Artykuł podejmuje problemy marginalizacji i wykluczenia w kontekście ich trwałości w rzeczywistości społecznej w Polsce. Opracowanie wskazuje na płynne rozumienie tych kategorii pojęciowych, wykorzystywanie ich w debacie i wiązanie z różnorodnymi problemami społecznymi. Skutkuje to zgodą na ich nadmierną inkluzyjność. Swobodne interpretacje znaczeń marginalizacji i wykluczenia, jakie od lat mają miejsce w debatach naukowych i pozanaukowych, utrudniają jednoznaczne definiowanie tych kategorii. Artykuł odnosi się do nowych aspektów marginalizacji i wykluczenia przejawiających się np. w aspekcie gettoizacji, która w Polsce jest możliwa dzięki dążeniu do różnicowania przestrzeni, jej waloryzowania i segregowania dla poszczególnych kategorii społecznych. Istotnym aspektem artykułu jest wskazanie na banalizację wykluczenia i marginalizacji, które można dostrzec w kreowanych stylach zachowań (np. freeganie), karykaturalnie odzwierciedlających sposób funkcjonowania przypisywany dotąd skrajnie ubogim. Wa żnym wątkiem podjętym w artykule jest skupienie się na wyzwaniach realnej inkluzji społecznej, która w Polsce jest przedmiotem zainteresowania wielu instytucji pomocy społecznej.
EN
The article addresses the issue of persistence of marginalization and exclusion in Polish social reality. The study discusses vague and flexible understanding of these two categories in a public debate and connecting them with various social problems. This results with all-embracing notions of marginalisation and inclusion. Casual interpretations of meanings of marginalization and exclusion, which have been occurring for years in scientific and non-scientific debates impede forming a clear-cut definition of these categories. The article points to new manifestations of marginalization and exclusion, present for example in ghettoization. The goal of the article is to discuss the trivialization of the notions of exclusion and marginalization. This can be seen in such lifestyles as freeganism which resemble coping strategy used by people living in absolute with poverty. Against this backdrop the article presents the challenges of social inclusion and social assistance.
Celem artykułu jest przedstawienie niektórych doświadczeń stosowania socjalnego najmu mieszkań jako instrumentu demarginalizacji mieszkaniowej ubogich gospodarstw domowych we współczesnej Polsce. W artykule opisane są dwie formy najmu socjalnego stosowane w Polsce, standardy najmowanych mieszkań socjalnych, sposób ich udostępniania, funkcjonowanie skupisk społecznych i przestrzennych tworzonych przez lokatorów mieszkań socjalnych, zagrożenia ich procesem gettoizacji i sposoby przeciwdziałania temu procesowi. Najważniejszą przeszkodą w realizacji zadania publicznego demarginalizowania mieszkaniowego ubogich gospodarstw domowych jest brak zasobów, zarówno mieszkań, jak i środków finansowych. Rozwój cywilizacyjny Polski wymaga jednak stopniowego rozszerzania gwarancji dostępu do mieszkań socjalnych na kolejne kategorie beneficjentów, zwłaszcza na rodziny wielodzietne.
EN
The objective of this article is the presentation of renting of council flats, as an instrument of housing de-marginalization of low and very low income households in present-day Poland. In the paper are described two forms of social renting of council flats, their stan- dards, ways of their providing, functioning of social tenants neighbourhoods, danger of their ghettoization and ways to counteracting such a phenomenon. The most important obstacle in performance of the public task of low-income households housing de-margi- nalization is shortage in financial and social flats resources. Social development in Poland demands a gradual extension of a guarantee of an access to council flats for consecutive categories of low income households, especially for families with many children.
