Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wpływ odcieków i odpadów na hydrofity

100%

Białowiec A.

|

tom nr 4

36-38

PL

Artykuł jest kontynuacją prezentacji prac badawczych nad wykorzystaniem testów fitotoksykologicznych do oceny przydatności różnych gatunków roślin do unieszkodliwiania odcieków. Poprzednio skupiono się na wierzbach, wykorzystywanych przy unieszkodliwianiu odcieków głównie w krajach skandynawskich.

2

Zespoly roslinne Jeziora Miejskiego w Chodziezy [Wielkopolska Polnocna]

88%

Endler Z.

Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią. Seria B

|

1992

|

tom 41

109-114

3

Mozliwosci oczyszczania sciekow za pomoca hydrofitow

75%

Pachuta K.

Przegląd Naukowy Wydziału Melioracji i Inżynierii Środowiska

|

1995

|

nr 07

147-157

4

Usuwanie związków węgla, azotu i fosforu w przydomowej oczyszczalni ścieków ze złożem hydrofitowym

75%

Ignatowicz K. , Oksiuta J.

|

tom Vol. 19, nr 4

44--50

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań efektywności działania przydomowej oczyszczalni ścieków ze złożem hydrofitowym. W celu określenia efektywności pracy oczyszczalni ścieków, pobierano do analizy próbki z poszczególnych jej elementów w latach 2015–2018. Każdorazowo pobierano próbki ścieków z osadnika gnilnego, po złożu hydrofitowym oraz ze stawu tlenowego. Przeanalizowano efektywność usuwania związków organicznych oraz biogennych. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono dużą skuteczność usuwania związków organicznych określanych jako BZT5, dochodzącą do aż 94,45% oraz oraz ChZT – aż 75,8%.

EN

The article presents the results of the research with the household sewage treated by constructed wetland system. For effectiveness evaluation of sewage treatment plant, the sampling events were performed in 2015-2018. The samples were taken from: septic tank, after treatment in vertical flow constructed wetland and from aerobic pond. The removal efficiency of organic matter as well as biogenic compounds was evaluated. The carried out investigation confirmed the high efficiency of organic compounds removal. The removal of BOD5 was up to 94,45% and COD up to 75,8%.

5

Zbiorowiska związku Ranunculion fluitantis na Śląsku Opolskim

75%

Nowak A. , Nowak S.

|

tom 17

|

nr 1

6

Przystosowanie Phragmites australis [Cav.] Trin ex Steud. wykorzystywanej w przerobce osadow sciekowych

63%

Biernacka E. , Ozimek T.

Przegląd Naukowy Wydziału Inżynierii i Kształtowania Środowiska

|

2000

|

nr 19

95-100

7

Skutecznosc usuwania zanieczyszczen we wprowadzonych hybrydowych systemach hydrofitowych w Polsce

63%

Obarska-Pempkowiak H. , Gajewska M.

Ekopartner

|

1999

|

nr 10

18-19

8

Wpływ rozlewiska rzeki Krasnej na szatę roślinną bezpośredniej doliny

63%

Kostuch R. , Maslanka K.

Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Inżynieria Środowiska

|

1998

|

tom 18

9

Wykorzystanie sztucznie tworzonych mokradeł do ograniczenia ilości rumowiska w odpływie rzecznym

63%

Gorski D.

|

2009

|

tom 18

|

nr 2[44]

EN

In this review paper an aspect of constructed wetlands influence on retention of soil particles is presented. Most of “horizontal flow” – constructed wetlands over the world have been designed to treat municipal or domestic wastewater, but they are also successfully used to treat wastewaters from agriculture and various runoff waters. It is supposed, that constructed wetlands would be a useful, ecological tool to reduce solid transport in river flow, especially in areas close to Natura 2000.

10

Bernard Teichfischer: Das schoene Teich im Garten. Urania Verlag, Leipzig-Jena-Berlin 1984, stron 128

63%

Predota B.

|

tom 92

|

nr 02-03

11

Nowe stanowiska Nymphaea candida [Nymphaeaceae] na obszarze Pojezierza Lagowskiego

63%

Pelechaty M. , Pukacz A.

Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica

|

2005

|

tom 12

|

nr 1

113-117

12

Zastosowanie stymulacji laserowej hydrofitów w celu zwiększenia fitoremediacji pierwiastków biogennych

63%

Śliwka M. , Jakubiak M.

Proceedings of ECOpole

|

2010

|

tom Vol. 4, No. 1

205--211

PL

Fitoremediacja jest metodą oczyszczania m.in. wód powierzchniowych, gruntowych oraz gleb, w której wykorzystuje się zdolności różnych gatunków roślin do usuwania, stabilizowania i unieszkodliwiania zanieczyszczeń. Pewne gatunki hydrofitów, które posiadają wysoką zdolność do usuwania pierwiastków biogennych, są wykorzystywane w hydrobotanicznych oczyszczalniach ścieków. Celem przeprowadzonych doświadczeń była próba zwiększenia skuteczności hydrofitowej oczyszczalni ścieków poprzez stymulację rzęsy drobnej (Lemna minor) i kosaćca żółtego (Iris pseudoacorus) z użyciem diod laserowych (λ = 660 nm, λ = 473 nm) oraz lasera argonowego (λ = 514 nm). Grupy roślin doświadczalnych poddano ekspozycji na działanie światła spójnego, stosując różne algorytmy naświetlania w zależności od rodzaju użytego źródła światła, długości fali, mocy oraz czasu i sposobu naświetlania. Uzyskane wyniki potwierdziły znaczny wpływ światła laserowego na przyspieszenie podziału komórek, co w rezultacie prowadziło do zwiększenia przyrostu biomasy oraz pośrednio do szybszego wychwytu pierwiastków biogennych, będących główną przyczyną eutrofizacji wód. Dodatkowo zaobserwowano wydłużenie wegetacji roślin w grupach o optymalnych parametrach naświetlania.

EN

Phytoremediation is a bioremediation process that uses various plants species to remove, stabilize, transfer or destroy pollutants in water and soil. Some species of hydrophytes have capability to remove biogenic elements from contaminated water and therefore are used for water treatment. The aim of experiment was an attempt to increase the efficiency of hydrobotanical sewage treatment plant by the stimulation of the duckweed (Lemna minor) and yellow iris (Iris pseudoacorus) with laser diodes (λ = 660 nm, λ = 473 nm) and the argon laser (λ = 514 nm). The experimental samples were exposed to different parameters of laser stimulation: the type of diode, wavelength, time and power of radiation. The results of experiments showed that photostimulation by laser light significantly speeds up cell divisions and causes a significant growth of biomass driving to quicker and more efficient uptake of biogenic elements (N, P) contained in sewage, slowing down the process of eutrophication. The beneficial influence of photostimulation was extension of the vegetation season of plants.

13

Całoroczne oczyszczanie ścieków z przetwórstwa owocowo-warzywnego w złożu hydrofitowym

63%

Soroko M.

Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie

|

2011

|

tom 11

|

nr 1[33]

14

Wpływ światła spójnego na zmiany zawartości pierwiastków w biomasie roślin

51%

Sliwka M. , Jakubiak M.

Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych

|

2009

|

nr 40

15

Co się w wodzie zieleni. Wodne wątrobowce – wgłębka i wgłębik

51%

Grzelak P.

Bociek. Biuletyn Klubu Przyrodników

|

2013

|

nr 2[114]

16

Zmiany florystyczne zachodzace w zbiorowiskach roslinnych rozlewiska rzeki Krasnej

51%

Kostuch R. , Maslanka K.

Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus

|

2002

|

tom 01

|

nr 1-2

95-103

17

Intensyfikacja niskonakładowych metod przeróbki komunalnych osadów ściekowych

51%

Boruszko D.

|

2011

|

tom Nr 25

189-201

PL

W artykule zaprezentowane zostały doświadczenia z kilkuletnich badań i obserwacji wybranych systemów oczyszczania ścieków stosujących niskonakładowe sposoby przetwarzania osadów ściekowych. Metody niskonakładowe są tu rozumiane, jako metody charakteryzujące się:prostą konstrukcją i technologią, łatwością obsługi, wykorzystaniem naturalnych procesów zachodzących w środowisku, stosowaniem urządzeń technologicznych i technicznych w niewielkim stopniu, niezawodnością działania, nieznaczną kontrolą w trakcie trwania procesu, niewielkim udziałem energii elektrycznej, niskimi kosztami inwestycyjnymi i eksploatacyjnymi. W badaniach poddano ocenie kilka instalacji stosujących: kompostowanie, hydrofity oraz wermi kulturę do przetwarzania osadów ściekowych. Dokonano analizy porównawczej sposobu prowadzenia procesu przetwarzania osadów pod względem technicznym i technologicznym oraz jego skuteczności. Wykorzystano badania i obserwacje własne prowadzone na oczyszczalni ścieków w Sokółce, Zambrowie, Kolnie, Nowej Wsi Ełckiej z ostatnich kilku lat. Najdłuższy czas przetwarzania osadów ściekowych uzyskano w lagunach trzcinowych w Zambrowie i wynosi on 12 lat, natomiast zastosowanie wermikultury trwa dwa lata. W pozostałych analizowanych oczyszczalniach, gdzie stosowano proces kompostowania, całkowity czas przetworzenia osadów ściekowych był podobny i wynosił od około 150 do 180 dni. Zaprezentowano również wybrane wyniki badań własnych dotyczących intensyfikacji niskonakładowych metod przeróbki osadów ściekowych z zastosowaniem Efektywnych Mikroorganizmów.

EN

The paper presented the experience of several years of research and observation of the sewage treatment systems using low-input ways of processing sewage sludge. Low-cost input methods are here understood as a method which is characterized by simple construction and technology, ease of use, use of natural environmental processes, the use of technological equipment and little technical, operational reliability, a small control during the process, a small share of electricity, low capital and operational costs. The studies were evaluated using several installations: composting, wermikulturęhydrofity and processing of sewage sludge. A comparative analysis method of sewage treatment process in terms of technical and technological as well as its effectiveness. Used their own studies and observations conducted at wastewater treatment plants In Sokolka, Zambrów, Kolno, New Rural Ełk the past few years. The longest processing time of sewage sludge was obtained in the lagoons and reed inZambrów it amounts to 12 years, while the use of wermikultury two years. The otheranalyzed treatment, where the composting process used, the total time of processingsewage sludge was similar and ranged from about 150 to 180 days.Also presented some results of the study on low-input intensification of sludge treatment using Effective Microorganisms.

18

Badania skuteczności oczyszczania ścieków w wybranych systemach gruntowo-roślinnych

