Konieczność obniżenia kosztów eksploatacji złóż węgla w Polsce skłania do poszukiwania nowych rozwiązań również w zakresie obudowy wyrobisk korytarzowych. Tradycyjna obudowa podporo-wa ustępuje coraz częściej miejsca obudowie kotwiowej- W artykule przedstawiono stan zaawansowania techniki i technologii kotwienia w polskich kopalniach wydobywających złoża węgla i rud metali. Przeanalizowano rozwiązania konstrukcyjne i wyodrębniono chara-kterystyczne typy kotwi, które są dostępne na rynku polskim i znalazły zastosowanie w praktyce. Podano parametry współczes-nych kotwi, stosowane metodyki badania skuteczności obudowy kotwiowej na tle formalnych wymagań prawa górniczego. Wskaza-no na elementy mechanizacji oraz zróżnicowanie jej poziomu w kopalniach węgla i rud. Rozważania zostały zilustrowane kon-kretnymi rozwiązaniami praktycznymi. Wyodrębniono główne kie-runki rozwoju, tendencje oraz najistotniejsze problemy wymagające pilnego rozwiązania w najbliższym czasie-
EN
Necessity of coal deposits mining costs reduction in Poland loi a search for new solutions also in the field of narrow workj support. State of roof bolting technique and technology devel ment in the Polish collieries and metal ore mines is presen Designs of roof bolts are analysed a well as the types of roof b available on the Poiish market and used in me practice. Parame of the contemporary roof bolts and used testing methods ot i bolting effectiveness on the background of the mining law reqn ments are given. Elements of mechanization and diversification c level in coal and ore mines are. pointed out. The considerations ilustrated with the concrete practical solutions. Main directira development, trends and the most essential problems demandin, urgent solution in the near future are pointed out.
Kontrola żródeł zagrożenia radiacyjnego w Kopalni Zabytkowej wykazała występowanie stosunkowo wysokich stężeń radonu i pochodnych. Zgodnie z przepisami prawa górniczego, wykonano dodatkowe pomiary mające na celu określenie źródeł emisji radonu do powietrza. Kopalnia Zabytkowa pełni obecnie rolę muzeum górnictwa rudnego. Stwierdzono, że przyczyną zwiększonych stężeń radonu są miejsca kontaktu z najstarszymi częściami kopalń rud. Zidentyfikowano główne źródła dopływu radonu i pochodnych do strumienia powietrza przepływającego trasą turystyczną. Większość z nich odizolowano. Przyniosło to natychmiastowy efekt w postaci zmniejszenia zagrożenia radiacyjnego załogi i przewodników. Stwierdzono również, że w tak płytkich i małych zakładach górniczych na wielkość stężeń radonu i pochodnych silnie wpływają zmiany ciśnienia i temperatury na powierzchni.
EN
An inspection of radiation hazard sources in the Antique Mine has proved the existence of fairly high concentrations of radon and its derivatives. According to the respective regulations of the Mining Law conducted have been additional measurements aimed at determining the sources of emanation of radon into the mine air. The Ancient Mine serves at present as an ore mining museum. It has been established that the reason for increased concentrations of radon are the spots of contact with the oldest parts of the ore mines. Identified have been the main sources of inflow of radon and its derivatives in the stream of air flowing along the tourist route. A majority of the sources have been isolated. This has resulted in an immediate effect in terms of reduction of the hazard for the personnel and tourist guides. Also established has been the fact that in shallow and small mines the level of radon concentration is strongly influenced by variations of pressure and temperature on the surface.Â
Kryteria bilansowości opisują warunki, jakie powinno spełniać nagromadzenie kopaliny, aby zostało ono zakwalifikowane jako złoże. Jakość kopaliny musi odpowiadać aktualnym kryteriom gospodarczego wykorzystania. Kryteria przyjmowane są w celu udokumentowania złoża, a w szczególności w celu określenia jego granic, zarówno w profilu pionowym, jak i w planie poziomym oraz ustalenia wielkości zasobów. W odniesieniu do cyklu inwestycyjnego projektów górniczych i surowcowych kryteria wykorzystywane w dokumentacji geologicznej służą do wariantowego rozważenia eksploatacji złoża na etapie studium możliwości i tworzą podstawę do określenia kryteriów przemysłowości dla sporządzenia projektu zagospodarowania złoża. W przypadku, gdy surowcem jest ruda zawierająca kilka metali lub składników użytecznych, zawartość metalu w rudzie wyrażamy poprzez wielkość ekwiwalentną. Przy definiowaniu kryteriów bilansowości korzystamy zazwyczaj z warunków techniczno?technologicznych, mających