Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

A Discursive Narrative On Planning For Urban Heritage Conservation In Contemporary World Heritage Cities In Portugal

100%

Cidre E. M. P. , Elisabete M. P. CIDRE P. T. F. i. U. D. , e.cidre@ucl.ac.uk

|

tom 22

|

nr 2

EN

This article analyses the structure of heritage conservation in the national context of Portugal. It assesses the political context in which planning operates, and the place of conservation and heritage planning within the planning system. By exploring how heritage conservation discourses developed within the national planning framework it is possible to understand the emergence of conservation practices and to consider recommendations for improved efficiency. The World Heritage cities in Portugal inform this research, as its designation should stand for best historic practices, internationally recognized and thus also compliant to an internationally coherent approach towards conservation policies. The narrative unveils a regulatory legislative framework exposed in general considerations rhetorically formulated as policy, usually setting out objectives and requirements, but saying ‘very little about the methodologies to be followed in the preparation of the plans’ (Rosa Pires 2001, p. 185). The resulting overlapping and sometimes conflicting competences, aims and objectives, all at play in the management of the historic city, thus call for concerted strategies underpinned by appropriate organizational and institutional structures and consistent policy making, where inclusive participation of all key stakeholders involved is critical.

2

The Role of Stakeholders in Practicing Intangible Cultural Heritage: The Example of the Koniaków Lace

100%

Czerwińska K.

|

nr 3-4

35-55

EN

This article analyzes activities focused on cultural heritage resources, undertaken from a local position. The theoretical considerations refer to the example of the Koniaków lace. This handicraft, despite the changing reality, for more than 100 years has continuously been a manifestation of the region’s tradition. Local lace makers adapt their forms to new emerging needs. The educational or commercial activity concentrated around the lace makes this skill an important bonding element for the local community. The lively activity of dissemination and promotion of the Koniaków lace resulted in an entry to UNESCO’s National List of Intangible Cultural Heritage in 2017. The Koniaków lace also became one of the elements representing the Silesian region at the 2022 EXPO in Dubai. These events are the result of cultural policies implemented at the level of the institution and the result of the activity of the local community, influencing and shaping the frequently emotional relationships within it. The purpose of this article is to present practices using Koniaków lace, which are related to such issues as cultural policy, heritage management, or community empowerment.

3

Iraqi Kurdistan’s heritage in the face of regional development: state of preservation of archaeological sites and damage assessment – preliminary report

88%

Mardas J.

|

2017

|

tom 26(1)

809-826

EN

The five-year Upper Greater Zab Archaeological Reconnaissance (UGZAR) project was initiated in 2012 as one of a number of survey projects in the Iraqi Kurdistan aimed at, among others, damage assessment of archaeological sites and new threats to the preservation of these sites, resulting from Iraqi Kurdistan’s recent rapid development. The database produced within the frame of the UGZAR project can be used in heritage management. The paper presents the project’s interim results and discusses the main factors endangering archaeological sites in Iraqi Kurdistan today.

4

MEDEA: Crowd-Sourcing the Recording of Metal-Detected Artefacts in Flanders (Belgium)

88%

Deckers P. , Bleumers L. , Ruelens S. , Lemmens B. , Vanderperren N. , Marchal C. , Pierson J. , Tys D.

Open Archaeology

|

2016

|

tom 2

|

nr 1

EN

Since 2016, hobby metal-detecting is legal in Flanders (Belgium), although it was unofficially tolerated for many years before. However, research on metal-detected artefacts in Flanders is hindered by a low reporting rate. The MEDEA project aims to address this by encouraging detectorists to record their finds on an online platform. Finds experts are invited to enrich records with further information and thus instigate a rewarding feedback cycle. This paper discusses MEDEA’s ‘Human-Centred Design’ development process and the design choices underpinning the platform. MEDEA may be seen as an example of ‘Open Archaeology’ and related trends in digital humanities.

5

Zarządzanie dziedzictwem kulturowym – w stronę nowej metodologii

75%

Gaweł Ł.

Problemy Zarządzania

|

2013

|

nr 4/2013 (44)

87-100

EN

The problem of cultural heritage is a relatively new field in science. Not only did the notion of ‘cultural heritage’ begin to crystallize itself in the 70’s of the 20th century, but it is also multidimensional and multidisciplinary. This phenomenon, new in social and cultural space, developing in a dynamic way and gaining importance (e.g. with reference to the development of regions), requires developing new effective tools of management. In the following text an opinion is presented, according to which we should not aim at the excessive economization of cultural heritage, and treat it mainly as a medium which serves building cultural capital, improving human relations and elaborating social profit, which exceeds economic calculations (e.g. by constructing cultural identity).

