Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Revision of the trace fossil Megagrapton Książkiewicz, 1968 with focus on Megagrapton aequale Seilacher, 1977 from the lower Eocene of the Lesser Caucasus in Georgia

100%

Uchman A. , Lebanidze Z. , Beridze T. , Kobakhidze N. , Lobzhanidze K. , Khutsishvili S. , Chagelishvili R. , Makadze D. , Koiava K. , Khundadze N.

|

2022

|

tom Vol. 66, No. 1

art. no. 8

EN

Megagrapton Książkiewicz, 1968 is a characteristic deep-sea trace fossil belonging to the group of graphoglyptids and mostly preserved as a network of irregular meshes in hypichnial semirelief. So far, eleven ichnospecies have been distinguished under this ichnogenus, though commonly on weak evidence. The so-far poorly known ichnospecies Megagrapton aequale Seilacher, 1977 is described here on the basis of the numerous, newly discovered specimens from deep-sea siliciclastic deposits of the Bolevani Subsuite (lower Eocene) in the Lesser Caucasus of Georgia, together with other collections and published examples. A neotype of this ichnospecies is designated and the diagnosis emended. M. aequale occurs in lower Cambrian to upper Miocene deep-sea turbiditic deposits, mostly in the Paleogene. It is characterized by relatively small, variable meshes, which have mostly irregular sub-pentagonal, sub-hexagonal or sub-heptagonal shapes that are variable in size and are bordered by curved or straight semicircular ridges. It has been mistaken for Paleodictyon, which forms regular hexagonal nets. Paleodictyon imperfectum Seilacher, 1977 is included in M. aequale as the ichnosubspecies M. a. imperfectum, which is characterized by relatively thin bordering ridges. After critical analysis of all ichnospecies, only M. irregulare Książkiewicz, 1968, M. submontanum (Azpeitia Moros, 1933), and M. aequale are recommended for further use. These are distinguished on the basis of the prevailing morphology of the meshes, irrespective of large differences in morphometric parameters within the ichnospecies. Irredictyon chaos Vialov, 1972 is included in M. irregulare as the ichnosubspecies M. i. chaos, which is characterized by relatively thick bordering ridges. Megagrapton is interpreted as a cast of a subsurface open burrow network with a few connections to the sea floor. The burrows probably functioned as a trap for small organisms (ethological subcategory irretichnia).

2

Footprints of the earliest reptiles : Notalacerta missouriensis : Ichnotaxonomy, potential trackmakers, biostratigraphy, palaeobiogeography and palaeoecology

86%

Marchetti L. , Voigt S. , Lucas S. G. , Stimson M. R. , King O. A. , Calder J. H.

|

tom Vol. 90, No. 3

271--290

EN

The origin of reptiles in the tetrapod footprint record has always been a debated topic, despite the great potential of fossiliferous ichnosites to shed much light on reptile origins when compared to the much less extensive skeletal record. This is in part due to an unclear ichnotaxonomy of the earliest tracks attributed to reptiles that has resulted in unreliable trackmaker attributions. We comprehensively revise the earliest supposed reptile ichnotaxon, Notalacerta missouriensis, based on a neotype and a selection of well-preserved material from the type locality and other sites. A synapomorphy-based track-trackmaker attribution suggests eureptiles and, more specifically, ́protorothyridids ́ such as Paleothyris as the most probable trackmakers. A revision of the entire Pennsylvanian-Cisuralian record of this ichnotaxon unveils an unexpected abundance and a wide palaeogeographical distribution. The earliest unequivocal occurrence of Notalacerta is in the middle Bashkirian (early Langsettian) at the UNESCO World Heritage Site, Joggins Fossil Cliffs (Joggins, Nova Scotia, Canada). This occurrence also coincides with the earliest occurrence of reptile body fossils (Hylonomus lyelli), which are found at the same site. Notalacerta is abundant and widely distributed during the Bashkirian, mostly in sediments deposited in tidal palaeoenvironments, and less common in the Moscovian and Kasimovian. During the Gzhelian and Asselian, Notalacerta occurrences are unknown, but it occurs again during the Sakmarian and is widespread but not abundant during the Artinskian, mostly in fully continental palaeoenvironments.

