Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Z historii Politechniki Gdańskiej 1904-1945

100%

Ząbczyk-Chmielewska B.

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2015

|

tom Nr 43

23--30

PL

Politechnika Gdańska rozpoczęła swoją działalność 6 października 1904 r., jako Königliche Techniche Hochschule zu Danzig. Zadaniem uczelni było szerzenie wiedzy technicznej na terenie Prus Zachodnich oraz Pomorza. Od początku działalności kadrę uczelni tworzyło wielu wybitnych uczonych. Na sześciu wydziałach studia rozpoczęło blisko 200 studentów. W 1921 r. została oddana w jurysdykcję Senatu Wolnego Miasta Gdańska. 5 kwietnia 1945 r. grupa operacyjna Ministerstwa Oświaty rozpoczęła odbudowę oraz uruchomienie uczelni. 24 maja 1945 r. Dekretem Rady Ministrów politechnika została przekształcona w polską państwową szkołę akademicką. W pierwszym roku po wojnie studia podjęło 1647 studentów. Kadrę dydaktyczną stanowili pracownicy naukowi z Politechniki Lwowskiej i Warszawskiej oraz Uniwersytetu Wileńskiego, w tym wielu wybitnych profesorów oraz liczni polscy absolwenci przedwojennej politechniki.

EN

Gdansk University of Technology - the oldest technical university in Pomerania region - its foundation is inscribed in a centuries–old tradition of scientific life in Gdansk. On 6th October 1904, the university began its activity as Königliche Technische Hochschule zu Danzig. The main task of the university was to spread technical knowledge in the area of West Prussia and Pomerania. Since the very beginning nearly 200 students began to study at six faculties taught by university staff consisted of many distinguished scientists. In 1921 the technical university was subjected to the jurisdiction of the Senate of the Free City of Danzig. In the mid – twenties Polish students amounted to more than 30% of all students. Among them were many graduates who became later professors and famous scientists at Polish HEI’s after the Second World War. On 24th May 1945 the technical university was legally transformed into a Polish state academic university by Decree of the Council of Ministers. But already since 5th April, the Ministry of Education operational group started reconstructions of the buildings and launched the university activity. In the first year after the Second World War 1647 students began to study at six university faculties. University academic staff consisted mainly of scientists from the prominent universities and technical universities of Lviv, Vilnius and Warsaw. Among them were many outstanding professors and numerous Polish graduates of Gdansk University of Technology who completed their studies and received a degree before the Second World War.

2

Carolinum redivivum. Kryzys dydaktyczny w Królewskim Gimnazjum Karolińskim w Szczecinie w latach 1679-1680 w świetle dokumentacji dydaktycznej szkoły

86%

Cieśluk M.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2018

|

nr 1

5-34

EN

In the years 1676–1677 Szczecin, under the Swedish rule, survived two sieges by the army of the Brandenburg Elector. Especially the second one had an impact on the Royal Carolingian Gymnasium (Carolinum) functioning in the City. As a result of shellfire the buildings of the School were destroyed, and the Gymnasium ceased to function for over a year, from the end of August 1677 to the end of September 1678. The 1676–1677 crisis significantly changed the conditions and quality of the School and many other aspects of its everyday life, particularly in the first years after restoring the School to its original form. To have a closer look at the Gymnasium in the years 1679–1680 is now possible thanks to the didactic materials (so far hardly used), such as class timetables and the registers of the Carolinum students’ assignments. The aim of the present article is to indicate in which way the problems of organising classes in that period manifested themselves. An important role was played by Rector Johann Ernst Pfuel; thanks to his efforts the crisis was resolved and the School recovered its teaching reputation. First a qualitative and quantitative analysis of the staff has been carried out, next the teaching methods and the forms of work used at that time have been examined, and finally the relationship between the teaching crisis and the situation of the students has been investigated. In the light of the 1679 register of students’ assignments and the 1680 class timetable it has turned out that it had not been the destruction of the School buildings (highlighted in the literature) that was the main reason of its problems. The factor of the strongest impact was the poor quality of the teaching staff. And it was the reason of restricting the teaching programmes, which was minimised by the Rector’s engagement. And the number of students began to grow fast. As a result of diverse activities the Szczecin School survived the crisis and in the subsequent years reached its high standards again.