PL

Problematyka zarządzania dziedzictwem jest stosunkowo nowym obszarem w nauce. Nie dość, że samo pojęcie dziedzictwa kulturowego zaczęło krystalizować się dopiero w latach 70. XX w., to w dodatku jest ono wielowymiarowe i wielodyscyplinarne. To nowe w przestrzeni społecznej i kulturowej zjawisko, dynamicznie rozwijające się i zyskujące coraz większe znaczenie (np. w odniesieniu do rozwoju regionów) wymaga wypracowania nowych, efektywnych narzędzi zarządzania. W prezentowanym tekście przedstawiono pogląd, zgodnie z którym nie powinno się dążyć do nadmiernej ekonomizacji dziedzictwa kulturowego, dostrzegając w nim przede wszystkim medium służące budowaniu kapitału kulturowego, polepszaniu relacji międzyludzkich oraz wypracowywaniu zysku społecznego, wymykającego się rachunkowi ekonomicznemu (np. poprzez zwiększanie świadomości i tożsamości kulturowej).

6

Increasing the socio-cultural influence of immovable cultural heritage on local communities – the case of historic residential buildings in Wielkopolska used as hotels

75%

Niemczewska Z. E.

|

tom 32(4)

43-57

EN

The article presents results of a study of how immovable cultural heritage used for commercial purposes of tourism affects local communities. The study is based on data collected in direct interviews with property owners and representatives of local authorities and a questionnaire survey of local residents concerning sixteen historic buildings used as hotels, which are located in rural areas of Wielkopolskie province. It was found that the provision of additional, free cultural functions for local communities by property owners and/or local authorities exerts a greater socio-cultural impact and contributes to local, sustainable development. Based on the results of the study, it can be concluded that when historic buildings of this kind are used for commercial purposes it is important to ensure that they are part of the cultural experience not only for hotel guests but also for the local community. In this way, entire communities can appreciate their local cultural heritage (socio-cultural impact), which in turn strengthens cultural sustainability.

7

Pustka w sercu miasta dziedzictwa. Wpływ przekształceń funkcjonalnych centrum Krakowa po 1989 roku na życie społeczne miasta

63%

Wiśniewski M.

Perspektywy Kultury

|

2024

|

tom 44

|

nr 1

251-276

EN

The city of Krakow has witnessed a rapid development of tourist services within the last three decades. The rapid increase in the number of individuals visiting the city, particularly its historic core, paralleled the growth observed in the number of hotels, short-term rental accommodations, and restaurants. Moreover, the tourist facilities of Krakow were reinforced by the expansion of the cultural sector organized in the model of amusement parks. The above-mentioned phenomena led to many functional and structural changes in the historic city center. One of them has been a significant decrease in the population size and the emergence of tourist-oriented monofunctional accommodation and dining services. The article aims to present the history of the development of the processes of “Disneyfication” and overtoursim of Krakow city center as well as to analyze the effects of the subsequent changes that led to these critical conditions.

PL

W ostatnich trzech dekadach Kraków był świadkiem gwałtownego rozwoju usług turystycznych. Szybki wzrost liczby osób odwiedzających miasto szedł w parze z równie szybkim wzrostem liczby hoteli, lokali najmu krótkoterminowego oraz lokali gastronomicznych. Turystyczne funkcje Krakowa wzmacniał rozwój sektora kultury w duchu parków rozrywki. Wymienione zjawiska doprowadziły do wielu strukturalnych zmian w przestrzeni historycznego centrum miasta. Jedna z nich to drastyczny spadek liczby mieszkańców. Celem artykułu jest analiza kolejnych zmian, które doprowadziły do takiego stanu.

8

Hammershus - dobre praktyki i zarządzanie trwałą ruiną

63%

Siwek A. , Trafas-Wołoszyn M.

