The article discusses the tools used for air quality management in the health resorts in Poland including legal instruments, documents and activities at the regional and local level with an example of formal and legal activities, such as the so-called anti-smog resolution to limit the emission of air pollutants from the municipal and housing sectors and thus minimize the risk related to air pollution. The issue of pollution emission resulting from the spatial conditions, including spatial planning, was also indicated. The analysis of the results pertaining to the PM10 measurements from 2017–2018 available for the resorts in Lower Silesia with reference to selected resorts in other regions of Poland and the health risk assessment according to the concentration-response functions for the PM-based on longand short-term relative risk estimates derived from epidemiological studies were conducted. The exposure assessment was based on the available mathematical modelling results for the PM10 and PM2.5 concentration distributions, which was performed using the CALPUFF model for 2017. In the case of average risk indicators, the obtained values indicated that the values (for all the stays and areas of all zones (total A, B and C) peaked for the Cieplice Śląskie-Zdrój health resort (over 1.1% per annum) and were lowest for Czerniawa and Świeradów-Zdrój (about 0.7%). The highest relative risk indicators in 2017 were observed for cardiovascular diseases for the first two stays in January / February (for the Cieplice Śląskie-Zdrój health resort – over 5%) and for both December stays (over 2.5%). In other health resorts, the risk indicators were significantly lower. The lowest health risk indicators were observed in July, regardless of the location of the health resort and the analysed health effect (rarely exceeding 0.3%). The scale of risk in this case was much higher compared to the short-term risk.
The audit, which was aimed at verifying whether health resorts met the requirements set for them, and whether the Minister of Health and regional governors provided appropriate supervision of health resort medical services, was conducted by NIK in 2016. The audit comprised the activities of the Minister, three regional governors (of the Lubelski, Małopolski and Zachodniopomorski Regions), as well as the mayors of nine health resort towns (Darłowo, Kamień Pomorski, Kołobrzeg, Krasnobród, Muszyna, Nałęczów, Połczyn-Zdrój, Rabka-Zdrój, Sękowa) that applied for confirming their mandate to provide health resort medical services in eleven locations. According to NIK, the status of a health resort alone does not guarantee that the given location met in the past and is still meeting the requirements set for a health resort. This also applies to medical properties of the climate, and to the use of natural resources.
The aim of this publication is to briefly characterise and to emphasize the importance of health tourism, as well as to present selected, most important health resorts in Poland and show them as attractive tourist destinations. This publication consists of four parts. The first is a preface which constitutes an introduction to the main content. The second part, entitled 'The organisation, functions and the purposes of health resorts', encompasses the most important information concerning the legal and organisational status of health resorts, its purpose and performed functions. The third part, entitled 'The presentation of selected health resorts', constitutes a description of main Polish health resorts and their significance for tourism. The fourth part is an afterword which includes a summary of the publication, as well as comments and conclusions that emerged while working on the subject of health tourism.
The subject of the article are postwar transformations of architecture and space of health resorts in Sudetes (Sudety Mountains) taken over by Polish authorities in 1945. Particular emphasis was put on studying the process of using the developed infrastructure of local health resorts, which has left a considerable mark on shaping the entire postwar health resort services.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Patrząc na los wielu znakomitych międzywojennych i powojennych przykładów architektury modernistycznej uzdrowisk Małopolski, należy stwierdzić, że bez pomocy urbanistów nie uda się ocalić dziedzictwa modernizmu będącego kolejnym ogniwem dziedzictwa kulturowego regionu. Podstawowym, a zarazem skutecznym narzędziem przeciwdziałania niszczeniu dziedzictwa architektury i urbanistyki wydają się odpowiednio skonstruowane zapisy prawa miejscowego.
EN
The fate of numerous superb interwar and postwar examples of modern architecture within the Lesser Poland's health resorts proves that without town planners. help it is going to be impossible to preserve the treasures which contribute to the cultural heritage of the region. Properly designed local legislation seems to be the basic and the most efficient tool for preventing the devastation of architectural heritage and supporting town-planning in general.
The process of organizing school trips should include such didactic elements as teaching, education, integration and recreation, as well as take into account the principles of a healthy lifestyle associated with the renewal and regeneration of psychophysical strength. Teachers organizing such excursions should, already in the process of planning, be guided by the values, potential benefits and attractiveness of the travel destinations. Health resorts, where the local climate creates optimum conditions for relaxation, constitute important travel destinations of trips organized for children and teenagers. The purpose of this article is to present towns and villages that are classified as health resorts as a reception space, which due to the qualities of their natural and cultural environment can influence the tourist activity of primary and middle school students. School tourism in the selected health resorts has been characterized in this paper for the purpose of conducting research.
