Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Znów o gospodarce cyrkularnej

100%

Żubrzak M.

|

tom R. 75, nr 5

314

2

GOZ okiem realisty

75%

Wielgosiński G.

Przegląd Komunalny

|

2019

|

tom nr 11

40--42

PL

Czy GOZ jest nam potrzebny i czy wdrożenie jego zasad jest możliwe oraz w jakim zakresie? W odpowiedzi na te pytania należy stwierdzić, że liczba ograniczeń jest bardzo duża. Czy idea „zero waste”, a także „100% recyklingu” i „świat bez plastiku” jest realna?

3

Plastic recycling in Poland – a transformation towards a circular economy?

75%

Baran B.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2021

|

tom 65

|

nr 1

1-10

EN

Plastic is one of the world’s most-used materials. Unfortunately, its widespread use is also connected with a large amount of waste. The main challenge of modern economies, including Poland, is the transition into a circular economy, which aims to minimize the amount of waste generated and the use of unavoidable waste as resources through recycling processes. The aim of the article is to indicate the degree of Poland’s transformation in the area of plastic waste recycling. Poland produces less plastic waste than the EU15, but the level of recycling is lower than the EU average. The recycling of plastic waste is largely based on easy-to-collect waste from commercial networks and transport. A further increase in the recycling rate will be possible when the selective collection and recycling of household waste is intensified. Both campaigns promoting the ecological awareness of inhabitants and systemic actions aimed at increasing the degree of use of recyclable materials are necessary.

PL

Plastik to jeden z najpowszechniej używanych materiałów na świecie. Niestety jego popularność wiąże się również z generowaniem dużej ilości odpadów. Głównym wyzwaniem współczesnych gospodarek, także Polski, jest zminimalizowanie ilości wytwarzanych odpadów plastikowych oraz odzyskanie podstawowych surowców w procesie recyklingu. Celem artykułu jest ukazanie zmian w tym obszarze w Polsce. Analiza statystyczna wskazuje, co prawda, że Polska generuje mniej odpadów z tworzyw sztucznych niż większość krajów UE 15, ale poziom recyklingu sytuuje się znacznie poniżej średniej UE. Recykling odpadów z tworzyw sztucznych w Polsce opiera się w dużej mierze na łatwozbieralnych odpadach z sieci handlowych i transportu. Warunkiem poprawy w tym zakresie jest zintensyfikowanie selektywnej zbiórki i recyklingu odpadów z gospodarstw domowych. Niezbędne są zarówno kampanie podnoszące świadomość ekologiczną mieszkańców, jak i systemowe działania mające na celu zwiększenie stopnia wykorzystania surowców wtórnych.

4

Implementing the Main Circular Economy Principles within the Concept of Sustainable Development in the Global and European economy, with Particular Emphasis on Central and Eastern Europe – the Case of Poland and the Region of Lodz

71%

Wysokińska Z.

|

nr 3

75-93

PL

Celem artykułu jest przedstawienie efektów wybranych działań realizowanych na poziomie globalnym, europejskim oraz regionalnym realizowanych w ramach idei zrównoważonego rozwoju. Szczególnie istotna jest tu prezentacja działań podejmowanych na szczeblu regionu łódzkiego (jednego z centralnych regionów Polski) w którym to regionie omówionych zostało 6 specjalizacji regionalnych ze szczególnym zwróceniem uwagi na innowacyjne rolnictwo ekologiczne oraz na przemysł tekstylny oparty na modzie i innowacyjnym wzornictwie. Wszystkie 6 specjalizacji w regionie łódzkim, w tym medycyna, farmacja i przemysł kosmetyczny, zaawansowane materiały budowlane; wytwarzanie energii elektrycznej (w tym odnawialne źródła energii), informatyka i telekomunikacja zostały ukierunkowane na realizację nadrzędnego programu bio‑gospodarki zmierzającego w kierunku osiągnięcia głównych założeń gospodarki cyrkularnej opartej na zasadzie 3xr: reduce, reuse, recycle. Oznacza to zredukuj ilość odpadów a jeśli już je wyprodukowałeś, użyj ponownie lub oddaj do recyklingu.