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2018

|

tom Nr 6

163--176

PL

Zamek Hammershus, to średniowieczna, duńska warownia na wyspie Bornholm. W ruinie od połowy XVIII w. Dewastację powstrzymano w 1822, gdy ruinę zamku uznano za zabytek. Zamek, dominujący w widokach północnego wybrzeża wyspy stał się celem wędrówek romantycznych turystów. Decydujące prace konserwatorskie przeprowadził Peter Hauberg w latach 1885 – 1928, programowo powstrzymując się od rekonstrukcji. Funkcje recepcyjne pomieszczono w zabudowaniach opodal ruin. Polityka ochronna prowadzona od 1907 r. wiązała się z wykupem terenów wokół zamku i systematycznym usuwaniem okolicznych budowli. W 1969r. koncepcję centrum informacyjnego, ukrytego w krajobrazie stworzył Jørn Utzon. W 2013 podjęto realizację jego koncepcji. Projekt opracował duński zespół Arkitema, we współpracy z Buro Happold, i Ch. Harlangiem. Nowoczesne centrum interpretacji zabytku oddane do użytku w 2018 r. jest odsunięte od ruin i ukryte w formach terenu. Ochrona zamku Hammershus jest podporządkowana zachowaniu jego historycznej formy – trwałej ruiny. Jest również prowadzona w sferze krajobrazowej. Nowe centrum recepcyjne zlokalizowano i zaprojektowano tak, by nie konkurowało z formą historyczną i krajobrazem. Model zarządzania zamku Hammershus to przykład dobrej praktyki w ochronie dziedzictwa kulturowego i zabytkowych ruin. Istotą jest wykorzystanie atrakcyjności ruiny historycznej, jako obiektu przyciągającego odwiedzających oraz oddalenie współczesnych funkcji komercyjnych od zabytku wraz ze stworzeniem nowych możliwości kontemplacji zabytku oraz rygorystyczną ochroną krajobrazu.

EN

Hammershus is a medieval Danish castle on the Bornholm island. In 1743 Hammershus was finally abandoned as a stronghold. The fortress was partially demolished around 1750. The ruins were put on the national historic register in 1822. From 1885, until his death in 1928, P. C. Hauberg was in charge of the extensive restoration work. After that, the castle remained a picturesque ruin. The conservation policy, which was taken from 1907, includes the purchase of land around the castle and systematic removal of the surrounding buildings. In 1969 Jørn Utzon created the concept of the information center hidden in the landscape. In 2013, his concept was implemented. The project was developed by the Danish team Arkitema, in cooperation with Buro Happold, and Ch. Harlang. The modern information center put into use in 2018. Building is removed from the ruins and hidden in the nearby slope. The protection of Hammershus Castle is subordinated to preserving its historical form - a permanent ruin. It is also conducted in the landscape sphere. The new reception center was located and designed so as to not compete with the historical ruin and landscape. The Hammershus castle management model is an example of good practice in protecting cultural heritage and historic ruins. The main point is to use the attractiveness of the historical ruins, as an object that attracts visitors.The remoteness of modern commercial functions from the monument create new possibilities for contemplating the castle ruins and contributes to strict landscape protection.

9

Ochrona i zarządzanie ekspozycją zamków i ruin zamkowych

63%

Pałubska K.

|

tom Nr 15

169--192

PL

Zamki i ruiny historyczne zamków są niewątpliwym świadectwem współdziałania człowieka z przyrodą. Wartość zabytkową podkreśla ich malowniczość, która jednocześnie wskazuje na dużą atrakcyjność krajobrazu kulturowego. Dawne relacje przestrzenne budowały tożsamość lokalną i regionalną - stare trakty komunikacyjne łączące znaczniki w postaci wież zamków i kościołów dawały poczucie bezpieczeństwa ówczesnym podróżnym, były wyróżnikami zunifikowanego krajobrazu. Jednocześnie dalekie kilku- i kilkunastokilometrowe otwarcia widokowe z zamku wychodzące daleko w krajobraz otaczający, poza granice wzniesienia/obszaru, na którym zlokalizowano sam zamek, miały charakter regionalny, zapewniały bezpieczeństwo i kontrolę, dając wgląd w dalekie relacje przestrzenne, wynikające z historycznych zależności politycznych, relacji gospodarczych, społecznych i komunikacyjnych. W artykule wskazano możliwości i konieczne analizy w celu ochrony widoku, panoram czy dalekiej ekspozycji zabytkowych zamków, ruin zamkowych i ich otoczenia.

EN

Castles and historical ruins of castles are undoubted evidence of the interaction between man and nature. Their historic value is emphasized by their picturesqueness, which at the same time indicates the great attractiveness of the cultural landscape. Old spatial relations built local and regional identity - old communication routes connecting markers in the form of castle and church towers gave a sense of security to travelers of that time and were distinguishing features of a unified landscape. At the same time, long-distance viewing openings from the castle, several or several kilometers long, extending far into the surrounding landscape, beyond the boundaries of the hill/area where the castle itself was located, were of a regional nature, ensured security and control, giving insight into long-range spatial relations resulting from historical political dependencies, economic, social and communication relations. The article indicates the possibilities and necessary analyzes to protect the view, panoramas and long-distance exposure of historic castles, castle ruins and their surroundings.

10

Management of the renovation of monuments to optimise the buildings utility values and energy efficiency (case study Rzuchów, Poland)

63%

Mackiewicz E.

