Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wpływ wysokości długu publicznego na koszty jego obsługi

100%

Brzozowski M.

Management and Business Administration. Central Europe

|

2013

|

tom 21

|

nr 2(121)

49-63

XX

Purpose: The article aims at analyzing the functional form of the relation between the level of public debt and the government bond yields in both developed and developing countries. A surge in public indebtedness following the financial crisis in 2008-2010 undermined the credibility of sovereigns in the credit markets. As a result, the government bond yields have risen, thus amplifying the problem of rapidly expanding public debts. The purpose of the article is to estimate the threshold value of government debt above which its service costs rapidly increase. Methodology: The relation between the 10-year government bond real interest rate and the level of debt is investigated with the use of spline regression with cubic splines. The regression model is estimated using annual data for 66 countries that spans between the years 1980-2010. An additional analysis is conducted for the last decade and after splitting the sample into high-income and catching-up countries. Findings: In the sample that covers all countries and the whole 1980-2010 period no relation between the level of debt and interest rate has been detected. In the years 2001-2010 the threshold value of debt above which the real interest rate starts to grow rapidly is estimated to be around 150% of GDP in catching-up countries and about 110% of GDP in high-income countries. Research implications: An analysis of the impact of fiscal policy on the level of interest should take into account the likely non-linearity of the relationship. Originality: Spline regression has not yet been used in the analysis of the relation between debt and interest rate.

2

TRANSMISSION MECHANISM OF THE FEDERAL RESERVE SYSTEM’S MONETARY POLICY IN THE CONDITIONS OF ZERO BOUND ON NOMINAL INTEREST RATES

100%

Brózda D.

Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy

|

2016

|

tom 11

|

nr 4

751-767

EN

The experience of Japan from the 90s of the twentieth century and the recent global financial crisis has shown that the zero lower bound problem has ceased to be a theoretical curiosity and became the subject of intense scientific discussion. This issue is closely linked with John Maynard Keynes’s liquidity trap. The phenomenon of the zero lower bound is very controversial. Not all economists agree that it may restrict the effectiveness of the central bank’s actions. The aim of the article is to present the views of economists on this transmission mechanism of monetary policy under the zero lower bound. The paper also attempts to evaluate the effectiveness of the Federal Reserve System’s monetary policy at zero nominal interest rates.

3

Determinanty zróżnicowania zmian wskaźnika długu publicznego w krajach UE 15 w latach 2000-2014

75%

Grabia T.

|

2015

|

nr 3(24)

25-46

EN

The aim of the article is to identify the determinants of changes in public debt ratios in the developed countries of the EU (EU-15). The analysis was based on the observations of the average values of analysed variables in particular countries throughout the study period and over two sub-periods: 2001-2007 and 2008-2014. On the basis of the article it can be concluded that the diversification of changes in public debt ratios resulted mainly from varying budget and primary balances (the lower the deficits, the lower the increases in public debt ratios) and, to a smaller extent, also from varying interest rates on bonds (the lower the interest rates, the lower the increases in public debt ratios) as well as varying economic growth rates (the higher the economic growth rates, the lower the rises in public debt ratios).

4

EURIBOR JAKO KLUCZOWY WSKAŹNIK REFERENCYJNY EUROPEJSKIEGO RYNKU FINANSOWEGO

75%

Kruszka M.

Unia Europejska.pl

|

2017

|

nr 5

24-36

PL

Rozwój rynków finansowych w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat wskazuje na bardzo ważną rolę wskaźników referencyjnych, które służą do wyceny instrumentów rynku kapitałowego lub określenia płatności odsetkowych. Globalny kryzys finansowy ujawnił jednak podatność wskaźników stopy procentowej na manipulacje, jak też pozwolił zaobserwować bardzo istotne zmniejszenie się znaczenia niezabezpieczonych transakcji międzybankowych. Oba zjawiska obniżają wiarygodność dotąd stosowanych wskaźników. Ze względu na dbałość o stabilność finansową Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej wprowadziły w 2016 r. rozporządzenie w sprawie wskaźników referencyjnych (BMR). Głównym celem artykułu jest poddanie przepisów tego rozporządzenia krytycznej analizie oraz wskazanie skutków wdrożenia tych regulacji na przykładzie stawki EURIBOR. Rezultaty przeprowadzonej analizy wskazują na konieczność bardzo daleko posuniętej reformy kluczowego dla strefy euro wskaźnika stopy procentowej. Najistotniejszym elementem tej reformy jest wypracowanie całkowicie nowego mechanizmu wyliczania EURIBOR.

EN

The development of financial markets over the past several decades pointed out a very important role of financial benchmarks which are used as a reference price for financial instruments or to determine interest payments. However, after the global financial crisis, allegations emerged that interbank interest rate benchmarks had been manipulated. A significant decrease in the size and importance of unsecured interbank transactions was observed as well. Both elements lower the credibility of the interest rate benchmarks used so far. Taking into account the responsibility for financial stability, the European Parliament and the Council of the European Union adopted a regulation on benchmarks (BMR) in 2016. The main purpose of this paper is to provide a critical analysis of this piece of legislation and to indicate the practical effects of the BMR implementation on the example of the EURIBOR rate. The results of the analysis showed the need for a very deep reform of the critical interest rate benchmark of the euro area. The most important element of this process is the development of a completely new mechanism for calculating EURIBOR.

