Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Formy rzeźby spotykane w europejskich geoparkach

100%

Kozina K.

|

2008

|

tom Vol. 9

293--296

2

The Use Of Post-Mining Areas For Educational And Scientific Purposes

85%

Sobczyk W. , Poros M.

Inżynieria Mineralna

|

2016

|

tom R. 17, nr 1

177--180

EN

Geoparks are area forms of protection and promotion of geological heritage. They play an important socio-economic function, involving the use of geological and cultural heritage for the development of the local community. In this context, the post-mining land use requires a specific multi-faceted approach. This article attempts to identify important factors which are important in choosing the direction of the reclamation and management development in the context of the functioning the post-mining area within the future geopark.

PL

Geoparki są to obszarowe formy ochrony i promocji dziedzictwa geologicznego. Pełnią istotną funkcję społeczno-gospodarczą, polegającą na wykorzystaniu dziedzictwa geologicznego i kulturowego dla rozwoju społeczności lokalnej. W tym kontekście zagospodarowanie terenów pogórniczych wymaga szczególnego wieloaspektowego podejścia. Artykuł stanowi próbę wskazania istotnych czynników mających znaczenie przy wyborze kierunku rekultywacji i zagospodarowania zagospodarowania obszaru pogórniczego w kontekście funkcjonowania w obrębie przyszłego geoparku.

3

Projekt Geoparku „Dolina Wisłoka - Polski Teksas”

85%

Wasiluk R.

Przegląd Geologiczny

|

2013

|

tom Vol. 61, nr 4

224--229

EN

The Polish Geological Institute - National Research Institute is implementing a number of projects of new geoparks in Poland. One of them is the Geopark "Wislok Valley - The Polish Texas", which is located in the Polish Outer Carpathians (SE part). Oil resources, nappe tectonics and other geological components of the Outer Carpathians constitute important elements of the geodiversity of this region. The area is located in the Beskid Niski Mts. in the Jaslo-Sanok Basin and Strzyżów, Dynów, Jaslo and Bukowskie Foothills, between Strzyżów and Barwinek, and encloses an area of about 1000 km2. It covers 19 municipalities in six districts of the Podkarpackie Voivodeship: Krosno (city county and county), Jaslo, Brzozów, Strzyżów, Sanok. For the project of the geopark's geotouristic map, geosites and geological-educational paths will be created. The geopark website and different advertising brochures will promote geoturism. The final product will be targeted at regional and local public administration bodies.

4

Geopark jako obszar ochrony i zrównoważonego wykorzystania dziedzictwa górniczego i geologicznego

71%

SOBCZYK W. , POROS M. , SOBCZYK E. J.

|

tom 6

|

nr 2

119-124

PL

Jednym z założeń tworzenia i funkcjonowania geoparku jest ochrona dziedzictwa geologicznego i funkcjonowanie sieci geostanowisk. Interesujące przykłady zagospodarowania terenów pogórniczych pod potrzeby geoturystyki i edukacji geologicznej pochodzą z wielu krajów europejskich, m.in. z Wielkiej Brytanii, Niemiec i Portugalii. Wskazują one na wymierne korzyści wynikające z wdrażania projektów edukacyjnych aktywizujących społeczności lokalne. Proces ten wiąże się z budowaniem tożsamości regionalnej i identyfikacji mieszkańców z inicjatywą geoparku oraz działaniami planowanymi na jego terenie. Istotna jest również aktywizacja gospodarcza polegająca na tworzeniu i wspieraniu lokalnych inicjatyw biznesowych wykorzystujących i promujących dziedzictwo geologiczne i kulturowe geoparku. Artykuł uwzględnia problematykę włączenia społeczności lokalnej w proces decyzyjny poprzez wykorzystanie mechanizmów funkcjonowania i zarządzania geoparkiem.