EN

The aim of the article is to present the effects of selected activities implemented at the global, European and regional levels within the idea of sustainable development. Of particular importance here is the presentation of activities undertaken at the level of the Lodz region (one of the central regions of Poland) in which among 6 regional specializations, particular attention was paid to innovative organic farming and to the textile industry based on modern fashion and innovative design. All 6 specializations in the Lodz region, including medicine, pharmacy and the cosmetics industry, advanced building materials, electricity generation (including renewable energy sources), IT and telecommunications were directed to the implementation of the overarching bio‑economy program aiming at achieving the main assumptions of the circular economy based on the 3Rs, i.e., “reduce, reuse, and recycle.”

5

Gospodarka o obiegu zamkniętym - zrównoważony rozwój w produkcji żywności

63%

Sznyk A.

|

tom T. 74, nr 12

9--13

PL

Światowy przemysł spożywczy to jeden z największych sektorów gospodarki – odpowiada za 10% światowego PKB oraz generowanie ogromnej ilości odpadów. Obecne metody produkcji żywności powodują straty szacowane na ok. 5,7 bln USD rocznie. Dlatego tak pilne i konieczne jest wprowadzenie zrównoważonych metod produkcji zgodnych z ideą gospodarki o obiegu zamkniętym. Redukcja poziomu marnotrawienia żywności, zwiększenie odzysku składników mineralnych i odżywczych z biomasy oraz produktów ubocznych przemysłu spożywczego stwarza realną szansę na oszczędzenie do 0,7 bln USD rocznie. Minimalizowanie uzysku odpadów, popularyzacja upraw energetycznych i lokalnych przez miasta może przynieść korzyści rzędu 2,7 bln USD rocznie do 2050 r. Gospodarka o obiegu zamkniętym jest to model gospodarczy oparty na zatrzymywaniu surowców i produktów w obiegu gospodarczym przez możliwie najdłuższy czas, przy zachowaniu ich najwyższej wartości. Niniejsze opracowanie prezentuje dobre praktyki z tego obszaru.

EN

The global food industry is one of the largest sectors of the economy, accounting for 10% of global GDP, and generating a huge amount of waste. Current food production methods cause estimated losses of approximately $ 5.7 trillion annually. That is why it is so urgent and necessary to introduce sustainable methods of consumption and production in line with the idea of circular economy. By reducing of food waste, increasing the recovery of minerals and nutrients from biomass and food industry by-products creates a real chance of savings up to $ 700 billion annually. Minimizing waste production, promoting renewable and local crops by cities could bring benefits worth $ 2.7 trillion per year by 2050. The circular economy is an economic model based on keeping raw materials and products in the economic cycle for the longest possible time, while maintaining their highest value. A following study presents good practices in this area.

6

The Circular Economy in EU Policy as a Response to Contemporary Ecological Challenges

63%

Baran B.

|

nr 4

31-51

PL

W artykule podjęto zagadnienie współczesnych wyzwań środowiskowych wynikających z działalności gospodarczej człowieka oraz gospodarki o obiegu zamkniętym jako odpowiedzi na te problemy. Celem artykułu jest porównanie wysiłków krajów UE we wdrażaniu modelu gospodarki zamkniętej, a także wskazanie strategicznych celów UE w tym obszarze. Ponadto, artykuł wskazuje argumenty za pilną zmianą paradygmatu opartego na modelu liniowym w celu osiągnięcia bardziej sprawiedliwego podziału dóbr w granicach możliwości Ziemi. Artykuł oparto na analizie źródeł wtórnych – literatury przedmiotu, aktów prawnych i licznych raportów. Dane statystyczne wykorzystane w pracy pochodzą głównie z baz danych Eurostatu i PlasticsEurope. Analiza prowadzi do jednoznacznych wniosków, że w dzisiejszym świecie zanieczyszczonym do granic możliwości, z ograniczonymi zasobami, z szybko rosnącymi liczbą ludności i wskaźnikiem urbanizacji, dalsze wykorzystanie modelu liniowego nie jest już możliwe. Model gospodarki zamkniętej dostarcza też ekonomicznych argumentów – przejście na CE pociąga za sobą nowe inwestycje (np. innowacyjne modele produkcji i wykorzystania surowców wtórnych, zaawansowane sortowanie lub recykling chemiczny) i przyczynia się do redukcji kosztów (oszczędność surowców). Gospodarka o obiegu zamkniętym stała się strategicznym celem na poziomie UE, podobnie jak w poszczególnych krajach UE, które już wcześniej dostrzegły potrzebę zmiany modelu swoich gospodarek i korzyści z tego wynikających.

