Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

Ograniczanie wyników

2 Język Polski

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: historia słownictwa

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Hazard i hazardzista w historii języka polskiego

100%

Klimek-Grądzka J.

Język Polski

2023

tom 103

nr 3

114-125

Przedmiotem oglądu w artykule jest historia leksemu hazard, wyznaczającego centrum pola semantycznego obejmującego nazwy czynności gry, osób grających, typów gier, miejsca gier. W toku badań słownikowych, uzupełnionych analizą z użyciem narzędzi lingwistyki korpusowej, ustalono siatkę leksykalną skupioną aż do XVII wieku wokół słów: igracz, kostarz, kostyra i szuler, nazywających osoby ryzykownie i/lub oszukańczo grające w kości lub karty, w historycznym rozwoju poszerzoną o hazard w prymarnym znaczeniu ‘przypadek, los’ i oparte na nim leksemy hazardzista, hazardowny, hazardować (się), a wreszcie ustabilizowaną w końcu XX wieku wokół sensu ‘gra na pieniądze’. Dopełnieniem rozważań z zakresu historii słownictwa jest analiza kontekstowa hazardu, ujawniająca jego niezmienne w czasie otoczenie semantyczne i społeczne postrzeganie.

Subject to investigations in this article is the historical development of the Polish lexeme hazard, which marks the centre of the semantic field that covers onomastic expressions for names of gambling activities, people engaged in gambling, types of games, and venues where gambling was arranged. Dictionary research supplemented with corpus linguistic study allowed drawing a lexical map that up until the 17th century gravitated around the lexemes igracz, kostarz, kostyra and szuler, all of which were names of players taking risks and cheating in dice or cards. Through historical development this initial network was expanded to cover the word hazard in its primary meaning of ‘incident, fate’, accompanied with related forms such as hazardzista, hazardowny, hazardować (się). Finally, in the late 20th century, the notion of ‘gambling for money’ was institutionalised as another semantic variant. The lexicographic explorations in the article are completed with the context analysis of the phenomenon of gambling, disclosing its temporally unchangeable semantic context and social perception.

Digitalizacja była, zanim zbudowano komputery. Z historii wyrazu digitalizacja w polszczyźnie

100%

Bobrowski J. , Żmigrodzki P.

Język Polski

2021

tom 101

nr 4

112-121

Autorzy dowodzą, posługując się przykładami z korpusów i innych cyfrowych kolekcji tekstów, że wyraz digitalizacja, odnoszony dziś przede wszystkim do czynności i procesów związanych z techniką komputerową funkcjonował w polszczyźnie już przynajmniej od lat 30. XX wieku jako termin medyczny i oznaczał działanie na organizm pacjenta lekami z naparstnicy (łac. digitalis). Był jednak nieobecny w słownikach ogólnych polszczyzny. W latach 70. XX wieku wyraz został ponownie zapożyczony, z języka angielskiego, w znaczeniu ‘wytwarzanie cyfrowych kopii istniejących realnie obiektów’ i w tym znaczeniu występuje w tekstach języka polskiego do dziś, tworzą się także jego inne znaczenia.

By using examples from corpora and other digital collections of texts, the authors prove that the word digitalizacja (‘digitization’), which nowadays refers mostly to activities and processes connected to computer technology, has functioned in the Polish language since at least the 1930s. In the past it was a medical term used to describe treating a patient with medication created with the plant digitalis. It was, however, absent in the general dictionaries of the Polish language. In the 1970s, the word was re-borrowed (from English) in the meaning of ‘creating digital copies of objects existing in real life’. In this meaning it persists in texts written in Polish up to this day. New meanings of the word are also emerging.