EN

One of the objectives of the establishment and functioning of the geopark is the protection of geological heritage and operation of the network of geosites. Interesting examples of post-mining land use for the needs of geotourism and geological education come from many European countries, including UK, Germany and Portugal. They show the measurable benefits of the implementation of educational projects, activating communities. This process involves the building of regional identity and identity with the geopark initiative and the activities planned in their area. It is also important economical activity consisting in the creation and support of local business initiatives, harnessing and promoting geological and cultural heritage of the geopark. Article takes into account the problem of integration of local communities in decision-making through the use of mechanisms of operation and management of geopark.

5

Geotopes of the proposed Muskau Arch Geopark : inventory, classification and evaluation

71%

Kasiński J. R. , Koźma J. , Gawlikowska E.

|

tom Vol. 13

73-87

EN

Criteria of estimation of geotope (geosite) value from the viewpoint of different social requirements (museum value, scientific research, nature-knowledge, youth education, countryside science) are not clear nor easy to define. The system of valorisation criteria of geotopes applied by the German Geological Survey looks like a good proposal for answering this question. The system mentioned above has been used for assessment of the geotopes value for the planned "Muskau Arch Geopark" area, located at the crossborder area of Poland, Brandenburg and Saxony. 95 geotopes have been registered and evaluated with the uniform criteria within the whole Geopark area, on both Polish and German sides; 34 of them are located in the Polish part. From the viewpoint of scientific research, 32 geotopes (of these 12 on the Polish side) have been assessed as valuable and of special value. As far as teaching and tourism values were concerned, 32 geotopes (of these 14 on the Polish side) have been evaluated there. In the light of that, the Polish part seems to become a substantial part of the planned Geopark.

PL

Ustalenie kryteriów umożliwiających klasyfikację geotopów (geostanowisk) z punktu widzenia rozmaitego rodzaju zapotrzebowania społecznego (wartość muzealna, badania naukowe, edukacja przyrodnicza młodzieży, krajoznawstwo) budzi wiele wątpliwości. System waloryzacji geotopów stosowany przez Niemiecką Służbę Geologiczną wydaje się być dobrą propozycją wprowadzenia takich kryteriów. Wspomniany wyżej system został zastosowany przy ocenie wartości geotopów na terenie planowanego transgranicznego Geoparku Łuk Mużakowa, leżącego u zbiegu granic Polski, Brandenburgii i Saksonii. Na całym obszarze geoparku, po stronie polskiej i niemieckiej, zinwentaryzowano i poddano ocenie na podstawie jednolitych kryteriów 95 różnych geotopów, z których 34 znajduje się w polskiej części obszaru. Za wartościowe i szczególnie wartościowe z punktu widzenia badań naukowych należy uznać 32 geotopy (w tym 12 w części polskiej), a z punktu widzenia wartości dla edukacji i turystyki - także 32 geotopy (w tym 14 w części polskiej). W świetle tych wyników polska część projektowanego geoparku "Łuk Mużakowa" stanowi jego istotny element.

6

Chęciny–Kielce landscape park : an example of officially not proclaimed geopark

71%

Urban J. , Wróblewski T.

|

tom Vol. 13

131-135

EN

Chęciny-Kielce Landscape Park was established in 1996 in order to protect the geological values on the area which has undergone extensive anthropogenic modifications due to prolonged mineral resources exploitation. Substantial values of this area are: occurrence of sedimentary rocks of various lithology and age, outcrops of structural discordances and microtectonical forms, hydrothermal mineralisation, remnants of historical mining and quarrying, as well as structural morphology with interesting elements of relief. In local economy predominates agriculture and mineral industry but tourism and recreation have also developed recently. Geological, historic and cultural values, state of their preservation and management, as well as economical and social situation suggest inclusion of the Ch-KLP to the European Geopark Network.

PL

Chęcińsko-Kielecki Park Krajobrazowy został utworzony w 1996 r., przede wszystkim w celu ochrony wartości geologicznych. Obejmuje on obszar wielowiekowej eksploatacji kopalin, który uległ znacznym przemianom antropogenicznym. Do najważniejszych wartości tego obszaru należą: obecność skał osadowych o różnej litologii i wieku, odsłonięcia niezgodności strukturalnych, form mikrotektonicznych, przejawów mineralizacji hydrotermalnej, ślady historycznego górnictwa, a także morfologia strukturalna z ciekawymi elementami rzeźby. W gospodarce obszaru dominuje rolnictwo oraz wydobycie i przeróbka kopalin; zyskuje jednak na znaczeniu także turystyka i rekreacja. Wartości geologiczne, historyczne i kulturowe, sposób ich ochrony i administrowania oraz przesłanki ekonomiczno-społeczne przemawiają za włączeniem Ch-KPK do sieci Europejskich Geoparków.

