Zespół dworski w Górkach Wielkich pochodzący z XVIII wieku związany jest z nazwiskiem mieszkającej niegdyś w nim około 20 lat wybitnej polskiej pisarki Zofii Kossak-Szczuckiej-Szatkowskiej (1890 - 1968). W Górkach Wielkich powstała większość jej utworów literackich. W 1945 roku zabytkowy dwór został spalony przez wycofujących się Niemców. Po drugiej wojnie światowej Zofia Kossak przez pewien czas mieszkała w Wielkiej Brytanii. Do Górek Wielkich powróciła wiosną 1957 roku i zamieszkała w domku ogrodnika zamienionym obecnie na muzeum biograficzne pisarki. W roku 1995 wykonano inwentaryzację szczegółową roślinności drzewiastej oraz dokonano wstępnej analizy kompozycji parku. Na jego terenie rosną 432 drzewa i krzewy. Przeważają taksony liściaste, głównie Robinia pseudoacacia, Picea abies, Tilia cordata, Prunus cerasifera, Betula pendula, Fraxinus excelsior, Quercus robur, Sambucus nigra, Spiraea x vanhouttei, Comus alba, Coiylus avellana, Philadelphus x polyanthus i Weigela florida. Na przełomie XVIII i XIX wieku ogród miał układ geometryczny, na jego kanwie powstał park modernistyczny. Zofia Kossak była bardzo wrażliwa na piękno otaczającej ją przyrody. Miała duży wpływ na formę ogrodu w Górkach Wielkich, osobiście posadziła wiele drzew i krzewów. W muzeum zachowały się jej zamówienia na rośliny ozdobne, z których większość nie przetrwała do dzisiejszego dnia.
EN
Manor-house park at Górki Wielkie is dated back to 18th century and it has been connected with a name of Zofia Kossak-Szczucka-Szat- kowska (1890 - 1968) who has lived there during about 20 years. Most of her works have been created and written at Górki Wielkie. At 1945 monumental manor-house was burned down by withdrawing Germans. After the second world war Zofia Kossak lived at Great Britain for some period of time. She has returned to Górki Wielkie in spring 1957 and inhabited gardener's house which has been changed now into writer’s biographic museum. In 1995 a detailed inventory of dendroflora of the park and a preliminary analysis of its composition has been done. There are growing 432 trees and shrubs. Decidous taxons prevail, mainly Robinia pseudoacacia, Picea abies, Tilia cordata, Pmnus cerasifera, Betula pendula, Fraxinus excelsior, Quercus robur, Sambucus nigra, Spiraea x vanhouttei, Comus alba, Corylus avellana, Philadelphus x polyanthus and Weigela florida. On the turn of the 18th century the park had a geometrical character and on its basis a modernistic park has been established. Zofia Kossak was very sensitive to scenic beauty of surrounding nature. She had a great influence on a form of the park at Górki Wielkie and planted many trees and shrubs by herself. Her orders for ornamentals are kept at the museum; most of the plants have not survived to present days.
Implementacja programu Natura 2000 jest jak dotychczas procesem trudnym, często budzącym kontrowersje i niezadowolenie wśród społeczności lokalnych, zarówno w Polsce, jak i pozostałych krajach Unii Europejskiej. Aspekt społeczny (przede wszystkim połączenie zadań ochroniarskich z działalnością gospodarczą) jest w założeniu jednym z kluczowych elementów funkcjonowania obszarów naturowych, jednak udział społeczeństwa w procesach decyzyjnych jest ciągle bardzo niski. Brak wiedzy na temat przyrody oraz brak akceptacji społecznej może mieć bezpośrednie lub pośrednie skutki dla efektywności ochrony różnorodności biologicznej na tych terenach. Artykuł omawia tło społeczne wdrażania Natury 2000 w Polsce na podstawie wyników badań przeprowadzonych w wybranych gminach położonych w Karpatach w tzw. bioregionie alpejskim. Znajomość programu Natura 2000 różni się istotnie w zależności od gminy, jak również od wykształcenia oraz źródeł utrzymania mieszkańców. Bardziej szczegółowa wiedza dotycząca zasad działania obszarów naturowych oraz ogólnie ochrony przyrody jest na stosunkowo niskim poziomie. Prezentowane różnice między gminami wpływają na potrzeby edukacyjne poszczególnych społeczności, związanych z funkcjonowaniem programu. Powinny być one brane pod uwagę przy planowaniu działań informacyjno-edukacyjnych.
XX
Implementation of Natura 2000 program in the EU member states, including Poland, has been a difficult process, often provoked controversy and dissatisfaction of various actors. Although a social aspect (particularly integration of the nature protection with human-economic activity) is one of the key element of the Natura 2000 program, a public participation in the decision making processes is still very low. Luck of environmental knowledge and social acceptance may result in direct and indirect effects upon effectiveness of biodiversity protection. The following paper shows the social aspects of Natura 2000 implementation process in Poland and presents the results of studies conducted in the chosen municipalities of alpine bioregion”. Knowledge of Natura 2000 varies significantly between the municipalities, other factors influencing its rate are: education status of respondents and types of work they conduct. Knowledge of nature protection areas and nature conservancy is on a very low level, incomplete or false. Differences between municipalities result in variable educational needs. The following study identifies groups of respondents, which should be taken into account at the first stage while educational activities planning
Brenna located in Beskid Śląski Mts. is an old village whose records date back to as early as 14th century. It’s thanks to these early origins that Brenna boasts churches dating back to 16th and 17th centuries. Other attractions include a museum dedicated to the life of Zofia Kossak Szczucka, a writer strongly connected with the area. The museum is housed in an early timber house, an example of early construction techniques in itself. The article apart from giving a detailed run down of the recreational and tourist values of the municipality also examines the environmental threats.
PL
Brenna, położona w Beskidzie Śląskim, jest wsią starą, notowaną w dokumentach już w XIV w. Dlatego do atrakcji turystycznych należą tu XVI i XVII-wieczne kościoły, muzeum biograficzne pisarki Zofii Kossak-Szczuckiej, która mieszkała w tej okolicy, a także zabytki budownictwa drewnianego. Artykuł omawia walory rekreacyjno-turystyczne gminy. Zajmuje się także zagrożeniami walorów przyrodniczych oraz zanieczyszczeniem środowiska metalami ciężkimi, tlenkami niemetali i odpadami.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.