PL

W latach 1676–1677 Szczecin, pozostający pod kontrolą władz szwedzkich, przeżył dwa oblężenia armii elektora brandenburskiego. Szczególnie drugie z nich przyniosło istotne konsekwencje dla działającego w mieście Królewskiego Gimnazjum Karolińskiego. W wyniku ostrzałów artyleryjskich zniszczone zostały między innymi zabudowania uczelni, której dydaktyczna działalność zamarła na okres ponad roku – od końca sierpnia 1677 roku do końca września 1678 roku. Konsekwencje kryzysu z lat 1676–1677 znacząco wpływały na warunki i jakość pracy szkoły oraz wiele aspektów jej codziennego życia, szczególnie w pierwszych latach po przywróceniu działalności. Na bliższą obserwację stanu uczelni w latach 1679–1680 pozwalają, wykorzystywane dotąd w nikłym stopniu, materiały dydaktyczne – plany zajęć oraz wykazy prac uczniów Carolinum. Celem niniejszego artykułu jest pokazanie, w jaki sposób objawiały się problemy w funkcjonowaniu zajęć dydaktycznych w tym okresie. Istotną rolę odgrywa także zaobserwowanie działań rektora Johanna Ernsta Pfuela, co przyczyniło się do przełamania kryzysu i odzyskania przez szkołę wysokiego poziomu dydaktycznego. W rozważaniach przedstawiono najpierw analizę ilościową i jakościową kadry, dalej omówiono sposoby nauczania i formy pracy stosowane w tym okresie, na koniec poddano refleksji kwestię zależności między kryzysem dydaktycznym a sytuacją uczniów Carolinum. W świetle analizy wykazu prac za rok 1679 i planu zajęć na 1680 rok okazało się, że nie tyle zniszczenia bazy materialnej uczelni, podkreślane na ogół w literaturze przedmiotu, stanowiły główną trudność w funkcjonowaniu uczelni. Czynnikiem, który najmocniej zagrażał stabilności jej działania był katastrofalny stan kadry dydaktycznej. Wpłynęło to również na ograniczenia realizowanego programu nauczania, co jednak było minimalizowane dzięki dydaktycznemu zaangażowaniu rektora. Dość szybko natomiast poprawiła się liczebność uczniów Carolinum. W efekcie różnorodnych działań szczecińska szkoła przetrwała kryzys dydaktyczny i w ciągu kilku lat powróciła do wysokich standardów funkcjonowania.

3

By żyło się zdrowo i szczęśliwe

86%

Białousz S.

Geodeta : magazyn geoinformacyjny

|

2023

|

tom nr 4

44--48

4

Rozwój Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Białymstoku do czasu przekształcenia w Politechnikę Białostocką

72%

Kusznier J.

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2022

|

tom Nr 74

55--59

PL

W artykule przedstawiono historię Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Białymstoku oraz jej przekształcenia w Politechnikę Białostocką. Rozwój uczelni zawdzięczamy wytrwałości pracowników i studentów. Najważniejsze role w powstaniu Wyższej Szkoły Inżynierskiej odegrali: elektryk Karol Białkowski, mechanik Marian Poniatowski, fizyk Eudokia Ostaszewicz i matematyk Eugeniusz Niczyporowicz. W omawianym w artykule okresie kolejne pokolenie pracowników podjęło zadanie rozwoju Uczelni. Artykuł przedstawia okres od roku 1964, kiedy Uczelnia uzyskała status Wyższej Szkoły Inżynierskiej do roku 1974 kiedy została przekształcona w Politechnikę Białostocką.

EN

The article briefly presents the history of transformation of the Higher School of Engineering in Bialystok into the Bialystok University of Technology. We owe the development of the School to the persistence of employees and students. The most important roles in these events were played by: electrician Karol Biakowski, mechanic Marian Poniatowski, physicist Eudokia Ostaszewicz and mathematician Eugeniusz Niczyporowicz. In the period discussed in the article, the next generation of employees undertook the task of developing the University. The article presents the period from 1964, when the University received the status of Higher School of Engineering, to 1974 when it was transformed into Bialystok University of Technology.

5

Struktura społeczna i pochodzenie terytorialne uczniów Realschule w Sulechowie w latach 1787–1873 w świetle drugiej części księgi Sprawy szkolne z Archiwum Państwowego w Zielonej Górze

72%

Konopnicka M.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2019

|

nr 4(13)

5-22

PL

Celem artykułu jest przedstawienie wyników analizy źródła historycznego dotyczących struktury społecznej i pochodzenia terytorialnego uczniów Realschule w Sulechowie na przestrzeni 86 lat. W 1719 r. w leżącym na pograniczu śląsko-brandenburskim miasteczku powstał sierociniec, który wkrótce przekształcono w instytucję wychowawczoedukacyjną oferującą kształcenie na wielu poziomach. Program tamtejszej szkoły nawiązywał do wypracowanych przez pietystów z Halle wzorców, stanowiących novum w dotychczasowych rozwiązaniach edukacyjnych. Sulechowska placówka funkcjonowała do 1945 r. Dzięki wydaniu spisu uczniów tejże szkoły z lat 1787–1873 można z pomocą metod kwantytatywnych ocenić zakres oddziaływania tego małego ośrodka, atrakcyjność proponowanego przez sulechowskich pietystów programu nauczania oraz ich znaczenie dla rozwoju edukacji nie tylko na forum lokalnym. Przeprowadzona analiza pozwoliła na stwierdzenie zmian w zasięgu oddziaływania terytorialnego szkoły, wyraźnie określiła profil społeczny uczniów i ich rodzin oraz pokazała zachodzący w mikroskali proces uprzemysławiania i zmiany struktury zawodowej wśród społeczności małego miasta.