5

Interest Rate Policy Of Selected Central Banks In Central And Eastern Europe

75%

GRABIA T.

|

nr 1

25-41

EN

The aim of this article is to present and evaluate interest rate policies of three selected central banks in Central and Eastern Europe (Poland, the Czech Republic, and Hungary) from 2001 to 2013. The study consists of an introduction (Section 1) and three main parts. The introduction contains a theoretical description of the role of interest rate policy, the dilemmas connected with it, as well as an analysis of the strategies and goals of monetary policies of the National Bank of Poland (NBP), the Czech National Bank (CzNB), and the National Bank of Hungary (NBH) in the context of existing legal and institutional conditions. In turn, the first empirical part (Section 2) examines how the analysed central banks responded to changes in inflation, unemployment, and economic growth rates. The tools of the analysis are the nominal and real interest rates of those banks. The subsequent research part (Section 3) attempts to evaluate the degree of the contractionary nature of interest rate policies in specific countries in the context of the Taylor rule. The text ends with a summary (Section 4) encompassing concise conclusions drawn from the earlier analyses.

6

Przyjęcie euro w krajach Europy Środkowej i Wschodniej a kryteria konwergencji nominalnej

75%

Włodarczyk R. W.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

|

2011

|

nr 859

147-160

EN

The goal of the article is to show the degree of differentiation between the countries of Central and Eastern Europe in fulfilling Maastricht nominal criteria. These countries are going to great lengths to prepare themselves to adopt the common currency, though the fundamental indicators within the nominal convergence framework stand, for each country, at various levels. The analysis was conducted in the years 1995–2007 and shows the degree to which standardisation of the range of basic convergence criteria has been accomplished in these countries. The paper answers the question of whether transformational processes have helped these countries come together in terms of nominal convergence and whether joining the EU has accelerated the nominal convergence process in the countries of Central and Eastern Europe. The research carried out shows that, particularly after entering the EU, the countries generally made great strides towards the nominal adjustment of their economies to Maastricht Treaty requirements. However, the recent downturn in the world financial markets coupled with the growing economic crisis has worsened their economic situation, and consequently the degree to which the Treaty’s requirements have been fulfilled. Moreover, for some countries these criteria should be seen as having been conditionally fulfilled, or as simply not demonstrating visible durability.

7

Teoria opcji i teoria gier. Porównanie narzędzi zarządzania ryzykiem kredytowym

63%

Paliński A.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

|

2015

|

nr 1(937)

115-126

PL

Celem artykułu jest sprawdzenie, czy modele teoretyczne wywodzące się z teorii opcji i teorii gier poprawnie wyznaczają oprocentowanie kredytów bankowych. W pierwszej kolejności wyliczono stopy procentowe z modelu opcyjnego opracowanego przez Moody’s-KMV. Otrzymane w ten sposób stopy procentowe porównano z rzeczywistym oprocentowaniem kredytowym polskich spółek giełdowych. Okazuje się, że oprocentowanie teoretyczne jest przeważnie dużo niższe niż rzeczywiste. Następnie wykorzystano model wynikający z teorii gier i koncepcji wartości likwidacyjnej, aby z jego pomocą obliczyć w drodze symulacji Monte Carlo teoretyczne stopy procentowe. Okazało się, że w tym przypadku rozbieżność stóp teoretycznych od rzeczywistych jest również znaczna. Wydaje się, że polskie banki, ustalając stopy procentowe, kierują się wieloma czynnikami, nie tylko wartościami rynkowymi aktywów spółek i ich zmiennością.

EN

The purpose of this article is to determine whether the theoretical models derived from option pricing theory and game theory correctly determine the interest rate on bank loans. First, the interest rates were calculated from the option model developed by Moody's-KMV. Obtained in this way, interest rates were compared with the real interest rate on bank loans of Polish publicly listed companies. It turns out that the theoretical interest rate is generally much lower than the actual one. A model built on the basis of the game theory and the concept of the liquidation value was then used, and on that basis theoretical interest rates were calculated using Monte Carlo simulation. In this case, divergence of the theoretical loan rates from the actual ones also proved significant. It seems that, in setting interest rates, Polish banks use many factors, not only the market values of company assets and their volatility.

8

Domestic and External Demand Shocks in Ukraine

63%

Kopych R. , Bardyn I.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

|

2015

|

nr 7(943)

79-93

EN

Persistent budget deficits and extremely high interest rates (while inflation remains relatively low) have been a distinct feature of the 2010–2013 period in Ukraine. By using a statistical technique of the vector autoregressive − vector error correction (VAR/VEC) model, it is established that: a) the budget deficit is a factor behind the exchange rate depreciation and an increase in the interest rate, with a very strong contractionary effect on output; b) a higher interest rate contributes to worsening of the budget balance and a significant decrease in output (both are standard macroeconomic relationships); c) nominal exchange rate depreciation permanently widens the budget deficit, combined with a temporary increase in the interest rate and short-lived output contraction. It is worth noting that upward interest rate pressure is the only statistically significant effect of a positive output shock. According to the variance decomposition, the budget balance determines up to 50% and the interest rate upwards of 40% of changes in the output, respectively. It is confirmed that an increase in output is of marginal importance for the budget balance. On the whole, our findings argue in favour of fiscal discipline in Ukraine as a stabilisation policy tool.

