Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Genetyka, prywatyzacja ryzyka i polityka kozła ofiarnego

100%

Domaradzki J.

|

nr 32

1-18

PL

Koncepcja ryzyka należy do podstawowych kategorii współczesnej medycyny. Wskazując na trzy typy ryzyka: środowiskowe, związane ze stylem życia i genetyczne, medycyna podkreśla zarazem osobistą odpowiedzialność za zdrowie i zarządzanie ryzykiem. Efektem jest redukcja złożonych problemów społecznych do perspektywy jednostkowej. Taka polityka kozła ofiarnego jest wzmacniana przez genetykę, która kreuje swoistą „optykę molekularną”. Akcentuje ona genetyczne predyspozycje chorób organicznych, zaburzeń psychicznych i zachowań ludzkich, przerzucając odpowiedzialność za zdrowie z państwa na jednostki. Twierdzi bowiem, że zdrowie czy choroba zależą zarówno od praw biochemicznych i genetycznych, jak i od osobistych wyborów. Powszechność informacji sprawia, że trudno być nieświadomym ryzyka, zaś bierność i obojętność uznaje się za przejaw nieodpowiedzialności. I tak medycyna szerzy ideę, że choroby można uniknąć, i obliguje w ten sposób jednostki do poszukiwania wiedzy i niwelacji ryzyka. Odwraca to jednak uwagę od społecznych uwarunkowań chorób i maskuje konieczność reform.

EN

The concept of risk is one of the key categories of modern medicine. By stressing its three types, environmental risk, risk associated with lifestyle and genetic risk, medicine emphasizes personal responsibility for health and the management of risk. This results in bringing complex social problems down to the personal level. Such politics of “victim blaming” is reinforced by genetics, which emphasizes inherited predispositions to diseases, thus shifting responsibility for health from the government toward the individual. Medicine argues that health and illness depend on biochemical laws and personal lifestyle. Because information regarding risks is omnipresent it is impossible to be unaware of them. Ignorance and negligence are treated as irresponsibility. Consequently, medicine promotes the idea that disease can be prevented. It obliges individuals to look for information and to manage personal risk. Yet, it masks the social determinants of health and the necessity of social reforms.

2

Genetyzacja społeczeństwa. Społeczne konsekwencje nowej genetyki

100%

Domaradzki J.

|

nr 2(205)

9-26

EN

The 20th century witnessed the emergence of a new paradigm: genetic determinism which permeates biology, medicine and Western culture. It is commonly believed that the answer to questions regarding human health, personality traits, behavior and human nature in general can be found in human genome. The paper aims to look beyond the medicalization thesis toward the process of genetisation of society. Its main tenet is that the development of new genetics transforms social relations, culture, society and politics. Therefore, the objectives of the author are: 1) to discuss the impact of the new genetics on the emergence of new expressions of personal and collective identities, new forms of biopolitics and governmentality as well as the transformation of the idea of citizenship and ethos of duty, and 2) to present a critical analysis of the discourse of the new genetics.

PL

Wiek XX był świadkiem narodzin nowego paradygmatu: genetycznego determinizmu, który przenika biologię, medycynę i kulturę Zachodu. Powszechnie uważa się, że w genach tkwi odpowiedź na pytania o ludzkie choroby, cechy osobowości i zachowania, a nawet na- turę ludzką. Tematem tekstu jest wyłaniająca się z tezy o medykalizacji życia społecznego genetyzacja społeczeństwa. Podstawowym twierdzeniem tekstu jest założenie, że rozwój no- wej genetyki przekształca relacje międzyludzkie, społeczeństwo, kulturę i politykę. Cel jest dwojaki: 1) ukazanie wpływu, jaki nowa genetyka wywiera na wyłonienie się nowych form ryzyka, etyki, indywidualnych i zbiorowych tożsamości, biopolityki i obywatelstwa oraz 2) krytyczna analiza dyskursu nowej genetyki.

3

Bioethical Aspects of Human Geneticization

89%

Leźnicki M.

|

tom 18

|

nr 3

7-17

RU

Human geneticization, discussed in the following text, is usually associated with the bio-medical practices aimed at human improvement, with the use of genetic enhancement, also understood as genetic improvement or genetic correction. Despite the wide range of benefits claimed by scientists (including biotechnologists and geneticists), these practices undoubtedly generate a number of ethical and legal problems. They concern, among other things, the legitimacy of conducting research in the field of biotechnology or genetics, including reprogenetics, its possible direction, projections related to the development of the research, as well as the methods and means used to control the aforementioned research, or even the problem of both the legislative and moral validity of its further practical implementation. This can be seen, for example, in the ongoing discussion on the geneticization of human life, and in the broader context of its progressive biomedicalization. In view of the considerable breadth and complexity of the issue of geneticization, this text focuses primarily on a closer examination of the possibilities that genetic enhancements, supported by the potential which genetic engineering might bring, followed by due consideration of selected bio-ethical dilemmas that may arise from the application of such enhancements.

PL

Genetyzacja człowieka łączy się z praktykami biomedycznymi, mającymi na celu ulepszanie ludzi poprzez zastosowanie wzmocnień genetycznych, nazywanych także udoskonaleniem genetycznym lub korekcją genetyczną. Pomimo szerokiego wachlarza deklarowanych przez naukowców (w tym biotechnologów i genetyków) korzyści, jakie wynikają z zastosowania wspomnianych praktyk, generują one bezspornie szereg problemów natury etyczno-prawnej. Wątpliwości dotyczą m.in. zasadności prowadzenia prac badawczych w obszarze biotechnologii czy genetyki, w tym reprogenetyki, ich możliwego kierunku, prognoz związanych z rozwojem badań, celowości stosowanych metod i środków kontroli oraz słuszności legislacyjnej i moralnej ich dalszego praktycznego wdrażania. Tego rodzaju wątpliwości potwierdza dyskusja wokół genetyzacji życia ludzkiego, która w szerszym kontekście dotyczy jego postępującej biomedykalizacji. Z uwagi na szerokość i złożoność zagadnienia genetyzacji, w artykule skoncentrowano się przede wszystkim na bliższym prześledzeniu możliwości, jakie mogą potencjalnie przynieść wzmocnienia genetyczne, wsparte potencjałem inżynierii genetycznej. Analizie poddano także wybrane dylematy bioetyczne, które łączą się z wykorzystaniem tego rodzaju wzmocnień.