Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zdrada stanu jako czyn godzący w podstawy bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej

100%

Fehler W. , Bętkowska V.

Studia Bezpieczeństwa Narodowego

|

2021

|

tom R. 11, Nr 19

61--76

PL

Celem artykułu jest wykazanie bezpośrednich związków specyficznej formy przestępstw politycznych określanych jako zdrada stanu z bezpieczeństwem państwa polskiego. Zasadnicza hipoteza będąca podstawą analizy zawiera się w stwierdzeniu, że czyny godzące w rację stanu oraz istotę podwalin ustrojowych państwa polskiego uznaje się za zagrożenie dla jego bezpieczeństwa i dlatego są one karnie ścigane jako zdrada stanu. Cel szczegółowy dotyczy ukazania ewolucji podejścia do tego problemu w ujęciu historycznym oraz podkreślenia wagi zagrożenia zdradą stanu dla bezpieczeństwa współczesnej Polski. Podstawowymi metodami zastosowanymi przez autorów była metoda historyczna oraz metoda analizy prawnej. Ich użycie pozwoliło wyspecyfikować węzłowe kwestie w podejściu do zdrady stanu w przeszłości oraz przedstawić jej postrzeganie z perspektywy obecnie obowiązujących przepisów polskiego prawa karnego. W rezultacie przeprowadzonych analiz ustalono, że zdrada stanu to najpoważniejsze przestępstwo wobec państwa godzące w jego bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne. Negatywne konsekwencje jakie rodzi dla bezpieczeństwa państwa dokonanie zdrady stanu zostały sklasyfikowane w postaci skutków polityczno-ustrojowych, militarnych oraz ekonomicznych.

EN

The aim of the article is to show the direct relationship of a specific form of political offences defined as high treason with the security of the Polish state. The main hypothesis being the basis for the analysis is contained in the statement that acts threatening the raison d’état and the essence of the constitutional foundations of the Polish state are considered a threat to its security and therefore are criminally prosecuted as high treason. The specific aim is to show the evolution of the approach to this problem in a historical perspective and to emphasise the importance of the threat of high treason to the security of contemporary Poland. The basic methods used by the authors were the historical method and the method of legal analysis. Their use made it possible to specify the key issues in the approach to high treason in the past and to present its perception from the perspective of the current provisions of Polish criminal law. As a result of the analyses carried out, it was determined that high treason is the most serious offence against the state which undermines its internal and external security. The negative consequences for state security caused by committing high treason were classified in the form of political, military and economic effects.

2

Uwarunkowania prawne procesu księdza Jana Machy przed Wyższym Sądem Krajowym w Katowicach w 1942 r.

84%

Graczyk K.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2021

|

tom 37

|

nr 1

501-522

PL

Opracowanie poświęcono uwarunkowaniom prawnym procesu wytoczonego ks. Janowi Masze i towarzyszom przed Wyższym Sądem Krajowym w Katowicach w 1942 r., w którego efekcie polski duchowny wraz z dwoma współoskarżonymi został skazany na karę śmierci i stracony. Pierwszoplanową postacią opracowania jest ks. Macha ze względu na odgrywanie przez niego roli przywódczej, toteż omówiono jego życiorys, ustalenia aktu oskarżenia oraz przyjętą w nim kwalifikację prawną, a także wyrok i jego wykonanie. Przy wykorzystaniu metody historycznej i formalno-dogmatycznej przeprowadzono analizę kwalifikacji prawnej czynu zdrady stanu. Sięgnięto do orzecznictwa Trybunału Ludowego w Berlinie, które umożliwiło odniesienie wyroku wydanego w tytułowej sprawie do wielu innych, podobnych orzeczeń. Doprowadziło to do konkluzji, że sądy III Rzeszy traktowały każdą formę spotkań i zrzeszeń poza NSDAP i podległymi jej strukturami jako przygotowanie do zdrady stanu. Z tego punktu widzenia nie miało znaczenia dla skazania nastawienie konspiratorów na działalność charytatywną.

3

Historyczne i prawne uwarunkowania przestępstwa szpiegostwa w Polsce w XX wieku

84%

Kuczur T.

Dzieje Najnowsze

|

2020

|

tom 52

|

nr 1

PL

Uwarunkowania związane z kształtującą się relacją pomiędzy systemem politycznym, ustrojem konstytucyjnym a kształtem rozwiązań prawnokarnych w zakresie szpiegostwa, w perspektywie historycznej, są nijako immanentnie ze sobą związane. W konsekwencji, w zależności od kształtu systemu politycznego, uwarunkowań historyczno-politycznych, prawo karne w zakresie penalizacji szpiegostwa oraz czynów związanych ze szpiegostwem było wykorzystywane w sposób instrumentalny do osiągania przez organy władzy publicznej określonych celów o charakterze politycznym lub spełniało swoją rolę w zakresie bezpieczeństwa zewnętrznego państwa.