PL

Utrzymujący się deficyt budżetowy oraz ekstremalnie wysokie stopy procentowe jako skutek bardzo niskiej inflacji stanowią wyraźną cechę gospodarki ukraińskiej w latach 2010–2013. Wykorzystując metodę autoregresji wektorowej z korektą błędu (VAR/VEC), ustalono, że: a) deficyt budżetowy jest czynnikiem deprecjacji kursu walutowego oraz wzrostu poziomu stopy procentowej, a także mocnego negatywnego oddziaływania na wzrost gospodarczy; b) wzrost stopy procentowej powoduje pogorszenie się bilansu budżetowego oraz znaczący spadek produkcji (oba rezultaty to standardowe makroekonomiczne relacje); c) deprecjacja kursu walutowego powoduje permanentne pogorszenie się bilansu budżetowego oraz przejściowy wzrost stopy procentowej i obniżenie poziomu dochodu. Warto zwrócić uwagę, że presja w kierunku wzrostu stopy procentowej okazała się jedynym statystycznie istotnym skutkiem wzrostu dochodu (PKB). Według wariancji reszt bilans budżetowy wyznacza do 50%, a stopa procentowa do 40% zmian dochodu. Potwierdzono, że wzrost dochodu nie ma wpływu na bilans budżetowy. Ogólnie mówiąc, otrzymane wyniki świadczą na korzyść dyscypliny fiskalnej w gospodarce ukraińskiej jako narzędzia polityki stabilizacyjnej.

9

Struktura terminowa stóp procentowych w Polsce – estymacja i identyfikacja kształtujących ją czynników

63%

Kiedrowska A.

Przegląd Statystyczny

|

2013

|

tom 60

|

nr 1

21-38

PL

Celem artykułu była estymacja struktury terminowej stóp procentowych w Polsce oraz identyfikacja czynników wpływających na jej kształt, co jest niezbędne dla efektywnego zarządzania ryzykiem stóp procentowych. Przeprowadzona aproksymacja krzywej dochodowości wykazała znaczną segmentację rynku dłużnych papierów wartościowych na rynki instrumentów krótko- i długoterminowych. Analiza głównych składowych struktury terminowej stóp procentowych pozwoliła na wyodrębnienie czynników ryzyka. Uzyskane wyniki wykazały, że do wyjaśnienia zmienności struktury terminowej stóp procentowych w Polsce wystarczą trzy główne składowe, związane z wysokością, nachyleniem i krzywizną krzywej dochodowości, których wartości potwierdzają zaobserwowaną segmentację rynku.

EN

The aim of the article was to estimate the term structure of interest rates in Poland, as well as to identify factors affecting its shape, which is essential in effective interest rate risk management. The approximation of the yield curve presented in the article shows a significant segmentation of the debt securities market into markets of short-term and long-term instruments. The principal component analysis of the term structure of interest rates made it possible to separate out risk factors. The results obtained indicate that the volatility of the term structure of interest rates in Poland can be explained by only three principal components related to the level, the steepness and the curvature of the yield curve, which values confirm the observed market segmentation.

10

Metoda wyceny surowca drzewnego w przerobie przemysłowym

63%

Szczawiński M.

|

2009

|

tom vol. 52, nr 181

99-104

PL

Metoda wyceny drewna okrągłego uwzględnia wpływ kosztów transportu, suszenia i przerobu drewna oraz oprocentowanie kapitału zaangażowanego w produkcję. Podstawą kalkulacji jest miesięczne zapotrzebowanie na surowiec z uwzględnieniem jego klas jakości. Rachunek ujmuje również wpływy ze sprzedaży odpadów.

EN

From the point of view of wood factories wood appraisal allows calculation of profitability of wood processing taking into account costs of transport, drying, and processing compared with the value of income from sale of wood materials from production. The calculation takes into consideration the influence of diverse raw material productivity dependent on raw material quality class and its share in the whole supply of roundwood. The value of waste is added on. The cost of interest on capital involved in purchase and transport of wood as well as in financing of trade credit (usually granted to purchasers of wood materials) is taken into account as well.

