The subject of this paper is a past, or more precisely archaeologically created past, seen as a reservoir of pleasure. The category of pleasure along with different ways of searching for it and satisfying by contemporary human beings constitutes the main theme of discussion. These issues will be addressed within the context of contemporary changes in attitudes towards the past as well as consumer society with its dominant phenomena (e.g., ludic tendencies, carnavalisation of culture and various aspects of life etc.). In this paper I propose two theses, namely: 1) in a contemporary world the past, being a point of reference for archaeological (and historical) investigation may constitute a source of pleasure or inspiration for searching for it; b) the ways of presentification of the past and consequently forms of its presence to a certain degree have been subjugated by the rules that traditionally have been reserved to the domains of entertainment and consumption. Thus, I argue that the past being presented and experienced in such a way can provide certain pleasures by the medium of re-constructions and staging of the past events that often are arranged in such a way as to fulfill the expectations of the mass tourists and allow them an active participation and entertainment. These more theoretical issues will be next illustrated with practical case studies, concerning: a) the pleasure of exploring and getting to know about the past, mainly during archaeological excavations, with an emphasis placed on the role of emotions and senses associated with discoveries; b) the pleasure referred to the phenomenon of historical reenactment, gained both from participation in staging the past events and watching such kinds of spectacles, as well as through direct (sensory) contact with the past; c) archaeological fętes seen from a perspective of pleasure associated with the methods of learning / educating about the past, as well as ludic aspects, which in my opinion constitute their crucial component.
The subject of the work is the role of historical reenactment and its influence on shaping the area of education, based on the example of the staging of the figure of queen Maria Kazimiera d'Arquien Sobieska. The work consists of outlining the methodological framework around the concept of historical reenactment and defining clarifications, explaining the issue of the so-called the black legend of the queen, shaped in Polish historiography in the nineteenth and twentieth centuries, and the presentation of forms of historical staging. Information on preparations, events, difficulties, the scope of transmission and the importance of recreating the figure of the queen was obtained from ladies dealing with this field through an interview. Information about the role of the queen being played by the employees of the Museum of King Jan III's Palace at Wilanów and journalistic information found on websites became an important source of knowledge. The study managed to establish the growth of the "white legend" of the queen, who, unlike in earlier times, emphasizes the positive character traits of the king's wife and her contribution to the culture of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The figure of Maria Kazimiera d'Arquien Sobieska is clearly gaining importance in the context of constant reminding of Viennese anniversaries and developing patriotic attitudes. In addition, the figure of the queen is associated with such values as beauty, intelligence, independence, which clearly fosters the formation of new social attitudes in the circle of women and strengthens the cult of beauty and youth present in social life
PL
Tematem pracy jest rola odtwórstwa historycznego i jego wpływu na kształtowanie obszaru edukacji na przykładzie inscenizacji postaci królowej Marii Kazimiery d’Arquien Sobieskiej. Praca składa się z zarysowania ram metodologicznych wokół pojęcia odtwórstwa historycznego i uściśleń definicyjnych, wyjaśnienia kwestii tzw. czarnej legendy królowej, ukształtowanej w historiografii polskiej w XIX i XX wieku oraz prezentacji form inscenizacji historycznych. Informacje o przygotowaniach, wydarzeniach, trudnościach, zakresie przekazu i znaczeniu odtwórstwa postaci królowej zostały pozyskane od pań zajmujących się tą dziedziną na drodze wywiadu. Ważnym źródłem wiedzy stały się informacje o odgrywaniu roli królowej przez pracownice Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie oraz informacje dziennikarskie odnalezione na stronach internetowych. W pracy udało się ustalić narastanie „białej legendy”, królowej, która w przeciwieństwie do wcześniejszych czasów, kładzie naciska na pozytywne cechy charakteru małżonki króla oraz jej zasługi dla kultury Rzeczypospolitej. Postać Marii Kazimiery d’Arquien Sobieskiej, zyskuje wyraźnie na znaczeniu w kontekście stałego przypominania rocznic wiedeńskich i rozwijania postaw patriotycznych. Ponadto postać królowej wiąże się z takimi wartościami jak piękno, inteligencja, niezależność, co wyraźnie sprzyja kształtowaniu się nowych postaw społecznych w kręgu kobiet oraz utwierdza obecny w życiu społecznym kult piękna i młodości.
In the last decade of the 20th century, turbulent changes took place among the local reconstruction movement. This was caused by the collapse of the repressive regime of the People’s Republic of Poland and by the demand of the Polish liberated society for the ventures of historical reenactment. In the first half of the 1990s, this movement was characterized by a low level of professionalism, and the substantive level was not at a high level. In the mid1990s, the idea of creating an institution associating performers from all over the country was created in the environment of the re-enactors. The main assumption of its initiators was to create an institution whose activity would be based on historical sources. The Association was established in 1997 under the name of the Polish Knights’ Chapter, and its activity is characterized by a high degree of merit.
PL
W ostatniej dekadzie XX stulecia w gronie rodzimego ruchu rekonstrukcyjnego doszło do burzliwych przemian. Spowodowane było to upadkiem represyjnych rządów PRL-u oraz popytem społeczeństwa wyzwolonej Polski na przedsięwzięcia odtwórstwa historycznego. W pierwszej połowie lat 90. ruch ten charakteryzował się niskim stopniem profesjonalizmu,a poziom merytoryczny nie był na wysokim poziomie. W połowie lat 90. XX wieku powstała w środowisku odtwórców idea stworzenia instytucji zrzeszającej odtwórców z całego kraju. Głównym założeniem jej inicjatorów było stworzenie instytucji, której działalność opartoby na źródłach historycznych. Stowarzyszenie powstało w roku 1997 pod nazwą Kapituła Rycerstwa Polskiego, a jej działalność cechuje się wysokim stopniem merytorycznym.
Stopień poprawności historycznej odtwarzanych przez rekonstruktorów strojów staje się obecnie jednym z czynników różnicujących odtwórców historycznych. Artykuł stanowi próbę analizy dwóch skrajnych podejść kobiet i mężczyzn do kwestii projektowania własnego ubioru: podejścia profesjonalnego, charakteryzującego się dbałością o historyczną poprawność ubioru oraz podejścia hobbystycznego, przejawiającego się w braku staranności i nie przywiązywaniu wagi do wyglądu stroju. Artykuł będzie ponadto próbą określenia znaczenia ubioru, jego elementów oraz wiedzy na jego temat dla budowania własnej pozycji, autorytetu oraz władzy w świecie rekonstrukcji historycznej epoki późnego średniowiecza.
EN
Historical incorrectness of reenactor’s costumes is one of the main reasons for rejection and exclusion from the social world of historical reenactment. In this article I will try to analyze two extreme women’s and men’s approaches to designing their own clothing: professional approach, characterized by attention to historical accuracy of clothing, and hobby approach, manifested in lack of diligence and historical awareness. The article will also attempt to determine the significant role of both clothes, it’s elements and knowledge in building position and authority in social world of medieval historical reenactment.
Artykuł omawia wpływ walorów krajoznawczych na postrzeganie XXI edycji Festiwalu Słowian i Wikingów jako wydarzenia atrakcyjnego turystycznie. Przybliża także zarys aktywności, jaką jest rekonstrukcja historyczna/odtwórstwo historyczne. Prezentowane w nim są wyniki badań ankietowych przeprowadzonych w trakcie wydarzenia wśród odwiedzających oraz uczestników-rekonstruktorów mające za zadanie uwiarygodnienie tezy o wysokiej atrakcyjności turystycznej Festiwalu.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.