Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Mircea Eliade i pojęcie archetypu

100%

Korczak A.

|

2016

|

tom 28/2

357-374

EN

The concept of archetype used by Eliade in religious science investigations derives from his meditational experiences. Eliade, in order to be better understood by Western scholars, referred to the archetype concept by Carl Gustav Jung and the concept of ideal type used by phenomenologists. However, one should not identify Jung's concept of archetype with that of Eliade's. With Jung, it has a psychological meaning, with Eliade a metaphysical one. However, according to the Romanian scholar, the same archetypes are basis of religious, esthetical and literary symbols. It is our intention which decides about how given symbol is to be understood. Any symbols however, owe their power just to the archetypes embedded in the structure of the human psyche.

2

Kłamanie jako akt mowy – kilka uwag z perspektywy filozoficzno-prawnej

100%

Kołodziejczyk J.

|

tom 87

143-154

EN

The article presents issues concerning the analysis of the nature (essence) of lies from the perspective of logical pragmatics. The conclusions were confronted with selected institutions of civil law, in order to show how law and jurisprudence perceive different forms of “lies” occurring on the basis of positive law.

PL

W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące analizy natury (istoty) kłamstwa z perspektywy pragmatyki logicznej. Wnioski skonfrontowano z wybranymi instytucjami prawa cywilnego w celu wykazania, jak prawo i orzecznictwo postrzegają różne formy kłamstwa, występujące na gruncie prawa pozytywnego.

3

Синестетична інтенція словесного образу

89%

Łewczuk T.

|

tom 161

201 - 210

EN

Fiction differs from other arts because of its universality, encompassed in the expressive ability of a word, which retains the original syncretic force. The word always sounds and looks. Verbal image arouses the imagination of the recipient and makes him create a picture. The writers resort to depictive-expressive abilities at the level of description, transfer of mental impressions. However, only in the twentieth century writers understood the synesthetic power of words completely and started started searching for deep, walled-up in the original mythological consciousness, syncretic foundations. Modernists used such ability of words successfully. Synesthesia as a defining principle of image creation is inherent to creativity of Bohdan Ihor Antonych and Vladimir Svidzinsky. Synesthetic intention of verbal images does not just create a unique style of each of these authors, but also witnesses their archetypal mythological thinking and reveals the ability of intuitive penetration into the depths of the word.

4

Paula Ricoeura metoda interpretacji

89%

Kupiński K.

|

nr 2

69-84

PL

Autor artykułu prezentuje hermeneutyczną metodę interpretacji jednego z najwybitniejszych filozofów XX wieku, jakim był Paul Ricoeur. Hermeneutyka jako taka nigdy nie znajdowała się w głównym nurcie filozofii, ale zawsze stanowiła jej znaczący obszar i przedmiot zainteresowania. Myśliciele wykorzystywali te narzędzia, by pełniej zająć się człowiekiem i zrozumieć wszystko, co stanowi typowo ludzki wytwór, jakim są teksty. Mówiąc o tekstach, hermeneutyka nie ogranicza się do słów i fraz, lecz uwzględnia także rytuały, gesty, obyczaje i relacje pomiędzy ludźmi oraz grupami społecznymi. W tym wszystkim jest działanie, które chce uchwycić pierwotne intencje autora i sensy zawarte w tekstach. Często sensy znacznie wykraczają poza to, co wniósł autor nam samym początku. Odkrycie tego wszystkiego jest zadaniem hermeneutyki.

EN

The author presents the hermeneutic method of interpretation of one of the most eminent 20th century philosophers, Paul Ricoeur. Hermeneutics as such has never been in the mainstream of philosophy but it has always been a significant domain and object of interest. The thinkers used its tools to study human beings more in depth and to understand everything there was about one of the unique to humans creations, their writings. Speaking of texts, hermeneutics is not limited to words and phrases but it extends to rituals, gestures, customs and relationships between people as individuals and social groups. In all of this, the aim is to capture the original intentions of the authors of the texts but also the intentions and meanings that may go beyond what they consciously intended to convey in the first place. The meaning that originates in the course of functioning in a certain place and time.