EN

This article discusses contemporary environmental challenges resulting from human economic activity and the idea of the circular economy (CE) as a response to these problems. The aim is to compare EU countries in terms of the efforts they are making to implement the CE model and to indicate EU strategic goals in this area. Furthermore, the article looks at arguments for an urgent change of the paradigm based on a linear model to achieve more equitable prosperity within planetary boundaries. The article was written on the basis of a secondary sources review, including relevant literature, legal regulations and reports. Statistical data come mainly from Eurostat and PlasticsEurope databases. The analysis leads to the clear conclusion that in today’s resource-constrained world of rapid population growth, urbanisation and pollution, the linear model is no longer fit-for-purpose. The CE is also attractive economically. The transition will entail new investment (e.g. better design of production and recyclable materials, advanced sorting and chemical recycling) and contribute to cost reduction (saving of raw materials). For these reasons, the CE has become a strategic goal at the EU level as individual member countries have already acknowledged the need to modify their economies and grown aware of the benefits of the new model.

7

Access-based distribution — practical application of sharing economy in supply chain management

63%

Sosnowski P. C.

|

tom nr 4

13--21

EN

The aim of this article is to determine the role of access-based distribution in sharing economy in the context of supply chain management. The research method used in this paper is the review of the existing literature. The reviewed literature is related to the areas of access-based distribution, sharing economy and supply chain management. The main concept introduced in this paper is access-based distribution. The results concern the interplay between access-based distribution and sharing economy in the context of supply chain management. The main research limitation is the relatively scarce literature on the topic of access-based distribution in the context of supply chain management. The main research implication is to provide the basis for further research related to such concepts as sharing economy, closed-loop supply chains and smart product-service systems. The originality of this study lies in the lack of comprehensive elaborations on the topic of access-based distribution in the context of supply chain management.

PL

Celem artykułu jest określenie roli dystrybucji opartej na dostępie w gospodarce współdzielenia w kontekście zarządzania łańcuchem dostaw. Metodą badawczą zastosowaną w niniejszym opracowaniu jest przegląd istniejącej literatury. Analizowana literatura dotyczy obszarów: dystrybucji opartej na dostępie, gospodarki współdzielenia oraz zarządzania łańcuchem dostaw. Główną koncepcją wprowadzoną w niniejszym opracowaniu jest dystrybucja oparta na dostępie (access-based distribution). Wyniki badania dotyczą wzajemnego oddziaływania pomiędzy dystrybucją opartą na dostępie a gospodarką współdzielenia w kontekście zarządzania łańcuchem dostaw. Głównym ograniczeniem badawczym jest skąpa literatura na temat dystrybucji opartej na dostępie w kontekście zarządzania łańcuchem dostaw. Główną implikacją badawczą jest stworzenie podstaw do dalszych badań związanych z takimi koncepcjami jak gospodarka współdzielenia, łańcuchy dostaw obiegu zamkniętego oraz inteligentne systemy produktowo-usługowe (smart product-service systems). Oryginalność artykułu wynika z braku kompleksowych opracowań na temat dystrybucji opartej na dostępie w kontekście zarządzania łańcuchem dostaw.

8

Circular Economy Education – Challenges for Poland in the Context of Good Practices

63%

Klimska A.

|

nr 2

53-65

PL

W artykule opisany został model gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ) w kontekście idei zrównoważonego rozwoju, przede wszystkim w odniesieniu do realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju 2030. Zasadniczym celem artykułu było natomiast ukazanie i ocena działań jakie dokonywane są w Polsce w zakresie wdrażania tego modelu oraz rozwijania edukacji ukierunkowanej na kwestie gospodarki obiegu zamkniętego. Na ich podstawie można wywnioskować, że w Polsce coraz częściej podejmowane są działania na rzecz GOZ. Tempo ich wprowadzania nie jest jednak zadawalające. Edukacja jest jednym z kluczowych narzędzi przesądzających o powodzeniu procesu implementacji modelu GOZ do praktyki. Podczas gdy w wielu krajach europejskich rozwija się edukację w zakresie GOZ, w Polsce niewiele podejmuje się inicjatyw w tym obszarze. W odpowiedzi na ten stan, w końcowej części artykułu, zarekomendowano pewne możliwe kierunki popularyzowania GOZ za pomocą edukacji.