PL
Podczas organizacji wycieczek szkolnych powinno uwzględniać się takie elementy dydaktyczno-wychowawcze jak nauczanie, wychowanie, integracja czy rekreacja, przy jednoczesnym uwzględnieniu zasad zdrowego stylu życia związanego z odnową i regeneracją sił psychofizycznych. Nauczyciele, pełniąc rolę organizatorów wycieczek, już w trakcie planowania wyjazdów powinni kierować się walorami środowiska miejsca pobytu i jego potencjalnymi korzyściami. Ważnymi kierunkami wśród wyjazdów dzieci i młodzieży szkolnej są miejscowości uzdrowiskowe, których lokalny klimat stwarza optymalne warunki do wypoczynku. Celem artykułu jest zaprezentowanie miejscowości mających status uzdrowiska jako przestrzeni recepcyjnej, której wysokie walory środowiska przyrodniczo-kulturowego mogą wpływać na aktywność turystyczną uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych. Na potrzeby badań scharakteryzowano szkolny ruch turystyczny w wybranych uzdrowiskach.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The dynamic development of health resorts is cause for the comparison of the tendencies in the changes observed in terms of the development and arrangement of the space in therapeutic complexes and their adjacent localities. Studies demonstrated differences both in the programme of these complexes, as well as in their formal solutions.There are the result of civilizational differences, conditions of the natural environment or of the state of affluence of citizens. there can constitute an inspiration for the development of Polish layouts of spa, In conditions of competitive development, the increase in the wealth of society and the care for health and good physical fitness, the fully justified are improvment of standards quality of public spaces and increasing the amount of green areas.
PL
Dynamiczny rozwój uzdrowisk jest przyczyną porównania tendencji zmian obserwowanych pod względem rozwoju i aranżacji przestrzeni w kompleksach terapeutycznych i przyległych miejscowościach. Badania wykazały różnice zarówno w programie tych kompleksów, jak i w ich formalnych rozwiązaniach. Są one wynikiem różnic cywilizacyjnych, warunków środowiska naturalnego lub stanu zamożności obywateli. Może to stanowić inspirację dla rozwoju polskich układów uzdrowiskowych. W warunkach konkurencyjnego rozwoju, wzrostu zamożności społeczeństwa oraz dbałości o zdrowie i dobrą kondycję fizyczną w pełni uzasadnione są poprawa standardów jakości przestrzeni publicznych i zwiększenie ilość terenów zielonych.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Health resort Piešťany is an original and specific place. It has for a long time been a multicultural urban space, where the spa guests (bearers of their own cultures) meet the local inhabitants (bearers of the autochthonous culture). Together they create a society of the spa resort that, in spite of being in many respects indifferentiated or even contrasting, in general functions synchronously. The reason is the common adaptation strategy – the culture of the health resort. In the memory and identity of the town, the intense and dynamic sociocultural changes remain present in various ways (from artefacts through socionormatives to ideas). Among the most important belong the cultural landscape, architecture and urbanism, specific stratification of local inhabitants, as well as of the clients. Through historiographical and ethnocultural description it is possible to trace the changes and to identify factors that caused them.
W artykule przedstawiono wyniki badań ankietowych dotyczących różnych aspektów zrównoważonego rozwoju w uzdrowiskach, na przykładzie podkarpackich uzdrowisk, tj. Iwonicza Zdroju i Rymanowa Zdroju. Badania zostały przeprowadzone zarówno wśród kuracjuszy, turystów, jak i mieszkańców tych miast. Wyniki wskazują, że wśród respondentów istnieje duża świadomość znaczenia turystyki dla dalszego rozwoju miejscowości uzdrowiskowej, przy czym dominującą jej formą powinna być turystyka zdrowotna, turystyka krajoznawcza i kulturowa, natomiast na terenach podgórskich i górskich podobną rolę powinny odgrywać sporty zimowe. W opinii respondentów zrównoważony rozwój terenów uzdrowiskowych w największym stopniu zależy od działań dyrekcji uzdrowisk i władz samorządowych, przy stosunkowo małym znaczeniu miejscowej ludności.