5

A Tale of Two Women. Reflections on Two Types of Morality , One Hundred Years after the Birth of St. John Paul II

71%

Kampowski S. M.

|

nr 15

213-232

PL

W setną rocznicę urodzin św. Jana Pawła II niniejszy artykuł podejmuje temat jego spuścizny w teologii moralnej, badając trwałą aktualność encykliki Veritatis Splendor z 1993 roku. W przeciwieństwie do tego, co niektórzy autorzy nazywają nową moralnością, encyklika ta podtrzymuje klasyczne pojęcie moralności jako sfery, w której mamy do czynienia z absolutem, do tego stopnia, że można nawet być wezwanym do złożenia męczeńskiej ofiary z własnego życia. Jako postać moralności klasycznej, esej przedstawia Antygonę, która ryzykowała życie, by uczcić ciało zmarłego brata. Inną kobietą która służy jako postać nowej moralności jest Pani Bergmeier, chwalona przez zwolenników tego podejścia za to, że popełniła cudzołóstwo by móc zjednoczyć się z rodziną. Analizując różnice między tymi dwoma postaciami, artykuł przypomina klasyczne rozróżnienie między wyborem a intencją oraz argumentuje, że nowa moralność zapomniała o momencie wyboru, zaliczając go całkowicie do intencji. W swoim nauczaniu na temat moralnego przedmiotu czynu i czynów z natury złych Veritatis Splendor broni podstawowego doświadczenia moralnego – tego, że mamy wybór i że nasze wybory mają znaczenie.

DE

Anlässlich des hundertsten Jahrestages der Geburt von Johannes Pauls II. denken wir über sein Vermächtnis in der Moraltheologie nach, indem wir die bleibende Gültigkeit der Enzyklika Veritatis splendor von 1993 untersuchen. Im Gegensatz zu dem, was einige Autoren die neue Moral nennen, hält dieses päpstliche Dokument an der klassischen Vorstellung von Moral als einer Sphäre fest, in der wir dem Absoluten begegnen, bis zu dem Punkt, an dem man sogar dazu aufgerufen werden kann, sein Leben im Martyrium hinzugeben. Als eine Figur der klassischen Moral stellt der Aufsatz Antigone vor, die ihr Leben riskierte, um die Leiche ihres toten Bruders zu ehren. Eine weitere Frau dient als Figur einer neuen Moral: Frau Bergmeier, die von den Befürwortern dieses Ansatzes dafür gelobt wird, dass sie Ehebruch begangen hat, um mit ihrer Familie wieder vereint zu werden. Der Artikel analysiert die Unterschiede zwischen den beiden Beziehungen und erinnert an die klassische Unterscheidung zwischen Wahl und Absicht. Es wird argumentiert, dass die neue Moral den Moment der Entscheidung vergessen hat, da sie die Absicht in den Vordergrund stellt. In seiner Lehre über das moralische Handlungsobjekt und die in sich bösen Taten verteidigt der Papst in Veritatis splendor die grundlegende moralische Erfahrung, dass wir eine Wahl haben, und dass unsere Entscheidungen von Bedeutung sind.

EN

On the centenary of the birth of St. John Paul II, this article reflects on his legacy for moral theology by examining the enduring relevance of his 1993 Encyclical Veritatis Splendor. Against what some authors call the new morality, this papal document holds up the classical notion of morality as a realm in which we encounter the absolute, to the point that one may even be called upon to lay down one’s life in martyrdom. As a figure of classical morality, the essay presents Antigone, who risked her life to honor her dead brother’s body. A different woman serves as a figure of the new morality: Mrs. Bergmeier, who is praised by some of the proponents of this approach for having committed “sacrificial” adultery in order to be reunited with her family. Examining the differences between these two accounts, the paper recalls the classical distinction between choice and intention. It is argued that the new morality has forgotten about the moment of choice, subsuming it entirely under the intention. In its teaching on the moral object and intrinsically evil acts, Veritatis Splendor defends the basic moral experience that we have a choice and that our choices matter.