GIS Odyssey Journal

|

2021

|

tom Vol. 1, no. 2

31--45

EN

Historic buildings are an essential component of the national heritage, constituting the fundamental determinants of the cultural identity of each society. The protection and conservation of monuments are a manifestation of care and evidence of their responsibility. The way owners deal with historic buildings has its specificity. Management, protection, and sharing should follow the conservation rules defined by law and good practices. After World War II, due to Poland's historical, political, and socio-economic transformations, some historic buildings gradually degraded and lost their original functions. Devastated monuments are often considered redundant by society. Effective use of them for new functions allows society to preserve unique elements of the landscape and develop the economic and social potential of the monument's surroundings. The renovation and adaptation of monuments to a new function should be preceded by a multi-level analysis allowing for the sustainable revitalisation of the building. The diversity of types of monuments, their state of preservation, location, and the form of ownership significantly affect the procedure. This article aims to present a holistic approach to the renovation of monuments and sustainable management of these objects. The concept is based on the results of questionnaire research and considers conservation guidelines, pro-environmental solutions, utility value and the socio-economic potential of the monument. The survey conducted with the owners of the monuments described in the article is the basis for determining the conditions for the sustainable revitalisation of monuments. The survey results will help develop a management model for this process. Sustainable revitalisation is shown on an example of an adaptation palace in Rzuchów for cultural and scientific purposes.

11

Bariery i wyzwania w zarządzaniu dziedzictwem w gminach wiejskich

63%

Legutko-Kobus P.

Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN

|

2016

|

tom No 262

66--88

PL

Gminy wiejskie stanowią przeważającą większość jednostek samorządu terytorialnego (JST) w Polsce – na 2478 wszystkich gmin aż 1563 stanowią gminy wiejskie [Powierzchnia i ludność… 2015, s. 9]. Na obszarach wiejskich mieszka ogółem 39,7% mieszkańców Polski [Rocznik demograficzny 2015, s. 79]. Bez względu na wielkość i charakter gminy ich zadania własne, w tym obejmujące zarządzanie rozwojem i zarządzanie dziedzictwem, są takie same. Tymczasem wiele z gmin wiejskich to najmniejsze samorządy, które nie posiadają dużych zdolności rozwojowych, przez co nie są w stanie skutecznie wpływać na podniesienie jakości życia swoich mieszkańców. Problemem jest nie tylko niski potencjał finansowy tych gmin, ale przede wszystkim niski potencjał instytucjonalny (objawiający się m.in. ograniczonymi, eksperckimi 67 zasobami kadrowymi) [Ocena… 2012, s. 42]. Taki stan rzeczy ma istotny, negatywny wpływ na bieżące zarządzanie rozwojem lokalnym, w tym na zarządzanie dziedzictwem.

EN

Cultural heritage is one of the endogenous factors, which is gaining importance in the development processes. Heritage management thus becomes part of the local development management. Barriers to heritage management can be formulated for any type of commune, but in rural communities they are particularly difficult to eliminating, because of the low institutional capacity. The paper indicates the barriers in the management heritage, especially in rural communities. It also identifies the possibilities of eliminating these barriers in the local development policies.

12

Społeczne zarządzanie dziedzictwem – potencjał lokalny w świetle badań ankietowych – Przypadek Mościc

63%

Bochenek W.

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2024

|

tom Nr 19

57--74

PL

Badania społeczne w zakresie ochrony dziedzictwa kulturalnego mogą stanowić nieocenione wsparcie dla specjalistów. Ankietowanie pozwala określić przywiązanie do lokalnego dziedzictwa, wskazanie działań, które społeczność aprobuje, a także ocenę zaangażowania w wykorzystaniu lokalnego potencjału. Potencjał wykorzystania badań społecznych jako dodatkowe narzędzie w ochronie zabytków został przedstawiony na podstawie wyników ankiety dotyczącej oceny dziedzictwa Mościc — modernistycznej dzielnicy Tarnowa, która powstała jako autonomiczna miejscowość skupiona wokół budowanej od 1927 roku Państwowej Fabryki Zakładów Azotowych. Badanie miało na celu określić społeczne postrzeganie wartości dziedzictwa tarnowskiej dzielnicy Mościce przez ocenę poszczególnych obiektów i instytucji, świadomości na temat prawnych form ochrony i opieki nad jej zabytkami oraz wskazania organizacji zajmujących się danymi zagadnieniami, a także możliwości jej rewitalizacji, przede wszystkim przez pryzmat odczuć i potrzeb lokalnej społeczności. Ankietę przeprowadzono za pomocą metody CAWI. Uwzględnianie opinii społecznych może być nie tylko formalnością, ale źródłem wiedzy pozwalającym na rozpoznanie nastrojów lokalnych społeczności, od których często zależy kwestia zaangażowania i rozwoju procesu ochrony i opieki nad zabytkami. Partycypacja osób bez wiedzy i doświadczenia w zakresie ochrony zabytków nie powinna wykluczać wzięcia pod uwagę ich pomysłów i spostrzeżeń.

