. , Fuks L.

Nukleonika

|

1998

|

tom Vol. 43, nr 4

469-480

EN

The aim of the experiment organized by the National Atomic Energy Agency of Poland, was to carry out an interlaboratory comparison on the determination of long-lived radium isotopes in waste waters from Polish coal mines. It was expected that the experiment would allow to evaluate the proficiency of the national participants, and to eliminate possible errors in their work. 9 participating laboratories have determined the concentrations of (sup 226)Ra and (sup 228)Ra (or only (sup 226)Ra) in 6 synthetic samples containing from 0 to 300 Bq dm(sup -3) of each isotope. The results have been evaluated according to recent recommendations of IUPAC, ISO and AOAC. It is concluded that a significant majority of the results meet the proficiency criterium at the selected target accuracy. In some cases small systematic errors appear. Only a few laboratories meet more rigorous proficiency criterium. Analytical methods used for radium determination have also been evaluated.

PL

Celem eksperymentu, wykonanego na zlecenie Państwowej Agencji Atomistyki, było porównanie wyników oznaczeń stężeń długożyciowych izotopów radu w zasolonych wodach odpadowych z polskich kopalni węgla przez krajowe laboratoria radiometryczne. Oczekiwano, że eksperyment umożliwi ocenę jakości pracy poszczególnych zespołów i przyczyni się do wyeliminowania ewentualnych błędów. W międzylaboratoryjnym eksperymencie porównawczym wzięło udział 9 laboratoriów, które oznaczyły stężenia (sup 226)Ra i (sup 228)Ra (niektóre tylko (sup 226)Ra) w 6 modelowych próbkach zawierających od O do 300 Bą dm(sup -3) każdego izotopu. W pracy dokonano oceny wyników eksperymentu zgodnie z nowymi zaleceniami lUPAC, ISO i AOAC. Stwierdzono, że znaczna większość nadesłanych wyników spełnia kryterium założonego poziomu wymagań. W kilku przypadkach stwierdzono wystąpienie niewielkich błędów systematycznych. Tylko niektóre laboratoria spełniają dwukrotnie ostrzejsze kryterium. Dokonano również oceny porównawczej stosowanych metod analitycznych.

13

Radionuclides in the ground-level air in Poland

32%

Mysłek-Laurikainen B. , Biernacka M. , Bysiek M. , Droste E. , Matul M.

Nukleonika

|

1998

|

tom Vol. 43, nr 4

439-448

EN

The results of monitoring of the ground-level radioactive air pollution in Poland are presented. The weekly changes of concentration of natural and antropogenic radionuclides in ground-level air in 1997 in selected places are summarized. The contributions to the total effective inhalation dose are estimated.

PL

W niniejszej pracy przedstawiono wyniki monitoringu skażeń promieniotwórczych w przyziemnej warstwie powietrza w Polsce. Zestawiono tygodniowe zmiany stężenia naturalnych i sztucznych radionuklidów w przyziemnej warstwie powietrza w wybranych miejscach w Polsce w 1997 r. Oszacowano wkład do całkowitego efektywnego równoważnika dawki promieniowania jonizującego od dawki inhalacyjnej otrzymywanej przez mieszkańca Polski.

14

Determination of radium isotopes concentrations in mineral waters by liquid scintillation method

32%

Hetman A. , Dorda J. , Zipper W.

Nukleonika

|

1998

|

tom Vol. 43, nr 4

481-488

EN

The method of the determination of radium isotopes (sup 226)Ra and (sup 228)Ra in the saline and mineral waters based on the LSC with the separation of α and β rays is presented. Concentrations of radium isotopes were calculated using Bateman equations for α and β components of (sup 226)Ra, (sup 228)Ra, without waiting for the radioactive equilibrium. The concentrations of these isotopes are very low in most mineral waters found in the market with the exception of two waters where the concentration of long life isotope (sup 226)Ra is high. Therefore, it is necessary to investigate the radium isotopes concentration in drinking mineral waters.