7

Geopark -- nature protection category aiding the promotion of geotourism (Polish perspectives)

71%

Alexandrowicz Z.

|

tom nr 2

3-12

EN

Geoparks constitute a chance for protection of regional values of the geological heritage, including structural landscapes and for the promotion of their significance. Geoparks are also a chance for geotourism to develop and for people to be educated and to specialize in this specific domain at the university and others education level. They may become centers with a leading role in popularizing and educating for the general public in the field of Earth Sciences, as well as centers of activities and projects related to geo- and eco-conservation. The directly relation between geotourism and geoconservation affects the popularization of the geologic knowledge, didactics and scientific studies in this domain, as well as recreation and resting forms. In Poland ten national geoparks mainly within landscape parks are preliminary designated. Two areas are preferred now: Landscape Park "Łuk Mużakowa" and Complex of Jurassic Landscape Parks jointing with Ojców National Park.

PL

Geoparki są szansą dla ochrony regionalnych wartości dziedzictwa geologicznego łącznie z krajobrazem i dla promocji ich znaczenia. Stwarzają one równocześnie dużą możliwość dla rozwoju geoturystyki oraz kształcenia uniwersyteckiego i innego w zakresie tej specyficznej dziedziny. Mogą być one ośrodkami, które spełnią istotną rolę w popularyzacji i edukacji wiedzy geologicznej dla ogółu społeczeństwa, jak również centrami działalności i realizacji projektów ukierunkowanych zarówno na potrzeby geoochrony, jak i ekoochrony. Istnieje bezpośredni związek geoturystyki z geoochroną, a ma to wpływ zarówno na popularyzację geologii, oraz dydaktykę i badania naukowe w tym zakresie, jak też na formy rekreacji i wypoczynku. Dotychczas w Polsce wstępnie wytypowano 10 obszarów odpowiadających kryteriom geoparków, głównie w obrębie istniejących parków krajobrazowych. Spośród nich dwie propozycje zasługują na szczególne wyróżnienie, a dotyczą one Parku Krajobrazowego "Łuk Mużakowa" i Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych łącznie z Ojcowskim Parkiem Narodowym

8

Sanqingshan -- ukryty skarb Chin

71%

Migoń P.

|

tom nr 2

33-40

PL

Masyw Sanqingshan w południowo-wschodnich Chinach cechuje się unikatowym krajobrazem o charakterze wysokogórskim, którego głównym walorem jest wyjątkowy zespół form rzeźby terenu. Podłożem geologicznym jest intruzja granitowa wieku kredowego. Dominacja spękań pionowych zadecydowała o powstaniu wysokich szczytów o stożkowatych i spiczastych formach, kolumn, filarów skalnych i urwisk o wysokości do 300 m. Rozdzielające je rozpadliny powstały w strefach silniej spękanych. Duże różnice wysokości umożliwiły wykształcenie się piętrowego układu stref roślinnych. Sanqinshan posiada status parku narodowego i geoparku, a obecnie czynione są starania o wpisanie go na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

EN

The Sanqingshan massif in south-east China is an area of unique high-mountain landscape, distinguished by an exceptional assemblage of geomorphological phenomena. Bedrock consists of granite intrusion of Cretaceous age. The predominance of vertical joints plays decisive role in the origin and evolution of high, conical peaks and rock pinnacles, columns, and precipitous slopes as high as 300 m. Intervening ravines and clefts have developed along heavily fractured zones. High altitude gradients allowed for the development of a zonal vegetation pattern. Sanqingshan has a status of a national park and a geopark. Currently, an attempt is made to nominate Sanqingshan as a World Heritage Site of UNESCO.