EN

In the historical perspective, the conditions related to the forming relationship between the political and constitutional systems and the shape of criminal law solutions in the field of espionage are, to some extent, immanently interrelated. In consequence, depending on the shape of political system, and historic political conditions, the criminal law in the area of penalisation of espionage and acts related to espionage was either used instrumentally by the organs of public administration to achieve specific political goals, or was to play the role for the external security of the state.

4

Czyn niepodległościowy Józefa Piłsudskiego a zjawiska zdrady i szpiegostwa : wybrane aspekty

84%

Paduszek K.

Kwartalnik Bellona

|

2021

|

tom Nr 2

67--90

PL

W latach czynu niepodległościowego Józefa Piłsudskiego (od czasów jego działalności konspiracyjnej po odrodzenie Rzeczypospolitej) intensywnie rozwijały się instytucje wywiadu, kontrwywiadu i policji politycznych w państwach zaborców, a po odzyskaniu niepodległości - we wrogich Polsce państwach sąsiednich. Następstwem podejmowanych przez te instytucje działań - infiltracji, inwigilacji i prowokacji, były zjawiska zdrady i szpiegostwa. Taki stan rzeczy wpłynął na formy, metody i możliwości walki Józefa Piłsudskiego o niepodległość, zarówno wtedy, gdy działał w konspiracji, jak i później, gdy pełnił funkcje naczelnego wodza oraz naczelnika państwa. W artykule opisano wybrane przypadki zdrady i szpiegostwa oraz środki przeciwdziałania im w warunkach działalności konspiracyjnej i odrodzonego państwa polskiego. Omówiono formy, metody i możliwości działań niepodległościowych podejmowanych przez Józefa Piłsudskiego w obliczu zdrady i szpiegostwa oraz jego stosunek do tych zjawisk.

EN

During the years of Józef Piłsudski’s independence act (from the time of his underground activity to the rebirth of the Republic of Poland), the institutions of intelligence, counterintelligence and political police in the partitioning states developed intensively, and after regaining independence – in the neighboring countries hostile to Poland. The actions taken by these institutions - infiltration, surveillance and provocation - resulted in the phenomena of treason and espionage. This state of affairs affected the forms, methods and possibilities of Józef Piłsudski’s fight for independence, both when he was active in the underground and later, when he was the commander-in-chief and the head of state. The article describes selected cases of treason and espionage as well as measures to counteract them in the conditions of underground activity and the reborn Polish state. The forms, methods and possibilities of independence activities undertaken by Józef Piłsudski in the face of betrayal and espionage as well as his attitude to these phenomena were discussed.

5

Rozwój sądownictwa w sprawach o zbrodnie stanu w przedrozbiorowej Polsce

84%

Wiązek P.

Prawo

|

2018

|

nr 325

105-120

EN

The author analyses the establishment and development of the Sejm Court (Parliamentary Court) over the several centuries of its history, and illustrates its final (in pre-partition Poland) legal form as the highest jurisdiction in cases of high treason, leaving aside the constitution of the Grodno Sejm of 1793, as it contributes little to the matter in question. When describing the history of the Sejm Court, presenting suggestions and opinions, and formulating them almost exclusively on the basis of the sources contained in Volumina Legum, the author seeks to describe the evolution of this jurisdiction from the times when it was merely the royal court to the period when it became a professional tribunal ruling in cases of high treason. He also refers to selected literature on the subject and other sources, but only to a limited extent. To demonstrate the evolution of one of the most important judicial institution in pre-partition Poland was the main inspiration for the author in tackling the subject and presenting his final conclusions.

DE

Der Verfasser der Publikation versucht, den Entstehungsprozess und die Entwicklung des Sejm-gerichtes im Zeitraum von mehreren Hundert Jahren seiner Geschichte zu analysieren und seine endgültige, in Polen vor den Teilungen, Rechtsgestalt als höchste Gerichtsbarkeit in Sachen wegen Verbrechen gegen Staat und Regierung zu veranschaulichen. Nicht berücksichtigt wurden dabei die nicht viel in diese Materie einbringenden Verfassungen des Sejm von Grodno aus dem Jahre 1793. Er versucht, unter Beschreibung der Geschichte des Sejmgerichtes, mit seinen Vorschlägen und Meinungen, die fast ausschließlich auf Grund von Quellen formuliert werden, die in Volumina Legum zusammengefügt wurden, den Prozess der Evolution dieser Gerichtsbarkeit seit der Zeit, als es nur ein königliches Hofgericht bildete, bis in die Zeit zu schildern, als es zu einem professionellen in Standessachen erkennenden Tribunal wurde. In einem begrenzten Umfang bedient er sich gewählter Fachliteratur und anderer Quellen. Die Evolution einer der wichtigsten Gerichtsinstitutionen des alten Polens zu schildern, war die grundlegende Inspiration für den Verfasser, diese Frage zu bearbeiten und Schlussfolgerungen zu formulieren.