EN

The article describes the circular economy (CE) model within the context of the idea of sustainable development, primarily in relation to the implementation of the 2030 Sustainable Development Goals. The main goal of the article is to show and evaluate the activities that are carried out in Poland regarding the implementation of the CE model in business and assess the development of circular economy education. On their basis, it can be concluded that actions for CE are being undertaken in Poland more and more often. However, the pace of their introduction is not satisfactory. Education is one of the key tools determining the success of the implementation of the circular economy model into practice. While circular economy education is developing in many European countries, there are not many initiatives in this area in Poland. In response to this, some possible directions for popularizing CE through education were recommended at the end of the article.

9

Surowce wtórne w wyrobach kompozytowych w branży automotive

63%

Zawadzka E. , Brzeziński H. , Świtała U.

|

tom R. 98, nr 9

273--276

PL

Od 2018 roku obserwuje się zapaść na rynku surowców objawiający się ograniczoną i niestabilną dostępnością oraz ogólnym wzrostem cen. Dodatkowo Dyrektywy Unii Europejskiej coraz bardziej restrykcyjnie formułują zasady gospodarki odpadami i udziału surowców wtórnych w produktach wprowadzanych na rynek. Odpowiedzią na oba zagadnienia jest zwiększenie udziału recyklingu w procesach produkcyjnych, co w przypadku materiałów niskocząsteczkowych, jak stal, szkło i papier jest już dobrze rozpoznane i wdrożone. Takie praktyki nie stanowią też problemu w przypadku tworzyw termoplastycznych, jak poliolefiny, poliamidy i in. W branży automotive, niezależnie od rodzaju napędu, duży udział w surowcach odpadowych mają też kompozyty i tekstylia. Takie materiały, nie są obecnie recyklowane na szeroką skalę, a odpady z ich zawartością są składowane w glebie lub spalane pirolitycznie z emisją spalin do atmosfery. W artykule przeprowadzono dyskusję o możliwości wdrożenia recyklingu materiałów kompozytowych i tekstylnych w branży automotive oraz przedstawiono próby laboratoryjne obróbki takich surowców odpadowych i wytwarzania kompozytów ze znacznym udziałem recyklatów.

EN

Since 2018, some collapse in the market of raw materials has been observed, which is manifested by limited and volatile availability of products and an overall increase in prices. In addition, European Union Directives more and more restrictively formulate the rules of waste management and the share of secondary raw materials in products placed on the market. The answer to both issues is to increase the share of recycling in production processes, which in the case of low-molecular materials such as steel, glass and paper is already well recognized and implemented. Such practices are also not a problem for thermoplastics such as polyolefins, polyamides, etc. In the automotive industry, regardless of the type of drive, composites and textiles also have a large share in waste materials. Such materials are currently not recycled on a large scale, and the waste with their content is deposited in the soil or pyrolytically burned with the emission of exhaust gases into the atmosphere.

10

Estimation of the coefficient of permeability as an example of the application of the Random Forest algorithm in Civil Engineering

63%

Dzięcioł J. , Sas W.

|

2024

|

tom Vol. 70, nr 2

119--134

EN

A new world record for crude steel production was recorded in 2021, which increased by 3.8% over 2020. This also affected the amount of slag produced with this production. Total waste from industrial and construction production throughout the European Union accounts for as much as 48%. Therefore, waste management should provide for the recovery of as many resources as possible. European Union strategies in line with the circular economy objectives focus on ensuring policy coherence in the areas of climate, energy efficiency, construction and demolition waste management and resource efficiency. Slags are a material of interest to researchers in terms of their use in construction. Slags, on the one hand, are materials that are becoming better understood on the other hand, we are making sure of the heterogeneity of these materials. The characteristics of physical properties of slags are influenced by many factors, including the furnace split in which they are produced. This prompts the search for tools to help determine the parameters of slags based on already available data. The study aimed to verify the hypothesis that it is possible to determine the parameter of the filtration coefficient, relevant to applications in earth structures using the machine learning algorithm – Random Forest. In the study, two types of material were analysed: blast furnace slag and furnace slag. The results of the analysis yielded a high coefficient of determination (R2) – 0.84-0.92. This leads us to believe that the algorithm may prove useful in determining filtration parameters in slags.

