Bezprecedensowa w historii Stanów Zjednoczonych sytuacja uruchomienia procedury impeachmentu drugi raz w ciągu jednej kadencji wobec urzędującego prezydenta po-przedzona została próbą wykorzystania innego mechanizmu odsunięcia głowy pań-stwa od władzy, to jest mechanizmu przewidzianego w XXV Poprawce do Konstytucji.Celem artykułu jest analiza Sekcji 4 XXV Poprawki, w świetle wydarzeń ze stycznia 2021 r., które miały miejsce na amerykańskim Kapitolu. Metody wykorzystane podczas pracy nad tekstem obejmują: metodę historyczną, dogmatyczno-prawną i językową. Wnioski potwierdzają słuszność zakładanej tezy, że w porównaniu do procedury impeachmentu, mechanizm z XXV Poprawki jest procesem szybszym, nie wymagającym postawienia zarzutów ani przeprowadzenia postępowania w Kongresie. Wymaga jednak szczególnie trudnej politycznie decyzji wiceprezydenta działającego w porozumieniu z szefami de-partamentów amerykańskiego rządu, obarczonej potencjalnymi konsekwencjami w ra-zie powrotu do władzy odsuniętego prezydenta wobec całkowitego uzależnienia admini-stracji od decyzji głowy państwa. Właśnie te okoliczności uznać należy przyczyny braku zastosowania analizowanych przepisów w praktyce.
EN
The situation, unprecedented in the history of the United States, of launching the im-peachment procedure for the second time during one term of office against a sitting president was preceded by an attempt to use another mechanism for removing a head of state from office, namely the mechanism provided for in the XXVth Amendment to the Constitution.The purpose of this article is to analyze Section 4 of the XXVth Amendment, in light of the January 2021 events that took place on Capitol Hill. The methods used during the work include: historical, dogmatic-legal and linguistic method. The conclusions support the presumed thesis that, compared to impeachment proceedings, the XXVth Amend-ment mechanism is a faster process that does not require indictments or Congressional proceedings. However, it requires a particularly politically difficult decision by the vice president acting in consultation with the heads of departments of the American govern-ment, fraught with potential consequences should the ousted President return to pow-er, in view of the administration’s total dependence on the decisions of the head of state. It is these circumstances that must be considered the reasons why the provisions under consideration have not been applied in practice.
The purpose of the article is to analyse the legal institution of juicio politico (impeachment) in the Latin-American presidential system, regarding the regulation adopted in Argentina, Brazil, Honduras and Paraguay. The hypothesis assumes that the impeachment in Latin America turns from the instrument of pure control character into the tool dedicated to resolve the political crisis by mean of “legislative coup d'état”. The author will search for the answers for the following questions: 1) what is the legal character of Latin-American impeachment? 2) what makes the impeachment more common in Latin America that in United States or European countries? 3) why does it become an attractive alternative for other methods to resolve political crises? The legal, institutional as well as the comparative method will be adopted in the article.
PL
Celem artykułu jest analiza instytucji juicio político (impeachment) w latynoamerykańskim systemie prezydenckim, na przykładzie rozwiązań przyjętych w Argentynie, Brazylii, Hondurasie i Paragwaju. Hipoteza badawcza zakłada, że w Ameryce Łacińskiej impeachment przestaje pełnić funkcję jedynie kontrolną, a staje się narzędziem do rozwiązywania kryzysów politycznych w drodze „legislacyjnego” zamachu stanu. Autorka poszuka odpowiedzi na następujące pytania: 1) jaki jest charakter prawny latynoamerykańskiego impeachmentu? 2) co sprawia, że w badanym regionie sięga się po niego znacznie częściej niż w Stanach Zjednoczonych czy w państwach europejskich 3) dlaczego stał się on alternatywą dla innych metod rozwiązywania kryzysów politycznych? Autorka sięgnie po metodę instytucjonalno-prawną oraz komparatystyczną.
Celem artykułu jest analiza instytucji juicio político (impeachment) w latynoamerykańskim systemie prezydenckim, na przykładzie rozwiązań przyjętych w Argentynie, Brazylii, Hondurasie i Paragwaju. Hipoteza badawcza zakłada, że w Ameryce Łacińskiej impeachment przestaje pełnić funkcję jedynie kontrolną, a staje się narzędziem do rozwiązywania kryzysów politycznych w drodze „legislacyjnego” zamachu stanu. Autorka poszuka odpowiedzi na następujące pytania: 1) jaki jest charakter prawny latynoamerykańskiego impeachmentu? 2) co sprawia, że w badanym regionie sięga się po niego znacznie częściej niż w Stanach Zjednoczonych czy w państwach europejskich 3) dlaczego stał się on alternatywą dla innych metod rozwiązywania kryzysów politycznych? Autorka sięgnie po metodę instytucjonalno-prawną oraz komparatystyczną.
Polish media do not report a lot on Brazilian politics, but that changed during the impeachment of Dilma Rousseff. The article is an analysis of different sources of news and comments in Polish press and the Internet and tries to synthesize a comprehensive image of Brazilian politics, which was made available to the Polish reader in 2016. It concludes that this image is definitely negative and pessimistic, focuses a lot on corruption as the source of all problems, but rarely touches on the more subtle issues like inequality or racism. Moreover, it is clear that Polish journalists transfer their own political views onto their judgments about the impeached president.
ES
En los medios de comunicación polacos no había mucha información sobre la política brasileña hasta el juicio político de Dilma Rousseff. Este artículo es un análisis de diferentes fuentes de noticias y comentarios en la prensa polaca e Internet e intenta sintetizar una imagen comprensiva de la política brasileña puesta a disposición del lector polaco en 2016. En conclusión, esta imagen es definitivamente negativa y pesimista, se centra mucho en la corrupción como origen de todos los problemas, pero rara vez toca los temas más sutiles como la desigualdad o el racismo. Por otra parte, es evidente que los periodistas polacos transmiten sus opiniones políticas y expresan sus juicios sobre el presidente impugnado.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.