11

Ograniczanie ryzyka stopy procentowej i walutowego w przedsiębiorstwie a instrumenty zabezpieczające w ofercie banków

63%

Iwańczuk A.

|

2007

|

tom Nr 50, t. 1

55-62

PL

Przedsiębiorstwa działające w warunkach gospodarki rynkowej narażone są na różne kategorie ryzyka. W ramach ryzyka finansowego istotne znaczenie ma ryzyko stopy procentowej i ryzyko walutowe. Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie polega na jego identyfikacji, pomiarze i ograniczaniu. Ważną rolę we wspomaganiu podmiotów w zarządzaniu ryzykiem odgrywają banki, przede wszystkim jako partnerzy w transakcjach zabezpieczających. W ofercie banków znajduje się wiele nowoczesnych instrumentów finansowych służących do ograniczania ryzyka stopy procentowej i ryzyka walutowego. Decyzja o ich wykorzystaniu powinna być uwarunkowana przyjętą strategią w zakresie podejmowania ryzyka oraz oceną oferty banków w obszarze transakcji zabezpieczających. Ocenie podlegać powinien przede wszystkim stopień dostosowania standardowych parametrów transakcji do potrzeb przedsiębiorstwa oraz bezpośrednie i pośrednie koszty ich zawarcia.

EN

Companies operating in market economy conditions are exposed to different categories of risk. The interest rate risk and currency risk are the financial risks of great importance. Managing risk in company consists of its identification, measurement and reducing. Banks play an important role in the risk management in enterprises, especially as partners in security transactions.There are many modern financial instruments in the banks' offer, which may be used to limit interest rate and currency risk. The decision concerning making use of them should depend on the strategy in the scope of taking risk and assessment of banks' offer in the area of security transactions. The assessment should refer especially to the level of adjustment of standard parametres of the transaction to the company's needs and direct and indirect costs of the transaction.

12

Polska polityka pieniężna w roku 2015 – czekanie na Godota

51%

Michalski R.

Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula

|

2016

|

nr 50(5) Ekonomia XII. Raport o stanie finansowym państwa 2014-2015. Raport o stanie majątku gospodarstw domowych w Polsce 2014-2015

49-58

PL

Rok 2015, podobnie jak wiele poprzednich lat, oznaczał dla polskiej polityki pieniężnej niską skuteczność stosowanych instrumentów w odniesieniu do stanu nierównowagi monetarnej oraz nikły pozytywny wpływ na procesy gospodarcze kraju. Realizowane w ostatnich kilku latach przez polski bank centralny najpierw zbędne zacieśnianie polityki pieniężnej a później jej mocno spóźnione, w dodatku symboliczne i rozciągnięte w czasie stopniowe luzowanie nie sprzyjały wspieraniu wzrostu gospodarczego oraz nie ułatwiały konsolidacji finansów publicznych i przyspieszenia procesu catching-up – konwergencji realnej z państwami rozwiniętymi. Inaczej niż wiodące banki centralne krajów rozwiniętych, które utrzymywały i utrzymują swe stopy procentowe poniżej stóp inflacji, kontynuując luźną politykę monetarną, polska Rada Polityki Pieniężnej prowadziła w ostatnich kwartałach politykę dodatnich realnych stóp procentowych, które od lipca 2013 roku wyraźnie rosną, w ostatnich 24 miesiącach także ze względu na utrzymującą się deflację. Zasadniczą przesłanką prowadzonej w Polsce twardej polityki monetarnej jest nie tyle rzekoma groźba przyszłej inflacji, ile kwestia prestiżu – próba zwiększenia wpływu na gospodarkę przez bank centralny – oraz obrona partykularnych interesów banków. Lata 2012-2015 to okres dalszej, stopniowej poprawy sytuacji na rynku międzybankowym w warunkach utrzymywania się nadpłynności sektora bankowego jako całości. Dla polskich finansów, w tym systemu pieniężnego, w okresie po globalnym kryzysie finansowo-gospodarczym i perturbacjach w strefie euro największe zagrożenie rysuje się nie ze strony czynników wewnętrznych, ale płynie z niestabilnej sytuacji zewnętrznej.

EN

The year 2015 like previous ones meant for the Polish monetary policy low efficacy of applied instruments with regard to monetary disequilibrium and its minimal positive impact on country’s economic processes. The policy executed during a few last years by the National Bank of Poland firstly led to excessive monetary repression and then to its strongly belated easing, additionally quite symbolic and very protracted one. It stood in sharp opposition to the needs of fostering economic growth and of public finance consolidation as well as speeding up the process of catching-up – real convergence with the advanced economies. Otherwise than leading central banks in developed countries, which have kept their interest rates below prevailing low rates of inflation and followed loose monetary policy, during recent quarters the Polish MPC has conducted policy of positive real rates, which have been on the rise since July of 2013, during last 24 months also due to lasting deflation. The basic premise of restrictive monetary policy in Poland is not an alleged danger of future inflation, but the question of prestige – an attempt by the central bank to increase its influence over economy – as well as preservation of banks’ interests. The years 2012-2015 led to a further, gradual improvement of situation in the interbank market, however still under over-liquidity conditions of the whole banking sector. After the global financial and economic crisis and turbulences in the Eurozone, the greatest threat for Polish finances, including the monetary system, comes not from domestic factors but from unstable external environment.

13

Badanie związków między zmiennymi realnymi a zmiennymi nominalnymi w polskiej gospodarce w latach 1997-2011

51%

Górska R. , Narojczyk D.

Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych

|

2012

|

tom 13

|

nr 3

97-106

PL

Artykuł przedstawia wyniki analizy związków między wybranymi zmiennymi realnymi a nominalnymi w polskiej gospodarce w latach 1997-2011. Większość zidentyfikowanych zależności przejawia się z opóźnieniami w czasie. Wzrost gospodarczy zależy w głównej mierze od czynników należących do realnej sfery gospodarki. Na spadek bezrobocia wpływa wzrost PKB oraz inwestycje. Wzrost stopy referencyjnej NBP powoduje spadek inflacji, lecz ma ujemny wpływ na wzrost PKB. Inflacja jest zjawiskiem przede wszystkim monetarnym, zależy głównie od wzrostu podaży pieniądza. Wzrost zadłużenia zagranicznego Polski skutkuje wzrostem podaży pieniądza.

EN

The article presents results of the analysis of links between selected real and nominal variables in the Polish economy in years 1997-2011. Most of the identified dependences appear with delays in time. Economic growth depends mainly on real economy factors. GDP growth and investments impact on the decrease of unemployment rate. The rise of central bank reference rate causes a decrease of inflation rate, but has a negative effect on GDP growth. The inflation is a monetary phenomenon, depends mainly on money supply. The increase of polish foreign debt causes money supply growth.

14

Dylematy finansowania nieruchomości mieszkaniowych kredytem walutowym

51%

Wiszniowski E.

Świat Nieruchomości

|

2011

|

nr 3(77)

4-13

EN

The dominant part of the portfolio of housing loans granted by the banking sector are foreign currency loans, in particular the Swiss Franc. This article presents a hypothetical example of home mortgage in the context of foreign exchange risk borne by borrowers. This article aims to identify key variables that borrowers should consider when opting for a loan denominated in foreign currency. The study of exchange rates and market interest rates presented cover the period from 2001 to 2011. The article is also an attempt to answer the question of whether foreign currency loans are advantageous or disadvantageous for the borrowers.

PL

Dominującą część portfela kredytów mieszkaniowych udzielonych przez sektor bankowy stanowią kredyty udzielone w walutach obcych, zwłaszcza we franku szwajcarskim. Artykuł prezentuje hipoteczny kredyt mieszkaniowy w kontekście ryzyka walutowego ponoszonego przez kredytobiorców. Celem artykułu jest wskazanie najważniejszych zmiennych, jakie kredytobiorcy powinni brać pod uwagę decydując się na kredyt denominowany w walucie obcej. Przeprowadzone badania kursów walutowych i rynkowych stóp procentowych obejmują lata 2001-2011, Artykuł jest również próbą odpowiedzi na pytanie, czy kredyty walutowe są korzystne, bądź niekorzystne dla kredytobiorców.

15

Polska polityka pieniężna w latach 2012-2013 – więcej restrykcyjności niż akomodacji

51%

Michalski R.

Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula

|

2013

|

nr 33/2013 Ekonomia IV

38-47

PL

Inaczej niż wiodące banki centralne krajów rozwiniętych, które utrzymywały i utrzymują swe stopy procentowe poniżej stóp inflacji, kontynuując luźną politykę monetarną, polska Rada Polityki Pieniężnej prowadziła w ostatnich kwartałach politykę dodatnich realnych stóp procentowych i to rosnących aż do lipca 2013 r., pozostawiając rządowi troskę o utrzymywanie i utrwalanie wzrostu gospodarczego. Zasadniczą przesłanką prowadzonej w Polsce twardej polityki antyinflacyjnej jest nie wyolbrzymiane zagrożenie przyspieszeniem inflacji, ale kwestia prestiżu – próba zwiększenia wpływu na gospodarkę przez bank centralny. Lata 2012-2013 to okres dalszej, stopniowej poprawy sytuacji na rynku międzybankowym w warunkach narastania nadpłynności sektora bankowego jako całości. Dla polskich finansów, w tym systemu pieniężnego, w okresie po globalnym kryzysie finansowo-gospodarczym największe zagrożenie rysuje się ze strony pogarszającej się nierównowagi zewnętrznej, mimo że dane dotyczące bilansu obrotów bieżących, w tym handlu zagranicznego, w I połowie 2013 r. przedstawiają się dość optymistycznie. Tak np. saldo obrotów handlowych z zagranicą w II kwartale tego roku zamknęło się nienotowaną od początku lat 90. nadwyżką w wysokości 1,2 mld euro. Powstaje jednak pytanie, czy nie jest to sytuacja wyjątkowa, związana przede wszystkim z osłabieniem popytu wewnętrznego.

EN

Otherwise than the leading central banks in advanced economies, which kept and have been keeping their interest rates below the prevailing low rates of inflation and followed quantitative easing, during the recent quarters, the Polish Monetary Policy Council conducted policy of positive real rates which were on the rise till July of 2013, leaving to the government all endeavours to keep and sustain economic growth. The basic premise of the restrictive anti-inflationary policy in Poland is not a strongly exaggerated danger of speeding up inflation but a question of prestige – an attempt to increase influence over economy by the central bank. The years 2012-2013 mean a further, gradual improvement of the situation on the interbank market; however, under raising over-liquidity conditions of the whole banking sector. After the global financial and economic crisis, the greatest threat for the Polish finances, including the monetary system, comes from a worsening external disequilibrium although data on the current account, including trade balance, look in the first half of 2013 pretty optimistic. For example, in the second quarter of 2013, Polish foreign trade achieved a surplus of 1.2 billion EUR, unprecedented since the beginning of the nineties. However, a question arises whether it is not an extraordinary situation connected with slowing down of domestic demand.