6

Akrasia as dysfunction of will. Critical analysis of D. Davidson’s conception of weakness of will and an outline of alternative solution

62%

Machcewicz-Grad A. , Machcewicz-Grad A.

|

nr 1

7

Sztuka a komunikacja: o pragmatycznych aspektach komunikacji artystycznej

54%

Kiklewicz A.

|

nr 3 (183)

9-30

RU

Тема статьи касается эстетической и художественной коммуникации. Автор исходит из того, что многие теории социальной коммуникации, а также прагматические теории не учитывают речевые акты и дискурсы, цель которых - вызвать у реципиентов эстетическое переживание. Автор опровергает такое мнение, представляя альтернативную концепцию, согласно которой эстетические и художественные дискурсы отвечают базовым условиям социальной коммуникации: опираются на информационное воздействие; они преднамеренные; они реализуются во взаимодействиях на макросоциальном уровне в рамках репрезентативного общения. Функционалистская теория культуры Бронислава Малиновского и концепция эстетических ценностей Айвора А. Ричардса оправдывают такой подход к художественной коммуникации. Автор рассматривает художественные дискурсы в силу их синхронного и асинхронного характера и предлагает типологию этого типа дискурсов, иллюстрируя отдельные типы примерами из художественной литературы.

PL

Tematyka artykułu dotyczy komunikacji estetycznej i artystycznej. Autor wychodzi z założenia, że wiele teorii komunikacji społecznej, a także teorii pragmatycznych nie uwzględnia czynności i dyskursów językowych, których celem jest wywołanie u odbiorców doświadczenia estetycznego. Autor obala taki pogląd, przedstawiając alternatywną koncepcję, że dyskursy estetyczne i artystyczne spełniają podstawowe warunki komunikacji społecznej: polegają na oddziaływaniu poprzez informację; są zamierzone; realizują się w interakcjach na poziomie makrospołecznym w ramach komunikacji reprezentatywnej. Funkcjonalistyczna teoria kultury Bronisława Malinowskiego oraz koncepcja wartości estetycznych Ivora A. Richardsa uzasadnią takie podejście do komunikacji artystycznej. Autor analizuje dyskursy artystyczne ze względu na ich synchroniczny i asynchroniczny charakter oraz proponuje typologię tego typu dyskursów, ilustrując poszczególne typy przykładami z literatury artystycznej.

EN

The subject of the article concerns aesthetic and artistic communication. The author assumes that many theories of social communication, as well as pragmatic theories, do not take into account language activities and discourses, the purpose of which is to evoke an aesthetic experience in the recipients. The author refutes such a view, presenting an alternative concept that aesthetic and artistic discourses meet the basic conditions of social communication: they rely on influencing through information; they are intentional; they are realized in interactions at the macro-social level within representative communication. The functionalist theory of culture by Bronisław Malinowski and the concept of aesthetic values by Ivor A. Richards will justify this approach to artistic communication. The author examines artistic discourses due to their synchronic and asynchronous character and proposes a typology of this type of discourses, illustrating particular types with examples from fiction.

8

Świadomy akt spostrzeżenia

54%

Mordka C.

|

tom 18

59-73

RU

Главной целью статьи является представление акта восприятия в его сознательном аспекте. Этот сознательный аспект является, согласно автору, обязательной исходной точкой для дальнейших анализов перцепционных процессов (в том числе несознательных процессов). Представляя сознательный аспект восприятия, автор доопределил понятие «сознание» с помощью таких категории как качественный доступ, ограниченное число модальности, преднамеренность, содержательность (концептуальность). В описании акта восприятия автор отличил феноменальную и оценочную перцепцию. Феноменальная перцепция как основная является связанной с феноменальной изменчивостью, которая привела (и ведет к скептицизму). Аргументируя феноменальность (преднамеренное существование) характера сознательного поля, автор указал каким способом, благодаря активации эмоциональной системы, можно получить достоверность акта восприятия (и, следовательно, также, переступить скептицизм).

EN

The main purpose of this paper was to present a conscious aspect of a perceptual act. This aspect is a necessary base for further investigations of perceptual processes (including those that act below the conscious level). Before presenting the conscious aspect of perceptual act the author defined the notion of “conscious” with a help of such categories as qualitative access, limited number of cognitive faculties, intentionality, and content. In describing act of perception he differentiates between phenomenological and evaluative kinds of perception. The first one seems to be basic but results in scepticism due to phenomenological variability. Arguing for phenomenal nature of conscious field the author shows how, thanks to activation of emotional system is possible to achieve the reliability of perceptual act (and yet to weaken scepticism).