Celem badań była analiza potencjalnych skutków dla środowiska w wyniku stosowania środków ochrony roślin w produkcji kukurydzy na ziarno w uprawie tradycyjnej, uproszczonej i siewie bezpośrednim. Przeprowadzono je w 16 gospodarstwach rolnych w województwie wielkopolskim (Polska) w latach 2015-2017. Obliczono indeks potencjalnej toksyczności środków ochrony roślin, w którym bierze się pod uwagę właściwości fizykochemiczne substancji aktywnych i ile ich zużyto. Najwięcej zabiegów chemicznej ochrony kukurydzy wykonano w siewie bezpośrednim (1,8). Mniejszą liczbę zabiegów odnotowano w systemach uprawy uproszczonej i tradycyjnej (wynosiła odpowiednio 1,5 i 1,2). Intensywność chemicznej ochrony kukurydzy pod względem ilości zużycia substancji aktywnych (s.a.) była największa w siewie bezpośrednim (1,07 kg s.a./ha), następnie w uprawie uproszczonej (1,05 kg s.a./ha), a najmniejsza w uprawie tradycyjnej (0,36 kg s.a./ha). Najbardziej negatywny wpływ na środowisko miało stosowanie środków ochrony roślin w siewie bezpośrednim (–46,8 pkt). Mniej szkodliwa była chemiczna ochrona w uprawie uproszczonej (–39,8 pkt). Z kolei największą wartością indeksu, świadczącą o najmniejszym zużyciu środków o dużej toksyczności, charakteryzowała się ochrona kukurydzy w uprawie tradycyjnej (–14,2 pkt). W każdym z analizowanych systemów w uprawie kukurydzy największym zagrożeniem dla środowiska, wynikającym z zastosowanych środków, było ulatnianie substancji do atmosfery, a następnie wymywanie do wód gruntowych. Mniejsze było ryzyko bioakumulacji substancji w organizmach żywych i zanieczyszczania wód powierzchniowych.
EN
The aim of the study was to analyze the potential environmental effects of plant protection products used in the production of grain maize in traditional tillage, reduced tillage and direct sowing. This was conducted in 16 farms in the Wielkopolska voivodship (Poland), in the years 2015-2017. The potential toxicity index of the impact of plant protection products on the environment was calculated by taking into account the physico-chemical properties of active substances (a.s.) and their quantity used. Chemical crop protection treatment number was highest in direct sowing (1.8 treatments). Smaller number of treatments was noted in reduced and traditional tillage systems (1.5 and 1.2, respectively). The highest intensity of chemical protection of grain maize, in terms of the use of active substances, was in direct sowing (1.07 kg a.s./ha), followed by reduced tillage (1.05 kg a.s./ha), and the lowest in traditional tillage (0.36 kg a.s./ha). The most negative impact on the environment was caused by the use of plant protection products in direct sowing (–46.8 points). The protection of grain maize in reduced tillage was less harmful (–39.8 points). In turn, the highest value of the index, indicating the smallest use of substances with high toxicity, was found in traditional tillage (–14.2 points). In each of the analyzed tillage systems, a major environmental threat resulting from the use of plant protection products in grain maize was the volatilization of substances into the atmosphere, followed by leaching into groundwater. The risks of bioaccumulation and surface water contamination were lower.
Celem pracy było określenie wpływu nawadniania na ilość i jakość plonów ziarna kukurydzy. Ścisłe doświadczenie polowe wykonano w latach 2000-2002 na glebie lekkiej o zwięzłym podłożu, na polu doświadczalnym Stacji Badawczej ATR w Mochełku koło Bydgoszczy. Stwierdzono istotny wpływ nawadniania na plonowanie kukurydzy, jednak otrzymane przyrosty plonu ziarna (11,3%) aktualnie nie zapewniłyby opłacalności zastosowania tego zabiegu. Wynik ten tłumaczy się zmniejszonymi potrzebami nawadniania roślin w okresie badawczym.
EN
The aim of the study was to determine the influence of irrigation on the amount and quality of grain maize yield. The field experiment was carried out in 2000-2002 on light soil with firm subsoil at the research station ATR in Mochełek near Bydgoszcz. It was found that the effect of irrigation on grain maize yield was significant, but the obtained yield increases (11.3%) did not cause any profitability of irrigation. This can be explained by decreased irrigation needs of plants in the growing season of 2000-2002.
Later harvest time increased the infection of stems by Fusarium spp. and plant lodging. With the delay of harvest, the dry matter content in grain increased, but the crop in the later periods decreased. The optimal harvest time seems to be 20 days after reaching physiological maturity. In spite of using different genotypes and a wide range of harvest dates, the chemical analysis used to determine the presence of trichothecens B (DON, 3-AcDON, 15-AcDON and NIV) did not reveal their presence above the detection limit 0,001 mg/kg.
PL
W latach 1998-1999 przeprowadzono doświadczenie polowe z 4 odmianami kukurydzy: Janna, Dragon, Marietta i LG 2310. Roślin tych odmian zbierano w czterech terminach: po osiągnięciu dojrzałości fizjologicznej ziarna (stadium czarnej plamki) oraz 10, 20 i 30 dni później. Analizowano przebieg wegetacji, zdrowotność roślin, poziom plonu i jego strukturę oraz przydatność ziarna do przerobu przemysłowego. Zawartość w ziarnie trichotecenów grupy B, tworzonych przez grzyby z rodzaju Fusarium oznaczano metodą GC/MS, po wykonaniu prób w pochodne sililowe. Wraz z opóźnianiem terminu zbioru wzrastała zawartość suchej masy w ziarnie. Plony początkowo nieco wzrastały, natomiast później ulegały wyraźnemu obniżeniu. W kolejnych terminach zbioru rosło porażenie łodyg fuzariozą i zwiększało się wyleganie. Było to widoczne szczególnie w roku 1998, w warunkach chłodnej pogody i opóźnionych zbiorów. Biorąc pod uwagę rosnące wyleganie, postępujące porażenie łodyg fuzariozą oraz straty masy ziarna, optymalnym terminem zbioru kukurydzy na ziarno okazał się termin III, po 20 dniach od osiągnięcia dojrzałości fizjologicznej. Analizowane odmiany różniły się istotnie: wilgotnością i plonami ziarna oraz odpornością na fuzariozę źdźbła. Mimo szerokiego zakresu terminów zbioru kukurydzy i zróżnicowanych genotypów, nie wykazano obecności na ziarnie trichotecenów grupy B (DON, 3-ACDON, 15-AcDON i NIV) – na poziomie oznaczalności 0,001 mg/kg.