Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Właściwości warstw duplex wytwarzanych w procesie tytanowania próżniowego na stali pokrytej stopem niklu

100%

Kasprzycka E. , Bogdański B. , Jasiński J. , Smolik J.

|

tom Vol. 32, nr 4

473-476

PL

W pracy omówiono wyniki badań dotyczących struktury oraz właściwości warstw duplex typu TiC + (Ni-Mo) wytwarzanych w procesie tytanowania próżniowego na stali narzędziowej pokrytej elektrolitycznym stopem Ni-Mo. Przeprowadzono porównanie pomiędzy warstwami duplex typu TiC + (Ni-Mo) oraz pojedynczymi warstwami węglikowymi typu TiC, wytwarzanymi w procesie tytanowania próżniowego. Wykonano pomiary i badania grubości warstw, ich morfologii, składu fazowego, twardości oraz rozmieszczenia pierwiastków w strefie dyfuzyjnej. Określono odporność korozyjną warstw w roztworze 0,1 M H2SO4 oraz ich odporność na zużycie przez tarcie. Wykazano, że odporność na zużycie przez tarcie warstw duplex typu TiC + (Ni-Mo) wytwarzanych w procesie tytanowania próżniowego na powierzchni stali pokrytej powłoką elektrolityczną Ni-Mo jest równie dobra, jak pojedynczych warstw węglikowych typu TiC, natomiast odporność korozyjna tych warstw jest wielokrotnie większa.

EN

The paper presents the results of examinations of the structure and properties of duplex layers of the TiC + (Ni-Mo) type, produced in vacuum titanizing process on tool steel covered with Ni-Mo electrolytical alloy. A comparison of the TiC + (Ni-Mo) type duplex layers with the TiC type single carbide layers, produced on steel surface in vacuum titanizing process, has been performed. Investigations of layers thickness, their morphology, phase composition, hardness, depth profiles of elements in the layer diffusion zone have been conducted. Corrosion resistance in 0,1 M H2SO4 solution and tribological properties of the layers have been determined. It has been proved, that the wear resistance by friction of the TiC + (Ni-Mo) type duplex layers, produced by means vacuum titanizing of tool steel covered with Ni-Mo alloy electrolytic coating, is such good as single carbide layers of the TiC type, but their corrosion resistance is several times higher.

2

Budowa i właściwości warstw duplex typu CrC+(Ni-W) wytwarzanych w procesie chromowania próżniowego

100%

Bogdański B. , Kasprzycka E. , Tacikowski J. , Senatorski J. , Łataś Z.

|

tom Vol. 32, nr 4

344-347

PL

W pracy omówiono wyniki badań warstw duplex typu CrC+(Ni-W) wytwarzanych w procesie chromowania próżniowego na powierzchni stali pokrytej elektrolitycznie stopem niklu Ni-W. Dla porównania przeprowadzono badania warstw duplex typu CrC+Ni wytwarzanych przez osadzanie czystego niklu na powierzchni stali przed procesem chromowania dyfuzyjnego oraz pojedynczych warstw węglikowych typu CrC. Przeprowadzono badania grubości warstw, ich morfologii, składu fazowego, twardości oraz profili stężenia pierwiastków w strefie dyfuzyjnej. Tribologiczne właściwości otrzymanych warstw oceniano za pomocą testu trzy wałeczki-stożek. Badania właściwości tribologicznych warstw wykazały, że odporność na zużycie przez tarcie warstw duplex typu CrC+(Ni-W) wytworzonych w procesie chromowania próżniowego na stali pokrytej stopem niklu z pierwiastkiem węglikotwórczym - wolframem - jest równie dobra, jak warstw węglikowych typu CrC wytwarzanych bezpośrednio na powierzchni stali, bez powłoki elektrolitycznej. Warstwy te wykazywały dużą odporność na zużycie przez tarcie, podczas gdy próbki z warstwami duplex typu CrC+Ni oraz próbki ze stali bez warstwy nie miały dobrych właściwości tribologicznych.

EN

In this paper duplex layers of the CrC+(Ni-W) type produced in vacuum chromizing process on tool steel surface covered with Ni-W nickel alloy, containing carbide-forming element, have been investigated. A comparison of the CrC+(Ni-W) duplex layers with the CrC+Ni duplex layers, produced on steel surface covered with pure nickel, and the CrC type single carbide layers has been performed. Investigations of layers thickness, their morphology, phase composition, hardness, depth profiles of elements in the layer diffusion zone have been conducted. Tribological properties of the layers were performed by means of taper-three rolls test. It has been proved, that the wear resistance by friction of duplex layers of the CrC+(Ni-W) type, produced in vacuum chromizing of steel covered with Ni-W nickel alloy containing carbide-forming element - wolfram - is such good as carbides layers of the CrC type, produced on the steel surface without electrolytic coating. The high wear resistance of these layers has been proved, whereas tribological properties of the CrC+Ni duplex layers and the steel samples without any layers were not good.

3

Wybrane właściwości warstw hybrydowych wytwarzanych na stalach w procesie chromowania próżniowego połączonym z obróbką PVD

100%

Kasprzycka E. , Bogdański B. , Pokorska I. , Bielnik J. , Koprowski M.

|

tom Vol. 32, nr 4

469-472

PL

W pracy omówiono wyniki badań dotyczących budowy i wybranych właściwości mechanicznych warstw hybrydowych typu CrC + CrN wytwarzanych na powierzchni stali X210Cr12 w procesach chromowania próżniowego połączonych z obróbką PVD realizowaną metodą łukowo-próżniową. Przeprowadzono badania budowy tych warstw, ich adhezji do podłoża oraz właściwości tribologicznych. Badania adhezji wykonano za pomocą testu zarysowania. Tribologiczne właściwości otrzymanych warstw oceniano za pomocą metody trzy wałeczki-stożek. Przeprowadzono porównanie warstw hybrydowych typu CrC + CrN z pojedynczymi warstwami węglikowymi typu CrC, wytwarzanymi na powierzchni stali, bez powłoki CrN. Badania porównawcze wykazały, że odporność na zużycie przez tarcie warstw hybrydowych typu CrC + CrN jest ponad dwa razy większa od odporności pojedynczych warstw węglikowych typu CrC. Ponadto warstwy te mają znacznie lepszą adhezję do podłoża stali niż warstwy węglikowe.