51%

Jozwiakowski K.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2012

|

nr 1

PL

Zaopatrzenie w wodę oraz właściwe zagospodarowanie ścieków należą do głównych zadań każdej gminy, jak również są warunkiem wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich. Pozytywne zmiany w zakresie wyposażenia gmin w podstawowe urządzenia infrastruktury wodno-ściekowej oznaczają poprawę warunków życia ludności oraz funkcjonowania przedsiębiorstw. W Polsce od wielu lat trwają intensywne prace, mające na celu zapewnienie odpowiedniego stanu środowiska, szczególnie na terenach wiejskich, gdzie zaległości w tym zakresie są nadal bardzo duże. Pod koniec XX oraz na początku XXI wieku na terenach tych wybudowano wiele systemów wodociągowych i kanalizacyjnych oraz zbiorczych i przydomowych oczyszczalni ścieków. Jednym z województw, na terenie którego powstało najwięcej oczyszczalni przydomowych jest woj. lubelskie. Do najczę- ściej stosowanych rozwiązań technologicznych zalicza się tu systemy oparte na wykorzystaniu osadnika gnilnego i drenażu rozsączającego, oczyszczalnie ze zło- żem biologicznym lub z osadem czynnym, jak również systemy hybrydowe (osad czynny + złoże biologiczne). Mniejszą popularnością, cieszą się natomiast oczyszczalnie gruntowo-roślinne, prawdopodobnie dlatego, że do ich budowy wymagana jest działka o większej powierzchni. Jednak systemy te, już od około 50 lat z du- żym powodzeniem stosowane są w wielu krajach europejskich, jak również na innych kontynentach. Dotychczasowe doświadczenia z funkcjonowania oczyszczalni gruntowo-roślinnych wskazują, że obiekty te cechują się prostą obsługą i eksploatacją oraz dużą odpornościa na nierównomierny dopływ ścieków. Również koszty instalacji tych systemów są podobne do tych, które ponosi się przy budowie tradycyjnych rozwiązań. Oczyszczalnie gruntowo-roślinne od dawna są przedmiotem badań wielu ośrodków naukowych na świecie i w Polsce, ciągle jednak poszukiwane są rozwi ązania technologiczne, które umożliwiają uzyskiwanie wysokich efektów usuwania zanieczyszczeń, a szczególnie związków biogennych. Nadal niezbyt liczne są także prace, na temat efektywności oczyszczania ścieków w systemach gruntowo- roślinnych, w okresie ich wieloletniej eksploatacji. Dlatego autor przedmiotowej pracy postanowił podjąć ten temat i przeprowadził badania w tym zakresie. Głównym celem pracy jest analiza 11 i 10-letnich wyników badań nad skutecznością usuwania zanieczyszczeń ze ścieków bytowych w dwóch jednostopniowych gruntowo-roślinnych oczyszczalniach z poziomym i pionowym przepływem, z wierzbą wiciową Salix viminalis L. (obiekt nr 1 typu HF ) i z trzciną pospolitą Phragmites australis Cav. Trin. Ex Steud. (obiekt nr 2 typu VF), jak również kilkuletnich wyników badań, wykonanych w tym zakresie, w dwóch wielostopniowych (hybrydowych) oczyszczalniach gruntowo-roślinnych (obiekt nr 3 – układ I typu HF-VF i układ II typu VF-HF oraz obiekt nr 4 typu VF-HF). Badane oczyszczalnie są zlokalizowane na terenie woj. lubelskiego, w miejscowo- ściach Jastków, Sobieszyn, Dąbrowica i Janów koło Garbowa, a zastosowane w nich rozwiązania technologiczne różnią się ilością i sposobem doprowadzania ścieków (VF „vertical flow” – pionowy, HF „horizontal flow”– poziomy), ilością i wielkością złóż gruntowo-roślinnych, rodzajem zastosowanej