PL

Nowy światowy rekord produkcji stali surowej odnotowano w 2021 r., wzrost wynosił 3,8% w stosunku do roku 2020. Wpłynęło to jednocześnie na ilość wytwarzanego wraz z tą produkcją żużla. Całkowite ilości odpadów pochodzące z produkcji przemysłowej i budowlanej w całej Unii Europejskiej stanowią aż 48%. Dlatego, gospodarka odpadami powinna zapewniać odzysk jak największej ilości zasobów. Strategie Unii Europejskiej zgodne z celami gospodarki cyrkularnej koncentrują się na zapewnieniu spójności polityki w obszarach: klimatu, efektywności energetycznej, gospodarowania odpadami z budowy i rozbiórki oraz zasobooszczędności. Żużle są materiałem, który interesuje badaczy pod kątem ich zastosowania w budownictwie. Żużle z jednej strony są materiałami coraz lepiej poznanymi z drugiej upewniamy się o niejednorodności tych materiałów. Na charakterystykę właściwości fizycznych żużli wpływa wiele czynników m.in. rozdaj pieca w jakim powstają. Skłania to do poszukiwania narzędzi pomocnych w wyznaczaniu parametrów żużli, jak i materiałów antropogenicznych. Celem badań było zweryfikowanie hipotezy, że możliwe jest wyznaczanie parametru współczynnika filtracji, istotnego do zastosowań w konstrukcjach ziemnych z wykorzystaniem algorytmu uczenia maszynowego – Random Forest. W pracy przeanalizowano dwa rodzaje materiału: żużel wielkopiecowy oraz paleniskowy. Wyniki analizy pozwoliły na otrzymanie wysokiego współczynnika determinacji (R2) – 0.84-0.92. Pozwala to sądzić, że algorytm ten może okazać się użyteczny przy wyznaczaniu parametrów filtracyjnych w żużlach.

11

The Water‑wastewater‑sludge Sector and the Circular Economy

62%

Lipińska D.

|

nr 4

121-137

PL

Celem artykułu jest teoretyczna i empiryczna analiza oraz ocena roli i znaczenia branży wodno‑ściekowo‑osadowej w realizacji założeń koncepcji gospodarki o obiegu zamkniętym. Dla realizacji postawionego celu dokonano przeglądu literatury oraz unijnych dokumentów strategicznych z zakresu tematu opracowania. Zastosowana metoda badawcza to analiza opisowa na podstawie dostępnych materiałów źródłowych i danych statystycznych (Eurostat, EEA, EIO i GUS). W części teoretycznej pracy przedstawiono istotę gospodarki cyrkularnej oraz ogólną charakterystykę badanego sektora, zwracając szczególną uwagę na możliwości odnowy wody ze ścieków i wtórnego wykorzystania ścieków, a także odzysku energii i surowców (głównie fosforu) z procesów oczyszczania ścieków oraz przeróbki i unieszkodliwiania osadów ściekowych. Wyniki badań wskazują na: (1) istotne związki między celami rozwoju branży wodno‑ściekowo‑osadową a koncepcją gospodarki o obiegu zamkniętym. (2) konieczne wydaje się poszukiwanie i wdrażanie nowych rozwiązań i technologii prowadzących do wzrostu odzysku energii i fosforu z osadów ściekowych. (3) występuje wciąż wiele barier w zakresie wdrażania procesów recyklingu wody szarej, a także wtórnego wykorzystania ścieków. (4) gospodarka obiegowa stwarza nowe szanse dla rozwoju sektora wodno‑ściekowo‑osadowego na poziomie lokalnym i regionalnym.