9

The Kaali crater field and other geosites of Saaremaa Island (Estonia): the perspectives for a geopark

71%

Raukas A. , Stankowski W.

|

2010

|

tom Vol. 16, No. 1

59--68

EN

The Island of Saaremaa in Estonia offers highly spectacular geological features that belong to the most interesting in the Baltic Sea area. A unique geological monument on the island is the Kaali meteorite-crater field, formed by nine meteorite impacts. There are also attractive coastal cliffs, huge erratics, alvars (limestone areas covered by a very thin soil) and well-developed glacial and marine landforms. Limestone cliffs and shingle beaches abound with Silurian fossils and offer great opportunities to fossil collectors. The island is a prospective geopark. During the past few years, the geology of the island has become an intensely studied object of Estonian and Polish geologists.

10

Produkt geoturystyczny jako narzędzie geoedukacyjne i metoda promocji dziedzictwa geologicznego Polski

71%

Miśkiewicz K.

|

tom Vol. 71, nr 6

314--320

EN

Geoproducts are innovative, redesigned or traditional goods and services inspired by geodiversity. They contribute to the promotion of the regional geological heritage, didactic and tourist offer and sustainable development, in particular within the UNESCO geoparks. The aim of the study is to present the concept of a geotourism product, the essence of which is inanimate nature and geotouristic travel motives. Various possibilities of geoeducational use of such goods and services are presented with national examples divided into categories along with their producers. Attention is drawn to the factors determining the success of geotourism products and proposed coordination of activities in the field of their development in Poland.

11

Potencjał geoturystyczny rzeźby lessowej projektowanego Geoparku Dolina Kamiennej

71%

Gałka E.

|

2018

|

tom Vol. 66, nr 1

55--64

EN

This paper provides an assessment of geotourism potential of the loess relief of the projected Kamienna Valley Geopark, by selecting the most interesting, scientifically and didactically, gulley regions, comprising natural and cultural heritage related to the occurrence of loess cover. The possibility of using geotourism potential of the loess relief by delineating geotourist routes is evaluated. The main barriers limiting tourism development within the geopark is the low awareness of the loess geoheritage among local administrative units and tourist guides, afforestation, poor access to public transport, and lack of tourist infrastructure in the loess gullies. In summary, the paper points out to the benefits that could be achieved after including the loess areas into the project during the establishment of the Kamienna Valley Geopark.

12

England's Abberley-Malvern Hills Geopark as a Tourism Project

71%

Mazurski K. R.

|

2013

|

tom nr 1-2

25--36

EN

The welfare initiative has led to a creation of Abberley-Malvern Hills Geopark in the borderland of West England and Wales. It covers places of a very long geological profile with many geosites. They are a base for a development of tourism and eduational activity. It resulted in many entertainments, meetings and publications as well as new elements of tourist management, of course. Many solutions can be used for a work of Polish geoparks.

PL

Inicjatywa społeczna doprowadziła do powstania geoparku Abberley-Malvern Hills na pograniczu zachodniej Anglii i Walii. Obejmuje on wystąpienia bardzo długiego profilu geologicznego z licznymi stanowiskami geologicznymi. Są one bazą do rozwoju turystyki i działań edukacyjnych. Zaowocowało to licznymi imprezami, spotkaniami i wydawnictwami oraz nowymi elementami zagospodarowania turystycznego. Wiele rozwiązań może być wykorzystanych w funkcjonowaniu polskich geoparków.