3

Dinosaur track assemblages from the Hettangian of Poland

72%

Gierliński G. , Pieńkowski G.

|

tom Vol. 43, Nr 3

329-346

EN

Almost all dinosaur tracks in Poland come from three lowermost formations of the Lower Jurassic in the Holy Cross Mountains: Zagaje Formation, Skłoby Formation and Przysucha Ore-Bearing Formation. Floristic remains and sequence stratigraphy correlation indicate the Hettangian age of all three formations. They represent various continental and marginal-marine environments. Fluvial and lacustrine sediments dominate in the continental Zagaje Formation, while the nearshore and deltaic facies are dominant in the two overlying formations. Various ornithischian, sauropod and theropod tracks occur in these sediments. Parallel sauropod trackways reported herein are the earliest record of sauropod gregarious behavior. Moreover, the present paper summarises and systematises the whole existing material, addressing the ichnosystematic and preservational aspects. Dinosaur tracks assemblages are assigned to three parts of the lithostratigraphical succession in which they occur and are discussed against their palaeoenvironmental background. Two general assemblages are distinguished: lower Zagaje assemblage of an inland, humid habitat with both low- and high-growing vegetation, dominated by high browsing herbivores (sauropod trackmakers of Parabrontopodus) and medium- to large-sized predators (theropod trackmakers of Anchisauripus and Kayentapus), and upper Zagaje-Skłoby-Przysucha assemblage, representing deltaic plain-shoreline habitats with low, dense vegetation, dominated by low browsing herbivores (ornithischian trackmakers of Anomoepus and Moyenisauropus), associated by small- to medium-sized predators (theropod trackmakers of Grallator and Anchisauripus). Dinosaur ichnofauna from Poland rather poorly reflects biostratigraphical vertebrate faunal change in Early Jurassic time, but it does reflect environmental and biogeographical differences quite well. The discussed data imply also a high dinosaur phylogenetical diversity as early as in the Hettangian age.