niekiedy charakter normatywny oraz z warunków ekonomicznych, przedstawianych w postaci funkcji. Parametry określające bilansowość zasobów są ustalane na podstawie norm, uwarunkowań geologicznych i górniczych, całościowej lub częściowej analogii do innych złóż oraz aktualnej sytuacji ekonomicznej na rynku surowcowym. Kryteria bilansowości powinny mieć sensownie liberalny charakter dokumentujący złoże w szerszym zakresie w stosunku do rygorystycznie pojętej bieżącej opłacalności jego eksploatacji. W artykule podano metodę określenia kryteriów bilansowości z warunków ekonomicznych. Ze względu na kompleksowość i procedurę ustalania kryteriów wyróżniono kryteria brzeżne, średnie dla bloku geologicznego i średnie dla obszaru górniczego. Zaproponowano funkcje do ich obliczania. Sposób ustalania kryteriów przedstawiono na odpowiednim schemacie blokowym. Rozważania teoretyczne zilustrowane zostały odpowiednim przykładem obliczeniowym.
EN
The balance criteria describe the conditions which should comply the mineral agglomeration to be classified as a deposit. Mineral quality must meet the current criteria of its economic use. The criteria are used to document the deposit, particularly to determine its boundaries both in vertical and in horizontal perspective as well as to establish the resources volume. With regard of investment cycle of mining projects, the criteria used in the geological report help to consider the different variants of deposit extraction at the stage of feasibility study and give the base to assess the industrial criteria to draw a prefeasibility study. In case of ore containing several metals or useful components, we present the metal content in ore as an equivalent value. While defining the balance criteria we usually take into consideration the technical and technological conditions, which are sometimes of standard nature as well as economic conditions presented in the form of function. Parameters describing the balance criteria are established upon the standards, geological and mining conditions, total or partial similarity to other deposits and current economic situation on mineral market. Balance criteria should present the rationally broad approach with regard of deposit documentation comparing to the current rigorous treatment of the costeffectiveness of its extraction. The paper presents the method of defining the balance criteria using the economic conditions. Due to the complexity and procedure of establishing the balance criteria, the cut?off and average criteria for geological block and average for mining area were distinguished. The functions necessary for their calculation were proposed. The method of defining the criteria was showed on the special block diagram. Theoretical considerations were illustrated by the computational example.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule zaprezentowano roboty górniczo-poszukiwawcze prowadzone na szeregu dolnośląskich złóż polimetalicznych po zakończeniu II wojny światowej. Szczególną uwagę poświęcono poszukiwaniom i eksploatacji rud uranu. Przedstawiono najważniejsze ośrodki dawnej eksploatacji kruszców, czynne na tym terenie do 1925 r. Szczegółowo scharakteryzowano prace prowadzone w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych XX w. w kopalniach podlegających przedsiębiorstwu "Sudeckie Zakłady Górnicze", z siedzibą w Kowarach. Zwrócono uwagę na niedostateczny stan rozpoznania złóż kopalń "Stara Góra" i "Czarnów", w których roboty przerwano przed dotarciem do interesujących z gospodarczego widzenia partii złóż.
EN
In article were presented prospecting and mining works on of Lower Silesian ore deposits, after the II world war. Special attention was payed on the prospecting and exploitation of ores of uranium. The most important centres of former exploitation of ores were described. Enterprise "Sudeckie Zakłady Górnicze", with management in Kowary, was described in detail. Insufficient state of recognition of ore deposits of abandoned mines "Stara Góra" and "Czarnów" was described.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W krajach skandynawskich jest obecnie wiele nowych projektów i inwestycji górniczych. Kraje te są tradycyjnymi dostawcami metali nieżelaznych i szlachetnych. Poszukiwanie nowych złóż złota, metali nieżelaznych i diamentów rozwija się od lat dziewięćdziesiątych, kiedy wprowadzono nowe przepisy w szwedzkim prawodawstwie. Jest wiele korzyści dla firm zagranicznych, takich jak równe prawa dla zagranicznych, krajowych i państwowych firm poszukiwawczych, nie stosowanie opłat licencyjnych itd.