13

Dziedzictwo geomorfologiczne Geoparku Świętokrzyskiego i jego znaczenie dla geoturystyki

71%

Poros M. , Urban J. , Ludwikowska-Kędzia M.

|

tom Vol. 40

71--107

PL

Geopark Świętokrzyski to pierwszy Światowy Geopark UNESCO funkcjonujący w całości na terytorium Polski. Geopark położony jest w południowo-zachodniej części Gór Świętokrzyskich, na obszarze charakteryzującym się zróżnicowaną budową geologiczną, która odzwierciedla się także w specyfice rzeźby terenu. Ewolucja morfologiczna tego obszaru uwarunkowana została głównie zróżnicowaną budową litologiczną i strukturalną podłoża podczwartorzędowego oraz oddziaływaniem różnych procesów morfogenetycznych wynikających ze zmian klimatycznych zachodzących w kenozoiku. Obecne ukształtowanie terenu Geoparku stanowi wypadkową wszystkich tych uwarunkowań oraz antropopresji związanej m.in. z dawną i współczesną eksploatacją surowców mineralnych. W granicach Geoparku Świętokrzyskiego modelowym obszarem, na którym można obserwować te zależności jest Chęcińsko-Kielecki Park Krajobrazowy. Dziedzictwo geomorfologiczne rozumiane jako część dziedzictwa geologicznego związanego z formami ukształtowania terenu, decyduje o wysokim potencjale geoturystycznym tego obszaru. Praktyczne wykorzystanie tego potencjału dla zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego obszaru objętego granicami Geoparku jest przedmiotem działań realizowanych przez samorządy lokalne we współpracy z instytucjami naukowymi, organizacjami pozarządowymi oraz organami administracji publicznej.

EN

The Świętokrzyski Geopark is the first UNESCO Global Geopark in operation situated entirely on the territory of Poland. The location of the geopark in the south-western part of the Świętokrzyskie (Holy Cross) Mountains makes it an area of exceptional geodiversity, which is also reflected in the specificity of the relief. The morphological evolution of this area was conditioned mainly by the diverse lithological and structural features of the Quaternary substrate and the impact of various morphogenetic processes resulting from climatic changes taking place in the Cenozoic. The current topography of the Geopark is the resultant of all these conditions and anthropopressure related to the past and present exploitation of mineral resources. Within the Świętokrzyski Geopark, a model area where these relationships can be observed is the Chęciny-Kielce Landscape Park. The geomorphological heritage, understood as part of the geological heritage related to the land relief, determines the high geotouristic potential of this area. The practical use of this potential for the sustainable socio-economic development of the area covered by the Geopark is the subject of activities carried out by local authorities in cooperation with scientific institutions, non-governmental organizations and public administration bodies.

14

Possibilities of establishing a ‘small-scale geopark’: examples from the area of Upper Zemplín (Slovakia)

71%

Baláž B. , Štrba L.

|

tom nr 3-4

57--66

EN

Within relatively new forms of tourism, geotourism takes a well-established position and is developing worldwide. Hand in hand with the development of geotourism, a demand for defining different types of attractive geotourist locations or regions has arisen. Besides typical geotourist locations (geosites) and regions (geoparks), there are several areas that are geo-attractive and cover several individual geosites, but are too small to be defined as “classical” geoparks. This paper discusses an alternative approach to geotourist development by defining ‘smallscale’ geoparks through the example of the eastern part of Slovakia, near the border with Ukraine. The area is characterized by (1) a variegated geological structure, which includes five main geological units of the Carpathians in Slovakia, where many different- type geosites are located (e.g. mineralogical, hydrogeological, volcanological, paleontological, etc.), (2) presence of historical monuments (e.g. castle ruins), (3) botanical objects and (4) wine-producing areas.

PL

Pośród względnie nowych form turystyki geoturystyka zajmuje ugruntowaną pozycję i rozwija się na całym świecie. Jednocześnie z rozwojem geoturystyki pojawiło się zapotrzebowanie na różne rodzaje atrakcyjnych lokalizacji lub regionów geoturystycznych. Poza typowymi obiektami i obszarami geoturystycznymi (geoparki) istnieje kilka atrakcyjnych obszarów, które są zbyt małe, by mogły być uznane za geoparki. Niniejszy artykuł przedstawia alternatywne podejście do zagospodarowania geoturystycznego w postaci „małych geoparków” na przykładzie wschodniej części Słowacji, przy granicy z Ukrainą. Obszar ten charakteryzuje się: (1) zróżnicowaną budową geologiczną, na którą składa się pięć głównych jednostek strukturalnych Karpat Słowackich, charakteryzujących się zróżnicowanymi obiektami geoturystycznymi (mineralogicznymi, hydrogeologicznymi, wulkanologicznymi, paleontologicznymi, etc.), (2) obecnością zabytków historycznych (np. ruin zamków), (3) obecnością obiektów przyrody ożywionej (roślinność) i (4) obecnością winnic.