roślinności (wierzba i trzcina), jak również objętością złóż ze skałą wapienną – opoką. Funkcjonowanie systemów wielostopniowych analizowano głównie pod kątem określenia optymalnej konfiguracji złóz gruntowo-roślinnych, która zapewni uzyskiwanie możliwie najwyższych efektów usuwania podstawowych wskaźników zanieczyszczeń oraz związków biogennych. W trzech analizowanych obiektach przeprowadzono badania nad zastosowaniem złóż ze skałą wapienną – opoką, w celu zwiększenia skuteczności usuwania fosforu. W ramach badań określano także, ilość i skład surowych ścieków bytowych oraz oceniono skuteczność usuwania zanieczyszczeń w osadnikach gnilnych. Wykonywano również badania, mające na celu określenie zmian wybranych właściwości fizykochemicznych, materiału wypełniającego złoża gruntowo-roślinnych oczyszczalni ścieków, podczas ich wieloletniej eksploatacji, a także przeanalizowano produktywność roślin ze złóż gruntowych i ich wybrane właściwości chemiczne. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że jednostopniowe systemy gruntowo-roslinne typu VF i HF, podczas wieloletniej eksploatacji, zapewniały skuteczność usuwania zawiesin ogólnych na poziomie około 65%, a efekty zmniejszania BZT5 i ChZT wynosiły od 78 do 85%. Obiekty te w mniejszym stopniu usuwa􀃡y zwi􀄅zki biogenne – azot i fosfor. Szczególnie wysokie efekty usuwania podstawowych wskaźników zanieczyszczeń (ponad 90%), stwierdzono natomiast w hybrydowych systemach gruntowo-roślinnych z trzciną i wierzbą, o konfiguracji złóż VF-HF (z pionowym i poziomym przepływem). Obiekty te zapewniały ponadto około 65% skuteczność usuwania azotu ogólnego oraz 85-95% efektywność eliminacji fosforu ogólnego. Na podstawie wykonanej analizy statystycznej, w systemach hybrydowych, nie odnotowano istotnego wpływu niskich temperatur powietrza w okresie jesienno-zimowym, na zmniejszenie efektów usuwania zanieczyszczeń. Mniej odporny na niskie temperatury, okazał się system jednostopniowy typu VF. Ponadto analiza statystyczna wykazała, że systemy hybrydowe typu VF-HF i HF-VF charakteryzują się bardzo wysoką – 99% niezawodnością działania. W okresie badań przez ponad 361 dni w roku w systemach tych spełniane były wymogi określone, co do jakości ścieków oczyszczonych dla zawiesiny ogólnej, BZT5 i ChZT. Mniejszą niezawodnością cechują się natomiast jednostopniowe systemy gruntowo-roslinne, szczególnie typu VF. Uzyskane wyniki badań wskazują, że jednostopniowe systemy gruntowo-roślinne mogą być wykorzystywane w większej skali na terenach wiejskich o rozproszonej zabudowie. Natomiast obiekty hybrydowe, z dużym powodzeniem mogą być stosowane na terenie ośrodków wypoczynkowych, czy na obszarach chronionych, gdzie ze względów estetycznych i krajobrazowych budowa tradycyjnych oczyszczalni nie jest zazwyczaj zbyt mile widziana. Wyniki badań zaprezentowane w rozprawie mogą znaleźć zastosowanie w praktyce, przy projektowaniu i budowie wysokoefektywnych systemów oczyszczania ścieków, jak również przy modernizacji już istniejących obiektów, w celu optymalizacji ich pracy. Z wyników i obserwacji zaprezentowanych w rozprawie, mogą skorzystać wszyscy inwestorzy, którzy rozpoczęli lub rozpoczynają rozwiązywać problemy gospodarki wodno-ściekowej na swoim terenie, poprzez budowę przydomowych, ale również i małych – zbiorczych oczyszczalni ścieków.

