Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Powstrzymywanie inwazji gatunków obcych

100%

|

2013

|

nr 3

2

Invasion of alien Solidago taxa into urban habitats: A study of selected towns in southern Poland

100%

Chmura D. , Dyba P. , Kraj P. , Peplińska N. , Pilorz A. , Roman M.

|

tom R. 20, NR 1-2

97--104

EN

In Poland there are three invasive species of the genus Solidago native to North America. In the years 2010-2015 field survey in five tows in Oswiecim Basin and its vicinity was performed which aimed to examine frequency, habitat preferences and basic parameters of populations of these species. Amongst invasive goldenrods S. canadensis (79 localities) and S. gigantea (74) prevailed in the study area and are much more frequent than S. graminifolia (8). Populations of goldenrods were not very abundant and did not occupy large area, however, there were populations exceeding 500 m2 and that had more than 500 ramets except for S. graminifolia which occur at low densities. The Canadian goldenrod S. canadensis tended to occur more frequently in ruderal and segetal habitats than S. gigantea whereas S. graminifolia was encountered only at fallows. Both S. gigantea and S. canadensis were reported to occur in wetland habitats and sometimes formed monospecific stands what prove negative influence on biodiversity.

PL

W Polsce występują trzy inwazyjne gatunki z rodzaju nawłoć Solidago rodzime dla Ameryki Północnej. W latach 2010-2015 przeprowadzono badania pilotażowe w pięciu miastach Kotliny Oświęcimskiej i w jej sąsiedztwie. Badania miały na celu określenie częstości występowania, preferencji siedliskowych i podstawowych parametrów populacji tych taksonów. Wśród inwazyjnych nawłoci przeważały: nawłoć kanadyjska S. canadensis (79 stanowisk) oraz nawłoć późna (n. olbrzymia) S. gigantea (74) nad nawłocią trawolistną S. graminifolia (zaledwie 8 stanowisk). Populacje nawłoci nie były liczebne i zajmowały niewielką powierzchnię, aczkolwiek występowały populacje przekraczające 500 m2 i mające więcej niż 500 pędów (ramet) z wyjątkiem S. graminifolia, która pojawiała się tylko w małej liczbie okazów. Nawłoć kanadyjska miała tendencję do występowania na bardziej ruderalnych i segetalnych siedliskach niż S. gigantea, podczas gdy S. gramifolia została odnotowana wyłącznie na ugorach. Zarówno S. gigantea, jak i S. canadensis zostały stwierdzone na siedliskach mokradłowych i czasami tworzyły jednogatunkowe płaty, co jest przejawem negatywnego wpływu na rodzimą różnorodność biologiczną.

3

Soils characteristics of forest phytocoenoses occupied by self-regenerating populations of quercus rubra in Silesian Upland

100%

Chmura D.

|

tom R. 19, NR 1-2

109--117

EN

Northern Red Oak is a tree species native to North America. In Polish flora it has status of invasive plants. In the years 2008-2011 autoecological studies were conducted aiming at examination on what type of soils the species tends to regenerate ie appearance of seedlings in the vicinity of maternal trees. In total 250 phytosociological relevés and 100 soil samples (400 soil subsamples) were collected. It was observed that majority stands (almost 80%) of Northern Red Oak occupy sites very strongly acid and strongly acid. In reference to pH in KCl results are a little different, however, sites with soil very strongly acid (pH = 4.1-5.0) and stronly acid (pH < 4.1) also predominate. The investigated soils were typified by very low values of magnesium (< 10 mg/1000 g), phosphorus (< 3 mg/100 g) and potassium (< 7 mg/100 g). Total nitrogen in studied sites dominated in two the lowest classes (> 0.25%). The sites of Q. rubra are rich in organic carbon. Almost 50% of all sites covers two highest classes of concentration of this element ie 4.0-8.0% and > 8.0%. Soils where seedlings of Northern Red Oak were encountered, were characterized by humus medium for mezotrophic and eutrophic broad-leaved forests and mixed coniferous forests - more than 60% had ratio of carbon and nitrogen CN > 25. In several sites this ratio reached 50. The lower values in case of content of calcium and loss on ignition dominate. The studies showed that soils on which species grows and also spontaneously regenerates are typical for coniferous and mixed coniferous forests, however, in natural range Q. rubra is component of deciduous forests. It could be associated with the fact of more frequent introduction of Northern Red Oak into poorer sites than the consequence of its habitat requirements.