15

Model organizacji geoparku jako obszaru ochrony dziedzictwa górniczego i geologicznego

71%

Sobczyk W. , Poros M. , Sobczyk E. J. , Kowalska A. , Kowalski P.

Logistyka

|

2015

|

tom nr 4

9780--9785, CD3

PL

Jednym z założeń tworzenia i funkcjonowania geoparku jest ochrona dziedzictwa geologicznego i funkcjonowanie sieci geostanowisk. Interesujące przykłady zagospodarowania terenów pogórniczych pod potrzeby geoturystyki i edukacji geologicznej pochodzą z wielu krajów europejskich, m.in. z Wielkiej Brytanii, Niemiec i Portugalii. Wskazują one na wymierne korzyści wynikające z wdrażania projektów edukacyjnych, aktywizujących społeczności lokalne. Proces ten wiąże się z budowaniem tożsamości regionalnej i identyfikacji mieszkańców z inicjatywą geoparku oraz działaniami planowanymi na jego terenie. Istotna jest również aktywizacja gospodarcza polegająca na tworzeniu i wspieraniu lokalnych inicjatyw biznesowych, wykorzystujących i promujących dziedzictwo geologiczne i kulturowe geoparku. Artykuł uwzględnia problematykę włączenia społeczności lokalnej w proces decyzyjny poprzez wykorzystanie mechanizmów funkcjonowania i zarządzania geoparkiem.

EN

One of the objectives of the establishment and functioning of the geopark is the protection of geological heritage and operation of the network of geosites. Interesting examples of post-mining land use for the needs of geotourism and geological education come from many European countries, including UK, Germany and Portugal. They show the measurable benefits of the implementation of educational projects, activating communities. This process involves the building of regional identity and identity with the geopark initiative and the activities planned in their area. It is also important economical activity consisting in the creation and support of local business initiatives, harnessing and promoting geological and cultural heritage of the geopark. Article takes into account the problem of integration of local communities in decision-making through the use of mechanisms of operation and management of geopark.

16

Turystyka kulturowa a geoturystyka. Walory turystyczne geostanowisk kulturowych w Polsce

70%

Zgłobicki W. , Warowna J. , Baran-Zgłobicka B. , Gajek G. , Jezierski W.

Turystyka Kulturowa

|

2015

|

nr 6

51-67

PL

Urozmaicone walory turystyczne miejsc i obiektów zwiększają możliwość uprawiania różnych form turystyki. W pracy przedstawiono wzajemne relacje pomiędzy walorami kulturowymi i geoturystycznymi obiektów położonych na obszarze Polski. Przeprowadzono analizę cech obiektów znajdujących się w Centralnym Rejestrze Geostanowisk Polski oraz położonych na obszarze istniejących geoparków i posiadających walory kulturowe (geostanowiska kulturowe). Dokonano selekcji geostanowisk oraz wskazano te o najwyższych walorach. Przeanalizowano również ruch turystyczny w obrębie najczęściej odwiedzanych przez turystów miejsc i jednocześnie posiadających walory związane ze środowiskiem abiotycznym. Wspólna promocja, połączenie walorów geologicznych i kulturowych w jeden produkt turystyczny może być podstawą rozwoju różnych form turystyki oraz wzmocnienia jej roli poznawczej i edukacyjnej.

17

Geopark "Łuk Mużakowa" - proponowany transgraniczny obszar ochrony georóżnorodności

57%

Badura J. , Gawlikowska E. , Kasiński J. R. , Koźma J. , Kupetz M. , Piwocki M. , Rascher J.

