The biological structure of the Upper Vistula basin consists mainly in natural plant communities. Generally they properly protect stream beds. Studies of the natural communities enable identification of the plant species which, together with technical structures, contribute to regulating and reinforcing banks against the destructive effect of flowing water. Based on phytosociological studies on the biological cover of bed banks in the Soła, Skawa and Dunajec basins, the author shows that grass, shrubs and trees can play a vital role.
PL
Zabudowa biologiczna potoków dorzecza górnej Wisły to w większości przypadków naturalne zbiorowiska roślinne. Na ogół spełniają one dobrze funkcję ochronną koryt potoków. W wyniku badań nad naturalnymi zbiorowiskami można wytypować gatunki roślin, które w połączeniu z zabudową techniczną, przyczynią się do właściwego uregulowania i umocnienia brzegów przed niszczącym działaniem wód przepływowych. Autorka na podstawie badań fitosocjologicznych obudowy biologicznej brzegów koryta w dorzeczu Soły, Skawy i Dunajca wykazuje, jakie rośliny trawiaste, krzewiaste i drzewiaste mogą odgrywać tu istotną rolę.
Badania przeprowadzone w zlewni lessowej, będącej w użytkowaniu orno-sadowniczym, miały na celu określenie natężenia erozji wodnej i ocenę przeciwerozyjnego działania przegród ziemnych usypanych w liniach ciekowych, powyżej których powstały zbiorniki retencyjne. Po intensywnych opadach deszczu w latach 2001/2002-2003/2004 określono wielkość szkód erozyjnych na podstawie zarejestrowanych form erozyjnych oraz objętości materiału glebowego osadzonego powyżej tych przegród. Analiza wielkości przemieszczonej gleby w poszczególnych mikrozlewniach potwierdziła znaczenie użytkowania zlewni na przebieg procesów erozji wodnej. Stwierdzono duże znaczenie przegród ziemnych w zatrzymywaniu wyerodowanego materiału glebowego.
EN
Studies carried out within loess catchment, ploughed and covered with orchards, aimed at evaluating the water erosion intensity and assessing the antierosion function of ground dykes built in flow lines over which there were retention reservoirs. After intensive rainfalls in 2001/2002-2003/2004, the size of erosion damages was assessed on the basis of recorded erosion landforms and volumes of the soil material sedimented over the dykes. Analysis of translocated soil quantities in particular micro-catchments confirmed the influence of catchment management on water erosion process course. Great importance of ground dykes in retention of the eroded soil material was proved.