A prominent surrealist movement has existed in Prague since the early twenties until today. Before World War II, Czechoslovakia was one of the strongest surrealist centers outside France. One of the main factor of Czech surrealist was their theoretical abilities. Among their inspirations one can find French thinkers, Marxism, realism, symbolism, folklore and many more. Their aim was to create theory and practice of thinking and acting outside social restrains, based on imaginary, critical theory and poetry. Some of them applied to new born socialist republic, break with movement and became prominent socialist intellectuals. Some paid the highest price and some were just forced to work in mines. But even though surrealist movement create during this period create influential theory of practicing freedom.
This article proposes perceiving the Targowica Confederation of 1792 and its later myth as a Polish uncanny (unheimlich) phenomenon. I present my reasoning through an analysis of treason cases during the Kościuszko Uprising of 1794. Legal institutions at that time were working on such affairs in a slow manner thus social unrests were needed to trigger more radical decisions on judging the treacherous deeds. This indolence was due to the elites’ fear of defining all nobles who received money from the foreign states as traitors. From this perspective Targowica becomes a symbol or a synecdoche not only of a treason but also of noblemen’s negative traits. As a result it is simultaneously well-known and disturbing, i.e. uncanny.
PL
Artykuł jest próbą przedstawienia konfederacji targowickiej oraz jej późniejszego mitu jako polskiego niesamowitego (unheimlich). Moja argumentacja opiera się na analizie procesów o zdradę w trakcie insurekcji kościuszkowskiej. Instytucje prawne prowadziły tego rodzaju postępowania w powolny sposób, co wywołało niezadowolenie i napięcie społeczne, których skutkiem były bardziej radykalne sposoby osądzania zdradzieckich czynów. Wspomniana opieszałość wynikała ze strachu elit przed uznaniem wszystkich szlachciców, którzy pobierali pieniądze od obcych państw, za zdrajców. W tej perspektywie Targowica staje się symbolem czy też synekdochą nie tylko zdrady, lecz także wszystkich negatywnych cech szlacheckich. W konsekwencji jest ona równocześnie dobrze znana oraz niepokojąca, a więc niesamowita.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.