Przegląd Geologiczny

|

2003

|

tom Vol. 51, nr 1

54-58

PL

Zgodnie z programem ochrony dziedzictwa Ziemi prowadzonym przez UNESCO i IUGS, środowiska geologiczne Brandenburgii podjęły inicjatywę utworzenia Geoparku "Łuk Mużakowa" (Muskauer Faltenbogen). Głównym zadaniem tego geoparku jest zachowanie dla przyszłych pokoleń unikatowej w skali światowej struktury glacitektonicznej wraz ze śladami dawnego górnictwa oraz walorami środowiska przyrody ożywionej, w powiązaniu z ideą promowania edukacji i geoturystyki. Podstawowymi obiektami ochrony na obszarze geoparku są geotopy, czyli szczególnie cenne fragmenty litosfery, które powinny być udostępniane dla nauki, edukacji oraz ruchu turystycznego. Na obszarze geoparku utworzone zostaną centralne ośrodki obsługi ruchu turystycznego, lokalne muzea, miejsca wystawiennicze i edukacyjne. Pierwszym etapem prac zmierzających do powołania Geoparku "Łuk Mużakowa" była inwentaryzacja i ocena geotopów na obszarze Niemiec (Brandenburgii i Saksonii), a następnie na obszarze Polski. Zinwentaryzowano geotopy typu odsłonięć geologicznych, form rzeźby terenu, pozostałości po dawnej eksploatacji węgla brunatnego, iłów ceramiki budowlanej oraz kruszywa naturalnego, a także budowle architektoniczne z głazów narzutowych. Dalsze prace nad utworzeniem geoparku powinny zmierzać do uszczegółowienia sposobu jego udostępniania poprzez opracowanie planów zagospodarowania turystycznego geoparku oraz koncepcji edukacyjnego prezentowania zagadnień związanych z dziedzictwem geologicznym i historycznym.

EN

Following the UNESCO/IUGS Programme on Earth Heritage, geologists of Brandenburg started to organise the "Muskau Arch " Geopark. Conservation of a unique (in a global scale) glaciotectonic structure, together with elements of historical mining and values of inanimate natural environment, and promotion of education and geotourism should be the main goals of the Geopark. The geotopes - elements of lithosphere particularly valuable, which should be accessible for scientific research, education and geotourism - are the basic elements. Tourism centres, local museums and exposition/education centres will be established. The first stage of the organising works on the "Muskau Arch " Geopark includes making an inventory and evaluation of geotopes in the Brandenburgian and Saxonian parts of the Muskau Arch ("Muskauer Faltenbogen ") and later also in the Polish part ("Łuk Mużakowa "). Some kinds of geotopes, such as geological outcrops, forms of land surface, remains of historical mining of lignite, ceramic clays and aggregates, and also buildings made with glacial boulders have been evidenced. More detailed project of accessibility of the Geopark area, i.e., project of tourist infrastructure and concept of presentation of geological and historical heritage from the education viewpoint, should be a subject of the further works on the Geopark organisation

18

Exceptional geodiversity of the intra-Sudetic Basin within the landscape of the upper Ścinawka River drainage area

57%

Kosiór A.

|

tom Vol. 13

57-64

EN

The paper is focused on extremely huge geological structures and geomorphological forms present in the landscape of the Intra-Sudetic Basin which give important and clear information on the evolution of this part of Sudetes Mountains between Permian and Quaternary. The geodiversity of the geometric valley of the Upper Ścinawka River with asymmetric slopes, defined as Upper Cretaceous sandstones and Permian volcanical geotopes, is shown very picturesquely. Emphasising the didactic and tourist virtues of the north-eastern part of the Intra-Sudetic Basin, author suggests to establish there a Polish-Czech geopark.

PL

Artykuł koncentruje się na widocznych w krajobrazie niecki śródsudeckiej wyjątkowo dużych strukturach geologicznych i formach geomorfologicznych, niosących istotną informację na temat rozwoju tej części Sudetów w okresie od permu do czwartorzędu. Obrazowo pokazana została georóżnorodność geometrycznej doliny górnej Ścinawki o asymetrycznych zboczach, określonych tu jako mega-geotopy piaskowców górnokredowych i wulkanitów permskich. Akcentując walory dydaktyczne i turystyczne północno-wschodniej części niecki śródsudeckiej, autor proponuje utworzenie na tym obszarze pierwszego polsko-czeskiego geoparku.