16

Polska polityka pieniężna w roku 2014 – déjà vue

51%

Michalski R.

Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula

|

2015

|

nr 43(5) Ekonomia VIII. Raport o stanie finansowym państwa 2014-2015

45-56

PL

Rok 2014, podobnie jak poprzednie lata, trudno zaliczyć do udanych dla polskiej polityki pieniężnej tak ze względu na jej niską skuteczność, jak i zwłaszcza z racji nikłego pozytywnego wpływu na procesy gospodarcze kraju. Realizowane w ostatnich latach przez polski bank centralny najpierw zbędne zacieśnianie polityki pieniężnej, a później jej mocno spóźnione, w dodatku symboliczne i rozciągnięte w czasie stopniowe luzowanie, stoją w ostrej sprzeczności z potrzebą wspierania wzrostu gospodarczego oraz konsolidacji finansów publicznych i przyspieszenia procesu catching-up – konwergencji realnej z państwami rozwiniętymi. Inaczej niż wiodące banki centralne krajów rozwiniętych, które utrzymywały i utrzymują swe stopy procentowe poniżej stóp inflacji, kontynuując luźną politykę monetarną, polska Rada Polityki pieniężnej prowadziła w ostatnich kwartałach politykę dodatnich realnych stóp procentowych, które od lipca 2013 roku wyraźnie rosną, w ostatnich kilkunastu miesiącach także ze względu na utrzymującą się deflację. Zasadniczą przesłanką prowadzonej w Polsce twardej polityki monetarnej jest nie rzekoma groźba przyszłej inflacji, ale kwestia prestiżu – próba zwiększenia wpływu na gospodarkę przez bank centralny. Lata 2012-2014 to okres dalszej, stopniowej poprawy sytuacji na rynku międzybankowym w warunkach utrzymywania się nadpłynności sektora bankowego jako całości. Dla polskich finansów, w tym systemu pieniężnego, w okresie po globalnym kryzysie finansowo-gospodarczym i perturbacjach w strefie euro największe zagrożenie rysuje się ze strony niestabilnej sytuacji zewnętrznej.

EN

The year 2014, as the previous years, can hardly be considered as successful for the Polish monetary policy both for its low efficacy and, particularly, for barely perceptible positive impact on the country’s economic processes. The implemented in the recent years by the Polish central bank, first, needless tightening of the monetary policy, and, then, its seriously delayed and, additionally, a symbolic and spread over time gradual easing thereof, stand in stark contrast with the need to save economic growth and consolidation of public finance and acceleration of the process of catching-up – the real convergence with developed countries. Otherwise than the leading central banks of developed countries, which kept and still have been keeping their interest rates below the rates of inflation, continuing their ease monetary policy, the Polish Monetary Policy Council was carrying in the recent quarters the policy of positive real interest rates which, since June 2013, have been apparently growing, in the recent dozen months or so also due to the persisting deflation. The basic premise of the carried out in Poland tough monetary policy is not an alleged threat of future inflation but the matter of prestige – an attempt to increase the influence on the economy by the central bank. The years 2012-2014 are the period of further, gradual improvement of the situation in the interbank market under the conditions of persisting of over-liquidity of the bank sector as a whole. For Polish finance, including the monetary system, in the period after the global financial and economic crisis and commotions in the euro zone, the greatest threat appears to come from external imbalance.

17

Polska polityka pieniężna w roku 2013 – niemoc wobec spowolnienia

51%

Michalski R.

Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula

|

2014

|

nr 37/2014 Raport o stanie finansowym państwa 2013-2014

43-52

PL

Lata 2011-2013 trudno zaliczyć do udanych dla polskiej polityki pieniężnej tak ze względu na jej niską skuteczność, jak i zwłaszcza z racji nikłego pozytywnego wpływu na procesy gospodarcze kraju. Realizowane w tych latach przez polski Bank Centralny najpierw zbędne zacieśnianie polityki pieniężnej, a później jej mocno spóźnione, w dodatku symboliczne i rozciągnięte w czasie stopniowe luzowanie stoją w ostrej sprzeczności z potrzebą ratowania wzrostu gospodarczego oraz konsolidacji finansów publicznych zarówno z teoretycznego, jak i praktycznego punktu widzenia. Inaczej niż wiodące banki centralne krajów rozwiniętych, które utrzymywały i utrzymują swe stopy procentowe poniżej stóp inflacji, kontynuując luźną politykę monetarną, polska Rada Polityki Pieniężnej prowadziła w ostatnich kwartałach politykę dodatnich realnych stóp procentowych. Zasadniczą przesłanką prowadzonej w Polsce twardej polityki antyinflacyjnej jest nie tyle mocno przesadzone zagrożenie przyspieszeniem inflacji, ile ochrona interesów sektora bankowego oraz kwestia prestiżu – próba zwiększenia wpływu na gospodarkę przez bank centralny. Lata 2012-2013 to okres dalszej, stopniowej poprawy sytuacji na rynku międzybankowym w warunkach narastania nadpłynności sektora bankowego jako całości. Dla polskich finansów, w tym systemu pieniężnego, w okresie po globalnym kryzysie finansowo-gospodarczym największe zagrożenie rysuje się ze strony pogarszającej się nierównowagi zewnętrznej, mimo że dane dotyczące bilansu obrotów bieżących, w tym zwłaszcza handlu zagranicznego, w ostatnich kilku kwartałach przedstawiają się dość optymistycznie. Tak np. saldo obrotów towarowych i usługowych z zagranicą w 2013 r. zamknęło się nienotowaną od początku lat 90. nadwyżką w wysokości blisko 7,6 mld euro. Powstaje jednak pytanie, czy nie jest to sytuacja wyjątkowa, związana przede wszystkim z osłabieniem popytu wewnętrznego.

