Autorzy trzeciego tomu „Historii kina” (2015) pod redakcją Tadeusza Lubelskiego, Iwony Sowińskiej i Rafała Syski kreślą panoramę kina epoki nowofalowej jako obszaru poetyk autorskich, a zarazem uniwersum nieustannie ewoluujących gatunków filmowych. Większość badaczy snujących w „Kinie epoki nowofalowej” refleksje o dziełach mistrzów kina z powodzeniem realizuje interpretacyjny paradygmat, zgodnie z którym „poprzez autorów wypowiada się kultura” Nawet tam, gdzie perspektywa autorska osiąga swoje granice, interpretatorzy „czytają” poszczególne gatunki przez pryzmat związanych z nimi osobowości twórczych. Relację „autorzy – gatunki” w kontekście trzeciego tomu „Historii kina” można byłoby również ująć jako opozycję „kino artystyczne – kino komercyjne”. Istotny wydaje się przy tym mający miejsce w epoce nowofalowej rozkwit kinematografii narodowych oraz pojawienie się perspektywy postkolonialnej, która z sukcesem została włączona do koncepcji tomu.
EN
The authors of the “Kino epoki nowofalowej” [“Cinema of the New Wave Era”], third volume of the “Historia kina” [“History of the Cinema”] (2015) edited by Tadeusz Lubelski, Iwona Sowińska and Rafał Syska draw a panorama of the New Wave era of cinema as an area of artistic poetics, and at the same time a universe of ever evolving cinema genres. Most researchers writing in this volume on the work of masters of the cinema, successfully realise the interpretative paradigm, according to which it is culture that speaks through the authors. Even there, where the author’s perspective reaches its limits, interpreters “read” particular genres through the prism of creative personalities associated with them. The “author – genre” relationship in the context of the third volume of the History of the Cinema can also be seen as an opposition between artistic and commercial cinema. What seems significant in the New Wave era is the flourishing of national cinematographies and the appearance of post-colonial perspective, which was successfully incorporated into the volume.
Recenzja dotyczy książki Krzysztofa Jajki, Konrada Klejsy, Jarosława Grzechowiaka i Ewy Gębickiej Rozpowszechnianie filmów w Polsce Ludowej w latach 1944-1956 (2022), będącej krytycznym wydaniem tekstów źródłowych poświęconych rodzimej dystrybucji filmowej w pierwszej dekadzie po II wojnie światowej. Recenzent zwraca uwagę na wysoką wartość naukową publikacji, która stanowi cenne źródło informacji oraz analiz dotyczących kinematografii w Polsce Ludowej. Podkreśla, że książka ta ma istotny wkład w rosnący zasób literatury na ten temat i przyczynia się do wzbogacenia wiedzy, stanowiąc również podstawę dla przyszłych dociekań, a także dając szansę na silniejsze powiązanie analiz z obszaru historii kina z badaniami historii politycznej, społecznej i gospodarczej.
EN
The review discusses the book Rozpowszechnianie filmów w Polsce Ludowej w latach 1944-1956 [Film Distribution in the Polish People’s Republic in 1944-1956] (2022), which provides critical editions of source texts related to film distribution in the early years of the Polish People’s Republic after World War II. The reviewer notes the high scientific value of the publication, which constitutes a valuable source of information and analysis on cinema in the Polish socialist state. He emphasizes that the book makes a significant contribution to the growing body of literature on the subject and results in expanding our knowledge, while also serving as a basis for future research and providing an opportunity for stronger connections between film history research and research on political, social, and economic history.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The idea of film noir, especially neo-noir, viewed as a stable and clear genre has as many supporters as detractors. The controversy is nothing new, and a compromise is still elusive. The reason for such an impasse is not merely the intransigent stance of opponents, the strength of their arguments, but is also a result of the hybridization of genres in main stream cinema (and elsewhere). I discuss the problem presented by film noir in the context of the question of generic identity on the example of the Coen brothers’ Oscar-winning Fargo. The movie is an interesting case study as it does not make use of any of the genres typical for film noir in its unadulterated form (i.e. genres associated with film noir in its classical era). In Fargo, Joel and Ethan Coen skillfully combine elements of the detective story (though not necessarily associated with hard-boiled fiction) with crime shows, gangster movie with thrillers about psychopaths, comedy with tragedy and family drama with melodrama of mischance. The result remains the same — the world of Fargo stays noir, dark and pessimistic and permeated with the absurd.
In the article, I am going to present the image of Polish intellectual based on selected film motifs. The cinema of the Polish People’s Republic created a distinct type of Polish intellectual who appeared in many films. He was not, however, a homogenous type, since a noble assistant or professor was contrasted with a cynical associate professor. I will try to capture the common features and answer the question whether it is possible to talk about a specific, consistent image of an intellectual in the then Polish People’s cinema, or whether the discussed types differ from each other.
PL
W artykule zamierzam zaprezentować obraz polskiego inteligenta na wybranych motywach filmowych. Kino PRL wykreowało osobny typ inteligenta, który pojawiał się w wielu filmach. Nie był jednak typem jednorodnym, gdyż szlachetnemu asystentowi czy profesorowi przeciwstawiano cynicznego docenta. Postaram się uchwycić cechy wspólne i odpowiedzieć na pytanie, czy możemy mówić o pewnym spójnym wizerunku intelektualisty w ówczesnym kinie Polski Ludowej, czy też omawiane typy różnią się od siebie.
Tadeusz Szczepański, znawca kina skandynawskiego, autor obszernej monografii Ingmara Bergmana i książki o Janie Troellu, wydał obecnie historyczną pracę Kino nordyckie. Pierwsze stulecie (2020), która obejmuje czasy od kina niemego przez okres klasyczny i kino nowej fali po koniec XX w. Ujęcie to uwzględnia złożony fenomen kulturowy, jakim jest kino powstające w pięciu krajach: Szwecji, Danii, Norwegii, Finlandii oraz Islandii. Autor wyodrębnia cechy wspólne, ale także specyfikę narodową cechującą poszczególne kinematografie nordyckie. Postacią kluczową jest w tym wywodzie Ingmar Bergman, jego twórczość, a także wpływ, jaki wywarł na kino tego regionu.
EN
Tadeusz Szczepański, Polish expert on Scandinavian cinema, author of an extensive monograph on Ingmar Bergman and a book about Jan Troell, has now published the historical work Kino nordyckie. Pierwsze stulecie [Nordic Cinema: The First Century] (2020), which covers the time span from silent cinema, through the classical period and new wave cinema, till the end of the 20th century. His approach takes into account the complex cultural phenomenon of this cinema emerging in five countries: Sweden, Denmark, Norway, Finland and Iceland. The author distinguishes the common features of Nordic cinematographies, but also their individual national specifics. The key figure in this historical presentation is Ingmar Bergman: his work, as well as the impact he has had on the cinema of this region.
The purpose of the article is to characterize and analyze the possible shape of a film adaptation of Heart of Darkness by Joseph Conrad, which Andrzej Wajda never accomplished. Through using archival materials, notes, letters, scripts and screenplays the author of the article reconstructs the creative work of the director on the idea of the movie and the issues which eventually prevented a finalization of this project. The article refers not only to Wajda’s unrealized film, but also to Conrad themes present in the director’s creations.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.