EN

The purpose of the article is to present the results of an analysis of a historical source regarding the social structure and territorial origin of pupils from Realschule in Sulechów over 86 years of its functioning. In 1719, an orphanage was established in the town on the border between Silesia and Brandenburg, which was soon transformed into an educational institution offering tuition at many levels. The school's curriculum referred to the patterns developed by the pietists of Halle, constituting a novelty among contemporary educational solutions. The facility operated until 1945. By means of the census of the school's pupils from 1787–1873, it is possible to quantify the impact of this small centre, the attractiveness of the curriculum proposed by the pietists of Sulechów and their importance for the development of not only local education. The analysis made it possible to identify the changes in the range of territorial impact of the school, clearly defined the social profile of its pupils and their families, and revealed a microscale process of industrialisation and some changes in the professional structure of the small town community.

6

Elektrycy w historii Politechniki Białostockiej

72%

Kusznier J.

Maszyny Elektryczne : zeszyty problemowe

|

2018

|

tom Nr 4 (120)

163--168

PL

Artykuł przedstawia w znacznym skrócie historię powstania i rozwoju Wydziału Elektrycznego Politechniki Białostockiej. Celem pracy jest też przedstawienie tradycji wyższego szkolnictwa technicznego w Białymstoku, sięgających XVIII wieku, o których powinniśmy pamiętać i do których możemy z dumą się odwoływać.

EN

This article presents a brief overview of the history of the Faculty of Electrical Engineering Bialystok University of Technology. The purpose of this work is to present the tradition of higher technical education in Bialystok, dating back to the 18th century, about which we should remember and of which we can be proud.

7

Rozwój Politechniki Białostockiej w latach 1974-1989

72%

Kusznier J.

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2024

|

tom nr 77

47--50

PL

W artykule przedstawiono etap z historii Uczelni od chwili uzyskania statusu Politechniki Białostockiej do czasu rozpoczęcia działalności w wolnej Polsce, to jest do roku 1989. Był to dla pracowników i studentów Uczelni czas bardzo trudny, naznaczony wieloma ograniczeniami, a czasami również represjami. Udało się jednak w tym okresie utrwalić pozycję Uczelni, powoływać nowe instytuty i kierunki a także rozpocząć największą inwestycję w historii, to jest budowę nowego kampusu. Od 1989 roku Politechnika musiała odpowiedzieć na nowe wyzwania i przystosować się do działania w nowym otoczeniu.

EN

The article presents a stage from the history of the University from the moment of obtaining the status of Bialystok University of Technology until the beginning of its activities in free Poland, that is, until 1989. This was a very difficult time for the employees and students of the University, marked by many restrictions and sometimes repression. However, it was possible during this period to consolidate the position of the University, to establish new institutes and faculties and to begin the largest investment in its history, that is, the construction of a new campus. Since 1989, the Bialystok University of Technology has had to respond to new challenges and adapt to operating in a new environment.

8

Profesor Stanisław Litak (1932–2010) – przyczynek do biografii naukowo-dydaktycznej

72%

Szady J.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2018

|

tom 21

|

nr 2

99-112

PL

Sylwetka naukowo-dydaktyczna prof. Stanisława Litaka obejmuje znaczący obszar badań nad historią społeczno-religijną epoki nowożytnej, realizowaną w trakcie wieloletniej pracy zawodowej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 1961–2005. W trakcie aktywności zawodowej prof. Litak współtworzył lubelskie środowisko badaczy struktur Kościoła nowożytnego i geografii historycznej oraz reprezentował je na forum międzynarodowym. Równorzędną rolę w Jego naukowych zainteresowaniach pełniła historia oświaty epoki przedrozbiorowej, która zaowocowała autorstwem popularnego podręcznika akademickiego o historii wychowania, wykorzystywanego do dziś przez studentów zainteresowanych zagadnieniami historii edukacji. Dualizm pracy naukowej odzwierciedlają również okoliczności zatrudnienia prof. Litaka zarówno w Instytucie Historii oraz w Instytucie Pedagogiki KUL. Pokłosiem lat pracy są liczne publikacje naukowe, utrzymane w konwencji przyjętych kierunków badawczych. Nieoceniona pozostaje też spuścizna Profesora w postaci kapitału ludzkiego – seminarzystów, uczniów naukowych, współpracowników, którzy podejmują trud kontynuacji obranych przez Niego kierunków badawczych. Profesor Litak wyznaczył standardy w pracy naukowej, które pozostają godne naśladowania, dał się również poznać jako ciepły, skromny, ale wymagający nauczyciel akademicki i kierownik zespołów pracowniczych. Warto podkreślić i docenić Jego zasługi dla humanistyki polskiej, ze względu na wartość merytoryczną prac, które na stałe weszły do historiografii. Pamięć o Nim, jako o człowieku nauki, który niósł ze sobą wartości badawcze i utrzymywał dobre relacje międzyludzkie, zasługuje również na propagowanie w środowiskach akademickich.