EN

The years 2011-2013 can hardly be considered as successful for the Polish monetary policy both for its low efficacy and, particularly, for barely perceptible impact on the country’s economic processes. The implemented in those years by the Polish Central Bank, first, needless tightening of the monetary policy, and, then, its seriously delayed and, additionally, a symbolic and spread over time gradual relief stand in stark contrast with the need to save economic growth and consolidation of public finance both from the theoretical and practical point of view. Unlike the leading central banks of developed countries, which were and have been keeping interest rates below the inflation rates, continuing liberal monetary policy, the Polish Monetary Policy Council was carrying out in the recent quarters the policy of positive real interest rates. The basic premise of the carried out in Poland tough anti-inflation policy is not so much badly exaggerated threat of inflation acceleration as protection of the bank sector’s interests and the matter of prestige – an attempt to increase the influence on the economy by the central bank. The years 2012-2013 are period of further gradual improvement of the situation in the interbank market under the conditions of escalating of over-liquidity of the bank sector as a whole. For Polish finance, including the monetary system, in the period after the global financial and economic crisis, the greatest threat appears from aggravating external imbalance even though the data concerning the current account balance, including in particular foreign trade are in the recent few quarters quite optimistic. Thus, for instance, the balance of foreign trade in goods and services in 2013 amounted to an unrecorded from the beginning of the 1990s surplus in amount of almost 7.6 billion euros. However, there arises the question if it is not an exceptional situation, connected, first of all, with weakening of the domestic demand.

18

Polska polityka pieniężna w 2016 roku – obrona starych szańców

51%

Michalski R.

Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula

|

2017

|

nr 56(5) Ekonomia XV

14-23

PL

Dzięki dużej redukcji deficytu sektora finansów publicznych, głównie za sprawą ograniczenia wydatków budżetowych, Polsce w połowie 2015 roku udało się zakończyć procedurę nadmiernego deficytu po sześciu latach jej obowiązywania. W związku z tym oraz wskutek zmiany ekipy rządzącej w Polsce w 2016 roku nastąpiło wyraźne odejście od polityki konsolidacji fiskalnej i poluzowanie polityki monetarnej. W ostatnich latach zarysowuje się tendencja do spadku znaczenia polityki pieniężnej, która mocno traci na efektywności, tak ze względu na ewidentne błędy jej autorów, jak i na fakt, że od wielu lat nie potrafi sobie poradzić z sytuacją ogólnej nadpłynności systemu bankowego. Wymaga to nie tylko zmian instytucjonalnych, ale i przewartościowania samej koncepcji polityki monetarnej i jej głównego celu. Ostatnie pięć lat to okres stopniowej poprawy sytuacji na rynku międzybankowym w warunkach utrzymywania się nadpłynności sektora bankowego jako całości. Dla polskich finansów, w tym systemu pieniężnego, po 2015 roku największe zagrożenia rysują się nie tyle ze strony niestabilnych czynników zewnętrznych, ile wynikają z ekspansywnej polityki wydatków publicznych.

EN

Thanks to the fall in budgetary deficit, mainly due to expenditures cuts, Poland managed in the mid-2015 to close the Excessive Deficit Procedure, having been valid for previous six years. Owing to this and to the political change in Poland we observed in 2016 a reversal of fiscal consolidation and easing of monetary policy. In last years, the role of Polish monetary policy has evidently diminished. It has lost its efficacy not only because of obvious mistakes of policy makers but also because they are not able to overcome the over-liquidity in the home banking system. It requires not only institutional changes but also an essential reorientation of the monetary policy’s concept and its main objective. The last five years led to gradual improvement of situation in the interbank market; however, still under over-liquidity conditions of the whole banking sector. After 2015, the greatest threat for Polish finances, including the monetary system, comes not from the unstable external environment but from expansionary policy of public expenditures.