PL

Przedstawiono metodę oznaczania izotopów radu w zasolonych i mineralnych wodach, bazując na możliwości separacji widma alfa/beta na detektorze ciekłoscyntylacyjnym. Stężenia oznaczanych izotopów wyznaczano analitycznie, nie wyczekując osiągnięcia odpowiednich stanów równowagi promieniotwórczej. Analizę oparto na równaniach Batemana dla składowych alfa i beta (sup 226)Ra i (sup 228)Ra oraz odpowiednich procedurach obliczeniowych. Wykorzystując tę metodę przebadano wybrane, powszechnie dostępne wody mineralne, butelkowe. W większości wód stężenia tych izotopów są zdecydowanie niskie. Natomiast na szczególną uwagę zasługują wody z okolic Polanicy Zdroju, w których stężenie długożyciowego izotopu radu (sup 226)Ra jest wysokie (przy nieobecności izotopu (sup 228)Ra). Z punktu widzenia ochrony radiologicznej konieczne staje się badanie wód mineralnych na obecność izotopów radu.

15

Gromadzenie danych w ramach systemu ochrony radiologicznej w kopalniach węgla kamiennego

32%

Mielnikow A. , Wysocka M.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2011

|

tom nr 7

18-23

PL

Zagrożenie radiacyjne osób zatrudnionych w podziemnych zakładach górniczych bezpośrednio wynika z występowania tam naturalnych izotopów promieniotwórczych. Zagrożenie to zgodnie z Prawem geologicznym i górniczym podlega systematycznej kontroli. Znaczna część badań dotyczących kontroli zagrożeń wykonywana jest przez Główny Instytut Górnictwa. Artykuł opisuje bazy archiwalne, w których gromadzone są wyniki pomiarów zagrożenia radiacyjnego wynikające: - ze stężeń energii potencjalnej alfa krótkożyciowych produktów rozpadu radonu; - z pomiarów izotopów radu (Ra-226 i Ra-228) w wodach; - z wyników analizy spektrometrycznej próbek stałych osadów.

EN

Radiation threat for persons employed in the underground mining plants results directly from the occurrence of natural radioactive isotopes there. Pursuant to the Geological and Mining Law this threat is subject to regular control. A significant part of research regarding threat control is conducted by the Chief Mining Institute. The article describes archives where the results of measur-ing the radiation threat resulting from potential alpha energy concentrations of radon decay short-lived products measurements of radium isotopes (Ra-226 and Ra-228) in Walters spectrometric analysis of solid deposits samples, are collected.

16

Organizacja Zakładu Medycyny Nuklearnej Pracownia Klasy II : Aspekty techniczno-prawne

32%

Wiśniewska-Kubka S.

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2016

|

tom Vol. 5, nr 3

144--148

PL

Organizacja Zakładu Medycyny Nuklearnej, a dokładniej wymogi techniczno-budowlane dotyczące zarówno pracowni izotopowych, jak i pracowni rentgenowskich, opisano w ustawie Prawo atomowe i rozporządzeniach towarzyszących. Przed przystąpieniem do prac nad realizacją Zakładu Medycyny Nuklearnej należy dokładnie przemyśle, jakie badania mają by w nim realizowane, a zatem jakie radioizotopy i ich aktywności będą do tego potrzebne. Po ustaleniu zakresu działalności należy dokona wyboru klasy pracowni – wymagania techniczne, budowlane i wyposażenie ściśle się z tym wiążą. W publikacji opisano wymagania dla pracowni izotopowej klasy II.

EN

Organization of the Department of Nuclear Medicine, more precisely – the requirements technical construction on the isotope laboratory and X-ray laboratories are described by the Act on Atomic Law and accompanying regulations. Before taking an action aimed at creating the Department of Nuclear Medicine it is necessary to assess what types of tests we are going to do, and thus what radioisotopes and their activities will be needed. Then, it is needed to determine the class of the studio – the technical requirements, and construction equipment are closely associated with it. The requirements for isotope laboratory class II, are described in the publication.

17

Wykorzystanie analizy harmonicznej w procesie prognozowania poziomu zagrożenia promieniowaniem jonizującym na terenach górniczych

32%

Korban Z.