PL

Dąb czerwony Quercus rubra L. to gatunek północnoamerykański, introdukowany do Polski na początku XIX w. W polskiej florze ten gatunek drzewa ma status rośliny inwazyjnej. W latach 2008-2011 na obszarze Wyżyny Śląskiej prowadzono badania autoekologiczne m.in. w celu sprawdzenia, na jakich typach gleb gatunek ten ma tendencję do odnawiania się (tzn. w miejscach, gdzie pojawiają się siewki w sąsiedztwie drzew macierzystych). Zebrano ogółem ok. 250 zdjęć fitosocjologicznych oraz ok. 100 próbek glebowych. Stwierdzono, że pod względem odczynu gleby (pH w wodzie) stanowiska z dębem czerwonym prawie w 80% zajmują miejsca bardzo silnie kwaśne i silnie kwaśne. W stosunku do pH w KCl wyniki się różnią, ale wciąż przeważają miejsca o odczynie silnie kwaśnym (pH = 4,1-5,0) i bardzo kwaśnym (pH < 4,1) na korzyść tych pierwszych. Stanowiska z Q. rubra są zasobne w organiczne związki węgla. Prawie 50% stanowisk mieści się w dwóch ostatnich klasach zawartości tego pierwiastka, tj. 4,0-8,0% oraz > 8%. Azot ogólny wśród badanych miejsc dominował w niższej i średniej klasie (> 0,25%). Gleby, na których odnotowano siewki dębu czerwonego, charakteryzowały się humusem pośrednim dla mezotroficznych i eutroficznych lasów liściastych i mieszanych, a borów i borów mieszanych - blisko 70% stanowisk miało stosunek węgla do azotu > 25. Na kilku stanowiskach stosunek C/N był bliski 50. Badane gleby odznaczały się wyjątkowo niskimi zawartościami magnezu (< 10 mg/100 g), fosforu (< 3 mg/100 g) oraz potasu (< 7 mg/100 g). Około 69-90% wszystkich stanowisk znajdowało się w najniższej klasie. Badania pokazują, że gleby na jakich rośnie, a także spontanicznie odnawia się dąb czerwony są typowe dla borów i lasów mieszanych, natomiast w naturalnym zasięgu Q. rubra jest głównie składnikiem lasów liściastych. Może to być związane z tendencją do częstszego wprowadzania dębu na uboższe siedliska przez leśników niż odzwierciedlać jego rzeczywiste preferencje.

4

Impact of alien tree species Quercus rubra L. on understorey habitat and flora: a study of the Silesian Upland (Southern Poland)

67%

Chmura D.

|

tom Vol. 61, nr 3

431--442

EN

One hundred and one stands of non-native red oak Quercus rubra L. were examined across various forest types with the objective to relate the influence of environmental variables on the abundance of this species and to characterise its impact on the species richness and proportion of functional groups of native plant species. Amongst randomly selected stands more than 50% were self-regenerating ones, i.e. seedlings were present. The cover of Q. rubra seedlings was positively correlated with light intensity (rs = 0.38, P <0.05) and negatively with the content of nitrogen (rs = –0.20, P <0.05) and loss on ignition (rs = 0.20, P <0.05) in soil. The cover of mature trees was positively correlated with the value of pH (rs = 0.22, P <0.05). Separate correlations with DCA scores of phytosociological relevés and the cover of red oak in each layer showed that the species influenced the floristic composition of forest vegetation. The cover of mature trees of red oak negatively affected both the number of understorey species (rs = –0.39, P <0.01) and the cover of shrubs (rs = –0.21, P <0.05) and herbaceous species (rs = –0.22, P <0.05). Q. rubra in the form of a mature tree had a negative influence on the cover of barochores, endozoochores and species of Grime’s CSR strategy. The cover of red oak’s seedlings was negatively correlated with the cover of annual species (rs = –0.21, P <0.05). Saplings of Q. rubra had a negative influence on the cover of dyszoochores (rs = –0.21, P <0.05) and was positively correlated with competitors (rs = 0.31, P <0.01), megaphanerophytes (rs = 0.27, P <0.05) and therophytes (rs = 0.25, P <0.05). The study showed that Q. rubra is a competitive species both as a mature tree and in the form of seedlings or small saplings and thus it can contribute to the reduction of biodiversity in forest communities.

5

Invasive Solidago Species: How Large Area Do They Occupy and What Would be the Cost of Their Removal?

67%

Szymura M. , Szymura T. H. , Wolski K.

|

2016

|

tom Vol. 64, nr 1

25--34

EN

The impact of biological invasions should be considered from ecological and economic perspective. To understand the influence of the invader, both its range and abundance should be known. Even if the range of invaders is well-known, the problem of assessing their abundance still occurs very often. In this study we report the results of an assessment of the area covered by stands of alien Solidago species in Silesia (Central Europe, south-western Poland, area ca. 30 000 km2), and estimated costs of the invaded areas recultivation. The results of field survey show that the stands of invasive Solidago species cover an area of about 130 000 hectares in S-W Poland, which is ca. 4.5% of the total area of the studied region. It was also found that the cadastral data and Corine land cover maps underestimate the area of fallowed agricultural lands. The cost of removing stands of invasive Solidago species in S-W Poland ranges from 123.24 to 266.17 million PLN, depending on the method. The method that balances reasonable costs, low environmental impact and efficiency of grassland establishment costs 180.7 million PLN for S-W Poland.