PL

Ślady dinozaurów w Polsce są do tej pory znane tylko z Gór Świętokrzyskich. Inne odsłonięcia utworów lądowych wczesnej jury (pliensbachu i późnego toarku) w innym obszarze ich występowania na powierzchni (jura Krakowsko-Wieluńska) mogą tez zawierać ślady dinozaurów, ale dotychczas nie zostały one znalezione, co jest przede wszystkim związane z fragmentarycznością i złym stanem tych odsłonięć. Niemal wszystkie ślady dinozaurów znane z północnego obrzeżenia Gór Świętokrzyskich pochodzą z trzech najniższych formacji: zagajskiej, skłobskiej i przysuskiej rudonośnej reprezentujących hettang. Taki wiek tych osadów wynika z danych makro- i mikroflorystycznych oraz z korelacji opartej na stratygrafii sekwencyjnej. Pojedyncze ślady znaleziono też w najniższej, lądowej części formacji ostrowieckiej (również najprawdopodobniej reprezentującej najpóźniejszy hettang)oraz w utworach lądowych późnego toarku w okolicach Opoczna (jeden bardzo dobrze zachowany ślad teropoda). Formacja zagajska, skłobska i przysuska rudonośna reprezentują różnorodne środowiska kontynentalne i marginalnomorskie. W najniższej formacji, zagajskiej występują utwory związane ze środowiskiem lądowym, rzecznym i jeziorno-bagiennym, w samym stropie mogącym reprezentować już środowisko równi deltowej, związanej ze zbliżającą się transgresją. Z tansgresją wczesnego hettangu związana jest nadległa formacja skłobska, w której dominują środowiska przybrzeżne, na peryferiach basenu deltowe. Następna, przysuska formacja rudonośna ma względem formacji skłobskiej charakter regresywny, dominują w niej osady płytkich, rozległych zatok lagun rozdzielone piaszczystymi osadami delt, barier i rzek. Kulminacją agresji jest regionalna powierzchnia erozyjna w jej stropie, nad którą występuje pakiet fluwialny zaliczany do formacji ostrowieckiej. W utworach tych występują zróżnicowane ślady wczesnych dinozaurów ptasiomiednicznych, auropodów i teropodów, które opisano z poszczególnych odcinków profilu utworów hettangu. Z utworów najwcześniejszego hettangu (dolna część formacji zagajskiej z odsłonięcia w Sołtykowie, pochodzi unikatowa powierzchnia z tropami dorosłych i młodych zauropodów. Jest to najstarszy znany dowód stadnego życia tych dinozaurów. Oszacowano wzajemne kierunki i prędkość: poruszania się zwierząt, a także wiek młodych osobników ( 1-2 lata). Konieczne było też usystematyzowanie i podsumowanie wszystkich dotychczas zebranych danych pod względem ichnotaksonomicznym. Zebrany i opracowany materiał ichnologiczny pozwolił też na wyodrębnienie dwóch zasadniczych zespołów śladów. Pierwszy zespół, charakterystyczny dla dolnej części formacji zagajskiej, jest związany z typowo lądowym środowiskiem równi rzecznych, porośniętych zarówno nisko-, jak i wysokopienną roślinnością. Dominują w nim twórcy śladów - Parabrontopodus (zauropody), wyspecjalizowani w żerowaniu na wysokopiennej, drzewiastej roślinności, oraz średnie i duże drapieżniki, teropody, twórcy śladów-Anchisauripus i Kayenrapus. Drugi zespół, typowy dla najwyższej części formacji zagajskiej, formacji skłobskiej i przysuskiej formacji rudonośnej, jest związany ze środowiskami równi deltowych i przybrzeżnych porośniętych gęstą, niskopienną roślinnością. Dominują w nim twórcy śladów - Anomoepus i Moyenisauropus, a więc dinozaury ptasiomiedniczne wyspecjalizowane w żerowaniu na niskopiennej roślinności, wraz z małymi lub średnimi drapieżnymi teropodami - twórcami śladów - Grallator i Anchisauripus. Obecność śladów niewielkich (karłowatych lub młodych) zauropodów w tym drugim zespole nie zakłóca całego podziału - mogły sie w nim pojawiać również małe zauropody, gdyż ich pożywieniem mogła być z powodzeniem roślinność niskopienna. Omawiane tropy dobrze odzwierciedlają zwiazek ze środowiskiem i czynnikami paleobiogeograficznymi. Uzyskane wyniki wyraźnie wskazują też na silne zróżnicowanie filogenetyczna dinozaurów w najwcześniejszej jurze, a także na to, że już w tym czasie stanowiły one dobrze wykształcone zespoły, determinowane przez czynniki ekologiczne.

4

A new etching trace from the Savignone Conglomerate (Oligocene), NW Italy, probably produced by limpet gastropods

72%

Uchman A. , Rattazzi B.

|

tom Vol. 68, no. 4

651--662

EN

A new ichnogenus and ichnospecies (Solealites ovalis) of etching trace is preserved on the surfaces of clasts from the Savignone Conglomerate (Oligocene) in the Palaeogene Piemonte Basin in NW Italy. It is a shallow, oval depression with a central elevation, which was produced probably by limpet gastropods and served as their home scar, but other gastropods or even sea anemones are not excluded as the trace makers. The conglomerate is interpreted as a deposit of a fan delta, whose clasts have been bioeroded in an intertidal and shallow subtidal shore zone and redeposited to the deeper sea.

5

Unusual echinoid resting trace records change in the position of the redox boundary (Palaeogene of the Lesser Caucasus in Georgia)

58%

Uchman A. , Lebanidze Z. , Kobakhidze N. , Beridze T. , Makadze D. , Lobzhanidze K. , Khutsishvili S. , Chagelishvili R. , Koiava K. , Khundadze N.

|

tom Vol. 72, no. 3

317--330

EN

The first recognition of a tracemaker responding to a temporary shift in the redox boundary is recognized. This is recorded by a new trace fossil, Sursumichnus orbicularis igen. et isp. nov., which is established for mound-like structures on the upper surfaces of sandstone beds from the Borjomi Flysch (upper Paleocene–lower Eocene) in the Lesser Caucasus (Georgia). It is connected with the spatangoid echinoid burrow Scolicia de Quatrefages, 1849 and interpreted as a resting trace of the same tracemaker produced after moving up from a deeper position within the sediment. The resting is caused by an episode of unfavourable conditions related to shallowing of the redox boundary. The trace fossil is a component of the Nereites ichnofacies.