EN

Social research in the field of cultural heritage protection can be invaluable support for specialists. Surveys allow the determination of the community's attachment to local heritage, identification of actions approved by the community, and assessment of engagement in utilizing local potential. The potential use of social research as an additional tool in monument preservation has been presented based on the results of a survey assessing the heritage of Mościce – a modernist district of Tarnów, which emerged as an autonomous locality centered around the construction of the Państwowa Fabryka Zakładów Azotowych since 1927. The study aimed to define the social perception of the value of Tarnów's Mościce district heritage by evaluating individual objects and institutions, awareness of legal forms of protection and care for its monuments, indicating organizations dealing with these issues, and exploring possibilities for revitalization, primarily through the prism of community participation. The survey was conducted using the CAWI method. Considering social opinions can be not only a formality but also a source of knowledge allowing the recognition of local community sentiments, which often influence the commitment and development of the monument preservation process. The participation of individuals without knowledge and experience in monument protection should not exclude the consideration of their ideas and observations.

13

Die „Wiederentdeckung“ eines Bodendenkmals von europäischer Bedeutung und seine touristische Inwertsetzung – ein Elbkastell Karls des Großen

63%

Schneeweiß J.

Materiały Zachodniopomorskie

|

2021

|

tom 17

611-638

PL

Fortyfikacja Vietzer Schanze na szczycie wzgórza Höhbeck nad Łabą jest jednym z najważniejszych stanowisk archeologicznych z okresu karolińskiego. Historia badań nad tym stanowiskiem oraz jego społeczny odbiór odzwierciedlają zmiany, jakie zaszły na przetrzeni ostatnich 150 lat. Dziś marketing kultury w ramach turystyki kulturowej odgrywa znaczącą rolę w rozwoju strukturalnie słabych regionów wiejskich. Na przykładzie Vietzer Schanze przedstawiono koncepcję oceny potencjału obszaru pod względem walorów naturalnych i historyczno-kulturowych oraz ich ochrony.

EN

The fortification Vietzer Schanze on top of the Höhbeck on the Elbe is one of the most important Carolingian archaeological monuments. The history of its exploration and social perception reflects the changes in the zeitgeist over the last 150 years. Today, the marketing of culture within the framework of cultural tourism plays a prominent role in the development of structurally weak rural regions. Using the Vietzer Schanze as an example, the implementation of a concept is presented that focuses on the sustainable valorisation of natural and cultural-historical values as well as sharing and protecting on an equal level.

14

Społeczny komitet odnowy zabytków Krakowa: geneza, doświadczenia, program

63%

Krasnowolski B.

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2017

|

tom Nr 4

7--14

EN

The Committee (acronym: SKOZK) was established in 1978, following listing Krakow as a world heritage site. It fulfilled expectations from the past, when heritage assets were damaged by industrial pollution and state ideology curtailed financing of works on sacred and private grounds. An undoubted strength of the early time was the recognition of Krakow heritage protection as a matter of state importance, while the domination of political circumstances remained a weakness. The political transformation of 1989/90 changed the environment: SKOZK was now dominated by heritage preservation milieus, and members were appointed by the President of the Republic of Poland, and his Chancellery provided a major part of financial means. As grants generally cover up to 50% of the cost, the fund has a stimulating role as beneficiaries need to find sources for matching funds. Since 1990, the Committee’s activity has concentrated on the most valuable complexes: Wawel, the historical centre of the city, former town of Kazimierz with Jewish quarter, and the most treasurable enclaves situated on the outskirts of the city. Achievements of SKOZK include development of a model for cooperation between private (NGO) and public (central and territorial authorities) sectors, definition of strategic goals, and a priority of the ensuing tasks.

15

Pomniki Historii, a doświadczenia Światowego Dziedzictwa - rozważania na przykładzie drewnianej architektury sakralnej

63%

Siwek A.

