Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

What Would We Have Done Without Chomsky? An Alternative History Of Linguistics In The Last Century

100%

Bell R. T.

|

tom 50

37-46

EN

This paper probes the current orthodoxy in linguistics by imagining and speculating on a fantasy world: a century of development without Transformational Generative Grammar which leads to an autonomous linguistics with its roots in the human sciences, as an offshoot of [cognitive] anthropology or sociology, rather than in cognitive psychology. Such a linguistics would, by now, have created a broad, sophisticated, holistic theory of language as a multilevel, social phenomenon in which semantics, syntax, and pragmatics would be modeled as distinguishable but interlocked and interacting systems. What will be discussed will, it is hoped, make a small contribution to outlining what an alternative linguistics might still look like, not as a replacement of the present models and theories but as an extension and enhancement of them in our common search for an adequate description and explanation of the phenomenon of human language.

2

Relacja forma – funkcja w myśli Ferdynanda de Saussure’a, gramatyce generatywnej i gramatyce konstrukcji. Próba zarysu

75%

Pskit W.

|

nr 2(10)

147-159

EN

Aspects of Ferdinand de Saussure’s linguistic theorizing that have exerted a profound influence on the development of modern linguistics include his view on the relation between form and meaning/function. Indeed, the very relation underlies his concept of linguistic sign. The signifying-signified dichotomy appears to be a point of departure for a number of current theoretical paradigms. This paper attempts to point to the fact that de Saussure’s conception of the link between form and function has inspired the treatment of this relation in two modern approaches: generative grammar and construction grammar. It seems that the notion of phase, crucial to the derivational mechanism in the most recent version of Chomsky’s (1995, 2001, 2008) generative grammar, i.e. the Minimalist Program, and the concept of construction in Goldberg’s (1995, 2003, 2006) construction grammar elaborate on de Saussure’s perspective on form and meaning/function. Obviously, both modern approaches go beyond de Saussure’s conception and differ from one another due to distinct theoretical and methodological assumptions.

3

Zur Operation ‚Merge‘ in den unpersönlichen ‚się‘ ‚sich‘-Konstruktionen im Polnischen

51%

Pilarski A.

|

nr 25

299-320

DE

Den Gegenstand der Untersuchung im Artikel bilden die unpersönlichen Konstruktionen des Polnischen, in denen statt einer Subjekt-NP das Pronomen ‚się‘ ‚sich‘ eingesetzt wird. In Anlehnung an den deutsch-polnischen Vergleich verschiedener Satzbeispiele werden die syntaktischen Eigenschaften der unpersönlichen ‚się‘ ‚sich‘-Konstruktionen dargestellt. Es werden Überlegungen zu den strukturellen Konfigurationen angestellt, in denen das Subjekt als Handlungsträger oder als Handlungsteilnehmer impliziert ist. Es wird eine Antwort auf die Frage gesucht, auf Grund welcher semantischen Informationen das Agens bzw. der Experiencer in den ‚się‘ ‚sich‘-Konstruktionen interpretiert werden kann und welche grammatischen Regeln seine Auslassung steuern. Den theoretischen Rahmen für die Untersuchung bildet die Generative Transformationsgrammatik, insbesondere die Prinzipien- und Parameter-Theorie sowie das Minimalistische Programm. Es wird von der Annahme der Generativen Transformationsgrammatik ausgegangen, dass die fehlende morphologische Markierung des Subjekts sowie der Aufbau von der Satzstruktur einer unpersönlichen ‚się‘ ‚sich‘-Konstruktion durch die Operation ‚Merge‘ konstituiert wird, die durch Operationen Agree (Agreement) und Move α (Bewege α) unterstützt wird.

EN

The paper contains an analysis of impersonal constructions with the reflexive pronoun ‘się’ in the Polish language in comparison with their equivalents in the German language. On the basis of numerous sentence examples an observation can be made that such constructions imply a subject with the role of an agent or experiencer for which there is no phonological or morphological marker. We seek answers to following questions: Which semantic and syntactic features allow for an interpretation of the subject as agent or experiencer and what is the role of the pronoun ‘się’ in the constructions under analysis? What syntactic rules regulate the blocking of phonological and morphological markers of the subject? What generative mechanism structures the ‘się’-constructions and lies at the source of the interpretation of the ‘się’-element? The theoretical basis here is the TGG as originated by Chomsky, in particular the operations ‘Merge’, ‘Move α’ and ‘Agree’ stemming from the Principles and Parameters framework and Minimalist Program (MP). The aim is to show, how the operation Merge (combining two elements to form a complex syntactic object) together with the operations Move α (creating syntactic relations between individual constituents) and ‘Agree’ (checking of agreement and case) affect the marking of the agent or the experiencer role in the ‘się’-constructions in Polish.

PL

W artykule omawiane są nieosobowe konstrukcje z zaimkiem zwrotnym ‘się’ typu: ‘W Hiszpanii tańczy się flamenco’. Analizując konstrukcje z ‘się’ w oparciu o liczne przykłady z ich odpowiednikami w języku niemieckim można zauważyć, że implikowany jest w nich podmiot będący osobowym sprawcą czynności (Agens) lub doświadczającym danej czynności (Experiencer), dla którego nie występuje w zdaniu wykładnik fonologiczno-morfologiczny. Poszukuje się odpowiedzi na następujące pytania: Jakie cechy semantyczne i syntaktyczne pozwalają na interpretacje podmiotu i jaka jest rola zaimka ‘się’ w omawianych konstrukcjach? Według jakich reguł syntaktycznych następuje zablokowanie wykładnika fonologiczno-morfologicznego dla podmiotu? Jaki mechanizm generatywny leży u podstaw struktury konstrukcji z ‘się’ i interpretacji elementu ‘się’. Podbudowę teoretyczną stanowi Gramatyka Transformacyjno-Generatywna w ujęciu Noama Chomskiego, a w szczególności operacje ‘Merge’, ‘Move α’ i ‘Agree’, wyprowadzone z Teorii Zasad i Parametrów oraz Programu Minimalistycznego. Celem jest pokazanie, w jaki sposób operacja ‘Merge’ wpływa na ustawienie i interpretacje elementów w nieosobowych konstrukcjach z ‘się’.