19

Geoturystyka - podstawowe pojęcia

57%

Słomka T. , Kicińska-Świderska A.

|

2004

|

tom T. 1, nr 1

5-7

PL

W pracy przedstawiono przyczyny powstania Geoturystyki jako logicznej konsekwencji olbrzymiego zainteresowania turystów obiektami geologicznymi. Scharakteryzowano pojęcie Geoturystyki jako specjalności dydaktycznej i nowej, interdyscyplinarnej dziedziny naukowej. Zaproponowano definicje: geoturystyki, obiektu i zjawiska geoturystycznego oraz atrakcji geoturystycznej.

EN

This paper presents the reasons for the emergence of Geotourism as the logical consequence of the enormous interest of tourists in geological sites. The paper outlines the concept of geotourism as a specialized education course and a new interdisciplinary scientific field. The following definitions are proposed: geotourism, a geotourist site and phenomenon, and geotourist attraction.

20

Not simply volcanoes – the geoheritage of the Cretaceous system in the Land of the Extinct Volcanoes Geopark, West Sudetes (SW Poland)

57%

Migoń P. , Pijet-Migoń E.

|

2020

|

tom nr 1-2 (60-61)

3--22

EN

Volcanic geoheritage is emphasized as the main asset and distinctive characteristic of the Land of Extinct Volcanoes Geopark in the West Sudetes (SW Poland). However, the geoheritage values of the region are not limited to the legacy of ancient volcanism but include various other elements. This paper explores the contribution of geosites that expose sedimentary rocks of Cretaceous age and landforms developed upon these rocks. Six localities from the Geopark area, included in the comprehensive regional inventory of geosites, are presented. They represent natural and man-made sandstone outcrops and show, among others, lithological variations, small- and large-scale post-sedimentary deformation structures, landforms arising from differential weathering (rock shelters, honeycombs), boulder fields and a sandstone xenolith in volcanic rocks. Next, five localities from outside the Geopark, but still within the Pogórze Kaczawskie region, are described. Qualitative and quantitative evaluation of both groups is attempted, and the results show that, in general, geosites within the Geopark rank higher. However at least two from the other group also have significant geotourist potential. Finally, a brief comparative analysis with other parts of the Sudetes, where Cretaceous sedimentary rocks occur, is offered.

PL

Dawny wulkanizm jest uznawany za główny walor i wyróżniającą się cechę Geoparku Kraina Wygasłych Wulkanów w Sudetach Zachodnich, jednak dziedzictwo Ziemi w regionie nie ogranicza się do reliktów aktywności wulkanicznej i zawiera różne inne elementy. W tym artykule są zaprezentowane miejsca (geostanowiska), w których można oglądać naturalne i sztuczne odsłonięcia skał osadowych wieku kredowego i formy rzeźby zbudowane z tych skał. Sześć z nich jest zlokalizowanych na obszarze Geoparku i zostały one uwzględnione w regionalnej inwentaryzacji obiektów dziedzictwa Ziemi. Zagadnienia, które można omówić na przykładzie tych miejsc, obejmują między innymi zróżnicowanie litologiczne, postsedymentacyjne struktury deformacyjne w małej i dużej skali, formy będące efektem zróżnicowanego wietrzenia (schroniska podskalne, „plastry miodu”), pokrywy blokowe i ksenolit piaskowca w skałach wulkanicznych. W dalszej części opisano pięć stanowisk spoza Geoparku, z pozostałej części regionu Pogórza Kaczawskiego. Rezultaty jakościowej i ilościowej oceny stanowisk z obu grup pokazują, że obiekty położone w Geoparku mają większą wartość, ale przynajmniej dwa z drugiej grupy mają istotny potencjał geoturystyczny. W części końcowej zostało przedstawione krótkie porównanie z innymi fragmentami Sudetów, gdzie występują skały wieku kredowego.