EN

The objective of this paper is a theoretical and empirical analysis and evaluation of the role, importance and opportunities of the water‑sewage‑sludge industry in the implementation of the circular economy. To realize this objective, a review of both the literature and the EU strategic documents concerning the subject of the study was conducted. The applied research method is a descriptive analysis based on available statistical data (Eurostat, EEA, EIO and the Polish Central Statistical Office) as well as on source materials. The theoretical part of the work presents the essence of the circular economy and the general characteristics of the analyzed sector, with a particular focus on the potential for the recovery of water from sewage and the reuse of wastewater, as well as the recovery of phosphorus from the wastewater treatment, processing and disposal of sewage sludge. The results of the study show that: (1) there are significant links between the development goals of the water‑sewage‑sludge sector and the circular economy. (2) it is necessary to seek and implement new solutions and technologies leading to the increased recovery of energy and biogens from sewage sludge. (3) there are still many barriers to the recycling of rainwater and graywater as well as to the reuse of wastewater. (4) the circular economy creates new opportunities for water‑sewage and sludge management at the local and national level.

12

Preconditions for the Tax Environment of a Alterglobal Development

62%

Krysovatyy A. I. , Zvarych I. Y. , Zvarych R. Y. , Zhyvko M. A.

|

nr 4

139-154

PL

W niniejszym artykule przeanalizowano wpływ otoczenia gospodarczego na rozwój otoczenia podatkowego w kontekście rozwoju alterglobalnego. Uznano, że globalizacja gospodarcza oddziałuje negatywnie na środowisko, ponieważ jest ona pociąga ona za sobą stały wzrost konsumpcji towarowej, zwiększenie wykorzystania zasobów i wzrost ilości odpadów zanieczyszczających oceany, ziemię i powietrze. Dlatego zaproponowano przeanalizowanie i rozważenie wdrożenia alterglobalizacji jako procesu zorientowanego na samostanowienie ludzi, społeczności i narodów. W tym kontekście opracowano koncepcję reformy podatkowej w dziedzinie środowiska, w tym zwiększenia zielonego opodatkowania i wycofywania dotacji działań szkodliwych dla środowiska, a także wprowadzenia zachęt finansowych, obniżki podatku VAT oraz ulg podatkowych dla inicjatyw ekologicznych – zapewniających idealne warunki do przejścia do gospodarki cyrkularnej. Ponieważ nowe sektory gospodarki rozwijają się obecnie w szybkim tempie, wynoszącym 10% rocznie, co stanowi więcej niż trzykrotność globalnego tempa wzrostu gospodarczego, mają one znaczący wpływ na konkurencyjność.

EN

In this article, we analyzed economic surroundings as a precondition for the development of the tax environment in the context of alterglobal development. We admitted that economic globalization is harmful to the environment because it depends on its own viability: the constant increase in commodity consumption, the increased use of resources and the growing disposition to pollute waste in the ocean, on the ground, and in the air. So, we proposed considering and analyzing alterglobalization as a process oriented towards self‑determination for peoples, communities and nations. In this context, we developed the idea about Environmental Fiscal Reform, including increasing green taxation and the phase‑out of environmentally harmful subsidies as well as financial incentives, VAT reductions and tax breaks for green initiatives – providing the perfect conditions for the transition to a circular economy. As the new economy is developing at a rapid pace today – 10% per year, more than three times the global economic growth rate – it has a significant impact on competitiveness.

13

Paper Bags vis-à-vis LDPE Bags: Gleanings from Peer-reviewed E-LCA Publications

51%

Lidbrand I. , Venkatesh G. , Lestelius M.

