Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Ocena programu socjalnego „Rodzina 500+” w świetle teorii konsumenta

100%

Brzęczek T.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie

|

2019

|

tom Nr 80

7--17

PL

W artykule poddano ocenie mikroekonomiczne efekty dofinansowania publicznego w zakresie utrzymania dzieci w gospodarstwach domowych. Programy socjalne dla rodzin z dziećmi stają się standardem polityki społeczno-popytowej w krajach europejskich. Dlatego pytania o formę i skalę zapewniające efektywność omawianego programu są ważniejsze aniżeli dyskusja o potrzebie jego realizacji. Na początku dokonano przeglądu prezentacji tego tematu i wyników przedstawionych w literaturze krajowej i zagranicznej. W głównym nurcie krytycznym wskazuje się na redukowanie ze względu na program innych rodzajów wydatków rządowych lub na wzrost długu publicznego i ograniczanie podaży pracy. Trwa dyskusja nad skutecznością stymulowania zasiłkami przyrostu demograficznego. Brakuje ocen rezultatów programu w zakresie konsumpcji indywidualnej i efektywności różnych form jej dofinansowania. W celu oceny rozwiązań przyjętych w powszechnym programie zasiłków rządowych „Rodzina 500+” w Polsce i porównania ich z rozwiązaniami alternatywnymi w artykule zastosowano mikroekonomiczną teorię konsumpcji. W wyniku analizy teoretycznej hipotetycznego przypadku stwierdzono, że większą użyteczność konsumpcji zapewnia transfer gotówkowy niż jego równowartość w bonach, czy też zwolnienie sprzedaży produktów spożywczych oraz artykułów dziecięcych z podatku VAT. Stwierdzono też, że wypłata jest bardziej prorynkowa niż przeznaczenie środków na w pełni bezpłatne żłobki lub przedszkola. Rozwiązania przyjęte w pierwotnej postaci programu „Rodzina 500+” oceniono pozytywnie w kontekście teorii konsumenta.

EN

In this paper the microeconomic effects of the child benefit on consumption are evaluated. Benefits for families bringing up children have become a popular part of social and demand-side policy in European countries. That is why questions about the form and scale ensuring the effectiveness of the program are more important than discussing the need for its implementation. We begin with a literature review. The child benefit is mainly criticised because it is pushing out other types of government spending or increasing the public debt and decreasing the labour supply. The benefit’s effect on demographic growth is questioned. There is a lack of analyses of individual consumption and forms of its subsidization. Therefore, we will use microeconomic consumer theory to assess the Polish child benefit „Family 500+” and compare funding alternatives. A study of a hypothetical case was performed. It turned out that a cash benefit is of a higher utility to a consumer than an equivalent amount in vouchers or in a consumption tax rebate. Free nursery or kindergarden care are less favourable for the market and for price control. The „Family 500+” benefit, as introduced originally in Poland in 2016, is positively assessed when taking consumption smoothing and utility maximisation under consideration.

2

Analiza zużycia wody miasta Kańczugi

100%

Studziński A. , Pietrucha-Urbanik K. , Chmielowski K. , Kubicka M.

|

2012

|

tom z. 59, nr 1/I

235-246

PL

Celem pracy jest analiza zużycia wody miasta Kańczugi. Oszacowano jednostkowe średniodobowe zużycie wody na jednego mieszkańca oraz wyznaczono straty wody. Najwyższe miesięczne zużycie wody zanotowano we wrześniu, najmniejsze w listopadzie i grudniu. W pracy przedstawiono szczegółową analizę struktury zużycia wody, m.in. ze względu na cele przemysłowo-usługowe.

EN

The aim of the work is the analysis of water consumption in Kańczuga city. The individual average twenty-four hour water consumption per one inhabitant was estimated. The next step regard the water losses. The biggest monthly water consumption was in September, and the smallest in November and December. Also the water consumption in the division of place of living (in single-family houses and flats) and industrial and service purpose were determined.

3

Changes in the standard of living in Polish households against the background of other European Union countries

100%

Szwacka-Mokrzycka J.

|

tom 19

|

nr 3

4

Ciklicheskie izmenenija razkhodov domokhozjajjstv-potrebitelejj i demograficheskikh faktorov v Latvii v 2004-2014 godakh

100%

Nikitina V.

