Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Funkcja stylistyczna wypowiedzi w perspektywie lingwistyki porównawczej

100%

KIKLEWICZ A.

Stylistyka

|

2011

|

tom 20

19-39

EN

The tendency in researching language stylistics is that researchers rather start from a certain style and assign language properties to it, including syntactic ones. In the presented article, which is based on the model of functional syntax (Kiklewicz 1999; 2004), the author suggests an opposite research perspective, that is analysis of stylistic properties of specific kinds of syntactic structures. Being completion of the former description rule this research suggestion contributes to a comprehensive presentation of language competence where stylistic markedness of language units constitutes an important aspect. For this reason and due to isolation of categorical content of the function, scope of its meaning and reference the suggestion depicted is so helpful in comparing languages.

2

Типология неизосемических реализаций пропозиционального аргумента (на материале польского и русского языков). Часть 1

84%

Kiklewicz A.

Prace Językoznawcze

|

2019

|

nr XXI/2

105–122

EN

The subject of the article are non-izosemic syntactic realizations of propositional arguments as components of sentence content, implicated by the lexical verb meaning in the position of predicate according to its valence predisposition. The linguistic analysis and description is based on the functional syntactic theory, especially on the explicative syntactic theory, the foundations of which were worked out by S. Karolak, as well as the Polish school of semantic syntax. The author has identified and analyzed in the aspect of functional syntax the following types of syntactic transformations: implication, separation (replacement), loose connection, self-empowerment, conversion, blending, restructuralization, simplification (creation of compact groups), transposition and definitization. The material is served by simple and complex sentences excerpted from the texts as well as the language corpora in Polish and Russian languages; sometimes the information is referred to other languages (for example English). Describing the full/discrete and incomplete/ indiscreet syntactic representations of propositional arguments, the author takes into account their three aspects: meaning (semantic function), form (belonging to the grammatical class) and syntactic position (at the verb, at the noun, independent and others).

PL

Przedmiotem artykułu są nieizosemiczne realizacje syntaktyczne argumentów propozycjonalnych jako składników treści zdania, implikowanych przez znaczenie leksykalne czasownika w pozycji orzeczenia zgodnie z jego predyspozycją walencyjną. Analiza i opis lingwistyczny opiera się na teorii składni funkcjonalnej, zwłaszcza na teorii składni eksplikacyjnej, której podstawy opracował S. Karolak, a także przedstawiciele polskiej szkoły składni semantycznej. Autor zdefiniował i przeanalizował w aspekcie składni funkcjonalnej następujące typy przekształceń składniowych: implikacja, separacja (zastąpienie), związek bezspójnikowy, konwersja, kontaminacja, restrukturyzacja, uproszczenie (tworzenie grup zwartych), transpozycja i definityzacja. Materiał empiryczny obejmuje zdania proste i złożone wyekscerpowane z tekstów oraz korpusów internetowych w języku polskim i rosyjskim; niektóre fakty dotyczą także innych języków europejskich (np. angielskiego). Opisując pełne/dyskretne i niepełne/niedyskretne reprezentacje składniowe argumentów propozycjonalnych, autor bierze pod uwagę ich trzy aspekty: znaczenie (funkcję semantyczną), formę (przynależność do klasy gramatycznej) i pozycję składniową (przy czasowniku, przy rzeczowniku, niezależną i inne).

3

A premature retrospective: an interview with František Daneš, September 21, 1988

59%

Nekvapil J. , Daneš F.

Slovo a slovesnost: časopis pro otázky teorie a kultury jazyka (Slovo a slovesnost: A journal for the theory of language and language cultivation)

|

2015

|

tom 76

|

nr 4

265-296

EN

The core of this article is a substantial part of an interview conducted by J. Nekvapil with F. Daneš on September 21, 1988. The aim of the interview was to gain information for a profile of Daneš on the occasion of his 70th birthday, which was later published in Philologica Pragensia (Nekvapil 1989). Unlike other published interviews given by Daneš in later years, this one is characterized by a relatively high degree of spontaneity, thus presenting a less stylized view of the development of Czech linguistics and the Prague School, as well as of the life of Daneš himself. Prior to the interview transcript, several essential factors which constitute the interview are fiven: the participants, goal, surroundings, key, communicative medium and sequential progression. Attention is also devoted to the way in which the interview is presented in this article, including the genre-related pressures on its presentation. The epilogue adds intormation about the activities of F. Daneš after the interview, i.e. after 1988, and some intertextual and interdiscursive connections. The publication of this text stands to commemorate this significant linguist, who died on March 18, 2015.

CS

Jádrem tohoto článku je podstatná část rozhovoru, který vedl J. Nekvapil s F. Danešem 21. 9. 1988. Účelem rozhovoru bylo získat informace pro napsání medailonku o F. Danešovi u příležitosti jeho sedmdesátin. Tento medailonek byl pak publikován v časopise Philologica Pragensia (Nekvapil, 1989). Na rozdíl od jiných publikovaných rozhovorů, které poskytl F. Daneš později, se tento rozhovor vyznačuje relativně vysokou mírou spontánnosti, a představuje tedy méně stylizovaný pohled na vývoj české lingvistiky, Pražské školy i na život samotného F. Daneše, včetně jeho života každodenního. Před uvedením přepisu rozhovoru jsou v tomto článku stručně popsány některé základní faktory, které tento rozhovor konstituují: účastníci, účel, prostředí, tón, komunikační prostředky a sekvenční průběh. Pozornost je věnována i tomu, jak je rozhovor v tomto článku prezentován, a zmíněny jsou žánrové tlaky na jeho prezentaci. V epilogu jsou uvedeny životní aktivity F. Daneše, které následovaly po čase rozhovoru, tedy po r. 1988, a některé aspekty intertextové a interdiskurzní. Článek vychází jako připomenutí života a díla velkého českého lingvisty, který zemřel dne 18. 3. 2015.