EN
The article presents results of a survey on various aspects of sustainable development in Carpathian health resorts, such as Iwonicz Zdrój and Rymanów Zdrój. The research was conducted among patients, tourists and residents of those cities. The results indicate that among respondents there is a high awareness of the importance of tourism for the further development of the city at the health resort, with a dominant of health tourism, sightseeing and cultural tourism, while on the foothill and mountain areas a similar role should belong to winter sports. According to respondents, sustainable development of the health resort areas, to the greatest extent, depends on the actions of the management of health resort and local authorities, with relatively low importance of local inhabitants.
Although treatment in heath resorts is one of the oldest fields of medicine, standards for this treatment have not been set so far, including norms and procedures for individual stimulation treatment. The only binding regulations impose on health centres an obligation to use only natural resources for such treatment. In practice, the lack of standards may translate into improper treatment, or lead to using insufficient or low quality resources. That is why NIK conducted an audit that examined the effectiveness of the supervision in the area, and whether medicinal resources were correctly used in 16 health resorts treatment centres.
After Poland regained independence in 1918, a number of legislative measures were taken to regulate bathing-related issues. In the Polish legal language, the term bathing had two meanings in the interwar period: sanitary – bathing establishments (public baths, places of hygiene) and places to rest by the water. The legal regulation was aimed, in particular, at the unification of five post-partition legal systems into one system. Exceptional civilization delays occurred in the area of the former Russian partition. Special provisions were in force in the field of ritual bathing establishments for the Jewish population. The Act on health resorts of 1922 provided for a special legal regime for sea bathing areas. Another source of regulation was the Ordinance on the organization and maintenance of public bathing establishments of 1922, which regulated, within a single legal act, both „bathing areas” in the present meaning of the word as well as sets of sanitary facilities for maintaining hygiene. The next important step was the Water Act of 1922, which did not contain a legal definition of the term „bathing beach” also established the principle of universal access to public waters. This act introduced the principle of obtaining the consent of the water-legal authorities to open a bathing water, which is still binding in subsequent acts of the Polish Water Law. The most complete regulation of bathing sites in freshwater and saltwater reservoirs in the Second Polish Republic was contained in the Provisions of the regulation on bathing establishments of 1936. This legal act was already in force throughout the country and regulated all bathing institutions intended for public use for hygiene, sports, and also ritualistic. In the legal order of the Polish People’s Republic and the Third Republic of Poland, the bathing facility appeared as an ambiguous term, referring to the sanitary facilities and the place for swimming until 1998.
PL
Po odzyskaniu przez Polskę w 1918 r. niepodległości podjęto szereg działań legislacyjnych mających na celu unormowanie zagadnień związanych z kąpieliskami. W polskim języku prawnym termin kąpielisko posiadał w okresie międzywojennym dwa znaczenia: sanitarne – zakładów kąpielowych (publicznych łaźni, miejsc utrzymania higieny) oraz miejsc, miejscowości wypoczynku nad wodą. Regulacje prawne miały w szczególności na celu unifikację pięciu pozaborczych systemów prawnych w jeden system. Wyjątkowe opóźnienia cywilizacyjne występowały na obszarze dawnego zaboru rosyjskiego. Szczególne przepisy obowiązywały w zakresie zakładów kąpielowych rytualnych dla ludności żydowskiej. Ustawa o uzdrowiskach z 1922 r. przewidywała szczególny reżim prawny dla kąpielisk morskich. Kolejnym źródłem regulacji było rozporządzenie o urządzeniu i utrzymywaniu zakładów kąpielowych publicznych z 1922 r., które regulowało, w ramach jednego aktu prawnego, tak „kąpieliska” w dzisiejszym znaczeniu tego słowa, jak i zespoły urządzeń sanitarnych służące utrzymaniu higieny. Kolejny ważny krok stanowiła ustawa wodna z 1922 r., która nie zawierała definicji legalnej terminu „kąpielisko”, ustanawiając jedynie zasadę powszechnego dostępu do wód publicznych. Ustawa ta wprowadziła, obowiązującą do dziś w kolejnych ustawach Prawo wodne, zasadę uzyskania zgody organów wodnoprawnych na otwarcie kąpieliska. Najpełniejsza w II Rzeczypospolitej regulacja kąpielisk w zbiornikach słodkowodnych i słonowodnych zawarta została w przepisach rozporządzenia o zakładach kąpielowych z 1936 r. Ten akt prawny obowiązywał już na obszarze całego kraju i regulował wszelkie instytucje kąpielowe, przeznaczone do publicznego użytku dla celów higienicznych, sportowych, a także rytualnych. W porządku prawnym Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej oraz III RP kąpielisko występowało jako pojęcie wieloznaczne, odnoszące się zarówno do urządzenia sanitarnego, jak i miejsca do pływania do roku 1998.