Handel Wewnętrzny

|

2014

|

tom 60

|

nr 4

RU

Статья посвящена 10-летию вступления Латвии в Евросоюз (01.05.2004), в связи с этим определенный интерес представляет вопрос - что изменилось за это время в материальной ситуации латвийских домохозяйств. Главным критерием зажиточности в ЕС служат средние расходы (эквивалентные) на одного человека в домохозяйстве; в статье для сравнительного анализа использованы данные ежегодных обследований бюджетов домохозяйств, проведенных ЦСУ. На основе полученных результатов можно выделить следующие главные изменения: 1) рост потребительских расходов на 1 человека за исследуемый период в целом, но неравномерный - резкий их подъем в 2004 - 2008 годах, особенно в домохозяйствах самозатрудненных и состоящих из 1 - 2 лиц, и значительный их упадок в 2009 - 2010 годах, особенно в семьях с детьми и лиц, живущих на пособия, предкризисный уровень еще не достигнут; 2) усиление дифференциации домохозяйств по уровню потребления в основном из-за низкого уровня доходов и ухудшения демографической ситуации в домохозяйствах; на поведение домохозяйств-потребителей значительное влияние оказывают изменения общей экономической ситуации (смена фазы цикла) в стране, а также ожидание (субъективная оценка) этих изменений; 3) за 10 лет существенные изменения в составе потребительских расходов не произошли, по-прежнему 2/3 из них идет на оплату товаров первой необходимости, в том числе - 29% на продукты питания, что также свидетельствует об относительно низком уровне потребления латвийских домохозяйств в целом. В статье, основываясь на сравнительном анализе статистических данных о средних потребительских расходах на 1 члена в месяц в разного типа домохозяйствах, представлены изменения объема и состава потребления (материальной ситуации) латвийских домохозяйств после вступления Латвии в Евросоюз (2004 - 2014), особое внимание уделено выяснению взамосвязи между изменениями личного потребления, демографической ситуацией в домохозяйствах и циклическим развитием экономики.

PL

Od 1 maja 2004 r. Łotwa jest członkiem UE, toteż kwestia związana ze zmianami w sytuacji materialnej gospodarstw domowych w ciągu tych 10 lat stała się kluczowa. Głównym wskaźnikiem dobrobytu w UE są przeciętne miesięczne wydatki (ekwiwalenty) na jedną osobę w gospodarstwie domowym. W swym artykule autorka wykorzystuje dane z badań budżetów gospodarstw domowych wykonanych przez Główny Urząd Statystyczny Łotwy w okresie 2004 - 2012. Na podstawie uzyskanych wyników i analizy porównawczej tych danych można ustalić następujące główne zmiany: 1) przeciętne wydatki w ostatnich 10 latach na ogół się zwiększały, choć nieregularnie - gwałtownie wzrosły w latach 2004 - 2008, zwłaszcza w gospodarstwach domowych osób pracujących na własny rachunek i w gospodarstwach 1- i 2-osobowych; gwałtownie zmalały w latach 2009 - 2010, szczególnie w rodzinach z małymi dziećmi i w gospodarstwach domowych rodzin utrzymujących się z zasiłków; przedkryzysowy poziom wydatków nie został przywrócony; 2) zróżnicowanie gospodarstw domowych według poziomu konsumpcji, czego głównym powodem są stosunkowo niskie dochody i pogarszająca się sytuacja demograficzna w gospodarstwa domowych; 3) 10 lat członkostwa w UE nie wniosły nic do treści wydatków gospodarstw domowych; priorytetami gospodarstw nadal są wydatki na pokrycie podstawowych potrzeb, między innymi wydatki na żywność (stanowiące 29% ogółu wydatków), co świadczy o stosunkowo niskim poziomie wydatków ogółem na Łotwie; zbliżenie do poziomu UE może zająć co najmniej kolejne dziesięć lat. Na podstawie wyników analizy danych statystycznych autor artykułu opisuje główne zmiany dotyczące wielkości i struktury konsumpcji gospodarstw domowych (według kryteriów przeciętnych miesięcznych wydatków na jednego członka) na Łotwie po jej wstąpieniu do Unii Europejskiej (2004 - 2012). Podkreśla się zmiany w zależności między konsumpcją a demografią w gospodarstwach domowych oraz cyklicznym rozwojem gospodarczym tego okresu.

EN

Since 1st May 2004, Latvia is a member of the EU; therefore, the issue concerning changes of financial situation of households during these 10 years has become topical. The main index of welfare within the EU is the average monthly expenses (equivalents) per one person of household. The author in her article uses survey data on household budget, performed by the Central Statistical Bureau of Latvia during the period 2004 - 2012. On the grounds of summarisation and comparative analysis of these data, there could be established the following main changes: 1) the average expenditures of last 10 years have generally increased, but irregularly - they rapidly increased in 2004 - 2008, especially within households of self- employed persons and households of 1 - 2 persons; they sharply decreased in 2009 - 2010, especially in families with small children and households of families living on benefits, the pre-crisis level of expenditures was not revived; 2) the differentiation of households according to the level of consumption, the main reasons of which are the comparatively low income and worsening of demography within households; 3) 10 years of membership in the EU have given no contribution into the content of household expenditures; the priorities of households still are the payments for basic necessities, inter alia, food (constituting 29% of total expenditures), which is indicative of the comparatively low total level of expenditures in Latvia; approximation to the EU level could take at least ten more years. On the basis of the results of statistic data analysis, the author in her article describes the main changes concerning the volume and composition of household consumption (according to the criteria of average monthly expenses of one member) in Latvia after it had joined the European Union (2004 - 2012). She emphasises the changes of interrelationship between consumption and demographics within households and cyclic economic development of this period.

