Obszar Polski środkowej znajduje się w areale zasięgu grądu subkontynentalnego Tilio-Carpinetum i grądu środkowoeuropejskiego Galio-Carpinetum. Obydwa zespoły wykazują naturalne zróżnicowanie geograficzne na odmiany i formy wysokościowe oraz lokalno-siedliskowe na podzespoły i formy troficzne. Trwająca od wieków antropopresja spowodowała istotne zmiany w strukturze i składzie gatunkowym fitocenoz naturalnych. Obecnie większość siedlisk lasów dębowo-grabowo-lipowych zajmują zbiorowiska zniekształcone lub leśne zbiorowiska zastępcze. Odnotowano 6 form degeneracji grądów: pinetyzację, monotypizację, juwenalizację, fruticetyzację, cespityzację i neofityzację. Identyfikacja i klasyfikacja fitocenoz zdegenerowanych opiera się na analizie składu gatunkowego runa. Dominacja roślin grądowych jest przesłanką do podjęcia działań mających na celu renaturalizację i ochronę siedliska przyrodniczego 9170.
EN
Two associations of oak-lime-hornbeam forest – Tilio-Carpinetum and Galio-Carpinetum are distinguished and described in Central Poland. Both of the associations show natural geographical and ecological diversity (geographical forms, sub-associations and fertilities variants). Over a century of use of the oak-limehornbeam forests, such as the fragmentation of forest complexes, exploitation of the forest for timber, plantation of monocultures, introduction of alien wood species, the natural vegetation has been deformed. The communities show a great differentiation regarding their deformation. The most of forest secondary communities are related to the introduction of Pinus sylvestris (pinetyzation). Other degenerative forms: monotypization (characterised by simplified layer structure and reduced species composition), fruticetyzation (an expansive development of undergrowth), cespityzation (manifested by a massive occurrence of grasses) neofityzation (appearance of expansive foreign species such as Quercus rubra, Padus serotina or Impatiens parviflora) and the low age of tree-stand are noted too. At present, the identification of oak-lime-hornbeam forest based on the herb species composition.
Występujący na terenie województwa łódzkiego rezerwat przyrody Kruszewiec został utworzony w 1979 roku na powierzchni 50,51 ha (obecnie 81,54 ha) w celu zachowania fragmentu wielogatunkowego lasu liściastego z udziałem jodły na granicy zasięgu (Zarządzenie 1979). Celem niniejszej pracy jest diagnoza siedliskowa obszaru wspomnianego rezerwatu, weryfikacja przyjętych celów jego ochrony oraz rozpoznanie zagrożeń i zaplanowanie działań ochronnych. Potencjalne zespoły leśne rezerwatu Kruszewiec to grądy subkontynentalne: Tilio-Carpinetum stachyetosum oraz Tilio-Carpinetum typicum. Tworzą one żyzne siedliska lasów liściastych, gdzie jodła może stanowić pożądaną domieszkę. Obecnie drzewostany rezerwatu są zniekształcone przez występowanie sosny zwyczajnej, która jednak stopniowo zmniejsza swój udział. Zjawisko to świadczy o wysokich, naturalnych zdolnościach regeneracyjnych chronionych ekosystemów leśnych. Z drugiej jednak strony gatunek ten stanowi doskonałą osłonę i zapewnia korzystne warunki do wzrostu i rozwoju młodego pokolenia jodły. Działania ochronne na terenie badanego obiektu powinny być zatem projektowane z niezwykłą ostrożnością i dbałością o potrzeby różnych gatunków drzew tak, aby zachowanie celu ochrony rezerwatu nie zostało zachwiane.
EN
The Kruszewiec nature reserve situated in Łódź Voivodeship was established in 1979 on the area of 50.51 ha (81.54 ha, at the moment) in order to preserve a fragment of a multi-species broad-leaved forest mixed with fir at the boundary of its range (Directive 1979). The objectives of this research project included: site diagnosis of the above-mentioned reserve, verification of the adopted protection targets, recognition of potential threats and elaboration of protection activities. The potential forest associations of the Kruszewiec reserve comprise sub continental hornbeam forests: Tilio-Carpinetum stachyetosum and Tilio-Carpinetum typicum. They form fertile broad-leaved forest sites in which fir can constitute a desirable admixture. At present, the reserve stands are distorted by the occurrence of Scots pine which is found to reduce its proportion gradually. This phenomenon shows that the protected forest ecosystems are characterized by high natural regeneration potentials. On the other hand, however, Scots pine provides an excellent protection and favourable conditions for the growth and development of the young generation of fir. Therefore, conservation activities in the examined object should be planned with exceptional care and attention to the need and requirements of different tree species so that the protection target of the reserve is maintained.