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2019

|

tom Nr 7

167--179

PL

Sukces i dynamiczny rozwój Listy Światowego Dziedzictwa ukazuje nośność koncepcji wskazania elitarnej grupy dóbr istotnych dla globalnej społeczności ze względu na wartość. Jednocześnie ewolucja listy ujawnia zagrożenia rozmywania się przekazu i dewaluacji wartości wpisów, po przekroczeniu ilościowej masy krytycznej. Na gruncie polskim można dostrzec analogiczne procesy i zagrożenia w stosunku do grupy dóbr najcenniejszych – Pomników Historii. Skłania to do pytań o analogie i różnice obu zbiorów dóbr szczególnych oraz o możliwość polskiej recepcji światowych koncepcji ochrony. Doskonałą grupą referencyjną ukazującą niespójności systemowe są polskie zabytki drewnianej architektury sakralnej. Na tym przykładzie omawiana jest koncepcja „Seryjnych pomników historii”. Związanie owej koncepcji z obowiązkiem opracowywania planów zarządzania, jako wyrazu aktywnej postawy ochronnej, może przyczynić się do optymalizacji systemu ochrony dóbr o najwyższej wartości. Jednocześnie zawarte w metodyce planów zarządzania analizy porównawcze mogą stać się narzędziem racjonalizowania nowych uznań za pomnik historii, określenia granic reprezentacji zjawiska. Odwoływanie się do grupy zabytków, a nie do pojedynczego, autorytatywnie wskazanego reprezentanta ma znaczenie zarówno dla stanowienia ochrony, jak i edukacji o dziedzictwie oraz prezentacji dziedzictwa kulturowego kraju. Nie ulega wątpliwości, że zbiór pomników historii i podzbiór dóbr światowego dziedzictwa powinny w polskim systemie ochrony zabytków wyróżniać się, jako dobra najcenniejsze, zarówno pod względem prestiżowym, jak i ze względu na skuteczność oraz standardy ochrony precyzowane w planach zarządzania.

EN

The success and dynamic development of the World Heritage List shows the carrying capacity of the concept of identifying an elite group of goods important to the global community in terms of value. At the same time, the evolution of the list reveals threats of blurring of the message and compromising the value of entries after exceeding the critical quantitative mass. In the Polish context, one can see analogous processes and threats in relation to the group of the most valuable property - the Monuments of History. This raises questions about analogies and differences between the two sets of special assets and about the possibility of the Polish reception of the world's concepts of protection. An excellent reference group showing system inconsistencies are Polish monuments of wooden sacral architecture. It is on this example that the concept of "Serial monuments of history" is being discussed. The connection of this concept with the obligation to develop management plans as an expression of an active protective attitude may contribute to the optimization of the system of protection of the property of the highest value. At the same time, comparative analyses included in the management plan methodology may become a tool for rationalizing new recognitions of monument of history, determining the limits of the phenomenon's representation. Referring to a group of monuments, and not to a single, authoritatively appointed representative, is important both for the establishment of protection and education about heritage, as well as for the presentation of the cultural heritage of the country. There is no doubt that the collection of historical monuments and the subset of world heritage in the Polish system of monument protection should stand out as the most valuable assets, both in terms of prestige and due to the effectiveness and standards of protection specified in the management plans.

16

Model reprezentacji wartości dobra Światowego Dziedzictwa UNESCO dla miasta historycznego

63%

Szmygin B. , Fortuna-Marek A. , Siwek A.

|

2021

|

nr 2

7-45

PL

Ocena wartości dziedzictwa jest fundamentalnym problemem konserwatorstwa, a ochrona zabytkowych zespołów miejskich jednym z najtrudniejszych zadań konserwatorskich. Historyczne miasta wpisane na Listę UNESCO zostały scharakteryzowane i ocenione zgodnie z metodologią stosowaną w systemie Światowego Dziedzictwa. Uzasadnienia wartości dobra UNESCO, zawarte w Orzeczeniu Wyjątkowej Uniwersalnej Wartości, mają jednak ogólny i opisowy charakter. Na ich podstawie trudno formułować konkretne zalecenia dotyczące ochrony i zarządzania zespołem miejskim. Najcenniejsze zespoły miejskie są zarazem złożonymi, żywymi organizmami, które pełnią wiele współczesnych funkcji. Konieczne jest umiejętne połączenie ochrony wartości zabytkowych ze współczesnym użytkowaniem. Takiemu połączeniu służyć ma przedstawiony model reprezentacji wartości dobra Światowego Dziedzictwa UNESCO przez elementy składowe miasta. Analityczny model wartości i składowych miasta historycznego, który zawiera i łączy wartości opisane w Orzeczeniu WUW ze składowymi miasta historycznego, stanowić powinien punkt wyjścia dla ochrony i zarządzania dziedzictwem kulturowym miasta. W składowych historycznego miasta wyróżniono trzy poziomy analizy: grupy, podgrupy oraz obiekty/cechy. Grupy obejmują cztery zbiory – dzieła architektury, cechy zabudowy, układ przestrzenny oraz elementy niematerialne i mają charakter uniwersalny. Indywidualny charakter mają natomiast odpowiednie podgrupy składowych, które uwzględniają specyfikę danego zespołu miejskiego oraz konkretne obiekty/cechy będące nośnikami wartości w historycznym mieście. Metoda analizy oparta na modelu wartości i składowych dobra Światowego Dziedzictwa UNESCO dla miasta historycznego została zastosowana dla zabytkowego zespołu Krakowa, stanowiąc punkt wyjścia dla opracowywanego Planu Zarządzania dobra Światowego Dziedzictwa.