5

Dochód i konsumpcja gospodarstw domowych w Polsce i Unii Europejskiej w latach 2004 i 2012

80%

Grzega U.

Handel Wewnętrzny

|

2015

|

nr 4 (357)

124-134

PL

Celem rozważań jest przedstawienie zmian w sytuacji dochodowej i konsumpcji gospodarstw domowych w Polsce i Unii Europejskiej w 2012 roku w relacji do 2004 roku Materiał badawczy stanowiły wtórne źródła informacji (dane makroekonomiczne Eurostat). W badaniach zastosowano metody analizy statystycznej i ekonomicznej. Dochód, konsumpcja oraz poziom życia stanowią zbiór powiązanych ze sobą elementów. Ich związek z integracją europejską ma charakter niebezpośredni, odroczony w czasie i zróżnicowany. Jednym z celów integracji Polski z UE była poprawa poziomu życia ludności. Ocena zmian w tym zakresie wskazuje na poprawę sytuacji dochodowej i korzystną zmianę proporcji wydatków konsumpcyjnych polskich gospodarstw domowych, wciąż jednak obserwuje się znaczne dysproporcje w stosunku do średniej unijnej. Artykuł ma charakter badawczy.

EN

An aim of considerations is to present the changes in the income situation and consumption by households in Poland and the European Union in 2012 related to 2004. The research material was secondary sources of information (Eurostat’s macroeconomic data). In surveys, there were applied methods of statistical and economic analysis. Income, consumption and living standard are a set of interrelated elements. Their relationship with the European integration is of an indirect nature, deferred and differentiated. One of the goals of Poland’s integration with the EU was improvement of the living standard of population. Assessment of changes in this respect indicates improvement of the income situation and a favourable change in the proportion of consumption expenditure of Polish households; however, there have still been observed considerable disproportions compared to the EC average. The article is of the research nature.

RU

Цель рассуждений – представить изменения в ситуации доходов и потребления домохозяйств в Польше и Европейском Союзе в 2012 г. по сравнению с 2004 г. Исследовательский материал представляли вторичные источники информации (макроэкономические данные Евростата). В исследованиях применили методы статистического и экономического анализа. Доход, потребление и уровень жизни представляют собой набор взаимоувязанных элементов. Их связь с европейской интеграцией имеет косвенный, отсроченный и дифференцированный характер. Одной из целей интеграции Польши с ЕС было повышение уровня жизни населения. Оценка изменений в этом отношении указывает улучшение ситуации в отношении доходов и благоприятное изменение пропорции расходов на потребление польских домохо- зяйств, но по-прежнему наблюдаются значительные диспропорции по отношению к средней для ЕС. Статья имеет исследовательский характер.

6

Konsumpcja jako czynnik wzrostu PKB w Polsce

80%

Świetlik K.

|

2012

|

nr 1(2)

13-23

PL

PKB w rachunkach narodowych jest sumarycznym ujęciem spożycia (indywidualnego oraz zbiorowego) i akumulacji brutto. Zaburzenia na światowych rynkach finansowych zapoczątkowane w połowie 2008 r., globalna recesja i kryzys zadłużeniowy państw strefy euro doprowadziły do znacznego osłabienia aktywności gospodarki światowej, co nie pozostało bez wpływu na gospodarkę polską. Relatywnie wysokie tempo wzrostu popytu konsumpcyjnego w Polsce, pomimo spowolnienia gospodarczego, osłabiło działanie niekorzystnych czynników związanych z kryzysem gospodarczym i przełożyło się na dodatnie, wyższe od średnich w Unii Europejskiej, wskaźniki dynamiki PKB. Silny popyt wewnętrzny i konsumpcja prywatna są mocnymi stronami polskiej gospodarki, przyczyniającymi się do zachowania wzrostu gospodarczego, nawet w obliczu niekorzystnych warunków na rynkach międzynarodowych.