W artykule nakreślono problem dyskryminacji opiekunów, a szczególnie matek małych dzieci w dostępie do przestrzeni publicznej. Opisano nowoczesne wielkomiejskie rodzicielstwo i zdefiniowano termin rodzic wystarczająco dobry, wywodząc go, w perspektywie historycznej, ze skryptu Matki Polki. Nakreślono potrzeby rodziców małego dziecka w kontekście życia w środowisku wielkomiejskim w XXI wieku, przede wszystkim potrzebę mobilności i stopień ich spełnienia. Opisano także, jak zmienia się postrzeganie przestrzeni publicznej i egzystowanie w niej w momencie stania się opiekunem małego dziecka. Zwrócono uwagę na problem rozwarstwienia społecznego i większych możliwościach ominięcia tych barier przez osoby o wyższym statusie społeczno-ekonomicznym. Artykuł jest próbą odpowiedzi na następujące pytania: czy w społeczeństwie polskim istnieje równowaga i pozwolenie na bezkonfliktowe współistnienie rodzin z dziećmi oraz tych, którzy dzieci nie posiadają? Czy transformację polskiej przestrzeni publicznej można uznać za przykład rozwoju zrównoważonego, a jej kształt za korzystny dla tej grupy społecznej i niekolidujący z potrzebami innych mieszkańców, czy też może nosi on znamiona gettoizacji, gdzie zgodne i pokojowe współistnienie rodzin z dziećmi i osób ich nieposiadających jest możliwe jedynie w wyłączonych – czasowo lub terytorialnie enklawach? Opracowanie oparte jest na badaniach jakościowych – wywiadzie swobodnym oraz obserwacji uczestniczącej, przeprowadzonej wśród matek małych dzieci. Otrzymany materiał został zinterpretowany w paradygmacie interpretatywnym, w odwołaniu do teorii ugruntowanej (grounded theory) autorstwa Glasera, Straussa i Corbin.
EN
The article discusses the problem of discrimination faced by little children’s caregivers (especially mothers) within public space. The paper describes modern urban parenthood and defines the modern urban parent’ and „good enough mother” notions deriving them – in historic perspective – from the „Polish Mother” script. It describes the needs of little children’s parents in the context of the life in urban environment of the 21st century, such as the need for mobility and convenience, as well as the degree to which those needs are satisfied. It also discusses changes in the perception of public space and existence within it for those who become caregivers for little children, and obstacles that such individuals encounter. It also focuses on the problem of social delineation, and higher socio-economic status of those who manage to handle such situations better. The article is an attempt to answer the following questions: do we have to do in Polish society with balance and approval for agreeable coexistence of families with children and those who do not have kids? Can the transformation of Polish public space be considered sustainable and favourable for this social group, not conflicting with the needs of other citizens, or does it possibly bear the hallmarks of post-modern ghettoization – with amicable and peaceful coexistence of individuals with and without children being possible only within certain enclaves defined by time or space. The paper is based on qualitative research – an individual in-depth interview and participant observation conducted among mothers of young children. The material obtained has been interpreted in Interpretative Paradigm, by means of grounded theory by Glaser, Strauss and Corbin.
In recent times the risk of SARS-CoV-2 infection remains increased, especially with direct contact or reduced distance to the infected person. This paper outlines the case study of pedestrian mobility in one of the residential estates in Wrocław, Poland. The pedestrian mobility was examined in gated community, which counts several hundred apartments. The entrance to the estate is provided by two wickets. Observations of pedestrian traffic were conducted for four weeks (October-November 2020) when the government introduced restrictions to limit virus transmission. Our research revealed that the limited number of entrances and fencing give the inhabitants sense of security, however it poses a threat in a pandemic period.
PL
Ryzyko zakażenia wirusem SARS-CoV-2 w przestrzeni osiedla jest możliwe, szczególnie w sytuacji zmniejszonego dystansu lub bezpośredniego kontaktu z zainfekowanym. Wyniki badań przedstawiają studium przypadku mobilności pieszej jednego z wrocławskich zespołów mieszkaniowych. Analizie poddany został ruch pieszy mieszkańców grodzonego osiedla mieszkaniowego liczącego kilkaset mieszkań, na teren którego prowadzą dwie furtki. Obserwacje ruchu pieszego prowadzono przez cztery tygodnie, w okresie październik-listopad 2020 roku. Był to czas wprowadzania przez rząd restrykcji mających na celu ograniczenie transmisji wirusa. Jak wynika z badań - ograniczona liczba wejść i grodzenie osiedla daje mieszkańcom pozorne poczucie bezpieczeństwa, jednak w czasie pandemii stanowi zagrożenie.
The modern city design adapts to the consumer behavior of its inhabitants. The city-dwellers, under various slogans and ideologies, are willing to pay for their apparent security and live in a soulless yet sheltered residential development spaces. The American visionary and architect Lebbeus Woods has recognized architecture as a political act. He also thought that most architects are egotistical, self-styled executives who consider themselves creators. In view of the increasing tendency of ghettoisation of public space in cities, a critical attitude has to be adapted. By analyzing the mechanisms of spatial segregation, I point to the architecture of resistance gaining in importance as a form of fulfilling utopia in the creation of an inclusive city.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.