W nowym powojennym modelu systemu państwowej służby zdrowia aż do lat 70. XX w. jedyną grupą społeczną pozostającą na jego marginesach byli rolnicy indywidualni. Pozostawienie ludności wiejskiej poza systemem bezpłatnej opieki medycznej i tym samym zmuszenie dorosłych jej reprezentantów do ponoszenia wysokich kosztów leczenia powszechnych wówczas schorzeń zdrowotnych (np. gruźlicy) stanowić miało w latach 50. jedną z form stalinowskiej polityki opresyjnej. W rzeczywistości jednak sytuacja taka wymuszona była przede wszystkim niewydolnością ekonomiczną, kadrową i organizacyjną odbudowywanego państwa.Instalowane lub docierające na wieś lat 50. instytucje opieki medycznej bezpłatną pomoc oferowały tylko małym i dorastającym dzieciom oraz kobietom w ciąży. Wygenerowana powojenną przebudową struktury społecznej i własnościowej dynamicznie narastająca mobilność społeczna polskiej wsi stawała się coraz istotniejszym czynnikiem wspierającym modernizacyjne działania władz centralnych. Celem tekstu jest zarysowanie skali wiejskich problemów zdrowotnych w okresie tużpowojennym. Traktując okres ten jako swego rodzaju punkt wyjścia, w tekście podejmę również próbę scharakteryzowania kierunków i tempa przemian dokonujących się w życiu codziennym polskiej wsi w obszarze zdrowia do początku lat 70. ubiegłego stulecia. In a new post-war model of the state healthcare system the only group that stayed on its margin until the 1970s were individual farmers. Leaving the peasants outside the system of free medical care and thus forcing adult members of this class to pay high costs of treatment of common at that time medical maladies (such as, for example, tuberculosis) was in the 1950s one of the forms of oppressive Stalinist policy. In fact, however, such a situation was forced mainly by economic, personnel, and organisational malfunction of the reconstructed state.Institutions of medical care that reached the countryside or were established there in the 1950s, provided free medical coverage only for children and pregnant women. A rapidly growing social mobility of the Polish countryside generated by the post-war revamping of social and ownership structure was becoming an increasingly important factor supporting modernisation actions of the central authorities. The purpose of the present study is to outline the scale of medical and health problems in the Polish countryside immediately after the war. Treating this period as a peculiar starting point, I also make an attempt to characterise directions and pace of changes occurring in the everyday health life of the Polish country to the 1970s.
Purpose – the aim of the article is to describe health care services for women during pregnancy, childbirth and the postpartum period, including newborn care, provided in the period 2017–2021. Method – the analyses included data from the Council of Ministers’ reports on the implementation and effects of the application of the Act on Family Planning, Protection of the Human Foetus and Conditions for Termination of Pregnancy, as well as demographic data published by the Statistics Poland. Results – it was shown that in the period 2017– 2021, the number of women who received the service specified in the advice given during pregnancy decreased. However, the share of births registered as coordinated care for pregnant women I (KOC I) [pl. Koordynowana Opieka nad Ciężarną] in the total number of births increased, although ultimately they constituted a small percentage of the number of births in the country. Births carried out as KOC II/III had a higher and growing share in the number of births each year. The number of patients receiving coordinated children's care, perinatal palliative care services, and the number of pregnant participants in the Prenatal Testing Program also increased. At the same time, access to the above-mentioned services depended on the place of residence of the potential patient, since relevant service providers were available only in some voivodships, or, as in the Prenatal Testing Program, obtaining the service depended on meeting strict conditions. Conclusion – it is necessary to increase the availability of the analysed services by introducing service providers in voivodeships where they are lacking. It is also necessary to enable all interested pregnant women to participate in the Prenatal Testing Program without having to meet additional conditions.
PL
Cel – celem artykułu jest scharakteryzowanie, jak w okresie 2017-2021 były realizowane świadczenia z zakresu opieki zdrowotnej nad kobietą w okresie ciąży, porodu i połogu z uwzględnieniem opieki nad noworodkiem. Metoda – analizowano dane ze sprawozdań Rady Ministrów z wykonywania oraz o skutkach stosowania ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz dane demograficzne opublikowane przez Główny Urząd Statystyczny. Wyniki – wykazano, że w okresie 2017–2021 r. malała liczb kobiet, które otrzymały świadczenie określone poradą udzieloną w ciąży. Wzrósł natomiast udział w ogólnej liczbie porodów tych zarejestrowanych jako koordynowana opieka nad ciężarną I [KOC I], choć ostatecznie stanowiły one niewielki ułamek liczby porodów w kraju. Wyższy i rosnący z roku na rok udział w liczbie porodów miały te realizowane jako KOC II/III. Rosła także liczba pacjentów dziecięcej opieki koordynowanej, świadczeń z zakresu perinatalnej opieki paliatywnej oraz udział wśród ciężarnych uczestniczek Programu badań prenatalnych. Jednocześnie dostęp do wymienionych świadczeń był uwarunkowany miejscem zamieszkania potencjalnego pacjenta, skoro odpowiedni świadczeniodawcy byli tylko w części województw, względnie jak w Programie badań prenatalnych uzyskanie świadczenia uzależniono od spełniania ścisłych warunków. Konkluzja – potrzebne jest zwiększenie dostępności do analizowanych świadczeń przez wprowadzenie świadczeniodawców w województwach, w których ich brak. Potrzebne jest także umożliwienie udziału w Programie badań prenatalnych wszystkim zainteresowanym ciężarnym, bez konieczności spełniania dodatkowych warunków.
Podmioty lecznicze opracowując i wdrażając swoje strategie biorą pod uwagę innowacje technologiczne wspierające działalność podstawową. Rozwój poszczególnych podmiotów jest w tym zakresie silnie zróżnicowany. Do najważniejszych innowacyjnych narzędzi wspierających należy zaliczyć rozwiązania z zakresu e-zdrowia i telemedycyny. Sukces strategii jest jednak uwarunkowany poprawną diagnozą szans i zagrożeń ze strony otoczenia organizacji. W naszej pracy analizujemy otoczenie prawne, dostępne a także planowane usługi finansowane ze źródeł publicznych pod kątem zarówno otwierających się możliwości rozwojowych jak i zagrożeń dla podmiotów leczniczych.
EN
The health care providers elaborate and deploy their strategies should consider innovative technologies which support the main activities. The stage of development in the area is strongly diversified. The e-health and telemedicine solutions are included to the most important of such supporting tools. The success of the strategy depends on correct diagnosis of the opportunities and threats in the organizations’ environment. In the article the authors analyse the legal regulation and planned public-funded services which can create both new fields of activity and bring risk for health care providers.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.