6

Drobne inwazyjne obce drapieżniki w Polsce

67%

Solarz W.

|

2011

|

tom 50

EN

Hunting is among main pathways for intentional introductions of alien species. However, some of these species became pests and the main aim of their management is reducing population numbers. Raccoon dogs, raccoons and American minks were originally introduced outside the Polish territory and immigrated here around 1950s. Immigrants, supported by animals that escaped or were released from fur farms and hobby collections, established and spread to the level that makes their complete eradication unrealistic, despite since 2009 they can be hunted throughout the year and trapped. The only practicable management option for raccoon dog and American mink is long-term local control in areas of high natural value. The rate of invasion of raccoon can still be slowed down if more intensive control is applied. Efficiency of control of all three species in Poland is hindered by legal solutions which restrict hunting tolls to numbers approved at the beginning of the season. Justification of drastic control methods is questioned by different stakeholders, including some hunters, particularly if they are unlikely to have significant influence on the scale of invasion. Direct control of aliens species should therefore be accompanied by protection of native enemies and competitors, including protection of their habitats, and awareness-raising campaigns on reasons and consequences of biological invasions and means to reduce this problem.

PL

Gospodarka łowiecka stanowi jedną z przyczyn introdukowania w nowe miejsca obcych gatunków. Większość z nich stanowi pożądany element łowisk i jest otaczana przez myśliwych opieką, której elementem są m.in. nowe celowe wsiedlenia. Jednak część obcych gatunków łownych jest uznawana za szkodniki, a głównym celem gospodarki nimi jest ograniczanie liczebności. Do gatunków takich należą jenot (Nyctereutes procyonoides), szop pracz (Procyon lotor) i norka amerykańska (Neovison vison). Te drobne drapieżniki pojawiły się na terenie Polski mniej więcej w połowie XX w., a głównym źródłem inwazji była imigracja osobników wsie-dlonych poza obszarem Polski. Drugim źródłem inwazji tych gatunków były ucieczki z ferm zwierząt futerkowych, czy też coraz bardziej popularnych hodowli hobbystycznych. Do chwili obecnej inwazja jenota i norki amerykańskiej objęła praktycznie całe terytorium Polski, natomiast rozmnażająca się populacja szopa pracza obejmuje swoim zasięgiem zachodnią część kraju, choć pojedyncze osobniki, pochodzące najprawdopodobniej z prywatnych hodowli, są coraz częściej spotykane także w innych rejonach. Wszystkie trzy gatunki uznawane są za niebezpieczne drapieżniki negatywnie wpływające na rodzimą faunę i zostały zaliczone do 100 najgroźniejszych obcych gatunków w Europie. Mimo swojej szkodliwości, gatunki te zostały włączone do listy zwierząt łownych dopiero niedawno - jenot i norka w 1995 roku, a szop w 2004 roku. Początkowo zostały one jednak objęte okresem ochronnym, który zo- stał całkowicie zniesiony dopiero w 2009 roku. Jednocześnie od 2009 roku gatunki te mogą być chwytane w pułapki żywołowne. Obecny poziom pozyskania tych gatunków nie ma istotnego wpływu na zmniejszenie liczebności czy spowolnienie tempa ich ekspansji. Należy jednak podejmować kontrolę tych gatunków w skali lokalnej, na obszarach, na których skutki ich negatywnego wpływu na rodzimą przyrodę są szczególnie dotkliwe (np. w parkach narodowych). Większe nadzieje w skali całej Polski można wiązać z efektywną gospodarką łowiecką szopem praczem, dla którego zwiększenie pozyskania mogłoby spowolnić tempo ekspansji. Konieczne jest również pilne wprowadzenie w życie rozporządzenia ograniczającego posiadanie i handel tymi gatunkami. Bardzo pożądana byłaby również zmiana przepisów dotyczących planowania pozyskania tych gatunków. Ponadto konieczna jest dyskusja nad etycznymi aspektami stosowania drastycznych metod kontroli inwazyjnych obcych gatunków, a także prowadzenie działań mających na celu ochronę ich rodzimych wrogów i konkurentów. Bardzo istotna jest również ochrona rodzimych gatunków narażonych na negatywny wpływ gatunków obcych, szczególnie poprzez ochronę ich siedlisk.

7

Inwazja barszczu Sosnowskiego (Heracleum Sosnowskyi Manden.) na terenie gminy Siechnice (dolnośląskie) i perspektywy jego zwalczania

67%

Soltysiak J. , Brej T. , Tomczyk M.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Biologia i Hodowla Zwierząt

|

2015

|

tom 78

8

Inwazja obcych

51%

Kwiecien E.

|

nr 05