The aim of the article is to present one of the optimization methods of logistics processes, as solutions to improve operational efficiency in business models of spa enterprises. The author uses the Palmer's algorithm, using it to optimize the schedule of performing treatments in health resorts. The final result of the publication is the proposal to use the Palmer's algorithm with the author's amendment. The solution was supported by an example of using its for health resort treatments.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przestrzeń publiczna w obszarach o dominującej funkcji usług publicznych wymaga troskliwego zaprojektowania i zagospodarowania z uwzględnieniem rożnych typowych dla danej miejscowości sytuacji. Wynika to z faktu, że stan tej przestrzeni w wypadku dominującej funkcji świadczy o standardzie i atrakcyjności przestrzennej całej miejscowości. W artykule porównano przestrzenie publiczne w kilku miejscowościach o dominującej funkcji pielgrzymkowej, turystyczno-sportowej oraz uzdrowiskowej. Zestawiono wybrane przykłady z obszaru Polski oraz rozwiązania z innych krajów europejskich. We wnioskach zawarto najważniejsze różnice pomiędzy poszczególnymi rozwiązaniami.
EN
A public space in areas with the dominating function of public services requires careful design and development taking various situations typical of a given locality into consideration. It results from the fact that the state of this space - in the case of a dominating function - proves the standard and spatial attractiveness of an entire area. This article compares public spaces in several places with a dominating pilgrimage, tourist and spa function. It confronts selected examples from Poland and solutions from other European countries. Conclusions include the most important differences between individual solutions.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Funkcjonujące w wielu dużych miastach europejskich założenia uzdrowiskowe są istotnym elementem ich konkurencyjnego rozwoju. Występujące w Obszarze Metropolitalnym Krakowa zasoby unikatowych mineralnych surowców leczniczych mogą stanowić podstawę takiego rozwoju również dla tego miasta. Różne usytuowanie ich w strukturze aglomeracji daje możliwości rozwoju istniejących ośrodków oraz kreowania kilku nowych o zróżnicowanym profilu leczniczo-rekreacyjnym i sportowym.
EN
Health resorts, which have been established in many large cities, play an important role in their competitive development. In Cracow Metropolitan Area, there are plenty of unique mineral therapeutic resources which contribute to the city's growth process. Their differential location in Cracow agglomeration's structure enables the possibility of development for both present health resorts and creation of new ones with versatile therapeutic-recreational and sports profile as well.
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Na terenie Huculszczyzny występują wszystkie tendencje architektoniczne typowe dla zabudowy uzdrowiskowej Karpat końca XIX wieku i pierwszej połowy XX stulecia. Dominującą stylistyką był zawsze regionalizm oparty na tradycyjnych formach miejscowych. W dniu dzisiejszym widoczny jest brak zrozumienia istotnych elementów przestrzeni kulturowej regionu zapewniających poczucie ciągłości tożsamości oraz identyfikacji z miejscem. Brak tych elementów, spotęgowany czynnikami ekonomicznymi, powoduje narastającą degradację krajobrazu architektonicznego centrów Jaremcza, Tatarowa oraz Worochty.
EN
Hutsul Region is a place where all of architectural stylistic tendencies, from the end of 19th and first half of 20th century, typical for health resort buildings of Carpathian Mountains appeared. Regional tendencies dominated until 90th of 20 c. There is no understanding of identity and lack of integrity in architecture nowadays. It caused a deterioration of the cultural environment of Jaremcze, Tatarów and Worochta towns.
The oldest spa towns in the Polish Lowland have developed on the basis of brines from which salt used to be refined. This article presents conditions for the occurrence of medicinal (therapeutic) waters on the Polish Baltic Sea coast. It discusses the development of naturopathy in the area and presents brine water intakes and their utilisation. Moreover, the main tourist attractions of the spa towns and chances for the development of health tourism in the area are enumerated.
PL
Najstarsze uzdrowiska na Niżu Polskim powstały w miejscach, gdzie występują solanki, z których warzono sól. W artykule przedstawiono warunki występowania wód leczniczych na polskim wybrzeżu Bałtyku. Omówiono rozwój przyrodolecznictwa na tym obszarze, scharakteryzowano ujęcia wód solankowych i wykorzystanie zasobów tych wód. Zaprezentowano główne walory turystyczne uzdrowisk oraz przedstawiono możliwość rozwoju na tym obszarze turystyki uzdrowiskowej.