Górnictwo i Geologia

|

2011

|

tom T. 6, z. 1

121-129

PL

Skutki prowadzenia eksploatacji pokładów węgla w warunkach występowania zagrożenia radiacyjnego rejestrowane są częstokroć także i na powierzchni. O ile w podziemnych wyrobiskach główne źródło zagrożenia promieniowaniem jonizującym stanowią krótkożyciowe produkty rozpadu radonu, o tyle w odniesieniu do terenów powierzchniowych, zlokalizowanych wokół kopalń, zagrożenie to stanowią głównie wody dołowe o podwyższonej zawartości radu i w mniejszym zakresie - stałe odpady kopalniane. Stężenie radu w wodach na powierzchni podlega wahaniom, na co w dużej mierze mają wpływ także warunki klimatyczne związane z naturalnym poziomem wód (okresy letnie i wiosenno-jesienno-zimowe). Zjawisko periodyczności zmian wartości c i _ w posłużyło jako materiał wyjściowy do przedstawienia możliwości wykorzystania jednego z modeli szeregów czasowych (analizy harmonicznej) do badania zjawisk powtarzających się w czasie.

EN

The effects of a coal extraction in conditions of radiation hazard are often observed on the ground. In underground excavations the main source of ionizing radiation risk are short-lived decay products of radon, while on the surface of the earth in the areas located around coal mines - mine waters with high radium content (to a lesser extent, also solid mine wastes). The concentration of radium in water on the surface of the ground fluctuates because of climatic conditions connected with natural level of waters (periods of summer and spring-autumn-winter). The phenomenon of periodic changes of the value CR3W serve as start to present the possible use of time series model (harmonic analysis) to study the phenomena repeated over time.

18

The origin of heavy metals and radionuclides accumulated in the soil and biota samples collected in svalbard, near longyearbyen

32%

Kłos A. , Ziembik Z. , Rajfur M. , Dołhańczuk-Śródka A. , Bochenek Z. , Bjerke J. W. , Tømmervik H. , Zagajewski B. , Ziółkowski D. , Jerz D. , Zielińska M. , Krems P. , Godyń P.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2017

|

tom Vol. 24, nr 2

223--238

EN

Heavy metals and radioactive compounds are potentially hazardous substances for plants, animals and humans in the Arctic. A good knowledge of the spatial variation of these substances in soil and primary producers, and their sources, is therefore essential. In the samples of lichen Thamnolia vermicularis, Salix polaris and Cassiope tetragona, and the soil samples collected in 2014 in Svalbard near Longyearbyen, the concentrations of the following heavy metals were determined: Mn, Ni, Cu, Zn, Cd, Pb and Hg, as well as the activity concentrations of the following: K-40, Cs-137, Pb-210, Pb-212, Bi-212, Bi-214, Pb-214, Ac-228, Th-231 and U-235 in the soil samples. The differences in the concentrations of the analytes accumulated in the different plant species and soil were studied using statistical methods. Sea aerosol was indicated as the source of Pb, Hg, Cs-137, Pb-210 and Th-231 in the studied area. A relatively high concentration of nickel was determined in the biota samples collected near Longyearbyen, compared to other areas of Svalbard. It was supposed that nickel may be released into the atmosphere as a consequence of the local coal mining around Longyearbyen.

19

Application of the Decision Support System RODOS in the Event of Nuclear Reactor Accident with Scenario of Release of Radioactive Isotopes to the Atmosphere

26%

Jaroszek A. S.

Prace Instytutu Elektrotechniki

|

2020

|

tom Z. 281

49--60

PL

Systemy wspomagania decyzji cieszą się coraz większą popularnością ze względu na szybkie dostarczanie informacji o rozwoju sytuacji radiacyjnej po awarii jądrowej z uwolnieniem izotopów promieniotwórczych do powietrza atmosferycznego. Systemy te są wykorzystywane jako narzędzie bezpośrednio stosowane w sytuacji awaryjnej oraz jako narzędzie do przeprowadzenia przed inwestycyjnych obliczeń z zakresu planowania awaryjnego. Artykuł przedstawia podstawowe funkcjonalności systemu wspomagania decyzji RODOS. Program służy do przeprowadzania prognoz rozwoju zdarzeń radiacyjnych z uwolnieniem izotopów promieniotwórczych do atmosfery w wyniku awarii w elektrowniach jądrowych.