EN

GDP in the national accounts is a summary expression of consumption (individual and collective) and gross accumulation. Turbulences in the global financial markets originated in the mid-2008, the global recession and debt crisis of the Eurozone countries have led to a significant weakening of activity of the global economy what has also its effect or the Polish economy. The relatively high rate of growth of consumer demand in Poland, despite the economic downturn, has weakened action of unfavourable factors connected with the economic crisis and has been translated into positive, higher than the average in the European Union, indicators of the GDP dynamics. The strong internal demand and private consumption are strengths of the Polish economy facilitating retention of the economic growth, even in the face of unfavourable conditions in the international markets.

7

Konsumpcja żywności w Polsce w minionej dekadzie. Uwarunkowania i tendencje

80%

Świetlik K.

Handel Wewnętrzny

|

2015

|

nr 5 (358)

347-363

PL

W minionej dekadzie w konsumpcji żywności w Polsce dokonały się istotne przemiany o charakterze ilościowym i jakościowym implikowane wzrostem gospodarczym, wpływem globalnego rynku i procesami integracyjnymi Polski z Państwami Wspólnoty. Celem prezentowanego opracowania jest zobrazowanie tych zmian w ujęciu makro- i mikroekonomicznym. Do identyfikacji makroekonomicznych uwarunkowań rynku żywnościowego posłużyły dane z rachunków narodowych GUS, a do diagnozowania przemian w konsumpcji żywności i analiz segmentacyjnych – dane o spożyciu w sektorze gospodarstw domowych, statystyki sprzedaży detalicznej żywności, bilanse żywnościowe GUS oraz wyniki badań budżetów gospodarstw domowych. Źródłem informacji były także wyniki własnych, wieloaspektowych analiz statystyki rynkowej oraz specjalistyczne, polskie i zagraniczne publikacje naukowe i popularno-naukowe. Podstawowe metody badawcze zastosowane w prezentowanej pracy to: dedukcja, metody statystyczne, analiza ekonomiczna i porównawcza oraz metoda heurystyczna. Ujawnione zjawiska i tendencje w spożyciu żywności przedstawione zostały w formie opisowej oraz przy pomocy tabel i wykresów. Przeprowadzone badania doprowadziły do wniosku, że zmniejszenie dystansu między poziomem rozwoju gospodarczego Polski i UE wpłynęło na „unowocześnienie” konsumpcji żywności w naszym kraju i zbliżenie jej do struktur realizowanych w wysoko rozwiniętych krajach unijnych.

EN

In the past decade, in consumption of foodstuffs in Poland, there took place substantial changes of the quantitative and qualitative nature implied by the economic growth, impact of the global market, and processes of integration of Poland with the Community’s Member States. An aim of the presented study is to illustrate those changes in the macro- and microeconomic approach. To identify the macroeconomic determinants of the market for foodstuffs there were used the data of national accounts devised by the CSO (GUS) and to diagnose the changes in foodstuffs consumption and segmentation analyses – the data on consumption in the sector of households, statistics of retail sales of foodstuffs, CSO’s food balances as well as findings of household budgets surveys. A source of information was also findings of own, multifaceted analyses of the market statistics and specialist, Polish and foreign scientific and popular and scientific publications. The basic research methods applied in the presented study are deduction, statistical methods, economic and comparative analysis, and the heuristic method. The revealed phenomena and tendencies in foodstuffs consumption are presented in the descriptive form as well as with the help of tables and diagrams. The carried out research has led to the conclusion that narrowing the gap between the level of economic development of Poland and the EU has affected ‘modernisation’ of food consumption in this country and its approximation to the structures implemented in advanced EU countries.

RU

В минувшем десятилетии в потреблении пищевых продуктов в Польше произошли существенные изменения количественного и качественного характера, вызванные экономическим ростом, влиянием глобального рынка и процессами интеграции Польши с государствами Сообщества. Цель представленной разработки – дать картину этих изменений в макро- и микроэкономическом выражении. Для выявления макроэкономических обусловленностей рынка продуктов питания послужили данные из национальных расчетов ЦСУ, а для проведения диагноза изменений в потреблении пищевых продуктов и сегментационных анализов – данные о потреблении в секторе домохозяйств, статистики розничной продажи продуктов питания, балансы продуктов пи- тания ЦСУ и результаты обследований бюджетов домохозяйств. Источником информации были также результаты собственных, многоаспектных анализов рыночной статистики, а также специалистические, польские и зарубежные, научные и популярно-научные публикации. Основные исследовательские методы, примененные в представляемой работе: дедукция, статистические ме- тоды, экономический и сопоставительный анализы, а также эвристический метод. Выявленные явления и тенденции в потреблении продуктов питания представили в описательной форме и с помощью таблиц и диаграмм. Проведенные иссдедования привели к выводу, что сокращение дистанции между уровнем экономического развития Польши и ЕС повлияло на «модерни-зацию» потребления продуктов питания в нашей стране и сближение его к структурам, осуществляемым в высокоразвитых странах ЕС.