For many years sanatorium therapeutics has been very popular in Poland as well as abroad. Detailed pulmonological research showed the appropriateness of such treatment in respiratory diseases. According to this, specific environmental conditions, which occur in the underground subterraneotherapy chambers and rooms of overground sanatoriums become more and more important. The main aim of the research was to define and divide the particles of biological aerosol into fractions (depending on their aerodynamical diameters) into: over 7.0 um, 7.0-4.7 um, 4.7-3.3 um, 3.3-2.1 um, 2.1-1.1 um and 1.1-0.65 um which occur in the underground subterraneotherapy chambers in Salt Mine in Bochnia and in overground sanatorium chambers in "Health Resort Szczawnica". The microbiological analyses of the air were carried out during the winter and spring of 2008, in 2 underground sanatorium chambers in Bochnia and in sanatorium chambers in Szczawnica. The measurements were carried out by means of the six-step Graseby-Anderson impactor from the human's respiratory zone (oral and nasal cavity position) in the statc of so called "original sterility" which is before introducing sick people and the personnel into the chambers and during the period of visitors stay. As a result of the analyses, significant differences between the amount of fungal aerosol in different places of chambers were showed. It has been ascertained that the biological aerosol occurred in subterraneotherapy chambers in defmitely higher concentrations during the treatment actwity than during the period of the break between the turns. The highest concentrations of fungi in Salt Mine in Bochnia ascertain in Koldras Chamber and gymnasium in Wazyn Chamber; in Szczawnica the highest concentration was in the pump room.
PL
Lecznictwo sanatoryjne zarówno w Polsce, jak i za granicą jest bardzo rozpowszechnione. Jak wynika z wielu badań szczególnie w schorzeniach dróg oddechowych takie leczenie przynosi bardzo dobre efekty. Na te efekty w znaczący sposób wpływa specyficzny mikroklimat panujący zarówno w podziemnych komorach subterraneoterapii, jak i w pomieszczeniach sanatoriów naziemnych. Zasadniczym celem wykonywanych badań było oznaczenie i rozdział cząstek aerozolu biologicznego na frakcje (w zależności od ich średnic aerodynamicznych: powyżej 7,0 um; 7,0-4,7 um; 4,7-3,3 um, 3,3-2,1 um; 2,1-1,1 um i 1,1-0,65 um) występującego w komorach leczniczych w Kopalni Soli w Bochni oraz w pomieszczeniach sanatoryjnych Przedsiębiorstwa "Uzdrowisko Szczawnica". Badania mikrobiologiczne powietrza zostały przeprowadzone w okresie zimy i wiosny 2008 r. w dwóch podziemnych komorach sanatoryjnych w Bochni oraz w pomieszczeniach sanatoryjnych w Szczawnicy. Pomiary zostały wykonane za pomocą sześciostopniowego aeroskopu Graseby-Andersena ze strefy oddechowej (tj. na wysokości jamy ustnej i nosowej) człowieka w stanie tzw. "pierwotnej jałowości", tj. przed wprowadzeniem chorych i personelu do pomieszczeń sanatoryjnych oraz w czasie przebywania tam kuracjuszy. W wyniku przeprowadzonych analiz ilościowych stwierdzono znaczne zróżnicowanie aerozolu grzybowego na różnych stanowiskach pomiarowych. W czasie turnusów sanatoryjnych liczebności grzybów były znacząco większe w stosunku do tych, które występowały podczas nieobecności kuracjuszy - zarówno w sanatorium nadziemnym, jak i podziemnym. Największe stężenia grzybów w Kopalni Soli w Bochni zanotowano w Komorze Kołdrasa oraz na boisku sportowym w Komorze Ważyn; z kolei w sanatorium w Szczawnicy największe stężenia bioaerozolu grzybowego stwierdzono w pijalni wód mineralnych.
Definitions, history, resources, origin, and use of mineral and thermal waters in Poland are discussed. Mineral and some thermal waters have been used on the present territory of Poland for therapeutic purposes probably since the Roman times and according to documents since medieval ages. Nowadays, different types of mineral and thermal waters are exploited in a number of Spas for therapeutic purposes, whereas in some other areas thermal waters are exploited for recreation and heating purposes. Their occurrences, origin, chemical types, legal aspects of exploitation, potential vulnerability and bottling are presented.