EN

Decision support systems are increasingly popular due to the fast delivery of information about development of the situation during the nuclear accidents. The information provided by decision support systems facilitate proper selection of necessary protective actions and correct allocation of services involved in the activities. The RODOS system is designed for forecasting the dispersion of radioactive isotopes in the atmosphere. It can be used in case of real radiological nuclear emergency as well as for emergency preparedness purpose.

20

Wybrane zagadnienia z zakresu stosowania izotopów promieniotwórczych w badaniach chemiczno-rolniczych. Jubileusz 100-lecia przyznania Nagrody Nobla z dziedziny chemii Marii Skłodowskiej-Curie

26%

Sapek B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

tom T. 12, z. 1

153-166

PL

Celem opracowania było przypomnienie i przybliżenie w 2011r. - Międzynarodowym Roku Chemii oraz Jubileuszowym Roku Marii Skłodowskiej-Curie (1867-1934) - Jej wkładu w naukę światową i wiedzę o promieniotwórczości oraz w dziedzinę chemii, dzięki któremu był możliwy również dynamiczny rozwój nauk rolniczych oraz nauki o środowisku. W pracy przedstawiono niektóre metody radiochemiczne wykorzystywane w badaniach chemiczno-rolniczych. Na wybranych przykładach omówiono stosowanie izotopów promieniotwórczych - atomów znaczonych jako metodę badawczą zdarzeń i procesów, również ich przebiegu, w czasie historycznym Ziemi i człowieka oraz obecnie. Wskaźniki promieniotwórcze wykorzystano w badaniach przyczyn, dróg oraz dynamiki procesów przebiegających w glebach i roślinach (np. 40K, 32P, 59Fe, 15O) również do wyznaczenia wieku skał, minerałów, osadów oraz gleby (np. 14C, 238U, 235U, 232Th), a także w badaniach obiegu pierwiastków i ich promieniotwórczych izotopów w łańcuchu pokarmowym człowieka (np. 40K, 137Cs, 90Sr, 131I, 45Ca, 32P). Dalszy dynamiczny rozwój wiedzy oraz technik radiochemicznych umożliwił badania i monitoring rozproszonych w środowisku przyrodniczym radioizotopów naturalnych (np.40K, 238U, 210Pb, 210Po, 226Ra) i sztucznych (np. 32P, 59Fe, 60Co, 131I, 137Cs, 90Sr, 99Te), wprowadzonych do niego wskutek eksplozji nuklearnych, awarii reaktorów w elektrowniach jądrowych, a także pochodzących z różnego rodzaju odpadów promieniotwórczych. Stosowanie radioizotopów w laboratoryjnych badaniach procesów, odbywających się w warunkach kontrolowanych, umożliwia opis i ocenę ich przebiegu w środowisku przyrodniczym.

EN

Regarding the celebration of the 2011 as an International Year of Chemistry as well as the 100th anniversary of the awarding Maria Skłodowska-Curie (1867-1934) with individual Nobel Prize, the aim of this paper is to remind and illustrate the contribution of Maria Skłodowska-Curie to the world of science and to knowledge about radioactivity and chemistry. Thanks to Her achievements, dynamic development of agricultural and environmental sciences was also possible. The application of radioisotopes as a method of studying the events and processes in the Earth's history and human past and presence are discussed using selected examples. Radioactive tracers (for example 40K, 32P, 59Fe, 15O) were used to study the reasons, ways and dynamics of processes in soils and plants and to determine the age (radiometric dating) of rocks, minerals, sediments and soils (for example 14C, 238U, 235U, 232Th). Radiotracers were used in analysing the circulation of elements and their isotopes in the nutritional chain of humans (for example 40K, 137Cs, 90Sr, 131I, 45Ca, 32P). Furthermore, the dynamic progress of knowledge and of radiochemical techniques enabled the investigations and monitoring of natural (for example 40K, 238U, 210Pb, 210Po, 226Ra) and artificial (for example 32P, 59Fe, 60Co, 131I, 137Cs, 90Sr, 99Te) radioisotopes dispersed in the environment, released due to nuclear explosions, damage of reactors in the nuclear power plants and from different kind of radionuclide wastes. Application of radioisotopes in laboratory analyses of processes under controlled conditions permits the description and estimation of their ways in the natural environment.