EN

Ensuring water supply and sewage management are among the primary tasks of every commune, and they are also the condition for multi-functional development of rural areas. Positive changes in the area of providing communes with the basic water mains-sewerage infrastructure mean an improvement in the living conditions for the population and for the functioning of companies. For many years intensive work has been going on in Poland, aimed at ensuring a suitable status of the environment, especially in rural areas where still a lot needs to be done in this respect. At the end of the 20th and the beginning of the 21st centuries numerous water supply and sewerage systems have been built in those areas, as well as many household and collective sewage treatment plants. One of the provinces where the largest number of household sewage treatment systems have been built is the Lublin Province. The technological most frequently applied here include systems based on the use of a septic tank and filtration drainage, systems with a biological bed or active sludge, as well as hybrid systems (biological bed + active sludge). Less popular, on the other hand, are constructed wetland systems, probably because their construction requires plots with a larger area. However, for about 50 years such systems have been successfully used in numerous countries of Europe and on other continents. Experience accumulated so far on the functioning of constructed wetlands indicate that such objects are characterised with simple operation and maintenance, and notable tolerance to non-uniform inflow of sewage. Also, the costs of installation of those systems are comparable to those involved in the construction of conventional sewage treatment systems. For a long time constructed wetlands have been the object of studies at numerous research centres in the world and in Poland, and still there is ongoing search for technological solutions permitting high effectiveness of elimination of pollutants, and of biogenic compounds in particular. Also rather scarce still are studies on the efficiency of sewage treatment in constructed wetland systems over multi-year periods of their operation. Therefore the author of this work decided to address this subject and performed a study in this field. The primary objective of the study was analysis of the results of 11 and 10–year research projects concerned with the efficiency of elimination of pollutants from domestic sewage in to single-stage constructed wetland systems with horizontal and vertical flow, with willow Salix viminalis L. (object No. 1, HF type) and with common reed Phragmites australis Cav. Trin. Ex Steud. (object No. 2, VF type), as well as of the results of similar several-year studies conducted at two multi-stage (hybrid) constructed wetland systems (object No. 3 – configuration I of the HF-VF type and configuration II of the VF-HF type, and object No. 4, VF-HF type). The sewage treatment systems under study are situated in the territory of the Lublin Province, in the localities of Jastków, Sobieszyn, D􀄅browica and Janów near Garbów, and the technological solutions employed there differ in the amounts of sewage treated and in the method of its flow in the systems (VF – vertical flow, HF – horizontal flow), in the number and size of beds, in the kind of vegetation (willow and reed), and also in the volume of beds with limestone. The functioning of the multi-stage systems was analysed primarily with a view to determine the optimum configuration of soil-plant beds that would ensure the achievement of the highest possible effects of removal of the basic pollution indicators and biogenic compounds. In three of the objects under analysis experiments were performed on the use of beds with limestone in order to increase the efficiency of phosphorus elimination. Within the scope of the study also the amounts and composition of raw sewage were determined, and an estimation of the efficiency of pollutant elimination in septic tanks was performed. Also, experiments were conducted with the aim of determination of changes in selected physicochemical properties of material filling the beds of constructed wetland systems during their multi-year operation, and analyses were performed concerning the productivity of plants growing on the beds, and their selected chemical properties. Based on the studies it was found that during multi-year operation the single- stage constructed wetlands of types VF and HF ensured total suspended solids removal efficiency at the level of ca. 65%, and the effects of reduction of BOD5 and COD were in the range of 78-85%. Those objects were less efficient in terms of removal of biogenic compounds – nitrogen and phosphorus. Whereas, particularly high effects of removal of the basic pollution indicators (above 90%) were observed in the hybrid constructed wetland systems with willow and reed, with VFHF bed configuration (with vertical and horizontal flow). Moreover, those objects ensured ca. 65% efficiency of removal of total nitrogen and 85-95% effectiveness of elimination of total phosphorus. Based on the statistical analysis performed, in the hybrid systems no significant effect of low temperatures was noted during the autumn-winter seasons that would cause a reduction of the effectiveness of pollution removal. The single stage VF type system proved to be less resistant to low temperatures. Moreover, the statistical analysis revealed that hybrid systems of the VF-HF and HF-VF types are characterised by very high – 99% - reliability of operation. During the period of the study, for over 361 days in a year the systems met the specific requirements concerning the quality of treated sewage in terms of TSS, BOD5 and COD. Lower reliability was characteristic of the single-stage constructed wetland systems, especially of the VF type. The results obtained indicate that single-stage constructed wetland systems can be used on a larger scale in rural areas with scattered housing structure. Hybrid systems, on the other hand, can be applied successfully at recreational centres or in protected areas where, for aesthetic and landscape reasons, the construction of conventional sewage treatment plants is not usually welcome. The results presented herein can find a practical application, in the design and construction of highly effective sewage treatment systems, as well as in projects of upgrading existing systems with the aim of optimising their operation. The results and observations presented in this dissertation can be made available to all investors have begun are at the stage of beginning to solve their problems with water supply and sewage management within their territories, through the construction of either household sewage treatment plants or small collective sewage treatment facilities.

19

Czekajac na wiosnę...

51%

Gielniak P.