EN

Assessing the heritage value is a fundamental problem for monument conservation services and the protection of historical urban complexes is one of the most difficult tasks in the field of monument conservation. Historical cities entered in the UNESCO World Heritage List have been characterised and assessed in line with the methodology applied within the World Heritage system. However, justifications of the UNESCO site’s value included in the Statement of Outstanding Universal Value are of a general and descriptive character. It is hard to formulate specific recommendations concerning the protection and management of the urban complex on their basis. At the same time, the most valuable urban complexes are elaborate living organisms that perform numerous contemporary functions. It is necessary to expertly combine the protection of historical values with the present forms of use. The presented model of representing the value of the UNESCO World Heritage property through particular components of the city is supposed to allow this combination. An analytical model of values and components of the historical city, which includes and combines the values described in the Statement of OUV with components of the historical city, should form a point of departure for the protection and management of cultural heritage of the city. Three analytical levels have been distinguished within the components of the historical city: groups, sub-groups and objects/features. The groups comprise four sets – works of architecture, features of the built-up area, spatial layout, and intangible elements, all of which are of a universal character. In contrast, particular sub-groups of components exhibit an individual nature and take into account the specificity of a given urban complex as well as specific objects/features that act like the bearers of values in the historical city. A method of analysing based on the model of values and components of the UNESCO World Heritage property has been applied for the historical complex of Krakow, serving as a point of departure for the Management Plan of the World Heritage property presently under development.

17

Narzędzia polityki przestrzennej jako narzędzia zarządzania dziedzictwem i wytyczania rozwoju opartego o dziedzictwo

63%

Nowak M. J.

|

nr 1

195-208

PL

Celem artykułu jest określenie, w jaki sposób narzędzia polityki przestrzennej (przy stwierdzonej niesprawności w ich zastosowaniu) są i mogą być wykorzystywane w zarządzaniu dziedzictwem. Dokonano analizy roli, jaką teoretycznie powinny odgrywać i jaką realnie odgrywają studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Następnie przeanalizo¬wano możliwość zastosowania tych narzędzi na polu zarządzania dziedzictwem oraz wskazano związane z tym bariery.

EN

The aim of this article is to determine how spatial policy tools (in the case of an identified inefficiency in their application) are and can be used in heritage management. An analysis was made of the role which should theoretically be played and which is actually played by the study of the conditions and directions of spatial development, the local spatial development plan and the decision on land development and land management conditions. The possibility of using these tools in the field of heritage management was then analysed and the related barriers identified.

18

Zabytkowe mosty Wrocławia

63%

Pierścionek B.

Builder

|

2022

|

tom R.26, nr 11

35--43

PL

Celem badania opisanego w niniejszym artykule jest analiza wpływu zabytkowych mostów wrocławskich na rozwój turystyki miasta opartej na promocji zabytków techniki. Badania przeprowadzono w oparciu o metodologię studium przypadku, kwerendę archiwalną oraz wizję lokalną. Jednym z rezultatów przeprowadzonych prac jest analiza SWOT dla zabytków techniki na obszarze centrum Wrocławia, wykonana w oparciu o kwestie zarządzania dziedzictwem kulturowym. W tekście zaprezentowano sylwety badanych mostów. Opisano także zarys prac rewaloryzacyjnych, zmierzających w kierunku przywrócenia pierwotnego charakteru zabytkowym mostom, głównie w zakresie formy i kolorystyki.

EN

The research aimed to analyse the influence of historical Wroclaw bridges on the city's development and tourism based on civil engineering landmarks promotion. The analysis based on a case study methodology, archives and a personal examination of the bridges. One of the results of carried work was a SWOT analysis of Wroclaw city centre civil engineering landmarks created using the information on managing heritage. The text presented the profile of elaborated bridges. The article described an outline of revalorisation works leading to the restoration of original characteristics of historical bridges in terms of shape and colour scheme.