EN

The scientific and didactic portrait of Professor Stanisław Litak includes a considerable area of research on the social and religious history of the modern era carried out during the many years of work at the Catholic University of Lublin in the years 1961–2005. In the period of his professional activity, Professor Litak co-created the Lublin environment of researchers dealing with the structures of the modern Church and historical geography and he represented it on the international forum. A parallel role in his scientific interests was played by the history of education of the pre-partitioning period. The fruit of those interests was a popular academic textbook written by him about the history of education and still used by students concerned with the issues referring to the history of education. The duality of research work is also reflected in the circumstances in which Professor Litak was employed both at the Institute of History and the Institute of Pedagogy of the Catholic University of Lublin. The aftermath of his work includes numerous scientific publications written within the convention of the adopted scientific research directions. The Professor’s legacy in the form of human capital, namely students from the seminar, scientific students and colleagues who undertake the effort to continue the research directions established by him, remains invaluable. Professor Litak established standards in research work which deserve to be followed. He was also known as a warm, modest but demanding university teacher and head of teams. What should be emphasized and appreciated are his merits for the Polish humanities, which are due to the value of his works, constituting a permanent element of historiography. Memory about him as a man of science who epitomized research values and maintained good human relationships also deserves to be kept alive in academic circles.

9

Glossa biblijna jako problem badawczy

58%

Soszyński J.

Studia Źródłoznawcze. Commentationes

|

2017

|

tom 55

PL

Biblical glossary as a research problemThe Biblical glossary is one of the most important phenomena in the history of medieval scholarship, it combines the text of the Scriptures with a commentary in a special graphic layout. It played an important part in the popularisation of the Biblical studies. The glossary appeared around the turn of the twelve century in northern France in the milieu of cathedral school at Laon, with the key ﬁgure of Master Anselm. Already before the mid-twelve century glosses to individual books of the Bible gained huge popularity, and had hundreds of copies. At a certain time – it is thought today that it was the early thirteenth century – the text of the Glossary got stabilised. And although in the thirteenth century its popularity began to fade, it was copied to the end of the medieval period, and then many times published in print.Modern research into the glossary, although initiated in the nineteenth century, has in fact been developed in the 1980s. But ambitious source research and comparative analyses have shown that the Biblical glossary is a very diﬃcult discipline. It was comparatively easy for researchers to have got through hagiographical legends that grew up around the glossary (for example the alleged authorship of Walafrid Strabon), but despite all the eﬀorts only one book (Song of Songs) and some other fragments were published in a critical edition. In the course of ongoing studies more and more apparently “sure” points in our knowledge about the glossary are discredited, such as, for instance, the conviction that the glossary text had stabilised at one point of time. What hampers the research is mainly an enormous number of manuscript copies containing glosses, amounting to thousands of them. What is more, the production of those manuscripts was strictly standardised, making it diﬃcult to establish not only their actual chronology, but also their place of origin. The research into the Biblical glossary is still a growing ﬁeld of study.

10

Adres gratulacyjny dla dyrektora Gimnazjum Chełmińskiego Wojciecha Łożyńskiego z okazji 50-lecia pracy pedagogicznej. Źródło do dziejów Chełmna z 1881 roku w zbiorach Muzeum Ziemi Chełmińskiej

58%

Soborska-Zielińska A.

Tabularium Historiae

|

2021

|

tom 9

43-67

EN

In 1881, Chełmno witnessed a very important ceremony. The 50th anniversary of work was celebrated by the long-time director of the Chełmno gymnasium, Dr. Wojciech Łożyński (1808‒1884). Thanks to his efforts, the gymnasium achieved a very high academic level, becoming a center of Polish culture in the Prussian partition. He led to the construction of a modern school building and renovation of the school church. Knowing seven languages, he studied literature and ancient philosophy. He received an honorary doctorate from the University of Bonn and an honorary citizenship of Chełmno. Apart from the press coverage, the material trace of the jubilee celebrations is the congratulatory diploma given to the jubilarian by the teachers’ college. The certificate was awarded by a teacher in the Cadet Corps in Chełmno Karl Natter. The document is an important historical and iconographic source for the history of the city and education. This diploma was presented by Dr. Jerzy Szews in 1987 at the request of the Łożyński family to the collection of the Chełmno Land Museum in Chełmno.