EN
There are presently many new projects and investment in the Scandinavian countries, which are the traditional and main suppliers of non-ferrous and precious metals. Prospecting for new deposits of gold, non-ferrous metals and diamonds has been increasing since the 19990s, when the new regulation in Swedish legislation was implement. There were many advantages for foreign companies, such as equal rights for foreign and domestic and state prospecting companies, no royalty payment, etc.
Iconographic sources were reviewed to describe outfits of European ore-miners of the turn of the 15th and 16th centuries. Two fundamentally different types of these costumes were characterized. In the German cultural environment clothes worn on everyday basis were widely used in underground work. Miners from the area of today’s Czech Republic (Kutna Hora) and Poland (Olkusz) used standardized mining uniforms.
PL
Artykuł przedstawia studium źródeł ikonograficznych ukazujących postaci europejskich górników kruszcowych z końca XV w. i początków wieku XVI. Wykorzystano bogato ilustrowane dzieło Georgiusa Agricoli (De re Metallica…), szereg źródeł z terenu Kutnej Hory (ilustracje tamtejszego kancjonału oraz graduału, malowidło z kośc. Św. Barbary, godło miejskie itd.), fragmenty kilku ołtarzy górniczych (z Annabergu, Rožnavy, Blühnbach k. Salzburga i Colle Isarco w północnych Włoszech), malowidła z kościoła parafialnego w Olkuszu, a także zespół drzeworytów Heinricha Gross-Mollera, przedstawiających pracę górników w La Sainte Croix-aux-Mines w Lotaryngii oraz górniczą panoramę z księgi Hausbuch von Schloss Wolfegg. Na podstawie wymienionych źródeł udokumentowano wyraźne zróżnicowanie górniczych ubiorów roboczych na terenie Europy. Na terenie dzisiejszych Niemiec i krajów ościennych, oraz w rejonach, gdzie zaznaczył się istotny wpływ tamtejszej myśli górniczej, w pracy pod ziemią wykorzystywano stroje codzienne. Składały się na nie lniane koszule, typowe dublety (niekiedy bardzo fantazyjne i kolorowe) oraz nogawice. Istotną modyfikacją stroju codziennego były kaptury, doszyte do koszul i wykładane spod dubletu. Górnicy ci przepasani byli wąskimi pasami, powszechnie wykorzystywane były, noszone u pasa, górnicze skóry (zapinane na guziki albo prawdopodobnie zawieszane na pasie), używano niskiego obuwia o różnym kroju. Całkiem odmienny styl ubioru górniczego występuje na ilustracjach z czeskiego (słowiańskiego) kręgu kulturowego. Górnicy dołowi odziani są właściwie identycznie – głównym elementem ich ubioru była obszerna koszula z kapturem, tzw. perkytl, posiadająca niespotykany w ówczesnej garderobie element – kieszenie. Strój uzupełniały nogawice oraz niskie buty, nie używano skór górniczych. Wydaje się, że był to, prawdopodobnie pierwszy w Europie, roboczy uniform charakterystyczny dla określonej grupy zawodowej. Źródła ikonograficzne ukazują szereg różnorodnych nakryć głowy. Poza, będącymi przejawem wpływu ówczesnej mody, męskimi czepkami i siatkami na włosy widzimy przede wszystkim kaptury, ale też kapelusze, proste czapki (być może czaka) oraz turbany. Górnicy obu kręgów kulturowych stosowali nakolanniki. Uwidocznione są również różne elementy codziennego użytku – charakterystyczne torby, kordy gburskie, miecze. Analiza wymienionych źródeł, charakter ówczesnej działalności górniczej oraz sytuacja polityczna w zachodniej części Śląska (współczesny Dolny Śląsk) sugerują, że przeważał tu strój „germański”, wydaje się jednak pewne, że istniały ośrodki wydobywcze zdominowane przez gwarków czeskich, a może też polskich, w charakterystycznych białych koszulach z kapturami.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.