Uzdrowiska odgrywają istotną rolę w lecznictwie opartym na naturalnych zasobach środowiska. Jednakże w uzdrowiskach coraz częściej obserwowane jest zjawisko niskiej emisji. Wyniki pochodzące ze stacji pomiarowej Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska potwierdzają zły stan jakości powietrza w uzdrowisku Rabka-Zdrój. Podstawowym celem artykułu jest przedstawienie założeń projektu pt. Badania możliwości ograniczenia niskiej emisji w uzdrowisku Rabka-Zdrój poprzez wykorzystanie lokalnych zasobów odnawialnych źródeł energii. W projekcie realizacja badań ukierunkowana jest na rozpoznanie i wskazanie potencjału lokalnych zasobów odnawialnych źródeł energii dla ograniczenia niskiej emisji w uzdrowisku Rabka-Zdrój. Docelowo wyniki prac badawczych będą stanowiły ważne narzędzie umożliwiające społeczności lokalnej zapoznanie z faktycznymi możliwościami wykorzystania alternatywnych, proekologicznych rozwiązań technicznych. Wyniki projektu będą miały istotne znaczenie środowiskowe, społeczne i gospodarcze.
EN
The health resorts plays an important role in health care based on natural resources of the environment. However, in health resort the phenomenon of low emission is increasingly common. The results from the Chief Inspectorate for Environmental Protection monitoring station confirmed the poor air quality in the Rabka-Zdrój health resort. The significant scientific purpose of the project is the implementation of the studies aimed at the identyfication and indication of local renewable energy sources potential to reduce low emission in the Rabka-Zdrój health resort. The ultimate results of the works will be an important tool enabling the local community to acquaint themselves with the actual possibilities of using alternative, pro-ecological technical solutions. The results of the project will have significant environmental, social and economic effects. Comprehensiveness and a multidisciplinary approach to the entire issue will complement the consideration of the possibility of introducing selected solutions and directions of activities in the area of the health resort and in other areas where the problem of low emission is still valid.
Badania nad kształtem przestrzennym zdrojowisk leżą w polu zainteresowań zarówno architektów, urbanistów jak i geografów, w pracach badawczych obserwuje się powiązanie roli uzdrowisk z procesem rozwoju gospodarczego regionu i miejscowości, głównie w dziedzinie turystyki. Powszechnie uważa się że uzdrowiska są założeniami, w których realizowane są różne potrzeby zdrowotne człowieka, takie jak: zapewnienie warunków przywrócenia kondycji fizycznej i psychicznej po wypadkach i leczeniu szpitalnym, podtrzymanie aktualnego stanu zdrowia w chorobach przewlekłych, profilaktyka badań podnosząca odporność, zapobieganie chorobom cywilizacyjnym i łagodzeniu skutków. Uzdrowiska mają również na celu propagowanie i szerzenie edukacji pozazdrowotnej. Uzdrowiska są założeniami urbanistycznymi, których kształt przestrzenny wynika z jego funkcji i jest efektem wielowiekowych formowań tych układów, przy czym sytuowane są w miejscach występowania naturalnych czynników leczniczych takich jak: naturalne surowce (wody mineralne, peleoidy lecznicze: abiolity- sapropele, gytie, osady morskie, osady źródlane, glinki i biolity – torfy i muły borowinowe) i w miejscu występowania takich czynników środowiskowych jak: środowisko przyrodnicze, klimat, lesistość terenu, morze, krajobraz, środowisko kulturowe regionu i miejscowości uzdrowiskowej, układ przestrzenny i formy architektoniczne. Oprócz zasadniczej funkcji jaką pełnią są to na ogół bardzo ciekawe założenia architektoniczno-urbanistyczne, które zostały omówione na przykładzie miejscowości Krynica Zdrój.
EN
Research on the spatial shape of spas lies in the field of interest of architects, urban planners and geographers. The research shows a link between the role of spas and the process of economic development of the region and the town, mainly in the field of tourism. Spa town is based on the assumption that various human health needs are supported there. For example spa provides conditions to restore physical and mental health after accidents and hospital treatment, it maintains the present state of health in chronic diseases, provides prophylactic examinations to enhance immunity and should prevent diseases of civilization or mitigate the effects of such diseases. Spas also aim at promoting and spreading education not only related to health. The spatial shape of a spa derives from its function and is the result of a centuries long forming of these systems. They are located in places, which are richly supplied with natural healing factors such as: natural resources, and environmental factors such as: the natural environment, climate, forestation, sea, landscape, cultural environment of the region and the spa town, spatial layout and architectural forms. In addition to the essential function they perform, they are also very interesting architectural and urban designs, which have been discussed through the example of Krynica Zdroj town.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.