Bociek. Biuletyn Klubu Przyrodników

|

2007

|

nr 4[92]

20

Doświadczenia z zastosowania niskonakładowych metod przetwarzania osadów ściekowych

51%

Boruszko D.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2010

|

tom T. 13, nr 1

29-42

PL

Jedną z najbardziej uciążliwych w utylizacji grup odpadów są osady ściekowe. Jest to związane przede wszystkim z ich właściwościami, a także składem chemicznym. Z punktu widzenia higienicznego osady mogą być nośnikiem różnych bakterii (np. Salmonella), wirusów (np. Hepatitis) czy helmintów (np. Ascaris, Toxocara), które wywołują niebezpieczne choroby. Osady są źródłem zanieczyszczeń mineralnych i organicznych. Szczególnie dużo uwagi w ostatnich latach poświęca się badaniom zanieczyszczeń organicznych. W osadach ściekowych zidentyfikowano 516 związków, które sklasyfikowane zostały w 15 klasach. Zalicza się do nich wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), adsorbowane organiczne związki chloru (AOX), polichlorowane bifenyle i inne. Oprócz tych związków w osadach ściekowych należy wyróżnić pierwiastki śladowe, które ze względu na swoje toksyczne właściwości stwarzają duże problemy z ich utylizacją. Osady to również źródło materii organicznej, makro- i mikroelementów o znaczeniu rolniczym, dzięki czemu przy spełnieniu warunków prawnych mogą być wykorzystywane w rolnictwie. Gospodarka osadowa w regionie północno-wschodnim Polski coraz powszechniej wykorzystuje niskonakładowe metody przeróbki. Na takie działanie mają wpływ następujące czynniki: rolniczo-przemysłowa specyfika regionu, charakter powstających osadów, dostępna na obszarze Zielonych Płuc Polski biomasa w postaci słomy, trocin i zrębków, niska klasa gleb, przewaga małych i średnich oczyszczalni ścieków. Metody niskonakładowe są rozumiane jako metody charakteryzujące się: prostą konstrukcją i technologią, łatwością obsługi, wykorzystaniem naturalnych procesów zachodzących w środowisku, stosowaniem urządzeń technologicznych i technicznych w niewielkim stopniu, niezawodnością działania, nieznaczną kontrolą w trakcie trwania procesu, niewielkim udziałem energii elektrycznej, niskimi kosztami inwestycyjnymi i eksploatacyjnymi. W badaniach poddano ocenie kilka instalacji stosujących hydrofity oraz wermikulturę do przetwarzania osadów ściekowych, dokonując analizy porównawczej sposobu prowadzenia procesu przetwarzania osadów oraz jego skuteczności. Wykorzystano badania i obserwacje własne prowadzone na oczyszczalni ścieków w Zambrowie oraz doświadczenia zebrane z eksploatacji innych tego typu obiektów w Polsce i w Danii z ostatnich kilkunastu lat.

EN

Sewage sludge is a source of organic matter, micro and macro elements. Due to Polish regulations it can be used as a fertilizer or for land reclamation. Sewage sludge management in north eastern part of Poland is often based on low-cost methods. This is related to agricultural and non-industrial characteristic of this part of Poland. Also the big quantity of biomass just like saw dust, straw and chips is available in the area of Green Lounge of Poland. Other important aspect is low quality of soil in this part of Poland. Low input methods are characterized by: simple construction, reliable simple technology and maintenance, low cost of building and exploitation. Especially the energy (electricity) consumption is very low. The paper presents results from real scale installations in Poland and other countries. The composting method should be recommended for sludge generated in small and medium waste water treatment plants, according to the EU waste strategy - preference of recycling to combusting. Many Polish treatment plants use composting at present. Waste water treatment plant in Zambrow (Podlaskie Province) is the only one object using sewage sludge dewatering with constructed wetlands and vermicomposting. The qualitative analysis of vermicompost in Zambrow and sewage sludge after treatment with constructed wetlands in Zambrow, Darżlubie, Swarzewo was presented