|

nr 4

63-76

PL

Tworzywa sztuczne pochodzenia kopalnego czy papier? A może biotworzywa i papier? Pytanie to stale pojawia się w kręgach akademickich, badawczych, przemysłowych, społecznych i politycznych. Jak wielokrotnie wykazały środowiskowe analizy cyklu życia (lub dokładniej, analizy zrównoważonego rozwoju), w kwestiach środowiskowych żaden pojedynczy produkt, proces czy sposób działania nie może być uznany za “jedynego winowajcę”. Wszystkie rozwiązania niosą ze sobą zarówno dobre, jak i złe skutki, a tylko w niektórych przypadkach jedne przeważają nad drugimi. Niniejszy artykuł, bazujący na sprawozdaniu z kursu napisanym przez pierwszego z autorów na Uniwersytecie w Karlstad (Szwecja), stanowi przegląd publikacji na temat porównania wpływu toreb papierowych oraz plastikowych toreb z polietylenu o niskiej gęstości (LDPE) na środowisko. Kategorie wpływu na środowisko obejmują potencjał tworzenia efektu cieplarnianego, zapotrzebowanie na energię, wyczerpywanie paliw kopalnych, zużycie wody, zakwaszanie, eutrofizację oraz toksyczność dla ludzi, oraz ekosystemów lądowych, słodkowodnych i morskich. Przegląd literatury mający na celu zebranie przedstawionych wyników badań obejmował artykuły wyszukane za pomocą Google Scholar. Aby w pełni zrozumieć przyczyny dostrzeżonych różnic czy podobieństw przeprowadzono uważną analizę odpowiadając na pytania “Co”, “Jak” i “Gdzie”. Mimo że ten ukierunkowany przegląd literatury przedmiotu nie wnosi żadnej nowej wiedzy, to jednak służy ugruntowaniu powszechnego przekonania o mniejszej szkodliwości toreb papierowych dla środowiska, w porównaniu z LDPE. Jeśli jednak za istotne kryterium wpływu na środowisko przyjmiemy zużycie wody, torby LDPE zyskują w porównaniu z papierowymi kilka przysłowiowych punktów. Jednocześnie, nie można zapominać, że tworzywa sztuczne (w tym wypadku LDPE) można poddać recyklingowi bez znaczącego pogorszenia ich właściwości użytkowych, a chociaż w gospodarce o obiegu zamkniętym (w której biogospodarka będzie z czasem zyskiwać na znaczeniu) zaleca się wprowadzanie do technosfery coraz większej liczby bioproduktów na drodze transmaterializacji, to jednak tworzywa sztuczne zawsze będą wykorzystywane – choć oczywiście w znacznie mniejszych ilościach – dlatego zwiększenie stopnia recyklingu jest jak najbardziej pożądane. W całościowej analizie zgodności cyklu życia toreb LDPE i toreb papierowych z zasadami zrównoważonego rozwoju, należy również uwzględnić aspekty społeczno-ekonomiczne. Pożądane zmiany zachodzą wtedy, gdy odgórne podejście spotyka się gdzieś w połowie drogi z tym oddolnym.

EN

Fossil-plastics or paper? Or for that matter, bio-plastics and paper? This is a well-entrenched question in academic research, industrial, social and policy-making circles. As environmental life-cycle analyses (or more appropriately, sustainability analyses) show time and again, no single product or process or mode of operation is a 'total villain'. There are goods and bads, and at times, more of the one than the other. This paper, which is based on a course-report written by the first author at Karlstad University (Sweden), restricts itself to a review of publications which have opted to compare paper bags with low density polyethylene (LDPE) plastic bags, on the basis of their environmental impacts. Environmental impact categories include the global warming potential, energy demand, fossil fuel depletion, water usage, acidification, eutrophication, and a range of toxicities - human, terrestrial, freshwater-aquatic and marine-aquatic. The articles were obtained through Google Scholar, read and reviewed to glean the results presented therein. The 'What', 'How' and 'Where', so to say were studied carefully to understand the reasons behind any differences or similarities detected. On the basis of this focused review, even though no new knowledge is being added, the common belief that the paper bag is environmentally superior to the LDPE alternative is further consolidated. However, if one focuses on water usage and would assign a high weightage to that environmental impact, LDPE perhaps may score a few 'brownie points' over paper. One must also not forget that plastics (LDPE in this instance) can be recycled without significant deterioration in its functional properties. In a circular economy (the bioeconomy part of which gradually will expand over time), while introducing more and more bio-based products into the technosphere by way of trans-materialization is recommended, plastics will still continue to exist - albeit in much smaller amounts - and it would be perfectly fine if the degree of recycling is augmented significantly. Speaking of a holistic sustainability analysis, the socio-economic aspects of a choice between LDPE and paper bags must also be factored in, and studied. Much-desired change happens when the top-down meets the bottom-up somewhere midway.

