Artykuł porusza problematykę nietypowej funkcji biernej staropolskich czynnych imiesłowów nieodmiennych (part. praes. indecl.), nawiązując do poświęconego temu zagadnieniu artykułu A. Grybosiowej i W. Twardzika, opublikowanego w 1975 roku. Przykłady pochodzą ze średniowiecznych i renesansowych zabytków staropolskich («Rozmyślanie przemyskie», tzw. «Ortyle Maciejowskiego», «Żywot Pana Jezu Krysta» Baltazara Opeca) i prezentują trzy dotychczas nieznane zdania z przedmiotowym użyciem imiesłowów. Omówienie dostarcza ponadto dodatkowych argumentów interpretacyjnych, potwierdzających tezę o biernym znaczeniu nieodmiennych imiesłowów czynnych.
EN
The paper analyzes the curious syntactic behaviour of certain uninflected participles (part. praes. indecl.) in Old Polish, drawing on A. Grybosiowa and W. Twardzik’s 1975 article devoted to the same subject. Examples stemming from medieval and Renaissance Old Polish texts (Rozmyślanie przemyskie, the socalled Ortyle Maciejowskiego, Baltazar Opec’s Żywot Pana Jezu Krysta) present some previously unknown sentences displaying participles with object value. In addition, the study supplies further interpretational arguments confirming the hypothesis about the passive meaning of uninflected active participles.
Artykuł porusza problematykę specyficznej funkcji składniowej staropolskich imiesłowów nieodmiennych (part. praes. indecl./adv.). Przykłady pochodzą ze staropolskich translacji Psałterza oraz kilku innych źródeł. Analiza podstawy łacińskiej oraz staropolskich synonimów syntaktycznych, a także uwzględnienie greckich, staro-cerkiewno-słowiańskich oraz staroczeskich odpowiedników pozwala na wysnucie tezy o podmiotowej funkcji analizowanych części mowy,niedostrzeżonej wcześniej przez badaczy. Autorzy prezentują to nietypowe użycie staropolskich imiesłowów na tle krytycznego omówienia dotychczasowych opracowań, postulując jednocześnie większą ostrożność terminologiczną oraz systematyczne uwzględnianie szerszego tła słowiańskiego.
EN
The paper analyzes the curious syntactic behaviour of certain uninflected participles (part. praes. act./adv.) in Old Polish. Examples are drawn from Old Polish translations of the Book of Psalms and certain other sources. Comparing the Latin text and the Old Polish syntactical equivalents, as well as taking into account the Greek, Old Church Slavic as well as Old Czech counterparts, the authors conclude that the forms under discussion could assume the role of a subject — a fact previously unnoticed by scholars. The authors present this unusual usage of participles in Old Polish against the background of a critical analysis of previous treatments of the subject, at the same time pleading for greater terminological precision and a systematic consideration of the broader Slavic background.
Tekst poświęcony jest analizie imiesłowów biernych z przedrostkiem roz-, utworzonych od czasowników stanu z nosicielem stanu w funkcji dopełnienia. Wyrażenia z imiesłowami biernymi badanych czasowników posiadają zarówno cechy stanów Davidsona (1967), jak i stanów Kima (1976). W poniższym artykule dajemy odpowiedź na pytanie o status tych struktur. Proponujemy także wyjaśnienie faktów, które stoją w sprzeczności z uznaniem polskich konstrukcji za stany Kima.
EN
In this text we consider properties of stative passive participles corresponding to roz- Object Experiencer verbs in Polish. They are viewed in the light of the distinction between Davidsonian states (Davidson 1967) and Kimian states (Kim 1976). Polish statives with roz- passive participles seem to show features of both Kimian and Davidsonian states. We will consider the results of various tests proposed in the literature to discover the properties of the relevant Polish structures and offer an explanation for the areas in which roz- structures diverge from the characteristics of Kimian states.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.