EN

The structures and chosen mechanical properties of the CrC + CrN type hybrid layers, produced on X210Cr12 steel in vacuum chromizing proces combined with arc evaporation PVD treatment, have been investigated. The structure, hardness, layers adhesion to steel core and tribological propertiesof these layers have been determined. The scratch test for adhesion investigations have been used. Tribological properties of the layers were performed by means of taper-three rolls test. A comparison of the CrC + CrN type hybrid layers with the CrC single carbide layers, produced on steel surface withoutCrN coating, has been performed. It has been proved, that the wear resistance by friction of hybrid CrC + CrN type layers is over two times higher than that for the single CrC carbide layers. Moreover adhesion of these layers to steel core is better, than that for the carbide layers.

4

Nitriding process modernization on the example of chosen parts from aircraft engine

100%

Michalak M. , Gawroński Z.

|

2009

|

tom Vol. 54, iss. 3

773-782

EN

World industry increasingly takes advantage in nitriding process to produce technological surface layer (TSL) of machine and device components working in conditions of high contact loads. In industry practice not only the traditional gas nitriding has found application, but also whole range of its modern modifications which lets to shape the TSL structure in arbitrary way. Application of ion nitriding has let (by the control of conditions of the process steering) the thickness limiting of the zone of compounds on the surface or even its total elimination. Thanks to this it is possible to limit the allowance for the necessary, costly and the time consuming finish machining like grinding operation or even resigning of carrying it out. As the effect it will result not only in the considerable savings, but also proper stresses distribution of the internal stresses in nitrided layer, what is particularly important in components which are used in the aviation. Additional advantage of this method is also considerable shortening of the time of the nitriding itself and also the energy-saving process, what unquestionably will have the impact on production cost reduction. Modernizing the traditional nitriding process by substituting it with ion nitriding will allow to eliminate the copper plating operation in manufacturing process. This galvanizing process is used in selective protection against nitriding. Copper plating is particularly expensive, energy and water consuming, threat-creating to the natural environment. Due to this not only the production cost will be reduced but it will also considerably limit usage of substances dangerous for the natural environment and maintenance – such as chromic acid anhydride. Usage of chromic acid anhydride as per directive of European Parliament will be prohibited by the 1st of January 2012. In work the examples of modernizing of the nitriding process were discussed on chosen parts having the application in the aviation. The economical analysis has also been presented as well as ecological and legal aspects which argue for the modifications implementation to technological process used up till now. The investigation results acknowledged possibilities of practical use of proposed processes in industry practice.

PL

Przemysł światowy w coraz większym stopniu wykorzystuje proces azotowania do wytworzenia technologicznej warstwy wierzchniej (TWW) elementów maszyn i urządzeń pracujących w warunkach wysokich obciążeń stykowych. W praktyce przemysłowej zastosowanie znalazło nie tylko tradycyjne azotowanie gazowe, ale także cały szereg nowoczesnych jego odmian pozwalających na dowolne kształtowanie struktury TWW. Zastosowanie azotowania jonowego pozwoliło, poprzez kontrole warunków prowadzania procesu, na ograniczenie grubości strefy zwiazków na powierzchni lub nawet jej całkowite wyeliminowanie. Dzięki temu możliwe jest ograniczenie naddatku na niezbędną, kosztowną i czasochłonną obróbkę wykończajaca w postaci szlifowania lub nawet rezygnacja z jej wykonania. W efekcie uzyska się nie tylko znaczne oszczedności, ale także prawidłowe widmo naprężeń własnych warstwy azotowanej, co jest szczególnie istotne w elementach mających zastosowanie np. w lotnictwie. Dodatkową zaletą tej metody jest także znaczne skrócenie czasu azotowania i energooszczedność procesu, co niewątpliwie wpływać będzie na zmniejszenie kosztów produkcji. Modernizacja procesu azotowania poprzez zastąpienie metody tradycyjnej azotowaniem jonowym pozwala na wyeliminowanie z procesu technologicznego szczególnie drogiej, energo- i wodochłonnej, stwarzającej zagrożenie dla środowiska naturalnego obróbki galwanicznej w postaci miedziowania, stosowanej do ochrony wybranych powierzchni części przed azotowaniem. Dzięki temu nie tylko zmniejszy się koszty produkcji, ale także znacznie ograniczy stosowanie niebezpiecznych dla środowiska naturalnego i obsługi substancji niebezpiecznych np. bezwodnika kwasu chromowego, którego stosowanie w myśl dyrektywy Parlamentu Europejskiego będzie zakazane od 01 stycznia 2012. W pracy omówiono przykłady modernizacji procesu azotowania wybranych części mających zastosowanie w lotnictwie. Przedstawiono analizę ekonomiczną, jak również aspekty ekologiczne i prawne przemawiające za wprowadzeniem modyfikacji dotychczas stosowanego procesu technologicznego. Uzyskane wyniki badan potwierdziły możliwość praktycznego zastosowania zaproponowanych technologii w praktyce przemysłowej.