Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Duńskie koncepcje Origo gentis w nowożytnej historiografii

100%

Szelągowska K.

|

nr 54

169-195

EN

The aim of this paper is to show how Early Modern (16th and 17th centuries) Danish historiography, within the pursuit of the goal of forming a new vision of national history, constructed the new theory of the nation’s origin. Simultaneosly, the paper attempts to trace the dependencies on the medieval heritage and present the evolution of the ideas. To fullfil those goals, the confrontation of medieval theories (Saxo Grammaticus, Annales Ryenses and the Danish Rhymed Chronicle) with the Early Modern creations was performed, with the purpose of pointing which elements were preserved and which needed to be supplemented. The Bible and the ancient classical historians and geographers delivered necessary information to the scholars (Niels Pedersen – Petreius, Claus Lyschander, Niels Strelow) making it possible to proof the Cimbrian origin of the Danish nation. The ways in which this reasoning was accomplished show the variety of forms and methodological approaches together with different ideological standpoints.

PL

Celem artykułu jest ukazanie jak we wczesnonowożytnej (XVI–XVII w.) historiografii duńskiej, w ramach konstruowania nowej syntezy dziejów narodowych, uformowała się teoria pochodzenia narodu duńskiego. Dodatkowo, artykuł ma prześledzić zależność tych teorii od średniowiecznego dziedzictwa oraz dokonującą się w tym względzie ewolucję.Realizacja powyższych celów polega na konfrontacji opowieści przekazanych przez dziejopisów średniowiecza (m.in. Sakso Gramatyk, Rocznik z Ryd, Duńska kronika rymowana) z dziełami nowożytnymi, by pokazać, jakie wątki zachowano, a jakie rozbudowano, przede wszystkim o okres „przed Danem”, wiążąc go z dziejami biblijnymi i klasyczną starożytnością. W rezultacie powstała nowa opowieść (Niels Pedersen – Petreius, Claus Lyschander, Niels Strelow), oparta na przekazie Biblii oraz dziełach starożytnych historyków i geografów, której centralnym punktem było udowodnienie cymbryjskiego pochodzenia narodu. Narracje o Początkach ukazują zróżnicowanie zarówno formy i metodologicznego podejścia, jak i ideologicznych postaw.

2

Estetyka gotycka w dramatach Dagny Juel Przybyszewskiej

100%

Sell A.

Acta Humana

|

2015

|

tom 6

EN

The article aims to analyse the dramatic work of Dagny Juel Przybyszewska using methods hitherto unexploited and to introduce this literary work in the context of gothic aesthetics.This way of interpretation is supported by a number of researchers’ voices, but above all it has been encouraged by the references to literature and art of Romanticism – present in the works of Przybyszewska. The article presents the analysis of the dramas Den Sterkere (The Stronger), Synden (The Sin), Når solen går ned (When the Sun Goes Down) and Ravnegård (Ravenwood), focusing on the elements common for literary work of Przybyszewska and gothic novels from years 1764–1830: gothic space, gothic villain, gothic phantoms, gothic bestiary and gothic props.

PL

Celem artykułu jest analiza utworów dramatycznych Dagny Juel Przybyszewskiej z wykorzystaniem środków dotychczas nieeksploatowanych i wprowadzenie tej twórczości w obręb estetyki gotyckiej. Taką interpretację wspierają głosy szeregu badaczy, przede wszystkim jednak zachęcają do niej obecne w dziełach Przybyszewskiej nawiązania do literatury i sztuki romantycznej.W artykule zostały przedstawione analizy dramatów Den Sterkere (Silniejszy), Synden (Grzech), Når solen går ned (Kiedy słońce zachodzi) i Ravnegård (Krukowisko), skupiające się na elementach wspólnych dla utworów Przybyszewskiej i powieści gotyckiej z lat 1764–1830: gotyckiej przestrzeni, gotyckim łotrze, gotyckich upiorach, gotyckim bestiarium oraz gotyckim rekwizytorium.

3

Ojczyzna i siedziba Drakuli, czyli złe miejsce w Europie

80%

Pająk P.

|

nr 4(7)

239-261

EN

Bram Stoker’s Dracula is the most famous example of a successful symbiosis between Gothicism and balkanism. With this symbiosis, Irish author refreshes and popularizes the vampire myth and enriches it with the myth of Transylvania as a homeland of vampirism. Stoker tries to make the image of Transylvania as authentic as possible, but at the same time, he mystifies some facts. He creates Transylvania in accordance with balkanistic stereotype as a beautiful, but backward land. European culture is mingled there with the oriental culture. Count Dracula’s vampirism is a horrible effect of this cultural hybridization. According to psychoanalytic interpretation, the castle o fa vampire symbolizes the unconsciousness of Westerners, and the vampire is their double. Dracula embodies their repressed ideas related to the desire of absolute power which enables to satisfy the instincts freely. The balkanistic context of psychoanalytic interpretation of Dracula’s castle allows the extension of this interpretation to the entire Transylvania, which in Stoker’s novel is a metonymy of the Balkans and Eastern Europe. This region of Europe was in the 19th century regarded in the West as the boundary between Europe and Asia, and it serves as a locus horridus, that is to say, a bad place which is a reservoir of culturally forbidden desires that Westerners repress by attributing them to the Eastern European culture.

4

Kim był Bonawentura Pleciuch, autor wiersza Prośba do Aniołów Stróżów, aby nas zachowali od gotycyzmu (1822)?

80%

Pluta P.

Tematy i Konteksty

|

2021

|

tom 16

|

nr 11

390-399

EN

The purpose of this paper is an attempt to determine the authorship of a poem entitled “A Plea to Guardian Angels to save us from gothicism” published in 1822 under the pseudonym of Bonawentura Pleciuch. In my analysis I propose a hypothesis that the poem’s satirical tone and the place of its publication, local periodical Krakus, allow us to link it with the name of Konstanty Majeranowski. I discuss Majeranowski’s literary activity, paying special attention to his feature columns entitled A Philospohical Scrap, all of which in high probability suggests his authorship of “A Plea to Guardian Angels…”.

PL

Przedmiotem artykułu jest próba ustalenia autorstwa opublikowanego w 1822 roku pod pseudonimem Bonawentura Pleciuch wiersza Prośba do Aniołów Stróżów, aby nas zachowali od gotycyzmu. Przeprowadzona w rozprawie interpretacja utworu zwraca uwagę na jego satyryczny charakter, natomiast miejsce publikacji wiersza – czasopismo „Krakus” – pozwala łączyć utwór z Konstantym Majeranowskim. Omówienie działalności pisarskiej Majeranowskiego, a zwłaszcza jego felietonów ukazujących się pod tytułem Świstek Filozoficzny pozwala z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że autorem Prośby do Aniołów Stróżów… był właśnie Konstanty Majeranowski.