W przeciwieństwie do opinii wielu współczesnych badaczy, według której nauka Jana Damasceńskiego stanowi kompilację neoplatońskich komentarzy i tekstów patrystycznych, przez przedstawicieli Zachodniego i wschodniego Chrześcijaństwa. Damasceńczyk był uznawany za jeden z największych autorytetów w kluczowych problemach filozofii i teologii. Jeden z owych problemów stanowiła interpretacja pojęcia hipostazy zgodna z potrzebami teologii. Damasceńczyk uznaje hipostazę za zasadę istnienia tworzących ją komponentów. Niezależne aktualne istnienie, które przynależy hipostazie, pozwala na hipostatyczne zjednoczenie różnych natur w jednym indywiduum. Zjednoczone natury istnieją przez partycypację w jednej i tej samej hipostazie jako jej komponenty, lecz pozostają odrębne i niezmienne. Taka interpretacja filozoficzna pozwoliła Damasceńczykowi wyjaśnić teologiczne problemy związane z uznaniem ludzkiej jednostki za złożoną z różnych natur oraz z przyjęciem unii hipostatycznej Chrystusa. W niniejszym artykule poddane są analizie teologiczne konsekwencje wynikające z filozoficznej koncepcji hipostazy Jana Damasceńskiego. Procedura ta pozwala właściwie ocenić oryginalność i znaczenie koncepcji Damasceńczyka, która winna być uznana za ważny wkład w rozwój myśli chrześcijańskiej.
W artykule przedstawiona jest specyfika chrystologicznej terminologii św. Cyryla Aleksandryjskiego, stosowanej w jego nauce o zjednoczeniu dwóch natur w jednej osobie Bogoczłowieka Jezusa Chrystusa. Zostało podkreślone, że arcybiskup Aleksandrii, w celu wyjaśnienia tajemnicy Wcielenia, posługiwał się specyficznym językiem teologicznym. Autor ukazuje główne chrystologiczne pojęcia i porównuje sposoby ich wykorzystania przez św. Cyryla. Na podstawie analizy dzieł arcybiskupa Aleksandrii dowodzi, że św. Cyryl nie rozróżniał terminów φύσις, ὑπόστασις, πρόσωπον i stosował je tak, jakby były one ewidentnymi synonimami. Właśnie w tym zawierała się ogromna trudność interpretacji języka teologicznego arcybiskupa Aleksandrii. Według opinii autora, św. Cyryl próbując wyrazić prawdę o jedności natury boskiej oraz natury ludzkiej w jednej osobie Bogoczłowieka, nie mógł znaleźć jednoczącego wyrażenia zrozumiałego dla wszystkich. Jednakże św. Cyryl starał się sformułować chrześcijański dogmat o zjednoczeniu dwóch natur w jednej osobie Jezusa Chrystusa. Autor tego artykułu stwierdza, że nawet jeśli arcybiskup Aleksandrii w swoich chrystologicznych wypowiedziach nie rozróżniał niektórych terminów i wykorzystywał je jako synonimy, to może być to wytłumaczone przez jeszcze nie ukształtowany i niedokładnie sprecyzowany teologiczno-filozoficzny system terminów w V wieku. Św. Cyryl wyraził głęboką teologiczną koncepcję pomimo wciąż nie jednoznacznie sformułowanych pojęć.
EN
In this article are reviewed some peculiarities of St. Cyril of Alexandria’s Christological Terminology, that was used in his statement of the Christological dogma about union of the two natures in the single Person of Jesus Christ. It has been highlighted that the Archbishop of Alexandria had made use of the particular and original theological language to explain the mystery of Christ’s Incarnation. The author reveals the main Christological notion and the ways of usage of these terms by St. Cyril. The Analysis of the writings of the Archbishop of Alexandria proves that St. Cyril did not distinguish the terms φύσις, ὑπόστασις, πρόσωπον and he used them, as if they were obvious synonyms. Therefore it is extremely difficult to interpret the theological language the Archbishop of Alexandria. In the author’s opinion is that St. Cyril sought to ascertain the truth of the unity of the divine and human natures of Christ in one individual existence and could not find a unifying expression understandable by everyone. However, St. Cyril of Alexandria made an effort to formulate the Christian dogma of the union of the two natures in the single Person of Jesus Christ. The author of this article concludes that even if the Archbishop of Alexandria in his Christological word usage mixed and did not distinguish some terms and was using them as synonyms, it can be explained by not steady-state theological and philosophical terminology in the 5th century. St. Cyril expressed deep theological idea in spite of still ambiguous term formulations.
J. Ratzinger/Benedykt XVI has tackled a very important, albeit seldom raised in Catholic theology, problem of hope as Christian reality. Hope is for him not only the habitus, as even for St Thomas Aquinas it is, but also a Christian's existential beingness: hypostasis. It is a real reference of a human person's being and life to the living God and to Jesus Christ. This relation already starts in his earthly life in the form of “embryo”, or “leaven”, but it transgresses the life and is fulfilled in its eternal life, leading all human history to the aim, and it gives it a personalistic character. It shows that history without this great hope is devoid of any meaning. Earthly everyday hopes are a vanity or they are meaningless compared with that great hope. However, in this last sentence – I think – also a certain value of earthly hopes should be appreciated.
PL
Joseph Ratzinger/Benedykt XVI podjął bardzo ważny, mało dotąd poruszany w teologii katolickiej, problem nadziei jako rzeczywistości chrześcijańskiej. Nadzieja stanowi dla Niego nie tylko habitus, jak dla św. Tomasza z Akwinu, ale także egzystencjalną bytowość chrześcijanina: hipostazę. Jest to realne odniesienie bytu oraz życia osoby ludzkiej i społeczności do Boga żywego i do Jezusa Chrystusa. Zaczyna się już w doczesności w postaci „zarodka”, „zaczynu”, ale wykracza poza nią i spełnia się w życiu wiecznym, prowadząc całe dzieje ludzkie do celu i nadaje im charakter personalistyczny. Ukazuje, że dzieje bez tej wielkiej nadziei są pozbawione jakiegokolwiek sensu. Codzienne nadzieje ziemskie są wobec nadziei wielkiej marnością lub nic nie znaczą. Jednak w tym ostatnim aspekcie należałoby docenić pewną wartość i nadziei ziemskich.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.