Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Generał i pantofelki. O „Generale Barczu” Juliusza Kadena-Bandrowskiego

100%

Śmieja W.

|

nr 1

21-39

PL

Artykuł stanowi próbę odświeżenia spojrzenia literaturoznawczego na najsłynniejszą powieść Juliusza Kadena-Bandrowskiego – „Generał Barcz”. Punktem wyjścia rozważań jest obserwacja, że dotychczasowe interpretacje powieści ogniskowały się wokół zagadnień politycznej aktualności i domyślnych biograficznych kluczy („pakierstwo” powieści politycznej) czy stylistycznego ekspresjonizmu (idiomatyczne „kadenizmy” autora). Twórca artykułu proponuje inny punkt widzenia, w którym akcentuje osadzenie problematyki powieści w historiozofii Georga Wilhelma Friedricha Hegla. Pozwala to dostrzec, że Kaden-Bandrowski w „Generale Barczu” opisuje proces konstytuowania się niepodległej Rzeczpospolitej jako anachroniczną i peryferyjną, a przez to chybioną, rewolucję. Przyczyn jej klęski upatrywać można w tym, iż nie ma ona dostatecznych podstaw społecznych i ekonomicznych (wielokrotnie wspominana w powieści polska „miękkoszcz”), jednocześnie zaś konfrontować się musi z równoległą rewolucją kobiecej emancypacji. Ten ostatni aspekt sprawia, że na pierwszy plan powieści wysuwają się zagadnienia dotyczące negocjowania nowego kontraktu płci i porządku seksualnego. „Generał Barcz” jako powieść o rewolucji projektuje również specyficzną rolę pisarza i literatury. Postać pisarza Rasińskiego pozostawała dotychczas, niesłusznie, na marginesie zainteresowania badaczy. W proponowanej interpretacji autor artykułu postuluje uznanie tego bohatera i jego metaliterackich wypowiedzi za kluczowe dla wytwarzanego w „Generale Barczu” porządku znaczeń.

XX

The paper refreshes a literary-oriented outlook view on most famous Juliusz Kaden-Bandrowski’s novel—"Generał Barcz” (“General Barcz”). As its starting point, the paper sees the observation that the interpretations produced to that date focused on the political relevance and implicit keys (“pakierstwo” <“information overpacking”> of the political novel) or stylistically expressive words (“kadenizmy” <“Kaden words”> of their author). The author of the article suggests a different point of view in which he accentuates setting the novel’s issues in Georg Wilhelm Friedrich Hegel’s philosophy of history. It allows to discern that Kaden-Bandrowski in his novel describes the process of shaping the independent Second Polish Republic as anachronistic and peripheral, and thus missed, revolution. The reasons for the fall can be traced in that it has no solid social and economic basis (often recollected “miękkoszcz” <”mekhkhoshch” = ‘softness’> in the novel) that must many a time confront itself with the parallel woman emancipation. The endmost aspect causes that the first plane of the novel is occupied by the issues referring to negotiating the new contract of sex and sexual order. “Generał Barcz” (“General Barcz”) as a novel about a revolution also projects a specific role of the writer and literature. The figure of writer Rasiński unjustly remained on the margin of researchers’ interest. In the proposed interpretation, the author postulates acknowledging the protagonist and his metaliterary statements as critical for the order of meanings produced in the novel.

2

Karl Marx’s ‘absolute being of man’in the thought of Leszek Kołakowski

100%

Turoń-Kowalska A. , Turoń-Kowalska A.

|

nr 4

3

O retoryczności ukrytej we wzniosłych przedmiotach i metaforach (na podstawie pism Augusta Cieszkowskiego, Józefa Kremera i Karola Libelta)

88%

Ujma M.

|

2019

|

tom 7

EN

Polish Hegelians are one of the most important philosophical groups in Poland in the 19th century. Their work, today overshadowed by the accomplishments of famous Romantic poets, is still an interesting object of theoretical literary research. The treatises they wrote are characterized by extraordinary literariness, concerning both poetic language (numerous metaphors, or comparisons) and narrative orderliness, Culler’s “unusual composition of words (rollrock)”. Hence, the idea to analyse Cieszkowski’s, Kremer’s and Libelt’s writings. My considerations fit into a hermeneutic interpretative key, which allows me to interpret this type of work as a message from the past, at the same time defining the future. I refer to the following categories: dialogue culture, critical reading, rhetoric and intertextuality.

PL

Polscy hegliści stanowią jedną z najważniejszych grup filozoficznych w Polsce XIX wieku. Ich twórczość, dziś pozostająca w cieniu dokonań słynnych wieszczów romantycznych, jest jednak interesującym obiektem badań teoretycznoliterackich. Pisane przez nich traktaty odznaczają się niezwykłą literackością, przez którą należy rozumieć zarówno poetycki język (nasycenie tekstu rozlicznymi metaforami, czy porównaniami), jak i narracyjne uporządkowanie, Cullerowskie, „niezwykłe złożenia słów (rollrock)”. Stąd pomysł, by literaturoznawczej analizie poddać pisma Augusta Cieszkowskiego, Józefa Kremera i Karola Libelta. Rozważania wpisuję w hermeneutyczny klucz interpretacyjny, który pozwala mi na odczytywanie tego typu twórczości jako komunikatu z przeszłości, zarazem określającego przyszłość. Odwołuję się do kategorii takich jak: kultura dialogu, czytanie krytyczne, retoryczność i intertekstualność.

4

Outline of the nineteenth-century Spanish philosophy. Currents, problems, inspirations

88%

Leszczyna D. , Leszczyna D.

|

2019

|

nr 3