19

Przeszłość dla przyszłości: tysiącletnia Wiślica i jej materialne i niematerialne dziedzictwo. Pomnik historii jako forma opieki RP

51%

Kadłuczka A.

|

tom Nr 60

10-16

PL

Wiślica, niewielka miejscowość położona malowniczo w dolinie Nidy, odzyskała w 2018 roku prawa miejskie, nadane jej jeszcze przez Władysława Łokietka. Niegdyś była znaczącym ośrodkiem w Polsce piastowskiej, związanym z tradycjami znanego w ówczesnej Europie państwa Wiślan, ale jej dziedzictwo zachowało się w zróżnicowanym stanie: od wspaniałej gotyckiej kolegiaty i Domu Długosza, poprzez relikty słynnej płyty orantów zachowanej w podziemiach kolegiaty i kilku romańskich i gotyckich kościołów, po zdegradowane „grodzisko na łąkach” z IX–X wieku i zapomniane palatia z rotundami na Regii. Obecnie Wiślica podjęła realizację ambitnego projektu przywrócenia dawnej jej świetności i powrotu na listę miejsc historycznych znaczących dla Polski i Europy.

EN

Wiślica, a small town located in the picturesque Nida Valley, originally received its town rights from King Władysław Łokietek (the Elbow-high) and regained them in 2018. It used to be an important centre in Poland under the Piast dynasty, continuing traditions of the Vistulan state acknowledged in Europe of the times, though its heritage has been preserved to a varying degree: from the magnificent Gothic collegiate church and the House of Długosz, through the relics of the famous Slab of Orants preserved under the collegiate church, and of a few Romanesque and Gothic churches, to the destroyed “hillfort in the meadows” from the 9ᵗʰ/10ᵗʰ century and forgotten palatia with rotundas in Regio. Currently Wiślica decided to implement an ambitious project to restore the town to its former glory and to re-enter the list of sites significant in the history of Poland and Europe.

20

Rola muzeów w budowie konkurencyjności samorządów lokalnych województwa podkarpackiego

51%

Porczyński D.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2017

|

nr 3(4)

67-89

EN

Under globalisation the transmission of symbols between social fields is shaped by relations of domination and subordination between different centres. Those engaged on a local level in joining in the global processes adapt to the rules set by supranational organisations and their own states. Economic changes force local governments to compete for resources that enable their existence, while the increase in importance of the service sector and corresponding decrease in the role of industry compel local powers to seek new sources of funds supplying regional development. Mobility growth, being one of the results of globalisation, appears simultaneously with the popularity of tourism and territorial units concentrate resource acquiring strategies on that field. It is accompanied by the professionalisation of promotional, public relations and marketing activities. Local governments considering the existence of groups interested in cultural heritage are entering the territorial marketing arena to compete with other centres for the attention of these tourist. During this process the commoditisation of community, borough or voivodeship cultural achievements occurs. Museums are one element of the discussed actions and, depending on situation, their subject or object. As resources they are treated in a complex or a selective way. In the first case they make a ready product while in the second a local government may use different museum components beginning from the architectural qualities of their buildings to their employees’ knowledge and skills. In the paper I distinguish these elements and analyse them as components of the role played by museums participating in territorial unit actions focused on competitive advantage building.

PL

W toku globalizacji dokonuje się transmisja symboli między polami społecznymi ukierunkowana przez stosunki dominacji i podległości występujące między różnymi ośrodkami. Aktorzy pól lokalnych, włączając się w procesy globalne, dostosowują się do zasad wyznaczanych przez polityki organizacji ponadnarodowych oraz państw, w ramach których funkcjonują. Zmiany gospodarcze zmuszają samorządy do konkurowania o środki zapewniające funkcjonowanie, a wzrost znaczenia usług i zmniejszanie roli przemysłu wymagają od lokalnych władz poszukiwania nowych źródeł finansowania rozwoju regionów. Coraz większa mobilność, będąca jednym z rezultatów globalizacji, łączy się z popularyzacją turystyki, więc jednostki terytorialne na ten właśnie obszar ukierunkowują strategie pozyskiwania środków. Towarzyszy temu profesjonalizacja działań promocyjnych, wizerunkowych i marketingowych. Władze lokalne, uwzględniając istnienie grup zainteresowanych dziedzictwem kulturowym, wchodzą na arenę marketingu terytorialnego, konkurują z innymi ośrodkami w celu zwrócenia uwagi turystów na swoją ofertę. W trakcie tego procesu dochodzi do utowarowienia dóbr kultury występujących na terenie gmin, powiatów i województw. Muzea stanowią jeden z elementów omawianych działań, stając się w zależności od sytuacji ich przedmiotem lub podmiotem. Jako zasoby mogą być traktowane kompleksowo lub wybiórczo. W pierwszym przypadku stanowią gotowy produkt, zaś w drugim samorząd może brać pod uwagę różne komponenty muzeum, od walorów architektonicznych siedzib po wiedzę i umiejętności pracowników. W artykule wyodrębniam te elementy i analizuję je jako komponenty ról muzeów uczestniczących w działaniach jednostek terytorialnych ukierunkowanych na budowanie przewagi konkurencyjnej.