19

O spójności polityki monetarnej ze strategią rozwoju2 (mechanizm destrukcji innowacyjności gospodarki w Polsce w latach 1990–2015)

51%

Domański S. R.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2017

|

tom 50

31-63

PL

Polityka monetarna oraz niedostatek kapitału ludzkiego stanowiły główne elementy mechanizmu blokady innowacyjnego rozwoju gospodarki Polski w latach 1990–2015. Strategiczne skutki tego mechanizmu dają się przestawić syntetycznie jako: – de-scientyzacja i degradacja Polski do pozycji stale opóźnionego naśladowcy technologicznego, – deprecjacja zasobów kapitału ludzkiego oraz infrastruktury rzeczowej i ludzkiej sektora „produkcji kapitału ludzkiego” (szkolnictwo wszystkich szczebli, badania naukowe, ochrona zdrowia) i były one następstwem racjonalnych wyborów co do: „ile, jak i gdzie inwestować”, jako rezultatu rachunku ekonomicznego w warunkach polityki wysokich stóp procentowych34. Głównym celem artykułu jest wykazanie, że immanentna spójność polityki monetarnej ze strategią rozwoju wymaga odejścia od agresywnie restrykcyjnej (absolutnie albo chociaż relatywnie) polityki pieniężnej, aby mógł być realizowany „Plan/Strategia odpowiedzialnego rozwoju” M. Morawieckiego odwołujący się do reindustrializacji, równomierności rozwoju regionów, a w szczególności do pobudzenia innowacyjności gospodarki. Metoda dowodzenia oparta jest na dedukcyjnym wyprowadzeniu zdarzeń i procesów realnych z ogólnoteoretycznych zależności między poziomem stóp procentowych a wyborami ekonomicznymi podmiotów opartymi na rachunku ekonomicznym, empirycznie egzemplifikowanymi patologiami rozwoju gospodarczego Polski w latach 1990–2015 wskazanymi w „Planie Morawieckiego”. Konsekwentnie do tak zarysowanych: celu, tezy i metody skonstruowany jest artykuł w pierwszej części komentujący niedostatek dyskusji nad strategią gospodarczą w Polsce, w drugiej, zasadniczej, przedstawiający związek stóp procentowych z wyborami podmiotów składającymi się na faktycznie realizowaną strategię gospodarczą i w trzeciej, uplasowanej w kontekście sporów o politykę pieniężną w Polsce prowadzonych przez uznane postacie i jako takie znane najszerszej opinii publicznej, przedstawiający postulaty pod adresem polityki pieniężnej.

EN

Monetary policy and a lack of human capital constituted main elements of a mechanism of limiting innovative development of the Polish economy in 1990–2015 years. Strategical results of the mechanisms can be synthetized as: – De-scientisation and degradation of Poland to a late technological imitator, – Depreciation of human capital resources and material and human infrastructure of the sector „producing human capital” (education at all levels, scientific research, health), and they resulted from rational choices about „how much, how and where invest” as a result of economic calculation in the condition of high interest rates. A main aim of the study is to prove that inherent cohesion of a monetary policy with a strategy of development requires leaving aggressively restrictive (absolutely, or, at least, relatively) monetary policy to enable realization of „strategy of responsible development” by M. Morawiecki that refers to reindustrialization, sustainable development of regions, and especially to enhancing innovativeness of the economy. A method of the discussion is based on a deduction about events and real processes supported by theoretical dependencies between a level of interest rates and economic choices based on economic calculations and is empirically exemplified by some pathologies of economic development of Poland in 1990–2015 years, indicated in „Plan of Morawiecki”. Considering the aim, the thesis and the method, the paper is organized as follows: the first section makes comments about a lack of discussion about economic strategy in Poland; the second and a main section presents relation between interest rates and choices that constitutes actually realizes economic strategy and the third section, in the context of disputes about monetary policy in Poland between acknowledge persons, presents postulates about the monetary policy.

20

System komputerowy wspomagania zarządzania aktywami i pasywami banku

44%

Bartkowiak A. , Gładysz B. , Jakimowicz K. , Kołwzan W. , Kubarycz R. , Mercik J.

|

2000

|

tom Nr 3-4

45-57

PL

Zarządzanie aktywami I pasywami banku jest procesem mającym umożliwić osiągnięcie optymalnego wyniku finansowego. W pracy zaproponowano wielookresowy model matematyczny do analizy struktury aktywów i pasywów banku. Model ten posłużył do zaprojektowania systemu informatycznego wspomagającego procesy decyzyjne zarządzania aktywami banku. W systemie szczególny nacisk położono na elementy prognozowania struktury aktywów i pasywów na dowolną chwilę oraz śledzenia poziomu realizacji i podstawowych celów i wskaźników banku, takich jak płynność czy wypłacalność. System umożliwia badanie wielu scenariuszy finansowych.

EN

Strategic assets-liability management is a primary concern in banking environment. The main goal of the assets-liability management is to maximize earnings subject to acceptable levels of interest rate and liquidity risk as defined by management. In this paper we propose a multiperiod stochastic linear planning model to assist in decision-making in the area of asset structure. The model rules were used in a computer system of managing assets and liability (SZAP). The system SZAP comprises several modules. The basic module of the computer system is forecasting of assets and liability structure for certain period of time. The optimizer module's outputs are forecast earnings income from alternative investment under multiple levels of capital ratios and liquidity risk scenarios.