14

The Circular Economy approach in architecture – a study of 5 bottom-up cases

51%

Przepiórkowska S.

|

tom R.24, nr 10

33--39

PL

Artykuł ma na celu szczegółową analizę wybranych przypadków inicjatyw oddolnych, w których architekci usiłują wprowadzać strategie wpisujące się w Gospodarkę Obiegu Zamkniętego (GOZ). Badanie ma zidentyfikować i wyjaśnić, czy procesy oraz metody stosowane w badanych przypadkach mają potencjał do wdrożenia jako rozwiązania standardowe. Przeanalizowano przypadki budynków z lat 2018-2020 w Danii, gdzie idea GOZ zdobywa coraz większą popularność. W pięciu badanych obiektach zastosowano przede wszystkim materiały używane lub przeznaczone do wielokrotnego użytku, materiały pozyskiwane lokalnie i porozbiórkowe, prefabrykaty, układy modularne rzutu oraz konstrukcji. Rozpoznano ważny związek pomiędzy partnerstwem projektantów z przemysłem a potencjałem i możliwością wykorzystania odpadów poprodukcyjnych. W budynkach niechętnie są stosowane nowoczesne metody budowlane lub zaawansowane materiały. Zidentyfikowane metody wynikają z wyspecjalizowanej działalności projektantów, w tym z pozyskania materiałów porozbiórkowych lub przeznaczonych do zniszczenia, stąd nie są to rozwiązania gotowe do wdrożenia w proces projektowy, a raczej wymagające rozwinięcia szczegółowej współpracy z lokalnymi władzami i przemysłem. Zestawienia podejmowanych strategii zawarte w artykule stanowią przegląd procesów współcześnie wprowadzanych w celu osiągania cyrkularności środowiska zbudowanego.

EN

This research is specifically focused on outlining exemplary cases and providing specific data regarding the undertaken design methods and material solutions in order to support the Circular Economy approach in architecture. The study is intended to identify and explain whether the commenced by the private investors processes, methods and material solutions have potential to become standardised design methods in the future. All analysed buildings has been erected throughout years 2018-2020 in Denmark, where the CE is gaining growing attention. Within the five cases were used a variety of methods: material recycling, upcycling, design for disassembly, prefabrication, adaptation. The analysis shows that despite of the up-to-date theoretical background, architects unwillingly incorporate in design new technologies and advanced materials. The identified methods are a result of the actions undertaken by designers, including obtaining post-demolition materials or materials intended for disposal. Due to the complicated process of the material harvesting these solutions are not ready to be implemented in the design process, but they rather require a development of the detailed cooperation with the local authorities and the industry. The summaries provide an overview of the actions introduced to achieve the circularity of the built environment.

15

Overview of EU and Global Conditions for the Transformation of the TCLF Industry on the Way to a Circular and Digital Economy (Case Studies from Poland)

44%

Dziuba R. , Jabłońska M. , Ławińska K. , Wysokińska Z.

|

nr 1

75-94

PL

Celem artykułu jest przegląd zmian dokonujących się w europejskim i światowym sektorze TCLF (włókienniczym, odzieżowym, skórzanym i obuwniczym) na przestrzeni ostatniego dziesięciolecia z punktu widzenia nowych wymogów dążenia do gospodarki cyrkularnej a w ostatnich latach do gospodarki cyfrowej. W artykule przeprowadzono charakterystykę zmian w częściach składowych tego przemysłu (nazywanego w przeszłości przemysłem lekkim), w Unii Europejskiej oraz w gospodarce światowej w kontekście wymogów zrównoważonego rozwoju oraz niwelowania skutków niekorzystnych zmian klimatycznych. W ostatnich programach europejskich i światowych chodzi bowiem głównie o osiągnięcie surowych wymogów gospodarki cyrkularnej, w tym zwłaszcza na zmniejszenie presji na zasoby naturalne o osiągnięcie celu neutralności klimatycznej do końca 2050 r. Tym pozytywnym dla naszej planety zmianom, sprzyja również dążenie do rozwoju gospodarki cyfrowej.

EN

The article aims to review the changes that have taken place in the European and global TCLF (Textiles‑Clothing‑Leather‑Footwear) sector over the last decade from the perspective of new requirements of pursuing a circular and, especially in recent years, a digital economy. The paper describes the changes in the components of this industry (formerly called the light industry) in the European Union and the world economy in the context of sustainable development requirements and the effects of climate change. Recent European and global programs mainly aim to achieve the circular economy’s strict requirements, including reducing pressure on natural resources, to achieve climate neutrality by the end of 2050. This positive change for our planet is also supported by the pursuit of the development of the digital economy.